Tag archieven: formatie

Paars, bont en blauw.

stemmenHet wordt dus Paars III? PvdA en VVD worden gedwongen samen te werken en een Kamermeerderheid wordt behaald door D66 in te sluiten. Dat kan ook het CDA zijn, maar de nijd tussen PvdA en CDA is te groot en de wonden van Balkenende IV zijn nog vers.

Een coalitie van VVD, PvdA en CDA kan rekenen op 78 zetels in de Tweede Kamer en 41 in de Eerste kamer. Een krappe meerderheid in beide Kamers.
Paars III krijgt 78 zetels in de Tweede Kamer en 35 in de Eerste Kamer. Dat is dus te weinig.

Het wordt dus geen Paars III, maar Bont & Blauw. De verschillen met Paars?
De Paarse kabinetten stonden onder leiding van PvdA-premier Kok. Het nieuwe kabinet zal wederom onder leiding van Rutte staan, want de VVD zal net twee zetels meer halen dan de PvdA. Het wordt dus Rutte II en de kiezer wordt bedankt.
Het CDA doet mee. Zo niet, dan kan alleen met de PVV of de SP een meerderheid worden behaald. PvdA en D66 hebben geen trek in de PVV en VVD, PvdA en D66 lusten de SP niet. Dus wordt  toch het CDA.

Tot zover het koffiedik kijken. Gebaseerd op de laatste peiling van de Politieke Barometer, die er van alle peilingen bij de vorige verkiezingen het dichtst bij de waarheid zat. Verrassingen zijn uitgesloten. Het valt niet te verwachten dat de SP toch meer dan 30 zetels scoort. Of dat een van de nieuwkomers met meer dan 20 zetels binnenstormt en dus een serieuze bespreekpartner wordt.

Kortom: het wordt Bont & Blauw. En dat zal de kiezer merken ook. Gezonde overheidsfinanciën en de crisis bestrijden worden vertaald in bezuinigingen die alweer iedereen zal voelen. In een iets ander variant dan Rutte I het had geprogrammeerd, dat wel. Maar als de BTW op de podiumkunsten wordt verlaagd, dan gaan toch de eigen bijdragen in de zorg omhoog.  En als de topsalarissen ietsjes meer belasting gaan betalen, blijft de hypotheekrenteaftrek ongewijzigd overeind.

Het kan niet anders, zegt het nieuwe kabinet en de meerderheid van de kiezers gelooft dat ook. We hebben tenslotte een mooie democratie en het gezegde luidt dat wie mooi wil zijn, pijn moet lijden.

De meest regenteske partijen gaan de dienst weer uitmaken. Reken maar dat conflicten tussen Rijk en gemeenten volop zullen doorgaan, misschien zelfs heftiger worden. Reken maar dat de vakbonden vol,op werk hebben. Reken maar dat patiëntenorganisaties wekelijks op het Plein in Den Haag staan. En reken er maar zeker op dat ‘De Kiezer’ opnieuw teleurgesteld zal zijn.

De kiezer die na elke invuloefening bij de Stemwijzer alsmaar bij de Partij voor de Dieren bleef uitkomen, maar het lef niet heeft daar dan maar eens op te gaan stemmen. De kiezer die twijfelt tussen SP en PvdA, maar op de valreep de SP links laat liggen. De kiezer die de PVV niet meer gelooft en nog minder in SP of PvdA en dus de VVD aan extra stemmen helpt.
Het wordt Rutte II en we worden weer bont & blauw bezuinigd.

Hoe zal Rutte II tot stand komen? Waarom zal de formatie kort of lang duren? Daar zullen de media ons wel van op de hoogte houden. Maar dat is berichtgeving nadat binnenskamers de piketpaaltjes zijn geslagen en dus uit tweede hand.

De informatie- en formatiebesprekingen zouden direct en ongecensureerd uitgezonden moeten worden, Tenslotte kijkt ‘Big Brother’ naar ons, dus waarom mogen wij niet naar grote broer kijken? Zodat we ‘live’ getuige kunnen zijn hoe eerst de SP wordt gepiepeld en daarna welke partijen hun kroonjuwelen inleveren. En omdat we het allemaal zelf hebben gezien, kunnen er ook geen draaikonterige verklaringen achteraf worden afgestoken.

De VVD: Ja, de hypotheekrenteaftrek wordt inkomensafhankelijk, maar in beperkte mate en wat belangrijker is: we hebben de HRA weten te behouden voor iedereen.
De PvdA: Ja, de lonen gaan niet achteruit. Op nul is ook een mooi resultaat en het is fantastisch dat de JSF-straaljager nu echt definitief van de baan is, in ruil voor versoepeling van het ontslagrecht.
D66: Ja, het terugvorderen van bonussen bij de banken is iets ingewikkelder geworden dan wij het voorstelden, maar fraude met de PGB’s wordt nu krachtig bestraft, zoals wij hebben beloofd.
Het CDA: Ja, eh nee, of nou ja, we bedoelen nee, maar ja, dus toch en nee, ja, daar gaan we voor.

Het derde wiel aan de wagen?

SchaakIn de aanloop naar de verkiezingen in september, kun je bij de collega’s van Sargasso weer op zoek naar jouw favoriete coalitie. Met de CoalitieChecker kun je zien hoeveel zetels de door jouw gewenste coalitie in de peilingen heeft.

Tot nu toe is er geen enkele combinatie van drie partijen, die een Kamermeerderheid zal halen. Het is begrijpelijk dat er naar een coalitie van drie partijen wordt uitgekeken, want sinds de vorming van het CDA hebben er nooit meer partijen in een kabinet gezeten.
Voor die tijd is het acht keer voorgekomen dat er 4 of 5 partijen in een kabinet zaten. De zogenaamde Kunduz-coalitie bestaat wel uit vijf partijen. Die combinatie staat in de Sargasso CoalitieChecker momenteel op net 75 zetels. Geen meerderheid dus.

Wie een coalitie van 4 partijen zoekt die een meerderheid van 88 zetels scoort en waarbij de PVV wegens wangedrag is uitgesloten, heeft de keuze over  “links” of over “rechts” te gaan. Een combinatie met de PvdA levert vier mogelijkheden op, waar in alle gevallen VVD en SP nodig zijn.
Wie de VVD als uitgangspunt neemt, krijgt vijf opties te zien, waar slechts 1x de PvdA niet in voorkomt, maar SP wel in alle vijf gevallen nodig is.
De SP is in 2006 vakkundig buitenboord gehouden door CDA en PvdA. De SP was toen de derde grootste partij (25 zetels). CDA en PvdA kozen echter voor de CU, toen de zevende grootste partij met 6 zetels. Maar ach, in Nederland worden sinds 1977 alleen nog derde partijen met meer dan 20 zetels een coalitie binnengesleept als ze van rechts-liberale snit zijn (LPF in 2002 en PVV in 2010).

Sinds 1946 hebben we 20 verkiezingen gehad en slechts acht keer kwam het tot een coalitie van 4 of 5 partijen. Tot 1977 kwam dat natuurlijk omdat de CDA-bloedgroepen nog zelfstandig opereerden. Het is wel een beetje vreemd dat tot 1977 coalitiepartijen altijd meer dan 33 procent vormden van het aantal partijen in de Kamer. Alleen kabinet Beel I (1946) telde 29 procent van de gekozen partijen.
Na 1977 is het nog maar twee keer voorgekomen dat een kabinet uit 33 procent van de Kamerpartijen bestond (Kok II en Balkenende II). Alle andere negen kabinetten werden door minder partijen vertegenwoordigd. Met als dieptepunten Van Agt (18%) en Lubbers I (17%).

Het is maar goed dat de feitelijke zetels gewicht in de schaal leggen. Wel is het zo dat 15 van de 20 keer de twee grootste partijen in de coalitie (is niet hetzelfde als in de Kamer!) een derde partij nodig hadden om aan een Kamermeerderheid te komen. Tot de vorming van het CDA koos men er acht keer voor om met een derde en vierde, of zelfs een vijfde partij een coalitie te vormen. Dat is na 1977 niet meer voorgekomen. Een overzicht van deze bevindingen in dit exceldocument.

Wie een drie-partijencoalitie wil, zal altijd op VVD of SP moeten stemmen en dan maar hopen dat ze met PvdA, CDA, D66 of PVV tot een akkoord kunnen komen. Het wordt dus niet alleen zoeken naar het derde wiel aan de wagen, maar ook naar een vierde en/of vijfde.

VVD, CDA, D66, GL en CU proberen momenteel te bewijzen dat het kan. Enthousiast, eendrachtig en betrouwbaar voor elkaar, zetten ze Ruttes afbraakpolitiek voort. Heel vrolijk worden hun plannen het Lente-akkoord genoemd. Terecht, gezien het feit dat de lente op dit moment tamelijk kil en buiïg is.
Het valt te loven dat men bereid is partijpolitieke verschillen te overbruggen om het landbelang te dienen. Het is een zeer beperkte bereidheid. Twee grote partijen worden buiten de “nationale eenheid” gesloten.

Dat kan een probleem zijn als de Kunduz-coalitie ook een electoraal succes wordt en niet meer dan 76 zetels weet te halen. Op gedoogsteun van de SP hoeft men niet te rekenen, want die zal wel chagrijnig zijn dat de partij weer niet serieus is genomen. Men wordt dan volledig afhankelijk van steun van CDA’ers en de PvdA.
Verder is het de vraag of GL bereid is zich te gronde te richten door al te veel mee te werken met CDA en VVD. Maar het ziet er naar uit dat GL tot alles is bereid nu regeringsdeelname een serieuze optie lijkt te worden. De tijd dat een van de voormalige GL-bloedgroepen stelselmatig buiten coalities werden gehouden, De CPN had in 1948 (Drees I) evenveel zetels als de VVD en in 1972 (en Uyl) evenveel als de PPR. Maar de CPN maakte natuurlijk geen schijn van kans.

Hoe dan ook, als er aan de peilingen niets substantieels veranderd, kunnen we het zoeken naar een drie-partijencoalitie wel vergeten. Coalities van 4 of meer partijen kunnen niet zonder VVD en/of CDA en/of PvdA, de traditionele “grote drie”.
Als er geen coalitie met een ruim voldoende grote Kamer meerderheid mogelijk is door 4, of 5,  misschien zelfs 7 partijen bij elkaar te brengen, waarom dan geen kabinet van nationale eenheid gevormd? Alle 10 partijen in een kabinet?

Welke meerpartijencombinatie, die goed is voor minstens 80 zetels, heeft jouw voorkeur?

De Verhagen Code

De Verhagen Code Oei, wat is het spannend! Het CPNB kondigt aan dat de maand van het spannende boek 2011 over de historische thriller zal gaan. Het thema: Galg en rad. Voorbeeld van slechte timing. Iets wat een spannend boek juist nodig heeft.

Slechte timing want morgen (1 september) opent de aanstaande koning de
gerestaureerde Gevangenpoort. Alwaar ze alles van galg en rad weten. Hopelijk houdt de monarch in spé zijn hoofd er bij.
Op dit moment is vlakbij die Gevangenpoort de CDA-fractie bijeen. Nog niet bekend is of daar koppen zullen rollen. Maakt het hoofd van Verhagen een kans?

Het is reuze spannend. Politiek is helemaal niet saai en leest soms als een historische misdaadroman. Neem nou het nieuws dat
HP/De Tijd naar buiten brengt. In 2002, vlak voor de 2e Kamerverkiezingen die Balkenende I aan de macht zullen brengen, graven dubieuze detectives in de privégegevens van Wouter Bos, Robin Linschoten en de LPF’ers Harrie Wijnschenk en Cor Eberhard.
De opdrachtgever is onbekend. De slachtoffers van dat speurwerk zouden naar de rechter kunnen stappen. Wie weet krijgen ze dezelfde uitslag als Edwin de Roy van Zuyderwijn. De rechtbank in Den Haag gelast onderzoek naar degene die opdracht gaf de sociale uitkering van heer de Roy van Zuyderwijn na te trekken.

De opdracht tot speurwerk naar beide LPF’ers, werd gedaan vlak voor de verkiezingen van 2002 (15 mei). Op 17 juli volgde de opdracht Wouter Bos te screenen. Op 11 juli werd Verhagen fractievoorzitter van het CDA. Dat heeft er natuurlijk niets mee te maken. Maar je hebt ineens wel componenten voor een spannende politieke thriller.

Den Haag als crime scene voor de Verhagen Code. Arme man. Waar de een in hem een sluwe vos ziet, vindt een ander hem een briljant strateeg. Waar sommigen hem de meester van list en bedrog noemen, dichten anderen hem Machiavelliaanse allure toe. Waarmee de beste man zeer geschikt is als hoofdpersoon van het spannendste boek 2010 of 2011. De man die continu met zijn blackberry de regie over de Haagse crime scene voert.

Het CPNB wil nu niet bekend maken wie het spannende boek van 2011 gaat schrijven, laat staan dat ze bekend maken waar het over zal gaan.
In spanning wachten we dus af of er koppen gaan rollen en, zo ja, wiens koppen. Worden de opdrachtgevers voor die onderzoeken naar Bos en Linschoten bekend? Zal Verhagen het CDA-gekrakeel overleven of wordt dit het einde van zijn carrière? En waarom wordt nu ineens die Gevangenpoort toch weer geopend?

Raak- en maakpunten coalitie

Raak- en maakpunten coalitie Geen breekpunten, maar raak- en maakpunten. De basis voor Emile Roemer’s regeerakkoord.

De SP-voorman probeert een coalitie van PvdA, CDA en SP en GroenLinks te forceren. Eén van zijn argumenten is dat zo’n coalitie op een meerderheid in beide Kamers kan rekenen en dus sterker zal staan dan een CDA-VVD-PVV kabinet. Dat is maar ten dele waar.

De gedoogvariant kan in de 2e Kamer rekenen op 76 zetels steun. In de 1e kamer in ieder geval 35 zetels. De Roemer-combinatie heeft in de 2e kamer ook maar 76 zetels achter zich staan. In de 1e kamer echter 50. Daar kan een CDA-VVD-PVV kabinet op een zeer sterke tegenstand rekenen.
De eerste vraag die rijst: waarom wil Emile Roemer D66 er niet bij betrekken? Dan zou hij in de 2e Kamer een wat grotere meerderheid hebben van 86 zetels. Met D66 kan hij het evengoed een centrumlinks kabinet noemen.

Het regeerakkoord (via het NRC
hier in pdf-versie) roept meer vragen op. In vier A4-tjes schetste Romer de groffe lijnen. Eerst zoekt hij een basis. Die basis komt neer op wat Roemer de raakpunten en maakpunten noemt. In zijn woorden: “Raakpunten zijn zaken die de partijen binden, maakpunten die waar we nader tot elkaar moeten komen”. Breekpunten ziet hij dus niet.

Wat de raakpunten betreft meent Roemer dat CDA en SP het wel voldoende eens zijn over “de kracht van de gemeenschap, naast de overheid en de markt”. Wat die markt betreft hebben CDA en GroenLinks aardig wat “overeenkomsten over de marktwerking“.
PvdA en SP zorgen wel voor de “bescherming van werknemers en behoud van opgebouwde rechten” en waar nodig zijn SP en GroenLinks “sterk verbonden met oppositionele krachten”.

Voor zover die overeenkomsten inderdaad sterk genoeg zijn voor een solide coalitie, zijn er dan de maakpunten. Daar waar de partijen verschillen, zullen ze bereid moeten zijn compromissen te sluiten. “Geen van de partijen zal haar verkiezingsprogramma tot regeerprogramma kunnen maken”, schrijft Roemer. “Iedere partij zal moeten geven en nemen”.
Dat geldt toch voor elke coalitie? Ook voor de coaltie die nu in de maak is. Hoewel redelijk wat eensgezindheid en samenwerkingsbereidheid wordt geveinsds zullen ook VVD, CDA en PVV toch echt moeten geven en nemen, anders is zo’n kabinet meteen tot mislukken gedoemd.

Emile Roemer is niet concreet over welke compromissen hij kansrijk ziet. De raakpunten zijn ook niet erg sterk uitgewerkt.
Dat is jammer. Want een centrumlinkse coalitie, met minstens evenveel zetels in de 2e kamer als de VVD, PVV, CDA trojka, is natuurlijk het overwegen waard.
De PvdA zal de spil zijn. Met maar 1 zetel minder dan de VVD, kan er alsnog een kans komen voor Cohen het land door de huidige problemen te leiden.
Met collega’s van GroenLinks en D66 erbij, beide ook zetelwinnaars in de verkiezingen, krijg je dan een behoorlijk brede coalitie. Het lijkt zo zelfs een beetje op een kabinet van nationale eenheid, waarin sociaaldemocratische, christelijke en liberale elementen zijn vertegenwoordigd.

Jammer dat het zo’n karig uitgewerkt stuk is geworden. Om dat nou heel groots een regeerakkoord te noemen gaat wat ver. Maar alle lof voor de poging. Want een “verbond van nieuw optimisme” is natuurlijk meer welkom dan het klaagkoor van VVD en PPV-leden.
Laten de uitgenodigde partijen het initiatief nu eens serieus nemen en met elkaar aan de slag gaan om het te concretiseren. Mochten VVD, CDA en PVV er niet uitkomen, dan kan de koningin meteen de opdracht richting Emiel’s kabinet schuiven.

Het minste resultaat kan misschien een schaduwkabinet zijn. Eentje die een VVD, CDA, PVV coalitie flink op de huis kan zitten. En mocht die coalitie snel sneuvelen, dan staat er tenminste een alternatief klaar bij de volgende verkiezingen.