Tag archieven: GGZ

Niet te gek om los te lopen.

Ambulante hulpMinister Schippers van Volksgezondheid heeft een demissionair succesje behaald. Met veel tromgeroffel is het bestuurlijk akkoord voor de toekomst van de GGZ gepresenteerd.

De minister is er trots op dat deze keer GGZ-instellingen. beroepsgroepen, patiëntenvertegenwoordigers en zorgverzekeraars op één lijn naast haar staan. Maar zoals dat met bestuurlijke akkoorden wel vaker het geval is: de ondertekening vond plaats “onder voorbehoud van goedkeuring van hun achterban”.

Die achterban zal tevreden zijn met het inhoudelijke deel van het akkoord (pdf). Minder klinische opnamen, minder dwangmaatregelen en meer ambulante zorg. Dat is overigens geen noviteit, of zoals  de voorzitter van GGZ Nederland tegenover de NOS zei: “veel ontwikkelingen die in het akkoord zijn afgesproken in de praktijk al aan de gang”.

Of de achterban ook zo tevreden zal zijn over de bekostiging, is de vraag, want die wordt teruggeschroefd naar het niveau van vijf tot zeven jaar geleden. In 2007 werd er ruim 4,6 miljoen euro aan GGZ-zorg uitgegeven. Het akkoord stelt dat deze zorg in 2012 nog 4 miljoen mag kosten (het niveau van 2005), oplopend tot 4,4 miljoen in 2014. In 2010 bedroegen de kosten ruim 5,4 miljoen euro.

Uitbreiding van de ambulante zorg moet uitkomst bieden. Wie de GGZ-tabellen van het Trimbos Instituut er op na slaat, samengevat in dit exceldocument, ziet dat de ambulante zorg al jaren stevig groeit. Met een gemiddelde groei van 15,36% over 10 jaren steekt de ambulante zorg met kop en schouders uit boven de klinische opnames en verblijf in beschermd wonen.

Toch zat er ook nog groei in de beddencapaciteit  van de GGZ-instellingen. Het aantal instellingen nam af (van 106 in 2005 tot 98 in 2010), het aantal bedden nam toe van ruim 30 duizend in 2005 tot iets meer dan 37 duizend in 2009. De sterke toename van ambulante zorg heeft dus niet geleid tot een afname van het aantal bedden. Die hoeveelheid moet met een derde worden verminderd, is afgesproken in het GGZ-akkoord.

En wel omdat bijna iedereen het er over eens is dat de patiënt het beste af is, als hij of zij in eigen omgeving kan worden geholpen. Ook de zwaarst zieke psychiatrische patiënten. Niemand is te gek om los te lopen. Projecten met intensieve ambulante zorg lijken deze stelling te bevestigen en, mooi meegenomen, op termijn is deze vorm van zorg goedkoper dan klinische zorg.

Het succes is te danken aan multidisciplinaire teams, die met intensieve bemoeizorg kunnen voorkomen dat iemand moet worden opgenomen. Een methode die bij de GGZ Noord-Holland al tot beddenreductie heeft geleid. Vanaf 2000 begin men voorzichtig met deze nieuwe aanpak en de positieve ervaringen leiden ertoe dat nu steeds meer intensieve ambulante zorg wordt toegepast.

Voor Zorgvisie.nl  schreef voorzitter Remmers van Veldhuizen van CCAF, het certificeringscentrum voor intensieve ambulante zorg, in 2011 dat er veel minder mensen uit de zorg vallen en dat er ook minder dwangopnames nodig zijn. Die laatste constatering bleek niet uit een rapport (2007) van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. In Noord-Holland, waar men in 2000 begon met de nieuwe aanpak en deze in 2004 uitbreidde, steeg tot in 2006 het aantal dwangopnames en was deze regio samen met Zuid-Holland koploper op dit gebied.

Dat kan gelegen hebben aan de beginperikelen en de nog kleine schaal waarop intensieve ambulante zorg werd toegepast. Het zou mooi zijn als niet alleen het aantal bedden, maar ook het aantal dwangopnames kan worden gereduceerd. Tot nu te groeit landelijk ook dat aantal, van gemiddeld 36 per dag in 2002, tot 51 per dag in 2009.

Remmers van Veldhuizen waarschuwde wel voor bezuinigingen op ambulante zorg. In Australië leidde afbouw van ambulante zorg leidde tot marginale maatschappelijke situaties en overlast en meer patiënten verdwenen in de forensische kanalen.
En dat is iets waar de achterban van de ondertekenaars van het GGZ-akkoord wel even stil bij mogen blijven staan. Intensieve ambulante zorg is duur en pas op langere termijn zal de beddenreductie die kosten enigszins kunnen compenseren. Dus niet de komende twee, drie jaren.

Ook dit akkoord is, net als het Bestuursakkoord voor de decentralisatie, een mooi verpakte bezuinigingsmaatregel. De gemeenten, de achterban van de VNG, floot destijds de ondertekenaars terug. Hoe zal de GGZ-achterban reageren?

Zorgen om zorgmijders

DakloosMeer verslaafden, zwervers en psychotische personen op straat, voorspelt Hans Slijpen van de politie Utrecht, in De Volkskrant. Hij spreekt namens de landelijke ggz-expertgroep van de politie en uit zijn bezorgdheid over de gevolgen van de bezuinigingen op de GGZ.

In het artikel legt hij uit dat er de laatste jaren veel is geïnvesteerd in het begeleiden en opvangen van een uiterst lastige doelgroep. Als professional in de opvang voor dak- en thuislozen, kan ik dat bevestigen. We lijken wel een filiaal van de GGZ, verzuchten we wel eens. Tien jaar geleden was de typische dakloze een alcoholist of junk. Nu is de doorsnee dakloze een psychiatrische patiënt. Het werk is daardoor sterk veranderd. Een alcoholist of en junk, krijg je nog wel van de drank of drugs af. Een psychiatrisch patiënt krijg je niet van zijn ziekte af. De meeste mensen in deze ‘doelgroep’  zijn namelijk chronisch ziek. En niet zo’n klein beetje ook.

Kenmerkend voor veel van deze mensen is, dat ze zorgmijdend zijn. Dat wordt niet altijd goed begrepen door het publiek. Als je wat mankeert, dan laat je je toch helpen? Gelukkig doen veel mensen met een psychiatrische kwaal dat ook.  Dat hangt dan wel af van de mate waarin iemand ziek is en nog een beetje zicht heeft op zijn eigen situatie. U kunt het zich misschien niet voorstellen, maar iemand die continu in contact is met de beschaving op Mars, raakt in paniek als hij wordt opgesloten in een GGZ-instelling of in de daklozenopvang zijn zendapparatuur (opgevist uit de vuilnisbakken op straat) niet mee naar bed mag nemen.

Iemand die meent dat hij zelf de wereld heeft geschapen en nu druk bezig is de fouten in zijn creatie te herstellen, heeft al een drukke dagbesteding. Die zie je dus niet in de reïntegratie- en dagbestedingsprojecten. Dwing je hem daartoe, dan vlucht hij, in de heilige veronderstelling dat het anders nooit meer goed zal komen met de wereld.
Dat zijn dan nog mensen met een missie. Er lopen er heel wat meer rond, die in de hele schepping een complot zien, gericht tegen hun hoogst individuele vrijheid. Dus is de hulpverlening op hun geld uit, zijn de hulpverleners spionnen van de complotfabriek en zijn politieagenten de securitymedewerkers van het complex.

U ziet daar alledaagse herkenbaarheid in? Maar natuurlijk! Er zijn wel meer mensen die in buitenaards leven geloven (Mars of God) en iedereen heeft in een depressief momentje wel eens gedacht dat het niet toevallig is dat alles tegen zit. Toch zwerft niet iedereen knettergek op straat. Een idioot idee: was dat maar wel zo, dan werd het probleem niet gezien.

Er zijn 160.000 zwaar zieke psychiatrische mensen, wordt in het Volkskrantartikel gesteld. Dat is dus 0,96% van de totale bevolking. Volgens de GGZ-tabellen 2009 (pdf) heeft, op jaarbasis, 13.4% van de 18 jaar en oudere bevolking een psychiatrische stoornis. Dat is net iets meer dan in België (12,7%) en een stuk minder dan in Amerika (26,2%).
In de top10 van kostbaarste ziekten staan hart- en vaatziekten en spijsverteringskwalen op de eerste en tweede plaats. Psychiatrische aandoeningen staan op de achtste plaats,

In dat perspectief gezien, gaat het er dus om te voorkomen dat een uiterst klein deel van de psychiatrische patiënten op straat de expressie van hun kwaal in overlast voor de overige burgers omzetten. Mark Rutte herhaalt regelmatig dat mensen die hulp het hardst nodig hebben, gespaard zullen blijven. Hij mag de zorgen die politie en GGZ nu uiten, als een uitnodiging zien zijn beloftes eens in harde cijfers te presenteren.

Tristan van der V.: case closed?

AlphenDe IZG (Inspectie voor de Gezondheidszorg) heeft de zaak Tristan van der V. onderzocht en concludeert dat veel voor verbetering vatbaar is, maar dat er zijn geen verwijtbare fouten zijn gemaakt. De inspectie stelt nergens in haar rapport expliciet dat het drama in Alphen voorkomen had kunnen worden. Ook bij de voorgestelde verbetermaatregelen wagen de onderzoekers zich niet aan de stelling dat de samenleving daardoor gevrijwaard zal zijn van zulke incidenten.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg concludeert: “De hulpverlening aan de dader van het schietincident in Alphen aan den Rijn is op hoofdlijnen adequaat en redelijk zorgvuldig geweest”, maar heeft wel wat. “kritische opmerkingen over de behandeling door ggz-instelling Rivierduinen”.
In het rapport (pdf) wijst de IGZ er op dat “op hoofdlijnen de behandeling voor zover mogelijk in deze casus adequaat en redelijk zorgvuldig is geweest”. Echter: “Een belangrijk aspect hierbij is dat de ambulante behandeling bij de GGZ op vrijwillige basis plaatsvond”. En, ook niet onbelangrijk, “de patiënt was matig gemotiveerd voor behandeling. Patiënt heeft diverse keren de behandeling gestopt en verscheen soms niet op gemaakte afspraken”.

Drie begrippen zijn van belang: ambulante behandeling, vrijwillige basis en matig gemotiveerd.  Wat dat laatste betreft riep de directeur van GGZ Rivierduinen al: ja, had ons maar ruimere bevoegdheden gegeven om zwaar schizofrene zorgmijders tot opname en behandeling te dwingen. In het geval van Tristan van der V. zou ook dat niet geholpen hebben want, zo schrijft de inspectie: “In de twee maanden voorafgaand aan het schietincident had V. geen behandelcontact met GGZ-hulpverleners. Op 18 oktober 2010 is V. uitgeschreven bij GGZ Rijnstreek en hierover is bericht aan de huisarts. De mogelijkheid bleef open dat V. en zijn ouders contact op konden nemen, hiervan heeft V. begin februari 2011 eenmalig gebruikgemaakt”.

Met andere woorden: blijkbaar gedroeg Tristan van der V. zich zodanig, dat er geen vuiltje aan de lucht leek. Nu kan dat een kenmerk zijn van patiënten die liever de zorg ontlopen. Op cruciale momenten weten zij zich uitstekend te gedragen en dan zijn er voor de ggz-hulpverleners geen wettelijke mogelijkheden om opname en behandeling af te dwingen.
Overigens worden de bestaande wettelijke mogelijkheden (de wet BOPZ – bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) aardig benut. In acht jaar tijd zijn er 42% meer gedwongen opnames toegepast. Die groei kwam mede tot stand door een verruiming van de wet in 2004 toen de voorwaardelijke machtiging werd toegevoegd aan mogelijkheden tot dwangbehandeling (meer hierover in een eerder artikel).

Tristan van der V. is in 2006 gedwongen opgenomen. Daarna is hij blijkbaar tot 2010 op vrijwillige  basis behandeld. Dat is niet gebeurd omdat de ggz dat zo lollig vindt. Gedwongen opnames dienen een keer beëindigd te worden. Als de ggz dat echter niet verstandig lijkt, dan moet bij de rechter een verlenging van de dwangopname worden gevraagd.
Vrijwilligheid is een groot goed in de psychiatrische hulpverlening. Elke dwang stuit op verzet en kan de behandeling bemoeilijken. Tristan van der V. is dus nog jaren na de dwangopname vrijwillig naar de ggz gegaan om ambulant behandeld te worden. Die vrijwilligheid had wel een eigenaardig karakter want de patiënt bleek “matig gemotiveerd” en kwam afspraken niet altijd na.

De ambulante hulpverlening is de laatste tien jaren met 149% gegroeid. Daar zijn twee redenen voor. Het wordt beter voor de patiënt geacht als hij of zij in de eigen omgeving kan blijven. En het is goedkoper dan een opname in een inrichting. Het is niet alleen om inhoudelijke en methodische redenen dat de ggz de laatste jaren sterk inzet op ambulante hulpverlening. De bezuinigingen vanaf 2008 dwingen ook tot goedkopere behandelmethodes.

De case Tristan van der V. mag nu misschien gesloten zijn, de kwestie is hopelijk wel aanleiding om de ontwikkelingen in en rond de ggz nader te onderzoeken. En dan niet alleen stilstaan bij de vraag of matig gemotiveerde patiënten op vrijwillige basis een ambulante behandeling moeten krijgen.
De inspectie stelt dat in dit geval “meer actieve bemoeizorg, huisbezoek en doorvragen op kritische factoren” nodig was en dat “het regelmatig en systematisch opstellen van behandelplannen met duidelijke behandel- en begeleidingsdoelen beter en meer systematisch had gemoeten”. Nader onderzoek is op zijn plaats om er achter te komen of deze tekortkomingen veroorzaakt zijn door incompetentie van de ggz-instelling of een gevolg zijn van slinkende financiële middelen.

Case closed? Alsjeblieft niet.

Lees ook dit artikel hierover dat ik onder het pseudoniem P.J. Cokema schreef voor Sargasso.

Dwang is goed voor de samenleving

InrichtingGoed voor de samenleving, goed voor de patiënt en goed voor de GGZ. Zo motiveert de directeur van GGZ Rivierduinen het idee meer mogelijkheden te krijgen om zwaar schizofrene zorgmijders gedwongen te behandelen. Een schot voor de boeg?
Volgende week wordt het inspectierapport verwacht, waaruit moet blijken of Rivierduinen iets te verwijten valt bij de behandeling van de Alphenaar, die in april een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum. Misschien zal uit het rapport blijken dat er wel signalen waren, maar dat de behandelaars beperkt waren in hun wettelijke middelen om de jongen op te sluiten.

Zwaar gek zijn is geen aanleiding iemand gedwongen op te sluiten of gedwongen te behandelen. Wie de informatie op de voorlichtingssite “Dwang in de zorg” eens goed doorneemt,  zou tot de conclusie kunnen komen dat er genoeg regelgeving is mensen aan te pakken die door het lint gaan. De leidraad is immers dat iemand een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving moet zijn. Als iemand op straat staat te schreeuwen en met vuilnisbakken loopt te gooien, lijkt dat het geval.

In de praktijk hoeft dat niet tot een gedwongen opname te leiden. Eerst moet worden vastgesteld wat er precies aan de hand is. Het kan even goed om een gefrustreerde dronkaard gaan, die na een goed gesprek op het politiebureau tot inkeer komt en verder thuis de boete of de rechtszitting af kan wachten.
Gaat het wel om iemand die, bijvoorbeeld, in zijn psychose de marsmannetjes van zich af wil houden door met straatmeubilair te smijten, ligt een gedwongen opname meer voor de hand. Maar eenmaal opgenomen, hoeft het niet tot een behandeling te komen.

Regelmatig ervaren burgers en hulpverleners de huidige wetgeving als te beperkt. Ze zien rampspoed aankomen, maar moeten vaak wachten tot het zover is. Als je een ‘verwarde man’ eerder bij zijn kladden kan grijpen, kan dat dus goed zijn voor de samenleving, goed voor de patiënt en goed voor de GGZ.
Goed voor de samenleving? Zeker. Het is geen prettig gezicht als iemand door het lint gaat. Dat nodigt niet uit voor een praatje, laat staan een knuffel.  Dat is al zo bij iemand die zijn eigen huisraad molesteert, dat is helemaal zo bij iemand die in het rond gaat schieten. Een idioot wordt nog getolereerd als hij het verkeer gaat regelen, maar het houdt op als hij met de auto’s gaat lopen gooien.

Goed voor de patiënt? Daar verschillen de meningen over. De patiënten zelf zien meestal niks in dwang, maar als het aan sommige mensen ligt, hebben die patiënten daar niets over te zeggen. Toch zijn er, op grond van voortschrijdend inzicht, ideeën dat het beter is dwang zoveel mogelijk uit te sluiten. Het vergroot de kans op betere behandeling.
In februari hebben GGZ-organisaties en het ministerie van Volksgezondheid daarom een intentieverklaring ondertekend om “effectieve alternatieven aan de patiënt aan te bieden”. Men wil het aantal dwangmaatregelen tijdens opnames beperken, omdat er ook betere methoden zijn dan isoleercellen en Zweedse banden.

Ook voor gedwongen opnames zijn er misschien andere wegen. De “acceptatie voor dwang” wordt misschien groter als de patiënt zelf het belang ervan inziet. In 2008 werd de wet BOPZ (bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) verruimd met de zogenaamde zelfbindingsmachtiging. Een machtiging waarmee de patiënt zelf aangeeft gedwongen te willen worden opgenomen wanneer de situatie verslechtert. Sindsdien hebben maar weinig patiënten hiervan gebruik gemaakt. Misschien valt het ze makkelijker als de behandeling thuis of poliklinisch ondergaan kan worden. De overheid heeft hiertoe een wetswijziging in voorbereiding.

Goed voor de GGZ? Wat bedoelt de directeur van GGZ Rivierduinen daar nou mee? In het licht van het Alphendrama zou bedoeld kunnen worden dat hulpverleners niet moedeloos moeten aanzien dat ze een tikkend tijdbommetje moeten laten lopen. Volgens collega’s van GGZ Bouman in Rotterdam, wordt die situatie alleen maar erger door de bezuinigingen. De organisatie denkt zo’n duizend patiënten de straat op te moeten sturen en dat hun gezondheid achteruit zal gaan.
Ziet GGZ Rivierduinen in verruiming van de criteria voor dwangopnames een manier om toch patiënten binnen te houden of te krijgen? Een kwaadaardige opmerking, ik geef het toe. Maar verruiming van de criteria lijkt mij niet nodig,want van de huidige regelgeving wordt al ruim gebruik gemaakt.

Van 2002 tot 2009 is het aantal dwangopnames met 42 procent toegenomen, meldt het Trimbosinstituut in de GGZ-tabellen (pdf –bldz. 46 en 47). Concreet: ruim 13.112 dwangopnames in 2002 en 18.671 in 2009. Even gek geredeneerd: een toename van 36 naar 51 per dag.
Eén van de oorzaken van die stijging is een eerdere verruiming van de wet BOPZ, namelijk de invoering van de voorwaardelijke machtiging in 2004. Dit houdt in dat de rechter ook kan besluiten dat een patiënt niet wordt opgenomen in een instelling, als hij zich maar houdt aan bepaalde voorwaarden, bijvoorbeeld het innemen van medicijnen. De meest gebruikelijke dwangopnames, op last van de rechter of de burgemeester, zijn echter ook toegenomen.

Als verruiming van de criteria voor dwangopnames goed is voor de samenleving, dan is de samenleving het spoor goed bijster. Het is al eerder gezegd en geschreven: angst leidt tot het accepteren van maatregelen, die incidenten als in Alphen niet zullen voorkomen. Angst kan wel heel goed zijn voor de GGZ, als u begrijpt wat ik bedoel.

Daar is-ie weer: De Verwarde Man

Dali“Gooiers, schreeuwers en predikers in het openbaar zijn dus een voorbode. Ze vertegenwoordigen een groeiende groep die zorg nodig heeft”, schrijft het NRC naar aanleiding van de opsluiting van de verwarde Concertgebouwspreker. Hoe verward de man was, kun je zien in het filmpje van Frank Buis (AT5) dat het NRC er bij levert.

De man is gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting en Verbal Jam stelt daar vraagtekens bij.  Onze Concertgebouwspreker bleef rustig en beleefd. Hij legitimeerde zich keurig en ging mee zonder verzet. Ik durf de stelling aan dat wanneer de koningin niet in de zaal had gezeten, deze man inmiddels alweer aan zijn lot was overgelaten. In alle vrijheid, zo schrijft Verbal Jam.

Verbal Jam wijst op de vele andere verwarde mannen, die niet zo snel opgesloten worden. Of na aanhouding weer sneller  op vrije voeten zijn, dan de spreker in het Concertgebouw of de man die een waxinelichtje gooide naar de Gouden Koets. Die zit nog steeds vast en is in afwachting van een uitspraak van de rechter, die op 20 september zal bepalen of hij voor tbs in aanmerking komt of niet.

De “waxinelichthoudergooier, de Damschreeuwer en de Concertgebouwprediker” zijn volgens het NRC voorbodes van de mentale staat van ons land, ja, zelfs van heel Europa. Vorig jaar werd ruim 43 procent meer aan verwarde mannen gedwongen opgenomen dan in 2007. De  Universiteit van Dresden stelt dat 38 procent van de Europese bevolking  ooit met depressie, angst, slapeloosheid of dementie te maken krijgt. De verwarde mannen die in de buurt van hare majesteit komen, zijn daar een exponent van?

In april zaten we nog bij te komen van de verwarde Alphenaar, die een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum. Uiteraard houdt iedereen zich dan bezig met de vraag hoe verwarde mannen zijn tegen te houden. Verwarde mannen zijn helemaal niet zo uitzonderlijk, schreef ik toen. Een onderzoekje naar persberichten van januari tot eind mei leverde een overzicht op van 66 verwarde mannen en 11 even verwarde vrouwen. Gemiddeld halen zij 15 keer per maand het nieuws met overlast, geweld, brandstichting, het gooien van huisraad, naaktloperij of pogingen tot zelfmoord. Dat zou neerkomen op 180 gevallen per jaar. Zie dit exceldocument voor het overzicht.

Er zou een meldpunt moeten komen, reageerde de PvdA, na het incident in Alphen aan de Rijn. Familie en bekenden weten zich geen raad als een verward familielid de straat op gaat. Ze weten vaak niet waar ze alarm kunnen slaan. Waarom 112 niet wordt gebeld, vroeg ik mij toen af. Dat lijkt mijn voldoende voor het toch beperkt aantal gevallen waar een dreiging van uitgaat.
Ongeveer 100.000 mensen zijn schizofreen, nog eens 100.000 mensen zijn borderliners en 500.000 mensen zouden een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben. Dat zijn cijfers uitsluitend gemeten over de bevolking tot 65 jaar en dat betekent dat zo’n 4 procent van de bevolking aan deze ziektes lijden. Slechts 180 verwarde mensen gaan echt door het lint.

Het zijn uiterst onaangename taferelen, die zich dan afspelen. Veel dramatischer dan de toespraak op het podium van het Concertgebouw. Het zou voor alle betrokkenen heel wat waard zijn als het te voorkomen is. Dat mag wel meer aandacht krijgen dan de gekkigheid die in aanwezigheid van hare majesteit wordt vertoond. Dat zou hooguit reden zijn het voorstel van de PVV om de majesteit alleen ceremoniële taken te geven, af te serveren als ‘knettergek’, want blijkbaar inspireert dat een paar verwarde mannen.

De zorg voor al die andere verwarde mensen mag niet worden verwaarloosd en is voor verbetering vatbaar. Als we niet gestoord willen worden door verwarde mannen, dan zijn de diverse bezuinigingen op de ggz wel het laatste dat we moeten accepteren.

We gaan gekken niet omhelzen.

Hug a clown Idioten moet je niet omhelzen. Je moet ze melden. Ingrijpen is nodig, met al die loslopende gekken. Een meldpunt voor familie en kennissen van rondlopende tikkende tijdbommen. Een keiharde maatregel om herhaling te voorkomen van het drama in Alphen aan de Rijn?

Het voorstel komt van PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester. Ze zou hebben gezegd: ‘Het is niet dat we ze willen omhelzen, er moet worden ingegrepen’. De
Telegraaf en het Algemeen Dagblad plaatsen dat tenminste als zijnde een citaat van het Kamerlid.
Op de PvdA-website staat het iets anders: ‘Iemand die zich vreemd of verward gedraagt, verdient aandacht en steun’. Het Kamerlid doelt op situaties waar familie of kennissen hulp vragen van politie of hulpverlening, mar te vaak horen dat er eerst iets ergs moet gebeuren voor men kan ingrijpen. Het meldpunt is bedoeld om die gevallen bekend te maken. Eén herkenbaar meldpunt, in plaats van de vele ‘noodlijntjes’ die er zouden bestaan.

Het is goed bedoeld van het Kamerlid, maar het riekt toch naar een wat populistisch initiatief, in de naweeën van het Alphense drama. Er is namelijk één herkenbaar meldpunt en dat is 112. Het klopt wel dat ongeruste familie, kennissen en zelfs hulpverleners te horen krijgen dat er niet kan worden ingegrepen, omdat er (nog) niets onwettelijks is gebeurd. Een mededeling die meestal volgt, nadat de politie poolshoogte heeft genomen.
En ja, dan gebeurt er dus even niets en in een aantal gevallen loopt het wat later toch ernstig uit de hand. Ernstig wil zeggen dat verwarde mannen hun huis in de fik dreigen te steken, van daken schreeuwen, in het water springen, zelf 112 bellen en dreigementen uiten of naakt over straat gaan wandelen.

Het is niet niks. Er zijn heel wat verwarde mensen die op extreme wijze om de aandacht en steun vragen, waar het Kamerlid op doelt. Dit jaar zijn verwarde mensen tot nu toe al verantwoordelijk voor 10 doden en 29 gewonden. Dat is inclusief de slachtpartij in Alphen en inclusief sommige daders, zoals de man die zich op de Dam in brand stak. Zouden familie en kennissen geweten hebben van de plannen en radeloos op zoek zijn geweest naar zo’n meldpunt of niet op het idee zijn gekomen 112 te bellen? Ik denk het niet.

In de meeste gevallen is de politie snel ter plaatse en weet men erger te voorkomen. Zodra de politie wel in actie moet komen zijn de media er als de kippen bij en zo kunnen we weten dat er dit jaar 44 incidenten met verwarde mensen zijn geweest. Dat is veel, vergeleken bij wat er aan incidenten in 2010 te vinden valt. Toen zouden er 57 zijn geweest, met de Damschreeuwer, de waxinelichtgooier en de ruitenvernieler bij Paleis Noordeinde als ‘beroemdste’ idioten.
Een overzicht van al die verwardheid vind je in dit exceldocument (update tot en met vandaag), gebaseerd op wat er al ‘googlend’ was te vinden.

Zoals ik op 10 april hier schreef, zijn deze aantallen niets vergeleken bij het aantal mensen dat lijdt aan psychische stoornissen die tot agressie kunnen leiden.
Ongeveer 100.000 mensen zijn schizofreen, nog eens 100.000 mensen zijn borderliners en 500.000 mensen zouden een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben. Dat zijn cijfers uitsluitend gemeten over de bevolking tot 65 jaar en dat betekent dat zo’n 4 procent van de bevolking aan deze ziektes lijden.

Zijn dat 700.000 tikkende tijdbommen? Niet dus. En is een speciaal meldpunt nodig voor de 0,01 procent waar het wel mis gaat? Ook niet. Er is ongetwijfeld wat te verbeteren in de aanpak van verwarde mensen, die dreigen te ontsporen. Maar dat zit niet in politiek goedkoop scorend meldpunt. Dat moet ver daarvoor zitten.

Verwarde mannen.

Verwarde man De Alphenaar die zaterdag 9 april een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum, is een extreme uitzondering op het aantal verwarde mannen, die voor aardig wat onrust in de samenleving zorgen. De definitie “verwarde man” is misschien niet van toepassing op de Alphenaar, omdat tot nu toe nog geen motief bekend is. Hoewel er, na eerste onderzoek, geen aanwijzingen voor zijn, zou het wel een doordachte en geplande actie geweest kunnen zijn.

Maar laten we er vooralsnog vanuit gaan, dat zal blijken dat het wel om een verwarde man gaat. Een definitie die ook voor Karst Tates gold, ook al zou hij gezegd hebben het koningshuis te willen treffen.
De verwarde mannen dus. Mensen waar een steekje aan los zit. Lieden die de draad kwijt zijn. Ze zijn vaak verstikt geraakt in hun eigen breiwerkje, waarmee ze een onwerkelijk wereldje in elkaar hebben geflanst.

Dit jaar haalden 28 verwarde mannen het nieuws. Slechts drie vrouwen haalden de pers. Daarbij vielen 28 gewonden en 10 doden (inclusief enkele daders). De meesten vielen dus
in Alphen aan de Rijn: 17 gewonden en 7 doden. Een overzicht van deze sinistere actualiteiten in dit exceldocument, met links naar de nieuwsberichten.
De gemiddelde leeftijd is 38 jaar. Ter herinnering: ook Karst Tates was 38 toen hij in Apeldoorn dood en verderf zaaide. De meeste verwarde mannen van dit jaar, zijn tussen de 30 en 40 jaar. Zou hen de midlife crisis teveel zijn geworden?

De Alphenaar was 24 en niet alleen daarom een uitzondering. Bij de meeste ongelukkige acties van verwarde mannen, blijkt er wel een aanwijsbaar motief en blijft het geweld beperkt tot hoogstens wat materiële schade.
De meeste motieven betreffen verstoorde relaties met partners, buren of overheden. In de meeste gevallen stonden de verwarde mannen al als zodanig bekend bij familie, vrienden of GGZ-instellingen. Voor hen was het geen verrassing dat hun verwarde man een keer door het lint ging.

Verwarde mensen zijn niet uitzonderlijk. Eén op de 10.000 mensen maakt voor het eerst een psychose mee. Dat komt dus neer op 1668 duidelijk verwarde mensen. Stel dat een psychose tot gewelddadigheid kan leiden, dan is dat hooguit 84 keer per jaar waar. Altijd teveel, maar niet meteen een reden voor de overheid om er peperdure onderzoeken tegenaan te gooien om uit te vogelen of die paar gevallen voorkomen kunnen worden. Een enigszins hypocriete opstelling, want de overheid is wel bereid er miljoenen tegenaan te kwakken, om het aantal verkeersdoden terug te dringen. Het vorige kabinet
had een streefcijfer: van 720 in 2007 maar slechts 500 verkeersdoden in 2020.

Dat zijn er nog altijd meer dan het aantal slachtoffers, die aan acties van verwarde mannen overlijden, dus dat mag wat meer kosten. Maar de stelling dat drama’s zoals in Alphen aan de Rijn niet te voorkomen zijn, is uiterst speculatief, omdat dure preventie- en behandelmethoden in de GGZ niet van de grond komen, dankzij de bezuinigingen in die sector.
En als een enkel drama dan nòg niet te voorkomen valt, dan zou het wel slachtoffers schelen, als het een 24-jarige sukkel onmogelijk wordt gemaakt aan een zwaar wapen als een mitrailleur te komen.

De defintitie “verwarde man” mag ook wel eens herzien worden. Laten we afspreken dat iedereen die naar de wapens grijpt, of laat grijpen, verwarde mannen zijn. Op hen kan dan de Nederlandse wetgeving worden toegepast dat iedere verwarde, die een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving is, gedwongen opgenomen kan worden in een GGZ-instelling. Hoeveel onrust zou dat voorkomen?
(Sprak een verwarde man).

Rutte I wil extra inkomsten uit gokverslaving

Gokverslaving De nieuwe minister van financiën mag enkele honderden miljoenen inkomsten verwachten, omdat het nieuwe kabinet het online gokken wil legaliseren.

De inkomsten zullen wisselen, maar je mag verwachten dat er wel een groep vaste gebruikers zal ontstaan. Ook online gokken kan verslavend zijn. Tactus, een organisatie voor verslavingszorg ziet dan ook wat nieuwe klanten tegemoet. Een andere club denkt dat het wel meevalt, als het online gokken maar goed wordt geregeld, door allerlei beperkende voorwaarden in te bouwen.

Overigens is de opstelling van Tactus wat vreemd. Het verslaafde online gokkers mag je toch tot de groep internetverslaafden rekenen. En juist dat internet zet de organisatie in
als hulpmiddel voor gokverslaving. Men helpt dus mensen van de ene verslaving af door ze bloot te stellen aan een andere.

Nu is gokken, real life of online, natuurlijk niet verslavend. Voor veel verslavingen moet je wel wat aanleg hebben. Heb je die aanleg niet, dan moet je behoorlijk zwak in je schoenen staan, om een kans te maken er verslingerd aan te raken. Rond de
40 duizend mensen zijn aan gokken verslaafd. Dat is slechts een kleine 0,25 procent van de bevolking.
Maar als die allemaal hulp gaan zoeken, is dat weer een aardige bijdrage aan de zorgkosten. Zeker als de slachtoffers geen eigen bijdrage voor die hulp hoeven te betalen. En laat Klink nou net de plannen voor die eigen bijdrage ingetrokken hebben. Een CDA-dissident die het nieuwe kabinet geen strobreed meer in de weg wil leggen?

Fijn kabinetje krijgen we. De kans op gokverslaving vergroten, miljoenen binnenhalen, waarvan een flink deel weer naar de ggz moet.
Laten we eens gokken: hoe groot zal de staatsschuld zijn na vier jaar Rutte I?

Nostalgie maakt depressief

Nostalgie maakt depressief Nemesis staat bekend als de keiharde wraakgodin uit de Griekse mythologie. Geenszins wraakzuchtig, minder bekend, maar wel bezig met keiharde gegevens te komen is Nemesis, het onderzoek naar de krankjorumheid van Nederland.

Alsof we zelf niet weten, hoe gek we zijn. Bewijs? Een artikel in dagblad Trouw, die een blik heeft geworpen in de eerste resultaten van het Nemesisonderzoek.
Nemesis staat voor Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study. Vandaag zijn resultaten uit dat onderzoek gepresenteerd op de GGZ Kennisdag, een symposium waar dit jaar aandacht besteedde aan de rol van de gemeentelijke overheid en het geestelijk welzijn van hun inwoners.

Nou, weet Trouw, dat kan per gemeente behoorlijk verschillen. Het gekke is, dat bij een ouder Nemesisonderzoek bleek dat stedelingen aardig depressief konden zijn. Wat blijkt nu? Dorpelingen zijn ineens een stuk
depressiever geworden.
Naar de oorzaken is het gissen, blijkt bij nader lezing. De projectleider van Nemesis geeft twee mogelijke oorzaken. Dorpelingen, ooit levend in oases van rust, nemen het jachtige leefpatroon van stedelingen over. Als een idioot zitten internetten en meer met de auto naar het werk. Dat stedelingen vroeger meer mentale malheur hadden, was te danken aan werkloosheid, die steden meer in de dwangbuis hielden dan menig dorpje.

U ziet het, vroeger was het alleen in dorpen beter. Over vroeger gesproken, even nog een Grieks mythologisch intermezzo.
Die GGZ Kennisdag werd gehouden in Apeldoorn. En wel in zaal Orpheus. U kent Orpheus toch nog wel? De welluidende zanger die zijn liefje verloor. Hij miste haar zo, dat jij een poging deed haar uit het dodenrijk terug te halen. Dat mocht, onder voorwaarde dat hij niet naar zou kijken. Bij het verlaten van het dodenrijk keek Orpheus toch achterom en verloor daarmee definitief de liefde van zijn leven.

Je maakt mijn niet wijs dat Nemesis bij toeval dezelfde naam heeft als de mythologische wraakgodin. Ik ben niet gek! Hoewel, je maakt me zomaar wijs dat het geen toeval is dat Orpheus is gekozen om wat voor te dragen uit Nemesis werk.
De verborgen boodschap is: kijk niet om, ander zal de wraak verschrikkelijk zijn. Ofwel: nostalgie maakt depressief.

Terugkijken naar, zelfs intens hunkeren naar wat is geweest, dat schiet niet op. Hoe je er ook naar staart, het komt alleen maar terug in weemoedig makende liedjes. En daar wordt je behoorlijk depri van.
De dorpelingen zouden nog gered kunnen worden van voortschrijdende zwaarmoedigheid, door onmiddellijk op te houden met gemeentelijke fusies. Maar blijven ze dan de tevreden dorpsbewoners? Die fusies zijn immers bedoeld om de kleinere gemeenten om te vormen tot conglomeraten van meer stedelijke allure. En juist stedelingen zijn nu veel minder depressief.

Nee, maak van dat geluk maar een herinnering en vergeet het. Omkijken leidt maar tot ellende. Al was het maar omdat je er minstens nekklachten aan overhoudt.

Mensen zijn bange muizen.

Mensen zijn bange muizen Gek dat niemand er nog is op gekomen, maar er is een relatie tussen het natuurlijke klimaat en het angstige klimaat dat in delen van de samenleving wordt aangewakkerd door paniekzaaiers.

Angststoornissen, en met name paniekaanvallen, hebben veel met CO2 te maken. Een teveel van dat spul in je bloed en je slaat aan het hyperventileren. Amerikaanse onderzoekers wisten al dat angst niet in de onderbuik zit, maar in een specifiek deel van de hersens. CO2 zet die paniekknop in werking. Met genetische manipulatie kregen ze muizen zover dat ze geen last van hoge concentraties CO2 hadden. Niks geen paniek meer (lees meer op
VPRO’s Noorderlicht).

Nu gaat het niet best met het terugdringen van de CO2-uitstoot. De energieraad meldde vorig jaar dat de CO2-uitstoot
was toegenomen, in plaats van gedaald.
Hoewel er verhitte discussies gaande zijn over de rol die CO2 speelt bij de opwarming van het klimaat, bewijst het muizenverhaal dat het spul wel van belang is bij allerlei bangigheid.

In Nederland hebben ongeveer
1,7 miljoen mensen wel een of andere angststoornis. Exacte en actuele cijfers zijn er niet, omdat onderzoek hiernaar wat achterloopt. Of het aantal bange mensen groeit of afneemt is onbekend. In de GGZ circuleren cijfers die een groei van 0,4 procent suggereren. Van alle kwalen waarmee men naar de psychiater stapt, vormen angststoornissen een klein deel, maar in ieder geval ligt het rond de 1 miljoen bange burgers.
De RIVM schat dat tussen 21005 en 2025 dat aantal zal toenemen met 4,7%. Hetgeen wordt veroorzaakt door bevolkingsgroei en vergrijzing. Over de CO2-uitstoot wordt niets vermeld.

Mocht daar wel een verband mee bestaan, dan verklaart het allerlei bangigheden van de laatste tijd. Van angst voor klimaatverandering, tot angst voor medeburgers. Het is dus om meerdere redenen van belang de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Dat gaat echter nog wat jaartjes duren.

In Den Haag denkt men pas in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn. Da’s jammer, want in Den Haag opereert een paniekzaaiertje die aardig wat mensen mee krijgt. Moeten we daar tot 2050 last van hebben?