Vandaag ook maar eens het fenomeen 'gastblogje' toegepast. Onderstaand artikel verscheen woensdag 12 maart 2008 op De landbouw verandert. Redacteur Krijn Poppe beschrijft de keuzes waar boeren voor komen te staan als anderen hun land nodig denken te hebben. Ziehier zijn bijdrage:
Vakblad De Boerderij besteedde vorige week aandacht aan onze achtertuin: de Eendragtspolder.
Vijver, plassen en roeibanen worden aangelegd voor wateropslag. Mooi boeren akkerland verdwijnt.
Het gaat hier om een konsgi tussen het waterschap en de gemeenten Rotterdam en Zevenhuizen.
Het waterschap wil water bergen omdat er steeds heviger buien en meer asfalt zijn. Rotterdam wil meer recreatie voor de Vinexwijk en wil zich ook met sport profileren. En onze eigen gemeente Zevenhuizen vindt een natuurgebied een meer realistische buffer om niet door de grote buur te worden opgeslokt.
De wijkende boeren willen natuurlijk zoveel mogelijk gled voor hun grond vangen. Boeren die grond hebben afgestaan voor woningbouw hebben 98.000 tot 148.000 euro per hectare gekregen. zo meldt Henk van Vliet, een lokale akkerbouwer, in het blad De Boerderij.
Voor omvorming tot glastuinbouwgrond wordt, volgens onze makelaar Bram Veerman, zo'n 100.000 euro betaald. Maar voor natuur krijg je slechts de agrarische waarde, die door de overheid in 2006 op het ook niet geringe bedrag van 68.810 euro werd vastgesteld.
Wie voor een hoogwaardige wordt uitgekocht (of onteigend) is dus beter af dan voor een laagwaardige. Boeren vinden dat oneerlijk. Zij maken de kaarten op de tekentafel niet en hebben er geen invloed op of ze hun grond later terugvinden onder een flatgebouw of een moeras. Voor hen is het een loterij.
Bij Almere is een, als schrijnend ervaren, geval waar de ene weg door projectontwikkelaars voor veel geld is uitgekocht en de weg ernaast in natuur moet voor het Oostvaarderswold. Dezelfde grond, op hetzelfde moment ontgonnen en uitgegeven voor dezelfde akkerbouw.
Economen weten al langer dat van iets niet van de kostprijs afhangt, maar van wat je er in de toekomst mee kunt. Een woongebied is meer waar dan een stukje natuur. Daarvoor zijn we bereid maar ietsjes meer te betalen dan voor boerenland. Bij verandering naar woonfunctie valt er door boeren dus meer af te romen van de toekomstige opbrengst.
En wat je met grond kunt, hangt af van een bestemmingsplan, een kaart waarop dus met geld wordt geschoven.
Het blijft willekeurig en wrang. Het leidt ertoe dat je beter grond kunt kopen binnen een halve kilometer van een snelweg en vlak bij een stad (dat wisten veel boeren al) dan op Ameland. Boeren zijn ook vastgoedmanagers.
De resterende boeren in de Eendragtspolder denken er nu iets op gevonden te hebben. Ze willen zich laten onteigenen tegen de zogenaamde 'complexwaarde'.
Dat is in de wet bedacht on het grootste onrecht binnen een te ontwikkelen gebied (tussen een winkelcentrum en een stadsparkje of een bosrand) te vermijden. Iedereen krijgt dezelfde prijs.
Dat zou je voor de uitloopfunctie van de Eendragtspolder ook kunnen doen. Die hoort bij de Vinexlocatie. Maar er is een tijdsverschil in ontwikkeling en voor andere functies is dat complex minder helder – het wordt tenslotte een roeibaan van olympisch formaat.
De deskundigen weten dus nog niet of dit gaat lukken.
Al met al wel een interessante case met innovatief gedrag, dat weer eens duidelijk maakt dat het probleem bij boeren niet zozeer de functieverandering is (wie goed wordt uitgekocht, kan elders een mooi bedrijf terugkopen), maar de prijs.