Tag archieven: Afsluitdijk

Afsluiting in de toekomst

Afsluitdijk torensTijd is geld en of de overheid daar wel even rekening mee wil houden. Dat lijkt de boodschap die uit diverse maatschappelijke sectoren aan het kabinet wordt duidelijk gemaakt. Dure ict-projecten, die te traag verlopen. Onderwijsvernieuwingen die al geëvalueerd worden nog voor ze goed en wel hun waarden hebben kunnen bewijzen. En nu dan neerlands beroemdste dijk, die aan modernisering toe is, maar ook al aan vertraging lijdt.
Bij het 75-jarig bestaan van de Afsluitdijk werd gezegd dat een mooi ding was, maar niet meer van deze tijd. En al helemaal niet van de toekomst waar klimaatveranderingen andere eisen stellen aan die waterkering. En nu minister Eurlings de snelle spoorverbinding naar het noorden heeft afgeblazen, zal de Afsluitdijk opgeknapt moeten worden om de grote oversteek naar de buitengewesten van Nederland makkelijker en sneller te maken.
Maar dat gaat zomaar niet. Een minimale ingreep kan vergaande consequenties hebben voor de natuur rond de dijk of voor de totale waterhuishouding van ons grootste zoetwaterbekken, het IJsselmeer.
Toen bij de verjaardag van de dijk staatssecretaris Tineke Huizinga de regie opeiste voor het hele IJsselmeergebeid, zette ze een stel jonge ambtenaren aan het werk en eiste een bijzonder innovatief staaltje werk van ze. Een allesomvattend plan, dat de problemen met wonen, werken, recreëren, klimaat en natuurbescherming op moet lossen.
Blijkbaar heeft de staatssecretaris nog te weinig vertrouwen in haar jonge ambternaren en al helemaal niet in belangenorganisaties als de Stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer. Deze lanceerde al een plannetje voor het oppimpen van de Afsluitdijk: maak er een paar gaten in. Het IJsselmeer wordt dan weer wat zoputer en er onmtstaat weer getijdewisseling. Goed voor de visstand, de vogels en de kwaliteit van het water. De stichting ziet het liefst dat de dijk helemaal wordt weggehaald, maar ziet zelf wel in dat niemand dat serieus zal nemen. Zelfs over de plannen van rijk's eigen hoofbouwmeester, Mels Crouwel, hoor je niets meer. Hij ziet graag de dijk volgebouwd met mooie huizen.
Waar nu de hoop van Rijkswaterstaat is op gevestigd zijn de studenten Civiele Techniek. Wie wil mag meedoen aan de wedstrijd 'Afsluitdijk van de toekomst'. Wie een ontwerp inlevert waarmee de dijk weer decennia vooruit kan krijgt een paar euro's om in Australië op vakantie te gaan. Het kansmakende ontwerp moet rekening houden met klimaatbestendigheid, veiligheid, voldoende spuicapaciteit, maakbaarheid en toekomstgerichtheid. Inmiddels heeft ook dit project vetraging opgelopen. De inzendtermijn is verlengd tot 23 mei 2008. Alle tijd dus om ons er ook eens mee te bemoeien.
Kijk, mooie huizen op de dijk is leuk, maar levert weinig op. Waarom geen landbouwflats er op gezet? Er is genoeg water in de buurt om paprika's, komkommers en sla mee te verbouwen. We krijgen zo wat meer van die broodnodige landbouwgrond, dat verder niemand in de weg zit. De dijk wordt er niet mooier op (zie foto linksboven) maar het brengt wel wat op.
Of anders een paar tulpen lang de dijk. Mooie eilandjes waar gewoond en gerecreëerd kan worden. Als zoiets voor de Noordzee kan, moet dat zeker langs de Afsluitdijk kunnen.
Heeft u nog fantasievolle ideetjes?
Afsluitdijk tulpen

Geef een reactie

Wonderen in de polder

hunebedEr wordt werkelijk van alles in het werk gesteld om 'de burger' meer betrokken te laten zijn op de wereld. Nog even en het is voorgoed geschiedenis met het wat deprimerende gevoel dat je zelf nergens invloed op hebt omdat allerlei deskundigen over je leven beslissen. Zo kun je tot 7 juli meebeslissen welke mirakels nu echt tot de 7 wereldwonderen behoren. Op de lijst van 21 genomineerde wereldwonderen staan tal van bekende bijzonderheden. Van de Mayatempels tot de Eiffeltoren. Van de beelden op Paaseilend tot het standbeeld van Jezus in Rio de Janeiro. Mooi, wat een wonder is maken we zelf wel uit.
De redaktie van Planet.nl reageert hier op vanuit de typische klein-nederlandse frustratie. Er staat geen enkel nederlands wonder op de lijst, dus op Planet laten ze eens zien waar een klein land groot in kan zijn. En ook hier mogen wij kiezen wat tot die grootsheid mag behoren. Planet kwam niet verder dan 7 nominaties (waar een klein land klein in kan blijven) en noemt behalve de Deltawerken en de Afsluitdijk ook het Rietveld-Schröderhuis en de Sint Janskathedraal in Den Bosch.
Hebben we hier dan geen 21 wonderlijke zaken? Waarom ontbreken de Betuwelijn en de Westerscheldetunnel op de lijst van Planet? Laten we eens een poging doen de redaktie van Planet te helpen. Want laten we wel zijn, de beelden op Paaseiland zijn toch even wonderlijk als de drentse hunebedden? En als het Rietveld-Schröderhuis een nominatie waard is, waarom het Evoluon dan niet?
Natuurlijk hebben de meeste nominaties op Planet te maken met onze wereldberoemde verdediging tegen het water. Nu is wereldwijd ook bekend dat we het water zelf als verdediging hebben gebruik dus zet de Hollandse waterlinie ook maar op de lijst. En dan die wonderlijke kleinheid van dit landje. Want hoe groot sommigen Nederland ook op de kaart willen zetten, het kan ook veel kleiner en dus hoort Madurodam als kleinste nationale wonder zeker tot de genomineerden. Tenslotte vergapen zich jaarlijks honderduizenden buitenlandse toeristen aan onze kleinschaligheid. En wellicht kan Staphorst meedoen als klein, maar fijn(zinnig) en standvastig als het gaat om onze even wereldberoemde bekrompenheid.
Dit soort verkiezingen zijn natuurlijk puur amusement. Als je er lol in hebt de wereld te vermaken met jouw voorbeelden van nederlandse wonderen, laat je creativiteit dan hier eens op los. Eens kijken of we hier een veel fantasierijkere lijst kunnen samenstellen dan de redaktie van Planet wist te verzinnen.

Geef een reactie

Een gat dat nooit gedicht kan worden.

Vandaag om twee minuten over één was het precies 75 jaar geleden dat het laatste gaatje van de Afsluitdijk werd gedicht. Een staaltje maakbaarheid waar Nederland wereldberoemd mee is geworden. De Afsluitdijk was onderdeel van de Zuiderzeewerken. Een ambiteus plan met grote doelen. De Afsluitdijk moest de veiligheid van de gebieden rond de toenmalige Zuiderzee vergroten. Er zou een einde komen aan de overstromingen waar men regelmatig last van had. De voedselproductie kon verhoogd worden. De geplande polders zouden vooral een agrarische bestemming krijgen. De waterbeheersing van een groot deel van Nederland zou verbeterd worden. Het IJsselmeer zou een opvangbekken worden voor overtollig water van een aantal rivieren. En nieuwe verkeersverbindingen over de Afsluitdijk en door de polders zouden sneller reizen tussen het westen en de oostelijke en noordelijke delen van Nederland mogelijk maken.
Het dichten van dat laatste gat heeft uiteindelijk een imposante dijk (eigenlijk een dam), vijf polders en een behoorlijke recreatieplas opgeleverd. Eén gat heeft men echter niet kunnen dichten. Het is het gat dat tussen maakbaarheid en de gevolgen ligt. Hoe goed men ook nadenkt over allerlei plannen, nooit valt helemaal te voorspellen welke gevolgen er zullen optreden. De Afsluitdijk is een enorme metafoor voor dit verschijnsel. Een paar voorbeelden.
In het oorspronkelijke plan zou er ook een spoorlijn over de Afsluitdijk komen. Tot tweemaal toe heeft men hier vanaf gezien. De voorzieningen voor een spoorweg werden wel in de dijk ingebouwd. Kostenbeheersing leidde er toe dat men niet meteen een spoorweg heeft aangelegd. Later, in de zeventiger jaren, heeft men de funderingen voor de spoorweg gebruikt om de autoweg tot een snelweg te verbreden. Het gevolg? Vandaag de dag zitten we opgescheept met het probleem van de Zuiderzeelijn, de spoorverbinding tussen Amsterdam, Schiphol via Emmeloord naar Groningen. Om allerlei redenen (kosten, milieu, wisselende politieke prioriteiten) is die verbinding er nog steeds niet. Dat heeft men in 1932 natuurlijk niet kunnen voorzien. Misschien hadden we dit probleem niet gehad als men destijds wel die spoorverbinding had aangelegd.
Nog een voorbeeldje. Dat de Zuiderzeewerken gevolgen voor de visserij zou hebben had men wel door. Geen probleem, want een deel der visserij zou overgaan van zout- naar zoetwatervisserij en de vissers die daar geen zin in hadden konden zich natuurlijk omgescholen tot één van de vele beroepen waar behoefte aan zou zijn tijdens en na deze imposante waterwerken. Haring en ansjovis verdwenen en maakten plaats voor paling en snoekbaars. Hoe kon men in 1932 voorzien dat het IJsselmeer één van de zwaar beviste meren van de wereld zou worden en dat die overbevissing en milieuveranderingen nu bijna het einde betekenen voor de laatste IJsselmeervissers?
De Afsluitdijk heeft het land veranderd. Maar na 75 jaar blijkt: de dijk is niet af. In 1932 had men geen idee dat het klimaat nog eens zo zou veranderen dat zelfs de Afsluitdijk geen waarborg tegen wateroverlast zou zijn. Het gevaar kwam toen uit zee, nu komt het van twee kanten: de stijgende zeespiegel en de aanvoer van water via de rivieren. De Afsluitdijk moet dus verhoogd en verstevigd worden. De spuicapaciteit van het IJsselmeer moet worden aangepast. Dat zal opnieuw gevolgen hebben voor het water en de flora- en fauna. En ook voor de mensen?
Het IJsselmeergebied is een feit. Niemand zal er voor zijn om de dijk af te breken en terug te keren naar de situatie voor 1932. Veel maakbaarheid is onomkeerbaar. Het enige wat wel kan is de 75 jaar aan ervaring en kennis te gebruiken voor een nieuwe visie op de toekomst van het IJsselmeer. Dat belooft staatssecretaris Huizinga (Verkeer en Waterstaat) dan ook te doen. Een visie met meer samenhang tussen de ecologie van het gebied en het veranderende klimaat. Een samenhang waar werken, recreatie en natuurbeheer op elkaar is afgestemd. De huidige regering gaat de regie over het IJsselmeer overnemen. Of alle betrokkenen daar blij mee zullen zijn moeten we afwachten. Komt er toch een spoorlijn op de Afsluitdijk of worden er huizen gebouwd? Of zou de kwaliteit van het water gered zijn door de dijk van een aantal gaten te voorzien? Wordt de rest van het IJselmeer toch nog ingepolderd of zet men juist één van de bestaande polders weer onder water?
En belangrijkste vraag: zal de regering, zullen wij, ooit een afsluitdijk kunnen maken die de missing link tussen wens en werkelijkheid zal vervangen? Gaan we ooit het gat dichten dat tussen maakbaarheid en de gevolgen daarvan ligt?
Geef een reactie