Tag archieven: vergrijzing

Grijs en rijk.

BankjeAls de AOW-leeftijd van 65 jaar zelfs voor de SP geen breekpunt meer is, dan gaan we een toekomst met lege park- en pleinbankjes tegemoet. Want als we tot op hoge leeftijd moeten doorwerken, is luierend genieten van je oude dag er niet meer bij.

De vergrijzing is een probleem, zo wordt beweerd. Dat geldt niet overal in het land. In de top-10 van rijkste gemeenten staan vijf gemeenten die ook tot de top-10 van meeste vergrijsde gemeenten behoren. Hoe grijzer, hoe rijker?

Dat is betrekkelijk. De overige vijf die in de top-10 meeste van rijkste gemeenten staan, komen op de ranglijst van vergrijsde gemeenten op plaats 19, 52, 53, 148 en 209. Maar het gemiddelde inkomen van de top-10 vergrijsde gemeenten is wel bijna tienduizend euro hoger, dan die van de 10 minst vergrijsde gemeenten.
Een overzicht met deze cijfertjes vind je in dit exceldocument.

Natuurlijk is het niet zo dat hoe grijzer de bevolking is, hoe rijker de gemeente is waar ze wonen. Gemeenten als Bloemendaal, Wassenaar, Laren en Blaricum waren ook voor de vergrijzing aardig welvarend. En wie al werkend rijk is, zal vast een fortuinlijke oude dag hebben.

Toch is het niet helemaal toeval dat de rijkste gemeenten ook een grotere grijze druk kennen, dan armere gemeenten. De levensverwachting van mensen die onder de lage-inkomensgrens leven, is ongeveer 5 jaar lager dan bij mensen die boven die grens leven.
Dan is er ook nog een verband tussen opleiding en levensverwachting. Hoogopgeleide mensen leven 6 tot 7 jaar langer dan laagopgeleiden. U begrijpt dat het gemiddelde opleidingsniveau in Bloemendaal wel wat boven ongeschooldheid of vmbo-niveau ligt.

Als de oorzaak van een lage grijze druk dan toch moet worden gezocht in de relatie tussen inkomen en opleiding, dan is ‘de politiek’ op de goede weg. Doorgaan met bezuinigen, vooral op lonen en onderwijs. De crisis los je er niet mee op, maar het is wel een begin om de vergrijzing te vertragen. Nog even en een verhoogde AOW-leeftijd is helemaal niet nodig.

De omgekeerde weg, de AOW-leeftijd omlaag, durft niemand te gaan. Omdat we onvermijdelijk grijs worden, maar dat willen we wel zo rijk mogelijk. Maar langer doorwerken druist tegen de menselijke natuur in. Sinds mensenheugenis wordt alles in het werkgesteld om juist minder en korter te ploeteren voor het dagelijks brood. Het vuur, het wiel, de lopende band, de automatisering zijn juist bedacht om werk zo licht en zo kort mogelijk te houden.

De conclusie is tweeledig. Zorg ervoor dat iedereen rijker wordt en investeer ruimschoots in innovatie. Die innovatie moet ons meer en betere middelen verschaffen om werk nog lichter en korter van duur te maken. En rijker kan iedereen worden als meer geïnvesteerd wordt in onderwijs en de welvaart beter wordt verdeeld.

Dan rest nog één probleempje. Als iedereen grijs en rijk is, wie doet dan het resterende vuile werk?

De jongste vertegenwoordigers.

JeugddebatDe jongste vertegenwoordigers zitten in de Tweede Kamer. De collega’s van Sargasso kwamen er achter dat de gemiddelde leeftijd van de Tweede Kamer steeds lager wordt. We worden door broekies van 44 vertegenwoordigd. De groeiende groep 65plussers in Nederland heeft steeds minder representatie in de Tweede Kamer, constateert Sargasso.

Hoe de historische ontwikkeling is, weet ik niet, maar leg deze uitkomst naast de huidige gemiddelde leeftijd van andere vertegenwoordigers en bestuurders en dan valt des te meer op dat de Tweede Kamer wel erg jong is.
G
emeenteraadsleden zijn gemiddeld 52. Zes jaar ouder dus. Het kabinet komt daar net bovenuit. Rutte I is gemiddeld 53 jaar. Wethouders: 54. Eerste Kamer: 56. Burgemeesters: 57.

In juni verzuchtte Annemarie Jorritsma op het VNG-congres dat de leeftijd van raadsleden wel iets omhoog kan. Ze riep de verenigde gemeenten op meer gebruik te maken van het groeiend aantal 65plussers. Zelf is ze met haar 61 jaar wat ouder dan de gemiddelde leeftijd van burgemeesters en bevestigt het vooroordeel dat met de ouderdom het geheugenverlies komt. Ze was 23 toen ze voor het eerst gemeenteraadslid werd.

Mark Rutte is met zijn 44 jaren de op één na jongste premier. De gemiddelde leeftijd van alle premiers na 1945 is 49,7. We worden niet alleen vertegenwoordigd door broekies, we worden er ook door geregeerd.

Je mag aan leeftijd geen waardeoordeel hangen. Er zijn tenslotte geniale peuters die subliem piano spelen. Het is aan een starre wetgeving te wijten dat je zulke jongelui niet in parlement of een kabinet ziet. Tot je 18e mag je hooguit meedoen aan het Nationale Jeugddebat en een middagje stoeien in de Tweede Kamer.

Het gezegde ‘hoe ouder, hoe wijzer’, is amper op feiten gebaseerd. Ik verwijt de 60plusser Donner dan ook niets. De groep 65plussers groeit en daarmee ook het aantal mensen dat aan dementie zal lijden. Dat moet niet gelezen worden als grap, want het is een verschrikkelijke kwaal. Het betekent wel dat het niet zo’n heel gek verschijnsel is dat ouderdom door jong volk wordt vertegenwoordigd.

Daarmee komt een steeds zwaarder wordende verantwoordelijkheid op de schouders van een paar broekies te rusten. Hoewel er soms weinig van te merken is, kunnen de jonkies wel putten uit een grote mensengeschiedenis en voortschrijdende wetenschap. Of ze daar ook voldoende lering uit trekken om even voldoende wijsheid in pacht te hebben?

Op dit moment ziet het daar niet naar uit. Het zijn broekies die mijn vaders pensioen afpakken, omdat hun leeftijdgenoten er een financieel zootje van hebben gemaakt. Het zijn jonkies die de 50 nog niet eens zijn gepasseerd, die er van overtuigd zijn dat ze wel tot hun 67e kunnen doorwerken. Het zijn kleuters die bedenken dat ouderen geen recht hebben op een dure ziekenhuisbehandeling, omdat het de moeite niet meer zou lonen.

Denk niet dat ik nu iedereen van 44 of jonger over één kam scheer. Ik zie genoeg jongeren, die veel genuanceerder over dat soort zaken denken. Mij valt op dat die jongeren een gemiddelde leeftijd van dik onder de 44 hebben en niet in de politiek zitten.
De jeugd heeft dus wel een toekomst te bieden. De echte jeugd dan. Niet dat stel oudere jongeren van 44.

De jeugd vreest de toekomst.

cc Flickr dirk huijssoon's photostreamDe jeugd heeft de toekomst. Deze wandtegeltjeswijsheid is dik achterhaald. De vergrijzing komt er aan. Er worden maatregelen getroffen om bijkomende problemen voor te zijn. Maar dan ineens lees je: de jeugd vreest de toekomst. Het pensioenakkoord is nadelig voor de oude dag van de jongeren van nu. Gelijk hebben ze, de jeugd van links tot rechts. Waarom zouden zij meer premie moeten betalen en minder ontvangen?
Eén klein puntje van kritiek op het manifest van Pensioen opstand: de AOW-leeftijd sneller verhogen? Ik wil ze nog eens horen tegen de tijd dat ze 65 zijn en nog toen jaar moeten doorwerken.

De bevolking wordt grijzer en groeit gestaag door. Het wordt druk in Nederland. Heel Nederland? Nee, vooral de Randstad barst in 2025 uit zijn voegen, heeft het CBS berekend. De zorgen van de jeugd en het CBS herinnerden me aan een artikel van 12 oktober vorig jaar. Als de jeugd nog een beetje toekomst wil hebben, moeten de ongeborenen de ruimte krijgen. Ik laat je dat artikel, in een samengevatte versie, nu nog eens lezen.

Welke toekomst die jeugd zal hebben, is niet zeker. We leven wel in een tijd waar depressieve gedachten over gevolgen van klimaatveranderingen, vergrijzing van de bevolking of economische rampspoed een al te positieve levensverwachting ondermijnen.

Je hebt optimisten die denken dat het wel mee zal vallen en je hebt optimisten die tal van oplossingen bedenken om lustig voort te leven. Ik hoop dat de eersten gelijk krijgen en de tweede groep zou eens te rade moeten gaan bij de demografen die in PNAS, het Amerikaanse tijdschrift voor ontwikkelingen in de wetenschap. VPRO’s Noorderlicht haalt de demografen aan: “Het afremmen van de bevolkingsgroei, concluderen zij, kan tot 2050 16-29% van de reductie in uitstoot van broeikassen realiseren die volgens het IPCC nodig is om een gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen”.
Ofwel: ongeborenen zijn het milieuvriendelijkst, kopt Noorderlicht vrolijk.

Een waarheid als een koe. Wie niet geboren wordt, kan ook niets fout doen. Louter onze aanwezigheid veroorzaakt onmiddellijk milieuschade. Dat kan beperkt worden door simpelweg met minder te zijn.
Ondanks dat god met natuurgeweld en mensen met oorlogsgeweld daar het nodige aan bijdragen, groeit de wereldbevolking gestaag. De problemen die mensen veroorzaken groeien in sommige gevallen nog sneller. Voorbeeldje: tussen 2000 en 2006 groeide de Nederlandse bevolking met vijf procent. De zorgkosten stegen in diezelfde tijd met ruim 56 procent.

Andere problemen, als de schaarste aan voedsel, grondstoffen en gezond drinkwater, zijn zeker op te lossen als de verdeling wat beter wordt geregeld. Als de wereldbevolking maar zeer beperkt groeit. De huidige noden kunnen voor een groot deel geledigd worden via betere politieke beslissingen en wetenschappelijke vooruitgang. Maar bijna niemand leeft meer bij brood, water en frisse lucht alleen. Huizen, wegen, scholen, kantoren en fabrieken zijn onmisbaar onderdeel van de existentie geworden.
Blijft de bevolking groeien, dan zal er ergens een omslagpunt komen en is er te weinig ruimte is voor de brood, water en schone luchtvoorziening.

Kortom: willen we nog een lange, mooie toekomst, dan zullen we de ongeborenen de ruimte moeten geven.

Te jong om het volk te vertegenwoordigen?

kinderraadAnnemarie Jorritsma heeft een goede dag. Een grote meerderheid op het VNG-congres stemde in met het uitgeklede Bestuursakkoord. Bovendien werd ze herkozen als voorzitter van de VNG.
Geen motie van wantrouwen dus, ondanks de vreemde weg die Jorritsma en haar collega-bestuursleden hebben bewandeld. Op 21 april tekende ze immers het akkoord en verdedigde het tijdens de informatieronden langs de gemeenten. Pas toen haar duidelijk werd hoe groot de kritiek op het akkoord was, besloot het VNG-bestuur de sociale paragraaf uit het akkoord te halen. Heeft Jorritsma haar leden nu wel of niet goed vertegenwoordigt?

Gisteren opende ze het VNG-congres en wees de vergadering op het wat jonge gehalte van de gemeenteraden. “Ik vind dat de leeftijd van raadsleden best iets omhoog kan”, zei ze. Nu komt vergeetachtigheid vaak voor op hogere leeftijd en de 61-jarige Jorritsma lijkt daar ook last van te hebben. Zij zelf was 28 toen ze gemeenteraadslid werd. Zou ze nu vinden dat 28 eigenlijk te jong is om het volk te vertegenwoordigen?
Volgens cijfers van haar eigen VNG is de gemiddelde leeftijd van raadsleden (pdf) 52,3 jaar. Daar zat Jorritsma dus een behoorlijk stuk onder.

In haar toespraak hield ze het congres voor gebruik te maken van het groeiend aantal 65-plussers. Zou Jorritsma de jonge VVD’ers zat zijn? Mark Rutte (44) en staatssecretaris Paul de Krom (48) ventileerden al stevige kritiek op de draai van Jorritsma. Piet-Hein Donner doet dat ook en is wel van dezelfde generatie als Jorritsma, maar van het CDA. De starre opstelling van Donner had  ze wel verwacht, van haar jongere partijgenoten misschien niet.

Als de leeftijd van Jorritsma en haar stelling over 65-plussers een maatgevend criterium zou zijn in het profiel van de hedendaagse politici, dan worden we nu door broekies bestuurd en vertegenwoordigd. Maar dat was ook al zo ten tijde van Jorritsma’s publieke functies.
Mark Rutte is de op één na jongste premier. De gemiddelde leeftijd van alle premiers na 1945 is 49,7. Tot premier heeft Jorritsma het nooit geschopt. Ze mocht wel op 48-jarige leeftijd vice-premier worden en was toen 1 jaar jonger dan het gemiddelde. Dat kan nog.
De gemiddelde leeftijd van Tweede Kamerleden is 45. Annemarie was 32 toen ze parlementariër werd, maar liefst 13 jaar jonger. De senioren in de Eerste Kamer zijn gemiddeld 56,3 jaar. Nog lang geen 65 dus.
Burgemeesters zijn gemiddeld 57,3 jaar en wethouders 53,9. Jorritsma was 53 toen ze burgemeester werd. Vier jaar jonger. En raadsleden zijn, zoals gezegd, gemiddeld 52,3. Negen jaar ouder dan de 28 lentes die Jorritsma telde, toen ze in de gemeenteraad van Bolsward zitting nam.

Annemarie Jorritsma heeft dus nooit het wijze geduld op kunnen brengen, tot haar 65e te wachten om het volk te vertegenwoordigen of te besturen. Haar oproep om ouwe knarren te werven, is door de ‘jonge’ vijftigers in de VNG-zaal alvast beloond met haar herbenoeming tot voorzitter van de VNG.
Een mens is nooit te oud om te leren. Zal Jorritsma de komende tijd haar leden beter vertegenwoordigen dan een jaar geleden, toen ze aan de onderhandelingen over het Bestuursakkoord begon?

De beste werkvloer

Gladde werkvloer Valpartijen, douchebeurten overslaan, onbeschofte bejegening, fouten met de medicatie, het lijkt allemaal tot de dagelijkse praktijk op menig werkvloer van verpleegtehuizen te horen. En hoewel iedereen begrip heeft voor oorzaken als bezuinigingen, personeelstekort, slecht opgeleid en onervaren personeel, het hoort natuurlijk niet tot wat in goed Nederlands de ‘best practice’ wordt genoemd.

Klagen over bezuinigingen helpt niet. Dus is er een positievere insteek nodig. De komende dagen wordt er in Rotterdam aan gewerkt. Drie dagen lang komen deskundigen uit heel Europa bij elkaar om ideeën voor de
toekomst van zorg voor ouderen uit te wisselen. Een van de manieren om dat te doen is voorbeelden van “best practices’ te presenteren.

Nu zal een enkele zorginstelling, voor zover het werkrooster dat toestaat, wel een paar verpleegkundigen naar de conferentie sturen, maar je zult er vooral de managers en verplegingswetenschappers aantreffen. Een van hen zegt
op Medicalfacts.nl; “Verpleegkundigen moeten deel worden van de oplossingen van vergrijzingsproblematiek”. Het serieus nemen van de deskundigheid op de werkvloer, kan er toe leiden dat meer mensen voor een beroep in de zorg kiezen.

Nee, ik ga geen zuur stukje schrijven over dit soort congressen. Dat Klink’s ministerie van Volksgezondheid het evenement financieel mogelijk maakt en tegelijkertijd de werkvloer onder druk zet met bezuinigingen is wrang. Maar zelfs als er niet wordt bezuinigd, is werk altijd in ontwikkeling en is het goed om de praktijk te verbeteren.

De werkvloer is de ‘best practice’. Het dagelijks laboratorium, waar mensen oplossingen zoeken om de weerbarstige praktijk naar hun hand te zetten. Dat gaat zoveel vaker goed dan fout, dat ‘het publiek’ het heel gewoon vindt dat zaken op rolletjes lopen.
De ervaring van de werkvloer is goud waard. Daar moet op de juiste manier gebruik van worden gemaakt. Pas als een beroep op die ervaring wordt gedaan, om het als bezuinigingsinstrument in te zetten, is het natuurlijk te laat.

Het Rotterdamse congres laat wel zien, hoe het beter kan. De ervaring en deskundigheid van de mensen uit de praktijk, combineren met wetenschap van buitenaf. In de dagelijkse hectiek van het werk, heb ik vaak goede oplossingen, maar zie ook wel eens wat over het hoofd. Een objectieve kijk van buitenaf kan mij helpen. Zeker als je geholpen wordt door mensen die verstand hebben van leerprocessen of ergonomische toepassingen.

Eén puntje moet dan nog wel op de i worden gezet. Beleidsmakers en leidinggevenden moeten ook aan hun ‘best practice’ werken. Afscheid nemen van elke vorm van top-down organisatie. Om maar eens in het jargon te blijven: de ‘best practice’ moet van onderaf geïmplementeerd worden in organisaties en werkprocessen. Luisteren naar de werkvloer is een specialisme, dat ook tot 'best practice' mag worden verheven.
Zolang dat niet het geval is, zijn congressen als hier genoemd, verspilling van geld en human resources.

Wie zorgt voor wie nu leeft?

Wie zorgt voor wie nu leeft? Wie dan leeft, wie dan zorgt. Dus schrijven deskundigen toekomstscenario’s. Want als het even kan, proberen we te voorkomen dat putten gedempt moeten worden, waar hele veestapels in zijn verdronken, terwijl we het hadden kunnen zien aankomen. Maar wat te doen, als er hier en nu een kalf onder onze ogen verdrinkt?

Het SCP (Sociaal Cultureel Planbureau) heeft voor van minister Klink uitgerekend hoe groot het
personeelstekort in de zorg zal zijn. Als we er niets aan doen, zal dat tekort in 2030 voor problemen zorgen. Het tekort zal misschien wat minder toenemen, omdat ouderen gezonder worden of als de politiek besluit een deel van de zorgvraag niet meer te financieren. Het SCP bouwt dit toekomstscenario op basis van cijfers tot 2005.

Tussen 2005 en nu worden we regelmatig geconfronteerd met hedendaagse personeelstekorten in de zorg. Een greep uit het nieuws.
2006: De RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg) berekende toen al een tekort. In 2040, tien jaren verder dan het SCP gaat.
2007: Het kalf is nog niet helemaal verdronken. Er worden de eerste plannen gesmeed en op experimentele basis uitgevoerd, om het tekort aan te pakken.
2008: Toch verschijnen er steeds meer berichten over mankementen in de zorg, die door personeelstekort veroorzaakt zouden worden. Ouderen die urenlang op hun zorg moeten wachten. Die berichtgeving is geen beste reclame voor de zorg en minder mensen lijken gemotiveerd in de zorg te willen werken. Geen nood, beweren optimisten, het personeelstekort zal er toe leiden dat de werknemers creatiever en dus productiever zullen werken. Het valt allemaal wel mee, omdat elk tekort zichzelf weer opheft, zegt een deskundige.
2009: Kan wel zijn, maar ondertussen lijdt het werk er wel onder. Zorgpersoneel komt steeds vaker voor akelige keuzes te staan. Wat doe je nog wel en wat niet? Laat je iemand die net uit bed is gevallen, even liggen omdat een ander zijn medicatie op tijd moet hebben?

2010: Hulp is in aantocht. Er wordt een
compleet nieuwe opleiding uit de grond gestampt. Hoeveel nieuw personeel dat oplevert weten we nu nog niet.
De crisis komt ook te hulp: Het aantal openstaande vacatures is met een kwart gedaald en minister Klink is ervan overtuigd dat de zorg weer aantrekkelijker is geworden voor werkzoekenden. Dan moeten zorgmanagers wel goed omgaan met de werkdruk van hun personeel en dat is nog lang niet altijd het geval. Er zijn toch echt te weinig handen aan het bed.
In een reactie op het SCP-rapport, zegt een voorzitter van een zorgorganisatie dat meer kleinschaligheid en betere samenwerking tussen verschillende disciplines het personeelstekort kan opvangen.

Zeker, het kan anders. Eén verpleger die tien rolstoelen voortduwt. Chirurgen die aan huis opereren. De thuiszorg vervangen door louter tehuiszorg. Elke zorgbehoevende oudere die vanuit het bed nog om hulp roept, gewoon laten liggen, want wie roepende is, is nog niet dood.

Er is dus nu een tekort en naar verwachting zal dat niet verdwijnen. Hooguit zal het tekort minder toenemen. Het kalf houdt maar net de kop boven water. Ondertussen woedt de bezuinigingsdrift voort. De
gemeentelijke bezuinigingen en kortingen op de pgb’s leiden tot minder thuiszorg. Komt er een kabinet met VVD, CDA en PVV, dan zal de zorg nog meer moeten inleveren. De PVV houdt nu nog wel de poot stijf, maar de partij heeft al zoveel van haar punten ingeleverd, dat niet valt te verwachten dat deze partij de formatie hierover zal opblazen.

Ach, wie dan leeft, wie dan zorgt. Dat optimisme is nu alleen voorbehouden aan degenen die niet de achteruitgang in de zorg aan den lijve ondervinden.
Welke zorg gunt u de mensen die nu leven en nu die zorg nodig hebben?

Ongelimiteerde ouderen

Ongelimiteerde ouderen De jeugd heeft de toekomst. Die gevleugelde zegswijze behoort binnenkort tot het verleden. Simpelweg omdat er amper nog jeugd zal zijn. Overschaduwd door de vergrijzing.

De gevolgen zijn nog niet helemaal duidelijk. In ieder geval moeten we tot op hoge leeftijd blijven werken. Verdere voorspellingen is een kwestie van koffiedik kijken. Toch zijn er al voorbeeldjes waaraan je kunt zien welke cultuuromslag de samenleving zal ondergaan.
Daarvoor moeten we naar België. De ING wilde de kwetsbare ouderen beschermen. Ze zijn vaak slachtoffer van pinfraude. De ING had een oplossing: een pinlimiet voor 60-plussers. Mocht er wat fout gaan, dan zijn ze niet zoveel kwijt.

Na een
storm van protest trok de bank de maatregel weer in. Ondermeer omdat men niet van leeftijdsdiscriminatie beschuldigd wilde worden. Die aantijging kwam van diverse seniorenorganisaties.
Niks kwetsbare oudjes dus. Meteen de barricaden op. Grote kans dat de weerbaarheid van ouderen wordt gevoed door de tv-serie Benidorm Bastards. Bejaarden die jongeren op stang jagen met vaak flauwe humor. Hoewel de ING misschien tot de maatregel besloot na het zien van deze pinnende bejaarde (youtube).

Als je de serie ziet (eind augustus ook
op de Nederlandse beeldbuis te zien), valt het ergste te vrezen voor de vergrijzing. Het is maar goed dat we langer door moeten werken. Dan is er minder tijd om uit verveling de openbare ruimte te vullen met grappen waar doorgaans opgeschoten pubers zich aan te buiten gaan (zie bijvoorbeeld dit fragment, ben benieuwd of je het de 10 minuten volhoudt).

Maar goed, wat zal er in de samenleving allemaal wel veranderen ten gevolge van de vergrijzing? Een revival van seniorenpartijen, die een meerderheid in het parlement halen? De rollator terug in het basispakket van de zorgverzekering? Burgemeesters krijgen het een stuk rustiger omdat het
zo bijzonder niet meer is dat mensen 100 jaar worden? En de 100-jarigen dus zichzelf maar een auto kado doen?

Stel je een samenleving voor met alleen maar 50-plussers. Wat zal er dan allemaal anders gaan?

Geluk wordt niet meer zo gewoon

Geluk wordt niet meer zo gewoon Er was een tijd dat pril geluk heel gewoon was. Zo tussen 1945 en 1965 werd er stevig aan de toekomst gebouwd, Door heel wat nieuwe mensjes op de wereld te zetten. De jeugd heeft immers de toekomst?
Nu is pril geluk zo gewoon niet meer en wat er aan jong volk nog op de aarde wordt gezet, stevent op een enorme ramp af: de vergrijzing. Het nieuwe woord voor de babyboomers. De ouders van toen hebben er niet bij stil gestaan dat hun kroost zo vreselijk lang zou leven. En hoe!

De babyboomers zijn rijk. Je treft ze vaker aan in de hoogste inkomensgroepen. Ze hebben ook vaker een behoorlijk vermogen opgebouwd. En ze geven ook aardig wat uit,
volgens het CBS.
Dat is de media ook niet ontgaan. Met de nadruk op de vermelde rijkdom koppen de media de babyboomers de lucht in. Logisch, zou je denken, want in de discussies over wie de kosten van de vergrijzing moet betalen, wordt steeds priemender naar de babyboomers gewezen.
Is dat terecht? Misschien wel. Als je geld nodig hebt, moet je het halen waar het zit. Of het veel oplevert is nog maar de vraag. Het CBS stelt dat slechts 27 procent van alle huishoudens in de hoogste inkomensgroepen zitten. Dat clubje wordt voor 43% vertegenwoordigt door de babyboomers. Minder dan de helft dus.

Het CBS lanceert op deze maandag nog
een tweede bericht. De hoogste inkomensgroepen dragen ook de meeste lasten. De statistieken meteen bekeken op de babyboomers. Met het eerste bericht in het achterhoofd zou je denken dat die dus al veel bijdragen aan ziektekosten- en inkomensverzekeringen en inkomstenbelasting.
Klik en lees meer in CBS bericht

Dat valt mee. Of tegen. De verschillen tussen de diverse leeftijdsgroepen is niet zo heel groot, wat betreft het betalen van ziektekostenverzekeringen. De groep 45 tot 55 jarigen betalen wel meer inkomstenbelasting. De groep 55 tot 65 jarigen betalen aan belastingen maar een beetje meer dan de groep 35 tot 45 jarigen.

Maar goed, alle bij elkaar dragen ze dus meer bij. Geen reden om nou alleen de babyboomers te plukken?
Als dat de bedoeling is, dan is er wel voorzichtigheid geboden. In het derde maandagbericht van het CBS wordt gemeld dat het aantal bijstandsuitkeringen is gestegen. Meer werkelozen dus. Vooral de allerjongsten zijn de dupe. Je ziet het hier in een oogopslag.
Klik en lees meer in CBS bericht (pdf)

Meer details in dit exceldocument.

Wat opvalt is dat de groep 55 tot 65 jarigen de laatste twee kwartalen in dit overzicht, ook ineens vaker in de bijstand komt. De 45 tot 55 jarigen kennen al die tijd ook een stijging. Stukken minder dan de jongeren, maar wel gestaag stijgend.
Keert het tij voor de babyboomers? Worden ook zij de dupe van de crisis? Als dat zo is, dan valt er ook bij hen niet zo veel te halen.

U vermoedde het al. Ik behoor tot die babyboom-generatie. Echter niet tot de hoogste inkomensgroepen, laat staan dat ik ook nog een godsvermogen achter de hand heb. Toch is er enige empathie met mijn leeftijdgenoten.
Het is mooi dat een groep daarvan tot het welvarend deel der natie behoort. En zeker, wie het breed heeft, mag best wat betalen. Maar ik heb er wel moeite mee ze de rekening te presenteren van het vruchtbare optimisme van hun ouders. Daarnaast: echt stinkend rijken heb je altijd gehad, Voor, tijdens en na de babyboom. Dat alleen is een reden om niet alleen naar deze club te wijzen.

Bovendien ben ik van mening dat een deel der babyboomers een poging hebben gedaan de toekomst op meerdere fronten veilig te stellen. Er is echter weinig naar die groep geluisterd.
Om te beginnen zagen ze wel in dat je niet eindeloos pril geluk op de wereld kon zetten. Het is de babyboomgeneratie, die een eind aan de ongebreidelde bevolkingsaanwas maakte. Het waren ook babyboomers die waarschuwden voor problemen op gebied van grondstoffen, energie en milieu.
Nu worden babyboomers weggezet als oude hippies, linkse kerkgangers of wat voor cartooneske figuren ook.

En dan betalen voor de kosten waar ze zelf absoluut niet verantwoordelijk voor zijn?

Twee kinderen – heel gezond

Twee kinderen - heel gezond Mocht Job Cohen minister-president worden, dan hebben we er eentje waarvan we gezond leiderschap mogen verwachten. Camiel Eurlings trekt zich terug om een gezin te stichten. Advies: hou het bij twee kinderen en ook hem kunnen we gezond en wel terug verwachten. Wouter Bos heeft drie kinderen. Da’s niet best, want daarmee loopt hij een grotere kans op ziektes.

Twee kinderen hebben is gezonder dan geen, één of meer kinderen. Dat is de vrolijke conclusie die Noorse en Engelse onderzoekers trekken, na een 33 jaar lang 1,5 miljoen mannen en vrouwen te hebben gevolgd (meer
op gezondheidsnet.nl en de Britse Telegraph.co.uk).
Mensen met een of geen kinderen hebben een hoog risico op bijna alle ziekten. Nou, dat kan in mijn geval kloppen. Al zeer vroeg besloten geen kinderen te krijgen, en jawel hoor, zit ik opgezadeld met een reumakwaaltje en een slecht gehoor.

Ouders met meer dan twee kinderen lopen ook aardig wat risico, maar nou net weer niet voor zaken waar mijn ouders (drie kinderen gemaakt) aan leden. Moeder al lang overleden en vader hartpatiënt, maar ‘still standing strong’.
Tot zover de minuscule empirische check in eigen omgeving.

Toeval of niet, het getal 2 lijkt verdacht veel op het ideale kindertal dat een totale bevolking gezond kan houden. Het gemiddelde kindertal in Nederland staat op 1,7. Net onder de twee dus. Logisch dat de gezondheidskosten de pan uitrijzen?
We doen maar matig ons best het gemiddelde op te krikken naar twee. Er is een hele lichte toename. Ten opzichte van 2000 is het gemiddelde kindertal met 0,05 gestegen. Ruim 10 jaar geleden lag het rond de 1,5. Lager dan nu, dus er is een lichte neiging op naar de twee te gaan (zie deze CBS-Statline).

Dat zou helemaal naar de wens van Rouvoet zijn. Zelf vader van vier kinderen, dus hij moet wel oppassen met zijn gezondheid.
In februari 2008, stelde Rouvoet in De Pers, dat 2,1 kind per gezin heel gezond zou zijn om problemen op gebied van bevolkingskrimp en vergrijzing te voorkomen. Het kwam hem op stevige kritiek te staan, omdat velen hier geen bevolkingspolitiek à la China willen.

Een gemiddeld kindertal zegt natuurlijk niets over eigen gezondheid of die van gans het land. Maar als iedereen het bericht van de Noorse en Engelse onderzoekers serieus neemt, dan stelt dus niemand meer de vraag of men wel of geen kinderen wenst. Iedereen verwekt er precies twee.
Met ruim 4 miljoen vruchtbare vrouwen mogen we dus een babyboom van 8 miljoen kinderen verwachten. Wenselijk of niet?

Minder draaideurcriminelen

Minder draaideurcriminelen Trots kondigt minister Hirsch Ballin aan dat ex-gevangenen na hun straf minder in herhaling vallen. Het aantal recidivisten is tussen 2004 en 2006 met 5 procent gedaald.
Daarmee zijn we er nog niet, meent de minister, maar duidelijk is dat de persoonsgerichte aanpak werkt. Een aanpak waarbij straf wordt gecombineerd met andere maatregelen, gericht op voorkomen van herhaling.

Nu is er niet zo gek veel bekend over de loopbaanontwikkeling van het boevenpad. De onderzoeken die er zijn leggen tal van relaties tussen de criminele carrière en factoren als opvoeding, scholing, soorten straf, herkomst en leeftijd. Elke afzonderlijke factor lijkt altijd wel enige invloed te hebben op hoe lang iemand werkzaam blijft in de illegale sector en hoe succesvol hij of zij daarmee is.

Een persoonsgerichte aanpak kan herhaling voorkomen als met “straf op maat” rekening wordt gehouden met de diverse factoren. De 5 procent die Hirsch Ballin noemt, lijkt me echter iets te weinig om met zekerheid te kunnen stellen dat dit de doorbraak is bij het terugdringen van recidive. Ik hoop van harte dat Hirsch Ballin gelijk heeft, want alleen een strafgerichte aanpak is naar mijn mening niet de manier om boeven op andere carrièrekansen te wijzen.

Twee factoren zouden wel eens kunnen bijdragen aan die 5 procent daling. Om te beginnen is de totale criminaliteit de laatste jaren gedaald. Dat verschilt overigens per soort misdrijf. Het aantal vermogensdelicten (bijv. diefstal), verkeersdelicten (bijv. doorrijden na ongeval) is de laatste vijf jaar gedaald Geweldsdelicten en vernielingen zijn echter toegenomen. Alle overige delicten zijn tussen 2004 en 2006 verminderd, hoewel ze relatief vaker voorkomen dan in 2002.

Een andere factor is de leeftijd. Werken jonge boeven door tot ver na hun 67e? In het algemeen geldt dat de meeste delinquenten en na hun 45e wel voor gezien houden. De meeste misdrijven worden gepleegd door 12 tot 45-jarigen. Het aantal recidivisten is echter in de categorie meerplegers de laatste jaren gestegen. Alleen bij echte diehards, de veelplegers, zie je dat het percentage afneemt. Behalve bij 45-plussers. Daar is een lichte stijging te zien (zie deze
CBS-statistieken).

Het is dus nog te vroeg gejuicht. De lichte stijging onder 45-plussers kan misschien worden verklaard door de vergrijzing. Het Openbaar Ministerie wees eerder al op een toename van
bejaarde boeven. Hun aandeel in de criminaliteit blijft nog beperkt, maar toch maakt men zich wat zorgen. Ook al blijkt dat de toename wordt beïnvloed door leeftijdgerelateerde delicten. Er wordt vaker doorgereden na een ongeval door 80-plussers.

Nu zullen die niet zo vaak in herhaling vallen, omdat het rijbewijs wordt ingetrokken. Dat is natuurlijk ook een persoonsgerichte aanpak.
Verkeersdelicten zijn nou net de enige categorie waar 45-plussers al jaren hoger scoren dan de jongeren. Bij alle andere delicten blijven de ouderen achter. Mogen we daaruit concluderen dat die 5 procent minder recidivisten ook wel eens gerelateerd zou kunnen zijn aan de vergrijzing?