Tag archieven: bevolkingsgroei

De jeugd vreest de toekomst.

cc Flickr dirk huijssoon's photostreamDe jeugd heeft de toekomst. Deze wandtegeltjeswijsheid is dik achterhaald. De vergrijzing komt er aan. Er worden maatregelen getroffen om bijkomende problemen voor te zijn. Maar dan ineens lees je: de jeugd vreest de toekomst. Het pensioenakkoord is nadelig voor de oude dag van de jongeren van nu. Gelijk hebben ze, de jeugd van links tot rechts. Waarom zouden zij meer premie moeten betalen en minder ontvangen?
Eén klein puntje van kritiek op het manifest van Pensioen opstand: de AOW-leeftijd sneller verhogen? Ik wil ze nog eens horen tegen de tijd dat ze 65 zijn en nog toen jaar moeten doorwerken.

De bevolking wordt grijzer en groeit gestaag door. Het wordt druk in Nederland. Heel Nederland? Nee, vooral de Randstad barst in 2025 uit zijn voegen, heeft het CBS berekend. De zorgen van de jeugd en het CBS herinnerden me aan een artikel van 12 oktober vorig jaar. Als de jeugd nog een beetje toekomst wil hebben, moeten de ongeborenen de ruimte krijgen. Ik laat je dat artikel, in een samengevatte versie, nu nog eens lezen.

Welke toekomst die jeugd zal hebben, is niet zeker. We leven wel in een tijd waar depressieve gedachten over gevolgen van klimaatveranderingen, vergrijzing van de bevolking of economische rampspoed een al te positieve levensverwachting ondermijnen.

Je hebt optimisten die denken dat het wel mee zal vallen en je hebt optimisten die tal van oplossingen bedenken om lustig voort te leven. Ik hoop dat de eersten gelijk krijgen en de tweede groep zou eens te rade moeten gaan bij de demografen die in PNAS, het Amerikaanse tijdschrift voor ontwikkelingen in de wetenschap. VPRO’s Noorderlicht haalt de demografen aan: “Het afremmen van de bevolkingsgroei, concluderen zij, kan tot 2050 16-29% van de reductie in uitstoot van broeikassen realiseren die volgens het IPCC nodig is om een gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen”.
Ofwel: ongeborenen zijn het milieuvriendelijkst, kopt Noorderlicht vrolijk.

Een waarheid als een koe. Wie niet geboren wordt, kan ook niets fout doen. Louter onze aanwezigheid veroorzaakt onmiddellijk milieuschade. Dat kan beperkt worden door simpelweg met minder te zijn.
Ondanks dat god met natuurgeweld en mensen met oorlogsgeweld daar het nodige aan bijdragen, groeit de wereldbevolking gestaag. De problemen die mensen veroorzaken groeien in sommige gevallen nog sneller. Voorbeeldje: tussen 2000 en 2006 groeide de Nederlandse bevolking met vijf procent. De zorgkosten stegen in diezelfde tijd met ruim 56 procent.

Andere problemen, als de schaarste aan voedsel, grondstoffen en gezond drinkwater, zijn zeker op te lossen als de verdeling wat beter wordt geregeld. Als de wereldbevolking maar zeer beperkt groeit. De huidige noden kunnen voor een groot deel geledigd worden via betere politieke beslissingen en wetenschappelijke vooruitgang. Maar bijna niemand leeft meer bij brood, water en frisse lucht alleen. Huizen, wegen, scholen, kantoren en fabrieken zijn onmisbaar onderdeel van de existentie geworden.
Blijft de bevolking groeien, dan zal er ergens een omslagpunt komen en is er te weinig ruimte is voor de brood, water en schone luchtvoorziening.

Kortom: willen we nog een lange, mooie toekomst, dan zullen we de ongeborenen de ruimte moeten geven.

Geef een reactie

Ongeborenen hebben de toekomst

Bevolkingsgroei De jeugd heeft de toekomst. Een gevleugeld woord en een ernstige misvatting. De jeugd kan daar weinig aan doen, want de jeugd doet niet anders dan wat we allemaal hebben gedaan: gewoon er op los leven.

Welke toekomst die jeugd zal hebben, is niet zeker. Dat de Nederlandse jeugd zal sterven in een oververhitte woestijn, omdat het klimaat onze polders drooglegt, wordt ontkent door mensen die denken dat de jeugd eerder een ijzige toekomst wacht, waar ze ten onder gaat aan bevriezingsverschijnselen.
Dat is allemaal grotesk geschetst natuurlijk, maar we leven wel in een tijd waar depressieve gedachten over gevolgen van klimaatveranderingen, vergrijzing van de bevolking of economische rampspoed een al te positieve levensverwachting ondermijnen.

Je hebt optimisten die denken dat het allemaal wel mee zal vallen en je hebt optimisten die tal van oplossingen bedenken om lustig voort te leven. Ik hoop dat de eersten gelijk krijgen en de tweede groep zou eens te rade moeten gaan bij de demografen die in PNAS, het Amerikaanse tijdschrift voor ontwikkelingen in de wetenschap. VPRO’s Noorderlicht haalt de demografen aan: “Het afremmen van de bevolkingsgroei, concluderen zij, kan tot 2050 16-29% van de reductie in uitstoot van broeikassen realiseren die volgens het IPCC nodig is om een gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen”.
Ofwel: ongeborenen zijn het milieuvriendelijkst, kopt Noorderlicht vrolijk.

Een waarheid als een koe. Wie niet geboren wordt, kan ook niets fout doen. Helaas is de keuze wel of niet ter wereld te komen, niet aan de geborenen zelf. En hoe goed die ook hun best doen, hun pure aanwezigheid veroorzaak onmiddellijk milieuschade. Dat kan beperkt worden door simpelweg met minder te zijn.
Ondanks dat god met natuurgeweld en mensen met oorlogsgeweld daar het nodige aan bijdragen, groeit de wereldbevolking gestaag. De problemen die mensen veroorzaken groeien in sommige gevallen nog sneller. Voorbeeldje: tussen 2000 en 2006 groeide de Nederlandse bevolking met vijf procent. De zorgkosten stegen in diezelfde tijd met ruim 56 procent.

Andere problemen, als schaarste aan voedsel en gezond drinkwater, zijn zeker op te lossen als de verdeling wat beter wordt geregeld. Als de wereldbevolking maar zeer beperkt groeit. De huidige noden kunnen voor een groot deel geledigd worden via betere politieke beslissingen en wetenschappelijke vooruitgang. Maar bijna niemand leeft meer bij brood, water en frisse lucht alleen. Huizen, wegen, scholen, kantoren en fabrieken zijn onmisbaar onderdeel van de existentie geworden.
Blijft de bevolking dus groeien, zal er ergens een omslagpunt komen en is er te weinig ruimte is voor de brood-, water en schone lucht voorziening.

Kortom: willen we nog een lange, mooie toekomst, dan zullen we de ongeborenen de ruimte moeten geven.

Geef een reactie

We krimpen

We krimpen De economie, dat complexe proces dat vaak omschreven wordt als een verschijnsel dat een geheel eigen leven wenst te leiden, die economie krimpt. Tegenvaller voor het kabinet, die ondanks de malaise wel het goede voorbeeld geeft. Geen paniekerige, extra maatregelen. Bovendien: de reële overheidsuitgaven stegen in het eerste kwartaal van dit jaar.
De burger houdt echter de vinger op de knip. Huishoudens gaven 2,4 procent minder uit dan vorig jaar. Ze spaarden wel meer (meer info bij het CBS). Er is dus wel geld, maar het staat vast. Is dat goed voor de economie?

Het lijkt wel of De Economie een voorschot neemt op de toekomst. Want er is nog veel meer krimp in aantocht. De bevolking krimpt. Natuurlijk is hiermee niet de lichaamslengte van de gemiddelde burger bedoeld. De groei daarvan stagneert en als je meerekent dat een mens wat kleiner wordt naar mate hij ouder wordt, is het totale netto resultaat dus krimp. Dat zal vast gevolgen hebben voor het volume in de woningbouw.

Het gaat echter over de aantallen burgers. De bevolking groeit nog wel, maar niet zo snel meer. Er zijn steeds minder kinderen, maar het aantal ouderen groeit. Ontgroening van de bevolking heet dat. Nu al zijn gevolgen van die ontwikkeling door heel het land merkbaar.
Bijna de helft (49%) van alle gemeenten hebben met bevolkingskrimp te maken. Deze gemeenten moeten zich bezinnen op zaken als woningbouw, werkgelegenheid, onderwijs en het levendig houden van hun gebied. Zolang er landelijk nog wat groei is, niks aan de hand. Maar door het kleine aandeel jongeren en de vergrijzing zal het de beroepsbevolking sterk in aantal dalen. Ofwel: een steeds kleiner deel van de bevolking moet de economie draaiende houden. Om maar één van de gevolgen van bevolkingsdaling te noemen.

Het CBS denkt dat over een jaar of vijfentwintig de bevolkingsgroei zal stoppen en de totale bevolking zal afnemen. Koppel je dat aan de ontgroening of vergrijzingstrends dan kun je je voorstellen dat De Economie denkt: ho, wacht even, maar dan heeft het geen zin nog meer te groeien. Slim wel, die Economie.

Was dat maar waar. De economische krimp van nu heeft louter met die vermaledijde kredietcrisis te maken en niets met toekomstverwachtingen over de omvang en aard van de bevolking. Wie de touwtjes van de economie in handen heeft, moet daar wel rekening mee houden.
Een kleiner en overwegend ouder volk betekent niet dat er minder geproduceerd moet worden. Misschien wel, ook goed. Maar de productie zal zich vooral op de veranderingen in de bevolking moeten richten. Langer leven en meer ouderen zal ongetwijfeld tot meer behoefte aan allerlei vormen van zorg genreren.

De Economie zal zich dus moeten omscholen. Minder volumegroei van zeepjes en soepjes, meer groei van efficiënte zorggerelateerde producten. Minder groei van op jongeren gerichte producten, meer groei van producten die menselijke arbeid kunnen overnemen.

We krimpen. De vraag is nu: zal De Economie kiezen voor het vasthouden aan het dogmatische adagium groei, of valt de keuze op krimp?

Geef een reactie

De kerstvolkstelling

De kerstvolkstelling

Het CBS komt met een hedendaagse versie van het kerstverhaal. Volgens overlevering zou het kindeke Jezus in een stal geboren zijn, omdat zijn ouders op weg naar Bethlehem waren om aan een volkstelling mee te doen. De drukte die dat teweegbracht resulteerde in een tekort aan hotelkamers. Jozef en Maria kraakten een stal en de rest is bekend.

Het was dus een zootje bij die volkstelling. Nu gaat ook het verhaal dat ene koning Herodes niet zo blij was met de geboorte van een koningskindje en omdat hij dat jong niet kon vinden, stuurde hij zijn soldaten er op uit om alle jongetjes tot twee jaar aan hun lansen en zwaarden te rijgen.
U begrijpt: de volkstelling werd een nog groter rommeltje dan het al was.

Tegenwoordig gaat dat heel anders. Tegenwoordig hebben we het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Het CBS heeft de bevolking weer geteld. Keurig de geboorte- en sterftemeldingen verzamelt, evenals de cijfertjes van de emigratie- en immigratiediensten. Tot zover niks aan de hand. Alleen als we goed naar de cijfers kijken, die het CBS in haar bericht heeft vermeld, dan onstaat er ineens een mirakels zootje, als ware we weer in het kerstverhaal beland.

De bevolking is in 2008 met 76.000 mensen toegenomen. Een grotere groei dan vorig jaar. Niks krimp, geen bevolkingscrisis.
Er zijn meer mensen geboren dan gestorven (natuurlijke aanwas heet dat)en er zijn meer mensen geïmmigreerd dan geëmigreerd (migratiesaldo). Er zijn 140.000 mensen binnengekomen en 120.000 hebben het land verlaten. Dat levert een migratiesaldo op van 20.000 en dus zullen de overige 74.000 mensen wel uit de natuurlijk aanwas voortkomen.

Nu stelt het CBS dat de natuurlijke aanwas 2/3 van de groei veroorzaakt. Dat zou dus 50.667 mensen zijn (2/3 van 76.000). Met het migratiesaldo erbij komen we op 70.667 mensen. Da's ruim 5300 mensen minder!
Als we het door het CBS vermelde migratiesaldo optellen bij het aanwassaldo komen we op 72.000. Dat is dan 4000 minder dan het totaalsaldo.
Wie het even op een rij wil zien, klik naar dit xls.documentje.

Door het totaal op 76.000 te stellen, heeft het CBS ongeveer 4000 niet nader geïdentificeerden meegerekend. Buitenaardse wezens? Die zouden toch als immigranten geboekt moeten worden. Of rekent het CBS nog andere species tot de bevolking en zo ja, welke zijn dat dan?

Of er is iets aan de hand met de genoemde saldi. Het totaal is lager dan de gehele groei. Waarom lijkt het CBS hier de hedendaagse Herodes te zijn en heeft het ongeveer 4000 mensen laten verdwijnen?
Het kan ook zijn dat het CBS verwacht dat er tussen kerst en oud en nieuw nog 2666 mensen worden geboren en 1334 mensen het land binnen komen. Het jaar is nog niet klaar.

Of het CBS zadelt ons op met de kerstpuzzel van het jaar, of in de kerstdrukte is er iets fout gegaan, of ik begrijp het weer eens niet.
Helaas moet ik met de kerst werken, dus geen tijd het nader uit te vlooien. Bovendien is het CBS dicht tot 4 januari, dus navragen heeft op dit moment geen zin.

Als u puzzelen leuk vindt: prettige kerst. Als u liever bevolkingskrimp ziet: jammer, maar laat u uw kerststemming er niet door bederven. Maakt het u allemaal niet uit: vrolijke jingle bells gewenst. En aan ieder ander: aangename dagen gewenst.

Geef een reactie

Beton compensatie

Groen in de stadWe zouden graag een groene wereld willen hebben, maar natuurlijk niet de verworvenheden van de welvaart er voor inleveren. Inruilen valt wel over te praten. We blijven auto rijden en vliegen, maar compenseren dat met de aanplant en onderhoud van groen. Da's leuk, maar niet gemakkelijk, want die compensatie blijkt meer nep dan tegenstanders ervan al eerder dachten. Je denkt een nieuwe aanplant betaald te hebben, blijkt het een al jaren bestaand struikgewas.

Het is nog veel ingewikkelder. Niet alleen CO2-uitstoot dient gecompenseerd te worden, ook elke vierkante meter bebouwing moet aan hedendaagse groennormen voldoen. Je kan niet zomaar de ambassade van een bevriende natie verkassen naar een fraai landgoed. Daarom beloofde de gemeente Den Haag de nieuw te bouwen VS-ambassade in landgoed Clingendael te compenseren met groen elders in de stad.

Nu wordt tot 'groen-in-en-om-de-stad' zo'n beetje alles gerekend dat op iets van natuur lijkt. Niet alleen de van oudsher aanwezige wildgroei, ook aangelegde parken, voetbalvelden, begraafplaatsen, boerderijen rond de stad en bomen op de stoep, alles telt mee.
Daarom dacht de gemeente Wassenaar, de groene buur van Den Haag, rustig een vergunning voor de uitbreiding van een golfterrein af te kunnen geven. Da's ook groen. Er is echter een klein volksopstandje losgebroken, want de omwonenden zijn niet zo blij dat voor twee extra holes 639 bomen moeten worden gekapt.
De voorzitter van de golfclub belooft groencompensatie. Wat, hoeveel en waar is nog onduidelijk, dus de omwonenden blijven nog even boos.

Tja, het kan niet altijd even goed gaan. Toch zijn veel nederlanders tevreden met het hen omringende groen. Het landschap rond steden wordt met een dikke 7 gewaardeerd, het groen in de stad zelf wordt nog iets hoger gewaardeerd. Wel stelt het MNP (Milieu en Natuur Planbureau) dat de waarderingen erg verschillen tussen groepen mensen en delen van het land.
Daar kwam ook het CPB (Centraal Planbureau) achter. Die publiceerde afgelopen week een onderzoekje naar de groenbeleving van de stedelingen.
De opmerkelijkste twee resultaten: 1. in Den Haag en Rotterdam zijn mensen eerder bereid meer voor een woning aan een park te betalen dan in Amsterdam. Eén opvallende uitzondering: Amsterdammers tasten weer wel dieper in de buidel als ze bij het Vondelpark kunnen wonen.
En 2: hoe meer men verdient, hoe groter de wens en bereidheid om in een groenere omgeving te wonen.

Als je wat verder doorleest bij het MNP en het CPB dan wordt duidelijk dat mensen die al in tamelijk groene gebieden wonen, veel meer waardering hebben voor hun omgeving, dan mensen die vooral tegen beton en baksteen aankijken.
Meer groen maakt mensen meer tevreden. Dat wordt alom erkend. In de Nota ruimte heeft het ministerie van VROM de voordelen van een groene leefomgeving overgenomen van het RLG (Raad voor het Landelijk Gebied). Om er maar eens een paar te noemen:

Groen leidt tot sociaal contact, het geeft een recreatiemogelijkheid als ‘tussendoortje' en bijvoorbeeld speelmogelijkheden voor kinderen.
• Groene kwaliteit is wezenlijk voor onze gezondheid omdat groen ontspanning biedt, stress verlaagt en de sociale ontwikkeling bij kinderen stimuleert. Groen vermindert ook de geluidsoverlast, en schadelijke concentraties fijn stof. De ministeries van VROM én VWS zouden aan deze gezondheidsbaten meer aandacht moeten geven.
• De groene kwaliteit van de openbare ruimte verbetert het economische vestigingsklimaat en draagt bij aan hogere omzet van het toeristisch bedrijfsleven en aan hogere waarden van woningen.
• Ten vierde draagt de groene kwaliteit bij aan de biodiversiteit, hoewel voor de zeldzame soorten toch meer om dan in de stad gekeken moet worden.

En dus, zo stel het RLG, zal investeren in 'groene kwaliteit' leiden tot een hoog maatschappelijk rendement. Een volkstuintje kan zo meerdere opbrengsten voor meerdere belanghebbenden betekenen.

Hoeveel groen is er nodig voor een tevredener, gezonder en socialer volk?
Op dit moment wordt er uit gegaan van 75 vierkante meter per woning. Het liefst binnen 500 meter van bebouwd gebied.
Onderzoek in 30 steden toonde aan dat iets meer dan de helft die 75 vierkante meter binnen de bouwde kom wel scoorde. Werd het landschap direkt grenzend aan de stad meegerekend, dan haalden alle 30 steden die norm.
Op de website van Mlieu en natuurcompendium, kun je met behulp van digtiale kaarten uitzoeken of jouw omgeving voldoende groen scoort.

Het zal een hele klus zijn om ooit elke woonplek aan die norm te laten voldoen. Als een ontevreden randstedeling een huis laat bouwen in de Achterhoek, dan zal de randstad er weer wat beter voor staan als zijn oude huis wordt gesloopt en er een grasveldje voor in de plaats komt.
De Achterhoek verliest echter weer een kaveltje groen en gaat er dus op achteruit.
Het kost nu al vreselijk veel moeite elk stukje asfalt en beton te compenseren met de nodige natuur. Of zoals in een artikel van de TU Delft valt te lezen: het is ploeteren om een postzegel natuur.
Elke woning 75 vierkante meter groen, binnen 500 meter afstand van die woning geven, lijkt mij totaal onhaalbaar. Die norm zie ik de komende jaren nog wel omlaag gaan, wat de europese eisen ook zullen zijn.

Er is toch echt maar één echte oplossing. De idealen betreffende CO2 en betoncompensatie haal je alleen maar als de bevolking drastisch inkrimpt en er grenzen aan de consumptie worden gesteld. Zo lang er dus niks aan bevokingsgroei en economische groei wordt gedaan, zal er nog jaren met normen worden gerommeld en zullen nepcompensaties voor lief worden genomen.

Geef een reactie

Milieuplan 2008

Milieuplan 2008Continu veranderende berekeningen over klimaatveranderingen,vervuiling en ontbossing. Als een mens al niet gaar wordt van de opwarming, dan toch wel van al die tegenstrijdige berichten. En ondertussen verzinnen de optimisten allerlei oplossingen om vooral door te leven zoals we nu doen, maar met andere energiebronnen en een besparinkje hier en daar.

Sinds de Club van Rome bestrijden de deskundigen elkaar met een berg cijfers, waarvan de enige positieve bijkomstigheid is, dat die cijfers zelf niet zo vervuilend zijn, dat we er al lang aan dood zijn gegaan. Juiste cijfers, verkeerde cijfers, bijgestelde cijfers, we leven nog.

Die conclusie stemt overheden, bedrijfsleven en ook de meeste consumenten vrolijk, want doortastende en effectieve maatregelen kunnen op de lange baan worden geschoven. Er lijken meer slachtoffers te vallen aan honger, oorlog, verkeer en, niet op de laatste plaats, het dagelijkse huishouden. Maar ook ondanks dat geldt: we leven nog.

Nu zijn er ook vuistdikke rapporten die een relatie leggen tussen energiebronnen en oorlog tussen ontbossing en honger, tussen vervuiling en verkeer, tussen opwarming en dagelijks huishouden. In die rapporten staan geen fijne dingen te lezen, maar zelfs zonder ze te lezen kunnen we weten wat het één met het ander te maken heeft. En jawel, we vinden het ook niet leuk dat het voor sommige mensen daarom niet zo'n lolletje is, maar wij leven nog. Althans veel mensen wel.

Veel mensen. De nog alom vigerende boodschap is dat al die mensen zuiniger en schoner moeten leven. Anders gezegd: we willen met veel blijven en moeten de beschikbare energiebronnen en nog resterende schone lucht in veel mindere mate gebruiken. Het is welhaast antiek- communistisch: alles inzetten voor het grote collectief.

Het milieuplan 2008 heeft alles nog eens doorberekend. Zelfs al zou de klimaatverandering een op zichzelf staande cyclus in de natuur zijn, dan blijft het een feit dat elk mens energie en lucht gebruikt. Elk mens meer betekent meer van dat gebruik, inclusief meer vervuiling. Twee poepen immers meer dan één. Reken zelf maar uit wat de riolen hier te verwerken krijgen als we hier in 2030 met 1 miljoen mensen meer leven. Wereldwijd zijn er tegen die tijd zo'n 2 miljard mensen meer.

Er is dus maar één effectieve maatregel: er mag alleen nog met condoom gekonijnd worden. Dat kost wel wat landbouwgrond aan rubberplantages, maar dat wordt door de bevolkingsafname snel terugverdiend.

Er zijn nog twee zaken nodig om dit plan te doen slagen. Ten eerste ontbreekt het ons milieuburo aan een deskundige die even uitrekent hoe groot de bevolking precies moet zijn om van de bodemschatten en omringende lucht gezond te kunnen blijven leven. Zo'n deskundige zit er vast wel onder de lezers, dus kunt u met die gegevens op de proppen komen?

Het tweede wat nodig is: het gelovig deel der bevolking overtuigen dat met condoom er geen risico is dat de terugkeer van jezus op aarde daadoor wordt tegengehouden. Iedereen levert de rubbers in en met de huidige DNA-technieken vist men de verlosser zo uit de inhoud. Dat is dan die ene mens die nog in een reageerbuisje verwekt mag worden, want je weet maar nooit.

Bronnen die ter inspiratie dienden:

Grenswetenschap: Klimaatverandering, zin of onzin? Sargasso: Noodzaak voor betere ontbossingscijfers

Geef een reactie