Tag archieven: Rutte I

De demotivering van een heel volk?

protestRutte I lijkt met de laatste golf afgekondigde bezuinigingsmaatregelen een heel volk te demotiveren. Afgelopen woensdag verzuchtte een columniste in De Pers: “Ik vind de sfeer vooral gelaten. Ook uit de kritieken en analyses komt een gevoel van moedeloosheid naar voren. We lijken de energie niet te hebben om de straat op te gaan”. Een dag later vroeg  EenVandaag “antwoord op de vraag: waar blijft het massaprotest”?

Ik vroeg me eerder ook al af waarom de protesten tegen de bezuinigingen zo wijd verspreid en meer lokaal werden geuit, in plaats van de handen ineen te slaan en net zo lang het Binnenhof te omsingelen, tot het kabinet de plannen drastisch herziet. Welnu, de invloed van dit weblog is in het buitenland groter, dan in dit land 😉 Zowel in Griekenland als in Spanje blokkeerden demonstranten het parlementsgebouw. Dat werd niet zo gewaardeerd door de overheid en in plaats van de dialoog aan te gaan, liet men de politie er op los timmeren.
Maar waarom zouden we tegen het beleid van Rutte I moeten zijn? Drie redenen: het is teveel in één keer, het is op de verkeerde groepen gericht en het is in deze omvang ook niet nodig.

In dagblad Trouw betogen de economen Harm Schelhaas (CDA) en Teunis Zuurmond (VVD) dat de regering een crisissfeer creëert, terwijl het nog steeds heel goed gaat in Nederland. Citaat uit Trouw: “In Nederland is geen sprake van een economische noodtoestand. Het is (na Luxemburg) het rijkste land van de Europese Unie (…) en vergeleken met vele andere landen is de overheidsschuld met circa 66 procent van het nationaal inkomen niet groot”.
De economen zijn het erover eens dat er bezuinigd kan worden, maar niet op de manier zoals Rutte het zich voorstelt. Ze opperen het idee om de Zalm-doctrine (meevallers niet gebruiken om bezuinigingen te verlichten) voor een periode van vier jaar bij enkele inkomstenposten niet toe te passen. Ze noemen als voorbeeld btw-meevallers, winsten op de hulp aan banken en hogere gasbaten, waardoor de staatsschuld zal dalen van 66 naar 64 procent. De meevallers kunnen ook worden gebruikt “om de bezuinigingsplannen voor de zwakste groepen bij te sturen en om te investeren in projecten die voor de toekomst waardevol zijn”, aldus deze CDA- en VVD-economen.

Het is goed dat eens te lezen van ‘regeringsgetrouwen’ in een christelijk dagblad, want de opinies in meer links-georiënteerde media worden soms iets te makkelijk weggewuifd. Niet omdat er onzin wordt verkondigd, maar omdat ‘links’ niet zo trendy is.
Op Joop.nl wijst ook historicus Maarten van Rossem op de te betwijfelen noodzaak van de bezuinigingen en het a-sociale karakter van de plannen. Hij wijst op een rapport van het Internationaal Monetair Fonds, waarin de omvang van de bezuinigingen schadelijk genoemd worden, voor het herstel van de economie. De aard van de bezuinigingen vindt Van Rossem niet verstandig: “De kosten van de kredietcrisis worden niet verhaald op de sterkste, maar op de allerzwakste schouders”.
In de Volkskrant stelt ook Marcel van Dam vragen bij de hele operatie. Hij wijst op een eigenaargige draai van Rutte, die tijdens de verkiezingscampagne riep hij dat we iedere dag 100 miljoen meer schuld kregen, maar nu roept  dat ‘de staatsschuld met 60 miljoen euro per dag toeneemt’. Van Dam rekent met behulp van cijfers van het CPB voor dat zonder bezuinigingen, “alleen als gevolg van herstel van de wereldeconomie, zal het begrotingstekort in 2015 zijn verdwenen. Ook als de groei terugvalt naar 1,75 procent”.

Het kan dus anders. Het moet ook anders vinden de vele burgers die al vanaf oktober vorig jaar te hoop lopen tegen de bezuinigingen. Zo gedemotiveerd is het volk nu ook weer niet, getuige de nu al 117 verschillende acties. En voor de rest van de komende maand staan er in ieder geval nog acht op stapel. Hieronder de Onrust Monitor, die in dit artikel nader wordt toegelicht. Met een klik op het plaatje kun je de details verder bekijken (exceldocument). OnrustMonitor

Helpers weg, volgende ronde!

helperWie had gedacht dat in zo’n snel tempo vroeger alles beter zou worden? Normaal gesproken gaat daar minstens een generatie overheen, maar Rutte I krijgt het in een paar maanden voor elkaar. Nu al kijken we met weemoed naar wat we vandaag nog hebben, in de wetenschap dat we het morgen kwijt zullen zijn.

Zijn we zo verwend dat we niet eens meer weten hoeveel beter het lang geleden was? De gouden tijden waarin we oma tot haar dood toe thuis verzorgden. De tijden waarin ongelukkige Japie, getroffen door polio, opgevangen werd door de enige hulpverlener in de wijde omgeving, oom agent, als hij weer eens met die malle beentjes van hem ergens in was blijven hangen.
De tijd waarin de dokter bij een hoestaanval van opa, een veel beproefd recept voorschreef: we kijken het nog even aan. Een maand later, op de begrafenis, was de dokter een hele steun, toen hij troostend sprak: dat is weer een hele zorg minder.

We waren niet rijk.. We hadden niet eens televisie. Maar de zorg was goed geregeld. De bijstand bestond uit burenhulp. Psychiatrische hulp kreeg je van een wijze oom: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. In tijden van nood had je persoonsgebonden budgetten in de vorm van voedselbonnen.
Veel meer kon de overheid ook niet voor ons doen. De overheid had het al druk genoeg met de werkverschaffing. Hele bossen legden we aan, complete kanalen groeven we uit. Dat was een goed idee van de overheid, anders zou de verstrekking van voedselbonnen veel te duur zijn geworden. Het versterkte ook de saamhorigheid in de samenleving. Je zag werkloze ingenieurs naast even werkloze fabrieksarbeiders de spades hanteren en elkaar voorzien van begeleidende ondersteuning. De ingenieur wist hoe je onder welke hoek je de spade het beste in de grond kon steken, de arbeider wist hoe je de greep moest vasthouden om blaren te voorkomen.

Het moeten die gouden tijden zijn, die Rutte I voor ogen heeft om dit prachtige land weer terug te geven aan de hardwerkende burgers. Maar dan ook alleen aan dat ijverige deel van het volk. Op één uitzondering na: de hardwerkende hulpverleners. Ze doen natuurlijk puik werk, waarvoor dank, maar het heeft helaas de verkeerde effecten. Dat werkt zo (beknopte weergave van een liberale economie): op de markt van vraag en aanbod, is het pompen of verzuipen. Daartussen zit de aanzuigende werking. Geen probleem als dat leidt tot een groeiende verkoop van iPhones (hoeveel heeft u er al?), wel een probleem als de AWBZ en de pgb’s even succesvol zijn.

Als dat marktmechanisme onbedoelde effecten sorteert, dan schakelen we over van liberalisme naar communisme. Ofwel: hard staatsingrijpen. Vroeger, nog niet zo heel lang geleden, heette dat de vermaledijde bemoeienis van de linkse kerk. U ziet: vroeger was niet alles beter. Nu wordt staatsingrijpen  verkocht als ‘het land er weer bovenop helpen’.
De maatregelen zijn zo simpel, dat we ons wel voor de kop kunnen slaan, dat we er zelf niet op gekomen zijn. Minder mensen in de bijstand? Gewoon minder bijstand verstrekken. Minder dure hulpverlening? Gewoon minder geld in de AWBZ-ruif stoppen. Want dat prikkelt. Het prikkelt mensen die niet kunnen werken en daarom niet weten wat werken is. Het prikkelt ze uit de negatieve spiraal te treden. Mensen die al lang de handdoek in de ring hebben gegooid, omdat ze niet kunnen werken en waar geen werk voor is, denken ineens: ‘Hé, laat ik eens gaan werken’.

En Rutte I zei dat het goed was: helpers weg, volgende ronde!

Naar een Kuyper-Thobeckiaanse economie

Kuyper Enthousiast werkt het kabinet Rutte aan restauratie van de economie, die vakkundig door de financiële sector naar de knoppen is geholpen. De maatregelen liegen er niet om. Dat kan ook niet, want die zijn openbaar. Waren ze maar gelekte geheimen. Dan zou er ongetwijfeld anders op worden gereageerd.
Het enige wat ik wel zou willen weten: is er wel goed over nagedacht? Bezuinigen mag nodig zijn, maar is er wel over de gevolgen op langer termijn nagedacht? Als we wat geluiden van de laatste tijd op een rij zetten, dan kunnen we niets anders zeggen dan: ja, daar is heel goed over nagedacht. Het liberaal-christelijk kabinet streeft naar een Kuyper-Thorbeckiaanse economie.

Abraham Kuyper, orthodox gereformeerde staatsman, staat in de geschiedenisboekjes geafficheerd als een man met een warm hart voor de “kleine luyden”. De arbeiders onder hen, hield hij voor zich met weinig tevreden te stellen. Klagende arbeiders vond hij staatsgevaarlijk. Hij aarzelde geen moment speciale wetgeving in te voeren om stakend haven- en spoorwegpersoneel aan te pakken. Dat was zo zijn eigen visie op staatsbemoeienis, waarvan hij zei dat die niet te ver moest gaan.Tussendoor richtte hij nog een schooltje op, waar later menig staatsman gepokt en gemazeld is, de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Johan Rudolph Thorbecke, liberaal en vooral bekend als hervormer van ons staatbestel, wist in beroerde tijden al hoe je de economie een zetje kon geven. Uitbreiding van het spoorwegennet, de aanleg van het Noordzeekanaal en het afschaffen van wat belastingen. Hoewel niet in economische context, sprak hij zich over kunst uit: “De Kunst is geen regeringszaak, in zooverre de Regering geen oordeel, noch eenig gezag heeft op het gebied der kunst”.
Misschien dacht Rutte aan zijn verre voorvader, toen hij besloot afstand te nemen van de kunsten. “Het kabinet wil meer ruimte geven aan de samenleving en het particulier initiatief en de overheidsbemoeienis beperken”, staat in het regeerakkoord (pdf!).

VVD en CDA kennen hun bronnen. Kuyper werkte aan het moreel besef van de burgers. Thorbecke aan de hervorming van het staatsbestel. Beiden zetten de schop onder de economie. De kabinetten Balkenende plaveiden de weg naar het uiteindelijke doel, dat Rutte wil realiseren. Een Kuyperiaans normbesef, gekoppeld aan een liberale stokpaardjes zoals lastenverlichting. De crisis- en herstelwet wordt permanent gemaakt, waardoor het mogelijk wordt extra wegen aan te leggen of te verbreden. De hedendaagse variant van Thorbecke’s verbetering van de infrastructuur.

Hoe werkt dat? Het normbesef, de verantwoordelijkheid en het zelfinitiatief van de burger komt vanzelf in de door Rutte gewenste modus door fiks te bezuinigen. Dat gaat heel praktisch. Op openbare diensten van gemeenten wordt bezuinigd, Wat minder groenonderhoud, wat minder sneeuwruimen. Op zorg- en welzijn wordt bezuinigd, behalve op de handen aan het bed.
De oplossing? Burgers gaan het wegbezuinigde werk zelf doen. Om te beginnen iedereen die door de bezuinigingen in de bijstand terecht komt. Verplicht gras maaien in plantsoenen en koffieschenken in verpleegtehuizen. Een verschuiving in de werkgelegenheid. Verder het stimuleren van mantelzorg en club- en buurthuiswerk zal nog sterker op vrijwilligers moeten draaien.
Naar een economie, waarin heel wat werk weer ouderwets onbetaald verricht zal worden. En wat wel wordt betaald wordt met verlaging van minimumloon en loonmatiging beperkt.

De verwachting is dat het afgekondigde beleid de huidige economie er bovenop zal helpen. Dat is een misleidende boodschap. Om te beginnen gaat het nu steeds een klein beetje beter met die economie, dus met wat geduld komen we er ook wel. Tenzij er nog een crisis bovenop komt, zoals sommigen verwachten.
Het is ook misleidend omdat Rutte en consorten geen boodschap hebben aan de huidige economie. Vooral omdat daar nog teveel staatsbemoeienis in zit verweven en de burger er een normloze, luie consumentenrol in heeft. Maar bovenal omdat de “kleine luyden” weer op hun plek moeten en de staat afstand neemt van de samenleving.

Een onzinnige conclusie? Mwah, ik hoor Rutte bij
zijn regeringverklaring nog zeggen: “Wacht op onze daden”. Hij meende een citaat van Cort van der Linden aan te halen, maar het was Thorbecke met die woorden de kritiek pareerde, op zijn pas benoemde eerste kabinet.

Rutte I wil extra inkomsten uit gokverslaving

Gokverslaving De nieuwe minister van financiën mag enkele honderden miljoenen inkomsten verwachten, omdat het nieuwe kabinet het online gokken wil legaliseren.

De inkomsten zullen wisselen, maar je mag verwachten dat er wel een groep vaste gebruikers zal ontstaan. Ook online gokken kan verslavend zijn. Tactus, een organisatie voor verslavingszorg ziet dan ook wat nieuwe klanten tegemoet. Een andere club denkt dat het wel meevalt, als het online gokken maar goed wordt geregeld, door allerlei beperkende voorwaarden in te bouwen.

Overigens is de opstelling van Tactus wat vreemd. Het verslaafde online gokkers mag je toch tot de groep internetverslaafden rekenen. En juist dat internet zet de organisatie in
als hulpmiddel voor gokverslaving. Men helpt dus mensen van de ene verslaving af door ze bloot te stellen aan een andere.

Nu is gokken, real life of online, natuurlijk niet verslavend. Voor veel verslavingen moet je wel wat aanleg hebben. Heb je die aanleg niet, dan moet je behoorlijk zwak in je schoenen staan, om een kans te maken er verslingerd aan te raken. Rond de
40 duizend mensen zijn aan gokken verslaafd. Dat is slechts een kleine 0,25 procent van de bevolking.
Maar als die allemaal hulp gaan zoeken, is dat weer een aardige bijdrage aan de zorgkosten. Zeker als de slachtoffers geen eigen bijdrage voor die hulp hoeven te betalen. En laat Klink nou net de plannen voor die eigen bijdrage ingetrokken hebben. Een CDA-dissident die het nieuwe kabinet geen strobreed meer in de weg wil leggen?

Fijn kabinetje krijgen we. De kans op gokverslaving vergroten, miljoenen binnenhalen, waarvan een flink deel weer naar de ggz moet.
Laten we eens gokken: hoe groot zal de staatsschuld zijn na vier jaar Rutte I?