Tag archieven: Rotterdam

Huiselijk geweld: feest en treurnis.

Huiselijk geweld: feest en treurnis Kon vorig jaar juni in Rotterdam de taart worden aangesneden wegens de heuglijke mededeling dat het aantal meldingen van huiselijk geweld met 50% was toegenomen, nu gaat de vlag uit omdat de 100e instelling de meldcode huiselijk geweld heeft ondertekend.

Dat is nog niet genoeg, dus past de gemeente Rotterdam een lichte vorm van geweld toe: meldcode niet ondertekenen? Dan ook
geen subsidie. Het Riagg-Rijnmond, die al vanaf het begin dwars lag, is het eerste slachtoffer.

Rotterdam was de eerste gemeente die met de meldcode voor huiselijk geweld is begonnen. Het pilotproject moest als voorbeeld dienen voor een
landelijk in te voeren meldcode.
De meldcode is een soort stappenplan, die zorgvuldig melden van huiselijk geweld en kindermishandeling moet bevorderen. Niet alleen voor gezinshulpverleners en huis- en kinderartsen, ook voor personeel in het onderwijs, de kinderopvang, politie en instellingen in de maatschappelijke opvang.

De meldcode moet geen verplichting tot melding bevatten, maar moet het makkelijker maken dat diverse professionals met elkaar kunnen overleggen en samenwerken.
Een eerste evaluatie van de invoering van de meldcode, valt voorzichtig positie uit. Het Verwey-Jonker Instituut constateerde dat de betrokken instellingen de meldcode geschikt vonden voor alle werksoorten. Er waren wel wat knelpunten.

Zo kost de invoering van de code meer tijd dat men verwachtte. Het Verwey-Jonker Instituut schrijft: “Het is niet een kwestie van een meldcode ondertekenen en de werknemers een cursus geven”.
Verder ontbreekt een kwaliteits- en registratiesysteem dat toezicht moet bieden op een juist gebruik van de meldcode.
Een bijzonder knelpunt voor de invoering van de code, vormen de vele reorganisaties en fusies, waardoor de invoering sterke vertraging oploopt (meer te lezen in het rapport van het Verwey-Jonker Instituut – pdf!).

Ligt het Riagg-Rijnmond daarom dwars? Nee, de invoering van de meldcode stuit op principiële bezwaren.
Vorig jaar noemde Riagg-directeur Jos Lamé
in een interview in het NRC, de meldcode één van de gedrochten van het “absurd stalinistisch, megalomaan” beleid dat Jeugdminister Rouvoet en zijn stad Rotterdam voorstaan.
Hij kondigde in 2008 al aan de meldcode huiselijk geweld niet te ondertekenen, omdat hij niet gelooft in “elektronische registratie, snelle gegevensuitwisseling tussen hulpverleners en één transparante behandeling”.

In het NRC-interview stelde hij dat het “juist heel belangrijk is, dat ideeën van professionals met elkaar botsen, dan blijft het debat gaande over de oplossing van de razend complexe problemen waarin mensen en gezinnen verkeren. Het is dus juist goed dat er schotten in de zorg bestaan”.
De Riagg-directeur meent dat de diverse hulpverleners en instellingen elkaar best goed weten te vinden, als ze dat nodig vinden. En toezicht op de hulpverlening is voldoende geregeld omdat verantwoording aan de inspectie moet worden afgelegd en er ook een intercollegiale toetsing bestaat.

Nu gaat het Riagg-Rijnmond dus de tol betalen voor de rebelse houding. Terecht?
Dat lijkt me te vroeg. In Rotterdam is alleen nog de implementatie geëvalueerd en daar valt nog wat aan te verbeteren, zoals het Verwey-Jonker Instituut concludeerde. Over de feitelijke, praktische toepassing van de meldcode is nog niets bekend. Behalve dan dat de verantwoordelijke wethouder juicht over de toename van meldingen, zelfs van zeer lichte gevallen van huiselijk geweld.
Dat lijkt mooi, maar kan tevens al signaal worden gezien dat er lukraak wordt gemeld om de subsidiegever tevreden te stellen. Of de betrokken gezinnen er ook goed mee geholpen zijn, is nog maar de vraag en veel te weinig over bekend.

De gemeente Rotterdam is wel een heel voortvarende regisseur van de plannen van Rouvoet en Hirsch Ballin. Dwang uitoefenen om alle betrokken instellingen tot ondertekening te krijgen, is een vorm van bestuurlijk geweld waar nog geen meldcode voor bestaat.

Update: zie nu dat er ook al een prima stuk over deze kwestie op Sargasso staat: Hulpverlening en de meldterreur.

Schadeclaims tegen maakbaarheid?

RisicoBen je gemeentesecretaris van een behoorlijk grote gemeente, dan voel je je al gauw een hele Piet. Als jouw gemeente gehinderd wordt bij grootse plannen, die je stad in de vaart der wereldeconomie kunnen opstoten, dan kijk je niet lijdzaam toe, maar doe je je mond natuurlijk open.

Arjan van Gils, gemeentesecretaris van Rotterdam is zo'n lefambtenaar. Zijn motto: de overheid moet niet lullen maar poetsen, niet alles dichttimmeren met regeltjes, de mythe van de maakbaarheid niet langer in stand houden. Aldus deze ambtenaar in het blad Overheidmanagement.
Om de overheid wat scherper te krijgen zou de risicoaansprakelijkheid moeten worden ingevoerd. Van Gils droomt reeds van een fikse claim tegen het Rijk, omdat allerlei vervelende regeltjes de ontwikkeling van de Maavlakte tegenhouden.

Risicoaansprakelijkheid wil zeggen dat een persoon of organisatie aansprakelijk kan worden gesteld voor schade aan derden, zonder dat er sprake is van eigen schuld.
Zo zijn ouders aansprakelijk voor de schade die hun kinderen veroorzaken, hondeneigenaren voor de beten die hun troeteltje aan de postbode toebrengen, bedrijven voor schade door fouten in hun producten en werkgevers voor de wanprestaties van hun werknemers.

Nu is een ambtenaar een dienaar der wet en geen politicus. Hij hoort het beleid uit te voeren dat de politiek verantwoordelijken maken.
De Rotterdamse hoofdklerk creëert een opmerkelijke situatie, die een complexe juridische toestand kan opleveren. Hij spreekt zich uit over het beleid en stelt dat belanghebbenden (in dit geval projectontwikkelaars) die last hebben van overheidsbeleid, schadeclaims zouden kunnen opvoeren, op grond van risicoaansprakelijkheid.
Dat kan een kostbare kwestie worden voor de werkgever van deze ambtenaar. Volgens de visie van die ambtenaar kan de belastingbetaler dan weer een schadeclaim indienen als de belastingen verhoogd moeten worden om die claims te bekostigen.

Daar is Arjan van Gils niet bang voor. Ook de overheid moet niet bang zijn. Tegen ontevreden burgers moet een sterk leidende overheid kunnen zeggen: 'Wat u wilt, kan niet'.
De politieke richting die de gemeentesecretaris in wil, is duidelijk. Als met uitbreiding van de Maasvlakte de milieudoelstellingen niet worden gehaald, is het niet de bedoeling dat de astmatische burger naar de rechter stapt. Wel mogen de gemeente Rotterdam, projectontwikkelaars en bedrijven naar de rechter als de Maasvlakte niet het gedroomde paradijs wordt als daarmee wel die milieudoelstellingen gerealiseerd worden.

Natuurlijk mag de overheid worden afgerekend op haar beleid en prestaties. Dat zou, normaal gesproken, via de stembus moeten gaan. Maar wanneer is er sprake van schade die via de rechter moet worden verhaald?
De schadeclaim die in 2005 werd overwogen omdat burgers door de invoering van de euro
duurder uit zijn is er bij mijn weten nooit van gekomen. Een claim die de verenigde autoleasebedrijven overwegen, omdat ze verlies vrezen wegens een wijziging in de wegenbelasting, zal ook wel geen kans maken.
En zal de schadeclaim die de nabestaanden van de
slachtoffers in Sebrenica eisen van de nederlandse overheid worden toegewezen?

De geldende juridische regelingen bieden genoeg mogelijkheden om schade te claimen, ook bij de overheden. Als directe schuld kan worden aangetoond, zal een rechter een claim ook toewijzen.
Toch wordt soms een zaak niet naar ieders tevredenheid afgehandeld. De ministers die verantwoordelijk werden gehouden voor fouten in de brandbeveiliging van het
cellencomplex op Schiphol, dat in 2005 afbrandde, verschenen niet voor de rechter. Ze kozen eieren voor hun geld en stapten op. De overheid heeft geen schadeclaims betaald.

Heeft de gemeentesecretaris van de tweede grootste gemeente daarom gelijk? Moet het mogelijk zijn dat de overheid ook op risicoaansprakelijkheid kan worden aangesproken als zij in al haar maakbaarheid faalt?
En mag een ambtenaar daarover zeggen wat-ie maar wil en moet zijn werkgever (de overheid dus) voor de rechter worden gesleept als iemand van die uitspraken schade denkt op te lopen?