Hoewel er een mediacode is afgesproken, lekt er natuurlijk toch wat uit de informatiebesprekingen. De echte pijnpunten moeten nog aan de orde komen, maar blijkbaar vinden de aspirant paarse partijen het wel aardig alvast wat positief nieuws naar buiten te brengen.

Nederland zal het zonder waterhoofd moeten stellen. Daarmee wordt dan niet bedoeld, dat Willem-Alexander naar zijn de functie van koning kan fluiten. Nee, het land kent, volgens sommigen, een te groot bestuur, en de paarse coalitie snijdt alvast in eigen vlees.
Een kernkabinet moet er komen. Met niet meer dan acht tot tien ministers. Als men het aantal staatssecretarissen ook een beetje in de hand weet te houden, zou dit het kleinste kabinet in de na-oorlogse geschiedenis kunnen worden.

Den Uyl had de grootste ploeg. Met 17 ministers en 12 staatssecretarissen had hij net één meer in dienst dan Biesheuvel (17 en 11) en Van Agt (16 en 12). Balkenende’s tweede kabinet telt ook 17 ministers, maar slechts 9 staatssecretarissen. Zie verder dit overzicht (excelsheet!).

Minder ministers dus. Laat dat nou het enige puntje zijn waar de partijen al voor de verkiezingen het roerend met elkaar eens waren. Leggen we de verkiezingsprogramma’s van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks nog eens naast elkaar en kijken we naar de voorstellen op gebied van democratische en bestuurlijke hervorming, dat de vier partijen het alleen hier eens over zijn. Ze kunnen op een Kamermeerderheid van 109 zetels rekenen.

Een ander idee is om taken van de provincie over te hevelen naar de gemeenten. Ook dat zal een paarse coalitie zonder moeite door het parlement kunnen krijgen. In ruil daarvoor krijgen de provincies dan de waterschappen onder hun hoede.
Of het Rijk het met nog minder ambtenaren gaat doen, hangt af van de PvdA. Ik verwacht echter niet dat Cohen op dit punt gaat dwarsliggen. Ook op dit punt zal men het snel eens zijn en op een Kamermeerderheid kunnen rekenen.

Alle andere punten uit de diverse verkiezingsprogramma’s (o.a. koningshuis uit het centrale bestuur en meer decentralisatie) zullen we zeer waarschijnlijk niet in een regeerakkoord terugvinden.
Zie dit overzicht (excelsheet!) voor de punten uit de verkiezingsprogramma’s van de paarse partners. In het overzicht is ook vermeld welke partijen voor of tegen zijn en naar zetelverdeling gerangschikt.

Ook wat democratische hervormingen betreft moeten we niet teveel van verwachten. Grote dwarsligger is de VVD. Die zal misschien nog moeten zwichten voor een Kamermeerderheid, als er een wetsvoorstel voor een correctie referendum wordt ingediend. Maar alle andere punten die tot de kroonjuwelen van D66 horen, zullen het niet halen.
Om de democratie wat soepeler te laten verlopen willen D66 en GroenLinks de Eerste Kamer afschaffen. Ook een stukje verkleining van het waterhoofd. PvdA en VVD zijn echter tegen.

Met het voorstel minder ministers aan te stellen, masseert men volk en vaderland om de natie op te warmen voor de paarse coalitie. Of iedereen ook instemmend knikt als de onderhandelingen over de bezuinigingen achter de rug zijn, moeten we afwachten. Op dat gebied zijn er immers grote verschillen.

Tot slot: minder ministers, minder ambtenaren. Het klinkt leuk en zal zeker positief uitwerken op de begroting. Maar misschien is er wel zoveel werk aan de winkel dat het helemaal niet verstandig is de bezetting zo drastisch te verkleinen.