Tag archieven: gezondheid

Twee kinderen – heel gezond

Twee kinderen - heel gezond Mocht Job Cohen minister-president worden, dan hebben we er eentje waarvan we gezond leiderschap mogen verwachten. Camiel Eurlings trekt zich terug om een gezin te stichten. Advies: hou het bij twee kinderen en ook hem kunnen we gezond en wel terug verwachten. Wouter Bos heeft drie kinderen. Da’s niet best, want daarmee loopt hij een grotere kans op ziektes.

Twee kinderen hebben is gezonder dan geen, één of meer kinderen. Dat is de vrolijke conclusie die Noorse en Engelse onderzoekers trekken, na een 33 jaar lang 1,5 miljoen mannen en vrouwen te hebben gevolgd (meer
op gezondheidsnet.nl en de Britse Telegraph.co.uk).
Mensen met een of geen kinderen hebben een hoog risico op bijna alle ziekten. Nou, dat kan in mijn geval kloppen. Al zeer vroeg besloten geen kinderen te krijgen, en jawel hoor, zit ik opgezadeld met een reumakwaaltje en een slecht gehoor.

Ouders met meer dan twee kinderen lopen ook aardig wat risico, maar nou net weer niet voor zaken waar mijn ouders (drie kinderen gemaakt) aan leden. Moeder al lang overleden en vader hartpatiënt, maar ‘still standing strong’.
Tot zover de minuscule empirische check in eigen omgeving.

Toeval of niet, het getal 2 lijkt verdacht veel op het ideale kindertal dat een totale bevolking gezond kan houden. Het gemiddelde kindertal in Nederland staat op 1,7. Net onder de twee dus. Logisch dat de gezondheidskosten de pan uitrijzen?
We doen maar matig ons best het gemiddelde op te krikken naar twee. Er is een hele lichte toename. Ten opzichte van 2000 is het gemiddelde kindertal met 0,05 gestegen. Ruim 10 jaar geleden lag het rond de 1,5. Lager dan nu, dus er is een lichte neiging op naar de twee te gaan (zie deze CBS-Statline).

Dat zou helemaal naar de wens van Rouvoet zijn. Zelf vader van vier kinderen, dus hij moet wel oppassen met zijn gezondheid.
In februari 2008, stelde Rouvoet in De Pers, dat 2,1 kind per gezin heel gezond zou zijn om problemen op gebied van bevolkingskrimp en vergrijzing te voorkomen. Het kwam hem op stevige kritiek te staan, omdat velen hier geen bevolkingspolitiek à la China willen.

Een gemiddeld kindertal zegt natuurlijk niets over eigen gezondheid of die van gans het land. Maar als iedereen het bericht van de Noorse en Engelse onderzoekers serieus neemt, dan stelt dus niemand meer de vraag of men wel of geen kinderen wenst. Iedereen verwekt er precies twee.
Met ruim 4 miljoen vruchtbare vrouwen mogen we dus een babyboom van 8 miljoen kinderen verwachten. Wenselijk of niet?

Voer voor nadenken.

Voer voor nadenken

Slechts een derde van de Nederlanders heeft veel behoefte tot nadenken“.
Overigens zijn de mensen die de behoefte hebben om meer na te denken niet per se hoger opgeleid; dit verband was laag“.

Twee conclusies die het ergste vrezen voor ons aller welzijn want de derde conclusie luidt: “De 30% Nederlanders die veel behoefte hebben tot nadenken hechten meer waarde aan dierenwelzijn, rechtvaardigheid en milieuvriendelijkheid“.

Nadenken. Ik maak er geen gewoonte van, maar ik heb er wel behoefte aan. Nou vind ik dierenwelzijn, rechtvaardigheid en milieuvriendelijkheid toevallig ook belangrijk, maar dat ik daarmee tot slechts een derde van de bevolking hoor, vind ik geen wereldnieuws.

De conclusies staan in een rapport van het LEI, dat in opdracht van het ministerie van LNV (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), onderzocht heeft of mensen wel eens stilstaan bij de waarde van hun eten.
Het LEI (Landbouw Economisch Instituut) zegt in haar persbericht dat “89% van de consumenten producten koopt uit gewoonte, zonder er bij na te denken. Meer kennis over gezondheid en duurzaamheid leidt niet per definitie tot een ander aankoopgedrag bij consumenten. Alleen de kleine groep mensen die toch al interesse heeft in deze onderwerpen laat zich hierdoor leiden“.
Het LEI concludeert niet als eerste dat het vergroten van kennis niet vanzelfsprekend tot gedragsverandering leidt. Je zou meer moeten weten over onbewuste drijfveren van de consumenten, als je wil dat ze meer gezond en milieuvriendelijk voedsel kopen.

Het klinkt bekend. A-sociaal gedrag veranderen met voorlichtingsfilmpjes werkt niet. De makers van die filmpjes hopen zo de mensen een spiegel voor te houden en aan het denken worden gezet. Psycholoog en communicatiewetenschapper, Jaap van Ginneken, stelt dat het effect minimaal zal zijn. “Gedragsverandering, en zeker duurzame gedragsverandering, is heel moeilijk“, aldus de deskundige in een Volkskrantartikel.

Ook
prof. dr. C.M.J.G. Maes, gezondheidspsycholoog aan het Leids Universitair Medisch Centrum, stelt dat campagnes die mensen adviezen voor een gezonde leefstijl tussen de oren prenten, een “bedroevend laag effect hebben“. Dus moet er meer kennis komen over “de onderliggende psychologische mechanismen die leiden tot (on)gezond gedrag” en moeten we “beseffen dat gedrag altijd het gevolg is van interactie tussen individu en omgeving“.

Tweederde van de mensen hebben geen behoefte na te denken en doen maar wat. Het lijkt voer voor psychologen, maar als die het zo eens zijn over dat verschijnsel, waarom nog geld aan nader onderzoek gedaan?
Laten we er vanuit gaan dat overheid en beleidsmakers tot die 30% nadenkende groep behoren. Ze willen immers dat iedereen gezonde, milieu- en diervriendelijke producten consumeren? Wel , als zoveel mensen niet nadenken bij hun aankopen, dan zorg je er toch voor dat er alleen nog gezonde, milieu- en diervriendelijke producten worden aangeboden?

Ethisch nadenkertje: mag je niet-denkende mensen dat van overheidswege door de strot douwen?

SER-advies over het eind der tijden.

SER-advies over het eind der tijden. Het kabinet heeft de SER gevraagd een advies op te stellen over de tijden van de samenleving. Er zou namelijk een grotere behoefte zijn aan meer flexibiliteit in werktijden, schooltijden en openingstijden van gemeentelijke loketten, huisartsenpraktijken en kinderopvang.

Het dagelijks leven is voor veel mensen een race tegen de klok, omdat er behoorlijk wat afgehandeld moet worden tussen 9 en 5 uur. Neem nu het groeiende peloton bakfietsrijders. Racen naar school of kinderopvang, doorsjezen naar werk, in de pauze een sprintje trekken naar burgerzaken om het paspoort te verlengen, tussen 3 en 4 de kinderen weer in de bakfiets zien te krijgen, in ijltempo ze bij de naschoolse opvang dumpen en heel misschien heb je dan nog net tijd genoeg om even langs de huisarts te fietsen, om dat rare knobbeltje op je stuitje even na te laten kijken.

Gelukkig zijn de meeste supermarkts in de grote steden na 5 uur open, dus de boodschappen doen lukt nog wel, waarna de kinderen weer opgehaald kunnen worden, die je dan op de zak aardappelen plempt om naar huis te racen. Bekaf plof je na het avondeten op de bank en besluit deze keer maar een keertje de training van de volleybalclub over te slaan. Te moe en een grote behoefte aan wat tijd voor jezelf.

Wat de gemeenten betreft is het voortouw al genomen. Vorig jaar ondertekenden acht gemeenten en minister Plasterk van Emancipatie en staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken een koploperconvenant tijdbeleid. De acht gemeenten beloofden zich in te zetten voor het verruimen van openingstijden in de publieke en private dienstverlening.
Nog een jaar eerder ondertekenden twee provincies en vier andere gemeenten ook zo'n overeenkomst en hebben al resultaat behaald. Niet alleen met ruimere openingstijden van gemeentehuizen, ook banken, postkantoren en apotheken flexibiliseerden hun tijden. Er wordt nog hard gewerkt aan avondopenstelling van huisarts- en tandartspraktijken.

Is het eind der “tijden van de samenleving” voorbij en vervangen we die voor de “tijd voor jezelf”?
Dat is misschien wat raar gesteld. Maar als ik zo graag na 5 uur van het gemeenteloket gebruik wil maken, dan zal daar wel iemand moeten werken. Hoe zit het dan met diens wensen om de tijden van werk en privé naar eigen gemak te combineren?
Ongeveer de helft van de beroepsbevolking werkt al op onregelmatige tijden. In callcentra, winkels, zorginstellingen, horeca en volcontinu bedrijven. Politie en brandweer zijn 24 uur per dag paraat.

Waarom werken we eigenlijk allemaal niet onregelmatig? Want als de dienst van een nachtverpleegster er op zit blijkt het openbaar vervoer niet meer te rijden, dus is zij gedwongen met eigen vervoer te reizen. Dus ook het OV kan nog flexibeler.
Het is maar een voorbeeldje om aan te geven dat als de tijden aangepast worden aan ieders wensen, de samenleving in een wel heel complex werkrooster geperst dient te worden.
Als dat ooit naar ieders tevredenheid georganiseerd is, zal het een hoop stress schelen. Een mooie bijdrage aan het drukken van de zorgkosten? Tevreden mensen zijn immers minder snel ziek?

Dat valt nog te bezien. Want onregelmatig werken kan ook weer heel vervelende klachten veroorzaken. Miskramen bij vrouwen die in nachtdiensten werken, hart-en vaatziekten bij mensen die ploegendiensten draaien. Wisselende tijden van werken, eten en slapen verlagen de weerstand van het lichaam. Wat behalve psychische klachten ook een diabetes en stofwisselingsproblematiek kan veroorzaken.
Overigens wees een Deens onderzoek uit dat het de gezondheid weer ten goede komt als de baas de werktijden aanpast an de zogenaamde dag- en avondmensen.

Ik ben zeer benieuwd of het SER-advies, dat volgend jaar moet uitkomen, ook de gezondheidsaspecten zal meewegen. Want zou naast vet eten, weinig bewegen ook onregelmatig werken een oorzaak kunnen zijn waarom één op acht Nederlanders niet echt gezond is en één op de vier de GGZ zal consulteren?

Het moet niet gekker worden

Het moet niet gekker worden Er wordt wat afgerekend in Nederland. Zorgwekkend veel zelfs. Een op de acht Nederlanders is niet echt gezond. Dat zegt het NIPED, een club die het preventiekompas heeft ontwikkeld. Een jaarlijkse preventieve check van de gezondheid kan de zorgkosten drukken, meent het NIPED. Je ontdekt kwaaltjes in een vroeg stadium. Dan is er nog veel aan te doen, bijvoorbeeld adviezen om de leefstijl aan te passen, zodat misschien dure behandelingen of medicatie voorkomen kan worden.

Een op de vier Nederlanders krijgt een psychische stoornis. Dat wil de GGZ ons doen geloven met een voorlichtingscampagne. De campagne wordt grotendeels online gevoerd. Wie de website 1opde4 bezoekt moet we de hersens er goed bijhouden, want je raakt er snel in de war.
Ook de GGZ gelooft in preventie. Dat zou gemiddeld het 20- tot zelfs 30-voudige aan indirecte kosten kunnen besparen.

En dan horen vier van de vijf bezoekers van de eerst hulp daar helemaal niet thuis. Dat zegt zorgminister Ab Klink. Ze zouden bij de huisartsenpost moeten zijn. De maatregel die Klink in petto heeft (zonder verwijsbriefje van huisarts, krijg je de eerste hulp niet vergoed), is verschuiven van de kosten. Het wordt dan drukker bij de huisartsenposten en hoe wordt dat dan betaald?

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Het moet niet gekker worden. Wellicht is dat reden voor de RIVM om een landelijk onderzoek naar onze gezondheid en leefstijl te starten.
Reikhalzend kijken we uit naar de uitslagen van dat onderzoek. Want wat maakt zoveel Nederlanders ziek, zwak en gestoord?

Is dat het internet? Je hebt wat buikpijn, tikt de klacht in de zoekmachine en binnen drie minuten heb je een acute blinde darmontsteking te pakken. Uiteraard op je vrije zondagmiddag, dus dan ga je voor de zekerheid maar naar de eerste hulp van het ziekenhuis.
Of je laat google opzoeken waar de dagenlange vermoeidheid mee te maken heeft en ja hoor, ook jij hebt een burn-out of minstens een depressie. Dus maandag meteen een afspraak geregeld met de plaatselijke ggz-fabriek.

Is het die leefstijl? Je at al geen vet spul meer, je rookt absoluut niet en drinkt amper. Zaterdagochtend ga je in het bos hardlopen, maar glijdt uit over een hondendrol, je knie schiet alle kanten op en hangt er wat raar bij. Dan laat je dus naar het ziekenhuis brengen.
Of je bent regelmatig benauwd en kortademig. Op onverwachte momenten, dat wel, met hartkloppingen en zweten. Dat lijkt verdacht veel op een paniekaanval, want je hart kan het niet zijn, dankzij je gezonde leefstijl. Dus ook naar de psychiater.

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Zijn we echt in zulke grote getale ziek? Eist de hedendaagse leefstijl haar tol? Urenlang achter pc's, fijnstof in de steden, de jacht naar geluk, het feit dat de milieudoelen maar niet gehaald worden, onzekerheden wegens de crisis, partydrugs, overdreven sporten, ergernis en uitlaatgassen in de files. En zweven er misschien meer onbekende virussen in de lucht, behalve Mexicaanse rakkertjes?
Of is het gewoon de marktwerking? Elke medicus, elke psychiater doet zijn best de targets te halen en ontvangt ook de mensen met de minste klachten met open armen.

Waar worden wij zo ziek van? En nog belangrijker: hoe worden we weer gezond?
Ik zou zeggen dat als vet zo ongezond is, verbiedt dan alle productie en verkoop van vet spul. Dat kan natuurlijk niet. Je zult zien dat er dan altijd mensen zijn die het recht op vrijheid van vetconsumptie opeisen. En zolang die er zijn heeft, heeft iedereen in dit vrije ondernemersklimaat, natuurlijk het recht een vetfabriek te runnen. Toch?
Dat is je vrije keuze. Daar kan een overheid niets aan doen. Doen ze het wel dan heet de overheid een dictatuur te zijn. Dus de overheid doet niets. Of, ja toch, ze brengen je leefstijl in kaart en rekenen je daar op af. Aan je portemonnee kunnen ze alles doen, zonder voor potentaat te worden versleten.

Natuurlijk begint je gezondheid bij jezelf. Als fijnstof en uitlaatgassen het aantal longaandoeningen doet groeien, gaan we natuurlijk minder autorijden. Als de vette hap zo schadelijk is, raken we het spul nooit meer aan. Als werkstress en economische onzekerheid ons gek maakt, dan reorganiseren we de economie natuurlijk grondig. En we stemmen natuurlijk op politici die ons als overheid daar bij helpen en steunen.

Werk je met de fiets de ladder op

Werk je met de fiets de ladder op (Lees ook mijn gastbijdrage op GeenCommentaar, hetzelfde thema, andere invulling).
Je carrière een opwaartse impuls geven? Dat kan. Gewoon blijven bewegen. Doe je dat niet dan heb je nog grote kans dat je baas zich met
je leefstijl gaat bemoeien. Wil je dat voorkomen, dan kun je maandag, 14 september, beter meedoen aan de “Fiets naar je werk-dag“. Goed voor milieu en voor lijf en leden.

Nou wordt maandag wel een erg druk dagje. De fietsdag valt samen met de aftrap van de “Nationale traploopweek“. De bedoeling is dat je de lift overslaat en de trap neemt. Eén van de initiatieven voor een gezond bedrijfsleven.
Ik zou zeggen, verras je baas en combineer fietsen en traplopen. Dat moet toch minstens een extra loonsverhoging opleveren en een positieve notitie in je functioneringsstatus. De baas zal zeker de indruk krijgen dat iemand met die zulke prestaties levert, fit genoeg zal zijn om zelfs tot na zijn 67ste door te werken. Wel
blessurevrij natuurlijk, anders dalen de zorgkosten nog niet.

Al dat sporten op de bedrijfsvloer valt onder preventie. De SER wist het in een dit voorjaar uitgebracht advies al duidelijk te maken: “Gezondheidsbevordering van werknemers is van groot individueel en sociaaleconomisch belang. Een goede gezondheid vergroot immers de kans op een lang leven van goede kwaliteit, op duurzame arbeidsdeelname en op maatschappelijke participatie”.
Nou, in dat kader zou je de werknemer kunnen motiveren tot een sportieve leefstijl, door hem een glanzende carrière in het vooruitzicht te stellen. Je bestijgt de loopbaanladder niet meer je ellebogen, maar met fiets en je voeten.
De mensen die in een kantoorkolos werken zijn gezegend. Die kunnen een complete triatlon afleggen. Fietsen en rennen over de talloze trappen en natuurlijk even zwemmen in de waterpartij die in de aankomsthal is aangelegd.

Menig werkplek is nog onvoldoende ingericht op massa' s sportende werknemers. Een enkel fitnesshokje, hooguit een squashzaaltje of een hoekje waar je kan tennissen met de Wii. Terwijl je de gemiddelde kantoortuin toch ook vol kan zetten met turntoestellen. Een loopje naar je collega via de brug met ongelijke leggers. Naar het kopieerapparaat via een sprong over het paard en naar de wc slinger je je een weg langs de ringen en touwen. Apekooien noemden we dat vroeger op school.

Zoals fietsen en traplopen gecombineerd kan worden, zo zij natuurlijk tal van handelingen in sportieve combinaties om te zetten. Voor het kopieerapparaat een stapmachine en de klep van het ding is verzwaard met gewichten. Het kreng krijg je alleen aan het werk als je de klep 20 keer op en neer hebt bewogen.
De koffieautomaat is alleen nog te bereiken door in een touw te klimmen. Dat touw hangt wel midden in een zwembad. De vuilnisbakken hangen aan basketbalborden. Op de teamvergaderingen geef je elkaar het woord door een badmintonshuttle naar de volgende spreker te slaan.

Hoe zit dat op jouwe werkplek? Welke sportieve innovaties zie jij daar mogelijk? En enig idee welke combi-sporten het bedrijfsleven supergezond kunnen maken?

Preventie

Preventie

Preventie is de oplossing voor alles. Het komt nog te vaak voor dat er pas wordt ingegrepen als het verdronken kalf een voldongen feit is. Uit liefde voor het leven in het algemeen, kalverliefde in het bijzonder of gewoon omdat genezen veel te duur is, wordt er veel geïnvesteerd in preventie. Preventie is de maakbaarheid van een gezonde, veilige, goedkope en dus gelukkige wereld.

Er zijn grofweg twee soorten preventie. De een is gebaseerd op hoop en ambitie, de ander op kennis en berusting. Een paar voorbeelden.

Deze week werd het eerste zonkrachtalarm afgegeven. Een middel om preventief huidkanker te beperken en je hoopt dan dat mensen een hoofdparasolletje gaan dragen, ook een preventief middel tegen genoemde kwaal.
Loop je op de Dam dan weet je dat de kans groot is dat je nette kapsel geruïneerd kan worden door duivenpoep. Zet ook dan zo'n parasolletje op en je weet zeker dat de drek je niet zal treffen.

Preventief fouilleren wordt ingezet om misdadige acties in te perken. De misdaad is in Nederland inderdaad terug gelopen. Er zijn echter geen keiharde cijfers dat dit door preventief fouilleren tot stand is gekomen. Door af en toe grootschalige fouilleeracties te houden, hoopt men dat er voldoende signaalwerking van uitgaat en mensen hun wapens thuis laten. Huiselijk geweld schijnt wel vaker voor te komen, dus dit middel verdient nadere evaluatie (lees ook dit artikel op GeenCommentaar).

Nu leven sommigen in de berustende veronderstelling dat misdaad nooit geheel is terug te dringen. Behalve fouilleren kan vergaande controle preventief werken. Daartoe is inmiddels veel van onze privacy onder curatele gesteld (neem een kijkje in Sargasso's privacy-dossier).
Ook dat is preventie gebaseerd op hoop en ambitie. Heeft men ieder gegevens bij de hand, dan hoopt men eventuele daders snel te kunnen vinden.
Dat is natuurlijk allemaal van een halfslachtig soort maakbaarheid. Dat moet beter kunnen. Mag ik de overheid een suggestie doen?

Iedereen die de deur uit wil, moet eerst zijn/haar gezocht voor de thuis geplaatste webcam houden. De centrale controlepost meldt zich via het speakertje dat er naast hangt. Je doet je verzoek er uit te mogen voor de boodschappen of de reis naar werk. Als de centrale je op het eerste gezicht vertrouwt, krijg je toestemming en de centrale activeert het elektronische sleutelgat van de deur.

Daar dien je je vinger in te steken en als men in de centrale ziet dat je vingerafdruk in hun database te boek staat als niet crimineel of verdacht, ontgrendelt de deur zich. Je mag luchten.

Is dat preventief, of niet?

Atoomveteranen mogen procederen

Atoomveteranen mogen procederen De Britse regering loopt de kans alsnog miljoenen aan schadevergoeding te moeten betalen aan zo'n duizend ex-militairen, die in de 50'er jaren mee moesten doen aan atoomproeven. Aanvankelijk verklaarde de Britse regering dat eventuele claims niet gehonoreerd zullen worden wegens verjaring. De veteranen zijn veel te laat met hun verzoeken. Ook zou verband tussen die atoomtesten en ziektes na zo'n lange tijd nauwelijks bewijsbaar zijn (lees meer op BBC-News).

Het Britse Hooggerechtshof heeft dat nu rechtgezet. Blijkbaar erkent de rechter de argumenten die de advocaat van de veteranen in januari tijdens een hoorzitting heeft ingebracht. De voortschrijdende wetenschap maakt het nu mogelijk beter te bewijzen dat er een verband is tussen de destijds opgelopen nucleaire straling en ziektes als kanker, vruchtbaarheidsproblemen en huidziektes.

Groot-Brittannië loopt trouwens ook achter ten opzichte van landen die ook met deze kwestie te maken hebben. De VS kent al langer een wet die compensatie mogelijk maakt voor nucleaire veteranen en in Frankrijk wordt zo'n wet waarschijnlijk later dit jaar aangenomen.

Er is tijdens de Koude Oorlog op tamelijk amateuristische wijze omgesprongen met de inzet van soldaten bij atoomproeven. Zonder enige adequate bescherming moesten duizenden militairen kijken naar ontploffende atoombommen. Neerdalend stof werd met een borstel van de uniformen geveegd. Bloedtesten wezen weliswaar op verhoogde radioactiviteit, maar omdat de militairen niet onmiddellijk op grote schaal ernstige kwaaltjes kregen, meende men dat het allemaal wel meeviel.

Een woordvoerder van de Britse regering verklaart nu dat bij het beoordelen van schadeclaims, gekeken zal worden of de het Britse ministerie van Defensie wel verantwoordelijk kan worden gehouden. Als dat bewezen kan worden, is men bereid compensatie te betalen. Kan het ministerie van Defensie stellen dat men destijds te weinig kennis had en dus niet verantwoordelijk kan worden gehouden?
Zo gaat dat tegenwoordig in strafzaken niet meer. Dankzij DNA-technieken kunnen bepaalde zaken heropend worden, omdat er sprake is van nieuwe bewijs. Iets dergelijks lijkt me nu ook het geval bij de Britse atoomveteranen. Dat wordt dus betalen.

Er ontstaat dan wel een dilemma voor de overheid. In hoeverre staat de overheid proeven toe met technieken waarvan nog onvoldoende duidelijk is of er schadelijke gevolgen voor de gezondheid uit voort kunnen vloeien? Stel dat over 50 jaar blijkt dat proeven met gentechnologie om voedselgewassen te verbeteren, vervelende ziektes hebben veroorzaakt bij de honderden werknemers die er aan hebben meegewerkt? Als die hun claims indienen zou een regering dus in dezelfde situatie terecht kunnen komen, als nu de Britse regering. Net in tijden van economische crisis, zou ook nog eens miljoenen aan compensatie betaald moeten worden? Kan een overheid zich indekken tegen zulke toekomstige tegenvallers?

Men zo kunnen wachten met verdere proefnemingen tot de wetenschap meer weet over mogelijke risico's. Dat zou de voortgang van onderzoek naar oplossingen voor het voedselvraagstuk alleen maar belemmeren.
De overheid zou zich ook kunnen verzekeren tegen deze risico's, maar dat maakt rijk's uitgaven alleen maar duurder. Ook zou men nu wetten kunnen maken waarin verjaringstermijnen toekomstige claims uitsluiten of het gebruik van proefkonijnen, ook al zijn dat soldaten, veel beter wordt geregeld dan 50 jaar gelden het geval was.

Misschien kan de overheid toekomstige betalingsproblemen voorkomen door nu betere keuzes te maken. Huidige problemen op gebied van voedsel, energie en conflicten zijn ook op te lossen door een andere verdeling van middelen en macht. Een overheid moet zich niet verschuilen achter wetenschappers die elkaar in de haren vliegen met uiteenlopende cijfers en theorieën.

Wijzelf trouwens ook niet. Kiezen we voor doorgroeien van bevolking en consumptiegemak, dan zullen we de risico's ook moeten accepteren.

Je baas en je leefstijl

Je baas en je leefstijl

Bemoeit je baas zich al met je leefstijl? Vraagt hij je meer te bewegen en met de fiets naar je werk te vliegen? Het roken te laten en te matigen met drinken? Van de kroketten af te blijven?

Als dat nog niet zo is, dan komt dat vanzelf wel. Want gezondheidsbevordering is niet alleen van groot individueel belang, ook sociaaleconomisch valt er veel winst te behalen. Aldus de SER (Sociaal Economische Raad) in een ontwerpadvies over preventiebeleid in arbeidsorganisaties.

Een goede gezondheid, stelt de SER, vergroot de kans op een lang leven van goede kwaliteit. Dat niet alleen, het vergroot ook de kans op duurzame arbeidsdeelname en maatschappelijke participatie.
Kijk, veel vliegen in één klap. Niks miezerig, ziek, zwak en misselijk achter de geraniums op je oude dag, maar vitaal aan het werk. Iedereen blij.

Nieuwe wet- en regelgeving om prikkels voor gezondheidsbevordering af te dwingen zijn niet nodig, vindt de SER, want “initiatieven voor preventiebeleid ontstaan al vanzelf binnen de ondernemingen”. En daar geeft de SER groot gelijk in.

Bedrijven kunnen bij TNO de leefstijlscan bestellen. “Voor uw werknemers een persoonlijk advies op maat, voor uw organisatie een groepsrapportage”, zo propageert TNO de scan.
Als dan blijkt dat er nodig wat aan de fitheid gedaan moet worden bestelt de baas een of meer van de
vier kansrijke interventies die het NISB in de aanbieding heeft: lunchwandelen, fietsen scoort, de coach-methode (een individuele begeleidingsmethode die te-weinig-actieve werknemers meer laat bewegen) of bedrijfssport.

In een (pdf!)document van Vitaal in Praktijk wordt het rioolbedrijf Waternet in Amsterdam aangehaald, waar bij functioneringsgesprekken een eventuele ongezonde leefstijl aan de orde kan komen als het ziekteverzuim aan de hoge kant blijkt. “We mogen niemand iets opdringen”, zegt een functionaris van Waternet, “maar als privégewoonten het werk raken, vind ik dat we als werkgever er alles aan moeten doen om tot een oplossing te komen”.

Uiteraard benoemen SER, TNO en Waternet de verantwoordelijkheden van de wekgever ook. De arbeidsomstandigheden mogen de gezondheid ook niet in de weg zitten, maar al snel wordt een gezond assortiment in de bedrijfskantine als lichtend voorbeeld gegeven en lees je nergens iets over ziekmakende gebouwen en apparatuur.

Het lijkt me allemaal heel logisch. Een gezonde werknemer rendeert veel beter dan een zieke. En een fit mens zal ongetwijfeld veel beter belastend werk aankunnen, wat voor de werknemers zelf ook wel zo prettig is. Als je ziek wordt door je werk, kun je van je vrije tijd ook niet zoveel genieten.
Maar de nadruk ligt toch vooral op de individuele verantwoordelijkheid van de werknemers. Een houding die misschien wel voortkomt uit de idealistische opvatting: verbeter de wereld, begin bij jezelf. Hier dus vertaald in: de burger moet aan zijn eigen gezondheid werken, want hij moet langer werken. Da's goed voor de economie en dus goed voor ons allemaal.

Een en ander wordt gemotiveerd door te wijzen op de gigantische kosten van de gezondheidszorg en de mogelijke groei daarvan dankzij de vergrijzing.
Nu heb ik misschien niet genoeg rondgekeken, maar ik ben nog geen cijfers tegengekomen die laten zien wat het oplevert als je eerst investeert in het wegwerken van alle ongezonde factoren in de arbeid zelf. Ploegendiensten, gebouwen met een slecht klimaat, stressfactoren, schadelijke stoffen, te lang achter de computer, werkdruk door onderbezetting, slechte koffie en een zanikende baas.

En wat de vergrijzing betreft: met de ouderdom komen hoe dan ook gebreken. Is al ingecalculeerd hoeveel ziekteverzuim er bespaard kan worden als niet iedereen tot zijn 67e of langer moet doorwerken?
Misschien zijn er wel cijfers over, maar worden ze niet gepubliceerd? Of wordt de moeite niet genomen dat eens te berekenen? Wie daar meer van weet, mag het me zeggen. Graag zelfs.

Ondertussen aan de lezers hier de vraag: mag jouw baas zich met jouw leefstijl bemoeien? En zo ja, hoever mag je baas daar dan in gaan?

Gezond geld

Appeltje voor de dorst An apple a day, keeps the doctor away. En een appeltje voor de dorst is goed voor een gezonde oude dag.

Een spin-off effect van de kredietcrisis kan zijn dat over een aantal jaren het CBS met nieuwe cijfers moet komen.
Vandaag berichtte
het CBS namelijk, dat ouderen met een hoog inkomen een stuk gezonder zijn dan arme oudjes. Wie voor de oude dag heeft gespaard in IJsland, heeft dus een potentieel gezondheidsrisico.

De relatie tussen inkomen en gezondheid is moeilijk in alle zuiverheid vast te stellen. Het CBS kwam eind 2007 met een statistiekje waaruit bleek dat mensen met een hoog inkomen, minder naar het ziekenhuis gaan. Of die mensen dan ook gezonder zijn, is daarmee niet bewezen. Iemand die net zin topbonus heeft geïncasseerd, heeft wellicht genoeg geld voor een privé-arts en gaat daarom minder naar het ziekenhuis.

En een ander onderzoek wees uit dat mensen met een laag inkomen zelf vinden dat ze ongezonder zijn. Eén van de gehanteerde argumenten was dat men te weinig geld heeft om dure, verse groenten en fruit te kopen. Hetgeen tegengesproken werd door het Voedingscentrum, die stelde dat er ook voor weinig geld gezond eten is te kopen.

Vast staat wel dat armere mensen doorgaans vaker ziek zijn. Maar of dat wat met inkomen te maken heeft? In arme landen, waar geld en eten nauwelijks voor het oprapen liggen, kun je daar wel iets bij voorstellen.
In rijkere landen blijkt het veel vaker met ongezonde leefgewoonten verband te houden. Om dat te lijf te gaan wil het Voedingscentrum de snackbar weren uit arme wijken.

Maar goed, stel dat er wel een direct verband is tussen inkomen en gezondheid, dan zullen de cijfers van het CBS er dus anders uitzien over een aantal jaren.
Oorzaken? Mensen die spaargeld zijn kwijtgeraakt en onvoldoende in staat zullen het gat te vullen als gevolg van bezuinigingen op de AOW en in de kredietcrisis verdampte pensioengelden.

Je mag wel klagen

Dokter

De ziekenhuizen hebben er een bron van ergernis bij. Ze moeten al op hun hoede zijn voor de medische tuchtcolleges, die 10 procent meer klachten kregen over medische missers. In 2007 kwamen er 1441 klachten binnen. Vooral artsen zijn de pineut: ruim 930 keer werd er over een arts geklaagd. De verpleegkundigen komen er dus een stuk beter van af.

Overigens werd ruim de helft afgewezen omdat klagers met weinig steekhoudende klachten kwamen of omdat ze met hun verhaal aan het verkeerde adres waren.
De wel gegronde klachten werden merendeels afgedaan met waarschuwingen. Slechts in enkele gevallen werd een berisping uitgedeeld en drie keer werd een boete van maximaal 4500 euro opgelegd. Volgens de tuchtcolleges valt het dus wel mee met de fouten die er in de ziekenfabrieken worden gemaakt.

Nu blijken ze een ander succes behaald te hebben: “Groot succes actie klantvriendelijkheid ziekenhuizen” kopt een bericht op de website consument-en-de-zorg.

Nadere lezing leert dat de ziekenhuizen juist niet uitblinken in die klantvriendelijkheid. Althans, volgens de klagers die op het Meldpunt Consument en de Zorg hun verhaal hebben gedaan. Maandag 21 april ging dit initiatief van de NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) van start en twee dagen later bleken er flink wat klachten verzameld te zijn. De resultaten:

Uitgesplitst naar opname in het ziekenhuis zijn de belangrijkste uitkomsten:
52% had geen vast aanspreekpunt en 30% vindt het wel nodig om zo'n vast aanspreekpunt te hebben.
43% moest meerdere keren hetzelfde verhaal vertellen.
42% is niet tevreden over de tijd die arts of verpleegkundige nam om informatie te geven.
38% had onvoldoende tijd om vragen te stellen.
33% voelde zich niet serieus genomen bij inbreng van eigen ideeën over de behandeling.
72% is tevreden over de gemaakte afspraken bij ontslag.

Uitgesplitst naar bezoek aan de polikliniek zijn de belangrijkste cijfers:
41% vindt dat er onvoldoende tijd is om vragen te stellen.
40% zegt dat er te weinig tijd is voor het geven informatie.
39% voelde zich niet serieus genomen bij inbreng van eigen ideeën over de behandeling.
38% vindt dat er te weinig rekening wordt gehouden met de agenda van de patiënt bij het maken van een afspraak.
30% moest meerdere keren hetzelfde verhaal vertellen.
23% moet naar meerdere balies voor verschillende afspraken.

Dat veel mensen het niet prettig vinden meerdere keren hun verhaal te moeten doen, pleit ervoor het elektronisch patiëntendossier in te voeren. Bij welke arts je ook met je gezondheidsklachten komt, het staat keurig in je digitale dossier, dus een volgende arts hoeft niet meer naar je te luisteren maar kijkt op de pc.
Het digitale patiëntendossier zou ook medische missers kunnen voorkomen. Twee vliegen in één klap: geen fouten en nog eens veel klantvriendelijker ook.

Nu nog wat democratischer worden en de mensen wat serieuzer nemen bij de inbreng van eigen ideeën over de behandeling en ook rekening houden met de agenda van de patiënt. De scalpel snijdt dan aan twee kanten: de klachten nemen af en iedereen kan weer gezond naar huis. Want klagen bevordert de gezondheid niet.

Natuurlijk, af en toe is flink mopperen kan goed voor hart- en bloedvaten zijn. Je moet geen binnenvetter zijn. Maar klagen leidt nog wel eens tot serieuze gezondheidsklachten, waar je met chagrijnigheid ook niet snel van geneest.

Ik vrees dat één klacht nooit uit de meldingen zal verdwijnen: meerdere keren je verhaal moeten doen. De echte klager, de notoire mopperkont, de heuse hypochonder, vindt het heerlijk om zijn geklaag oeverloos te herhalen. Het liefst tegen zoveel mogelijk mensen. Hoeveel er daarvan in dit land zijn, weet ik niet, maar de kans is groot dat het percentage klachten over telkens hetzelfde verhaal moeten doen, door deze mensen structureel op de 30 tot 43 procent wordt gehouden.

Ik mag niet klagen. Ik ga een weekje uitrusten op een mooie plek in de Ardennen. Even geen blogjes, tenzij ik het eerste de beste internetcafé niet met rust kan laten.