Regeren is een uiterst lastig klusje als je met een lui en verwend volkje te maken hebt. Gelukkig hebben we een kabinet dat hier een prikkelende visie op heeft.

Lui en verwend wordt je niet zomaar. Grofweg heb je twee categorieën luiwammesen. De onwillenden en zij die door ‘het systeem’ zijn bedorven.

De onwillenden zijn een haast onuitroeibaar volkje dat er op uit is met zo min mogelijk energie het meeste uit “het systeem’ te halen. Niet te beroerd om te frauderen, altijd maar klagen en krijgen ze hun zin niet dan kun je op een grote bek rekenen.

De bedorvenen zijn met open ogen in de valkuilen van ‘het systeem’ gedonderd. Dat ze daardoor lui zijn geworden beseffen ze zelf niet eens. Ze leven in de veronderstelling dat ‘het systeem’ alles voor ze regelt. Dat niet zijzelf, maar  ‘het systeem’  hen kansen biedt.

Onder het motto ‘ontwaakt bedorvenen der aarde’ grijpt het kabinet naar een opvoedkundige methode, die lang uit de mode is geweest. Het kabinet stel ‘de prikkel’ centraal en brengt belonen en straffen weer in balans. Dezelfde methodiek wordt toegepast op de onwillenden. Het kabinet is duidelijk: ‘Als u niet wil wat ik gebied,  krijgt u ook het lekkers niet’.

De meest recente prikkels die het kabinet overweegt betreffen studenten, altijd al lapzwansen van de eerste orde, en tegenstribbelende medeoverheden. Minister Bussemaker wil onderwijsinstellingen meer armslag geven om studenten ook in latere jaren te prikkelen zich voldoende in te zetten voor hun studie. Minister Plasterk  onderzoekt welke financiële prikkels gemeenten kunnen stimuleren in vlot tempo tot herindeling over te gaan.

Eerder maakte het kabinet bekend perverse prikkels weg te nemen, die in de bekostiging van de gezondheidszorg zitten. De bestaande financiering zou tot onnodige volumegroei leiden, dus werkt het kabinet aan prikkels die tot minder huisartsenposten en spoedeisende hulp moeten leiden.

Prikkelen kan pijn doen, maar dat moet dan maar, zo stel het kabinet. Het is immers crisis. Daar hebben we niet alleen allemaal zelf schuld aan, we moeten dat ook met zijn allen oplossen. Dat kan alleen als iedereen ook sterk is. In de visie van het kabinet zal ‘de prikkel’ onwillenden en bedorvenen stimuleren hun kracht te vinden.

Een priemende vinger hier, een stroomstootje daar, en als het echt niet anders kan dan maar de elektroshock. De vraag is hoe lang je mensen zo kunt kietelen, voordat het zo pijn gaat doen dat ze uit lijfsbehoud de prikkelaars van zich afslaan. Een volk dat voor prikkels zwicht, verliest immers meer dan goed is?

Het kabinet lijkt het voordeel van de twijfel te hebben, maar moet oppassen uiteindelijk zelf niet als perverse prikkel te worden gezien.