Tag archieven: zetels

Beneden alle peil

PeilPeilingen zijn leuk aan de borreltafel. Het gekrakeel er om heen, is eveneens vermakelijk. Met name heer Wilders weet de lachers op zijn hand te krijgen. Het CDA zou nog verder zakken, als de coalitiepartij niet akkoord gaat met de stelling dat bij nieuwe bezuinigingen eerst ontwikkelingshulp zwaar de klos moet zijn. Zo niet, dan wordt het erg moeilijk om het met elkaar eens te blijven, dreigde heer Wilders.

CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma reageerde met dezelfde opmerking, die Rutte vrijdag al op zijn wekelijkse persconferentie gaf: er is (nog) geen sprake van nieuwe bezuinigingen. Het dreigement van Wilders is dus niet meer dan een plagerig geintje jegens zijn gedogende partner. Extra lollig, omdat we inmiddels weten dat de PVV hooguit dwars gaat liggen, als het om een tiental weigerambtenaren gaat, maar braaf meewerkt aan miljarden bezuinigingen. Waarvan ettelijke miljoenen de zorg betreffen, één van de speerpunten van de PVV.

Kortom: de PVV gooit principes net zo makkelijk in de prullenbak als het CDA, zolang er maar (mee)geregeerd kan worden. Niet zeuren, zeggen sommigen, regeren is nu eenmaal compromissen sluiten. Prima, maar roeptoeter dan geen zaken die je niet waar wil maken. Regeren is niet hetzelfde als een verkiezingscampagne voeren. Of staan er toch verkiezingen voor de deur?

Volgens de laatste peilingen zou de gedoogcoalitie nu op slechts 67 zetels kunnen rekenen. Een behoorlijke minderheid in het parlement. Gelukkig zijn peilingen zijn nooit een reden de regering te ontbinden. Toch geeft het te denken dat de gedoogcoalitie sinds 20 maart niet meer op 75 of meer zetels is gepeild. De dalende cijfers voor het CDA zijn de boosdoeners.

Laten we niet vergeten dat de huidige regering vorig jaar oktober geformeerd werd op basis van het historisch dieptepunt van  52 zetels. De gedoogconstructie was nodig om aan een nipte meerderheid van 76 zetels te komen. Een wanvertoning en beschamend voor de democratie. Het blijft nog altijd uiterst merkwaardig dat iedereen, inclusief koninklijke goedkeuring, zich daarbij heeft neergelegd.
Zelfs het aantal van 76 zetels is een historische zeldzaamheid. Rekenen we alle rompkabinetten niet mee, dan is het de eerste keer sinds 1945 dat een kabinet niet meer dan 50,7 procent van de zetels in de Kamer achter zich weet.

Het is beneden alle peil. De enige kabinetten die daar een beetje in de buurt kwamen waren Van Agt I (51,3%), Balkenende II (52%), Balkenende IV (53,3%) en Lubbers I en II (beide keren 54%). Rutte I heeft niet meer dan 34,7 procent partijgetrouwen in de Kamer. De steun van de PVV blijft keihard nodig. In de peilingen van Maurice de Hond maakt dat niet uit. Al negen maanden lang wordt de samenwerking tussen VVD, CDA en PVV op minder dan 50 procent van de zetels gepeild.
Heer Wilders kan wel een grote mond opzetten tegen het CDA, maar zonder het CDA redden VVD en PVV het ook niet. Heer Wilders gaat dus nooit de stekker eruit trekken, want de VVD en het CDA zijn de enige partijen die met hem willen regeren.

In de grondwet zou een bepaling moeten komen dat regeringscoalities op een minimum aantal zetels in de Kamer geabseerd moeten zijn. Ik stel voor een regeringsdrempel in te voeren van 60 zetels.

Daar zal je Rutte hebben

foto Radio Nederland Wereldomroep Het gaat lekker met de VVD. Althans, in de peilingen. Met dertig zetels zou de VVD nu de grootste partij zijn. Het CDA ziet de bui al hangen en is bang dat ze een tweede regeerloze periode tegemoet gaat. Balkenende waarschuwt het volk alvast: aan een nieuw paars kabinet heb je helemaal niks.

Nou, daar hoeft-ie niet bang voor te zijn, want Mark Rutte ziet daar ook niks in. De verschillen met de PvdA zijn te groot, vindt hij. Dat klopt en het ligt niet eens aan de PvdA zelf. Rutte’s VVD is bezig met een inhaalslag over rechts. Zo rechts zelfs dat hij een kabinet waar VVD en PVV aan deelnemen best mogelijk acht. Rutte heeft blijkbaar Wilders door de dokter laten nakijken en deelt het volk nu mede dat heer Wilders
niet melaats is.

Tja, met de PvdA heeft de VVD niet zoveel op. Nooit gehad ook. Behalve in die twee roemruchte paarse kabinetten is het slecht nog een keer voorgekomen dat ze beiden in een kabinet zaten. Verder was de VVD vooral goede maatjes met het CDA. Dat CDA waar de kiezer nu een beetje van baalt, want die partij kijkt tegen zetelverlies aan.

Even wat geschiedenis. De VVD heeft aan 14 van de 19 na-oorlogse kabinetten deelgenomen. Twaalf keer samen met het CDA, drie keer met de PvdA en D66 en een keer met de LPF.
Daarvan heet de VVD negen keer met alleen het CDA geregeerd. Twee keer met PvdA en D66, een keer met CDA en PvdA, nog een keer met CDA en D66 en ook een wel heel korte periode met CDA en LPF (zie deze excelsheet voor een overzicht).

Het hoogste aantal zetels (36) haalde de VVD in 1998, gevolgd door het tweede kabinet Kok (PvdA, VVD en D66). Bij de eerste paarse coalitie scoorde de VVD 31 zetels. In 1982 deed de VVD met 36 zetels aan Lubbers I (CDA, VVD) mee.
Verder deed de VVD het nog wel aardig met 28 zetels in 1977 (Van Agt I – CDA, VVD) en 2003 (Balkenende II – CDA, VVD, D66).

Maar goed, historisch gezien heeft de VVD de grootste band met het CDA. In een interview met de Dagelijkse Standaard erkent Mark Rutte dat ook met: “In het verleden hebben we altijd tot overeenstemming kunnen komen met het CDA, omdat het CDA altijd een plezierige afwezigheid van standpunten heeft”.
In datzelfde artikel vindt Rutte een CDA – VVD kabinet met gedoogsteun van de PVV ook een prima optie.

Het is wel fijn dat Rutte zo duidelijk is. De voorkeuren zijn uitgesproken. Wie op de VVD stemt kan rekenen op herhaling van de perikelen van Balkenende I (CDA, VVD en LPF) en in ieder geval een periode met keiharde bezuinigingen en rechtse rethoriek.