Tag archieven: cbs

Ongeval dodelijker dan moord

Ongeval dodelijker dan moord Het is al jaren bekend dat privé-ongevallen koploper zijn in de statistieken van de niet-natuurlijke dood. Ook vorig jaar liet het fenomeen zich niet van de eerste plaats verdringen door de andere deelnemers in de fatale competitie. Zelfdoding is wel een grote tweede, gevolgd door ongevallen in het wegverkeer, moord- en doodslag en bedrijfsongevallen (zie deze excelsheet voor een samenvattend overzicht).

Hoe goed het CBS het ook in kaart probeert te brengen, op de vierde plaats prijkt nog altijd de categorie “onbekend”. Waarschijnlijk is er niets mysterieus aan de bijna 500 duizend sterfgevallen, maar raar is het wel dat in een zo gecontroleerde en geïnspecteerde samenleving, van zoveel gevallen de doodsoorzaak in het ongewisse blijft. Sterker nog: dat aantal stijgt.

Bedrijfsongevallen vormen de hekkensluiter. Da's mooi, maar in 2008 zit het aantal opvallend genoeg weer bijna op het niveau van tien jaar geleden, na een daling ten opzichte van de vorige acht jaar. Ook dat is vreemd, want er is behoorlijk veel geïnvesteerd in bedrijfsveiligheid. En grote rampen waren er ook niet in 2008.
Zou de bedrijfsveiligheid in gevaar zijn gekomen door de kredietcrisis?

De veiligheid in de samenleving staat in ieder geval niet onder druk door moord- en doodslag. Hoewel er de laatste twee jaar weer een toename is te zien, is het nog steeds lager dan tien jaar geleden. Maar het blijft ver achter bij de privé-ongevallen.

Het totaal onnatuurlijke sterfgevallen is niet spectaculair toegenomen, ondanks de bevolkingsgroei en de toenemende vergrijzing. Dat laatste zorgt wel voor een stijging in de privé-ongevallen, want daar worden heel wat ouderen onder gerekend, waarvan veel aan een val overlijden.
Vallen is in stijgende mate de oorzaak van veel sterfgevallen. Als dat doorzet, zul je nog meemaken dat de overheid valhelm, kniebeschermers en dikke, rubberen pakken verplicht stelt aan iedereen boven de 70 jaar, om de kosten van de gezondheidszorg te drukken.

Hoewel de meeste dodelijke privé-ongevallen nog steeds in en rond het huis plaatsvinden, zien we ook een stijgende trend in de verpleeg- en ziekenhuizen. Dat roept vraagtekens op. Ik kan me voorstellen dat vallende bejaarden vaker in een verpleegtehuis voorkomen. Maar waarom vermeld het CBS ook de ziekenhuizen als locatie van privé-ongevallen?
Ik dacht dat een foutje bij een operatie wordt weggeschreven als bedrijfsongeval. Laten we er maar vanuit gaan dat veel privé-ongevallen zo ernstig zijn, dat er ook in het ziekenhuis niet veel meer is aan te doen.

Het privé-domein is dus levensgevaarlijk. De overheid heeft wel zoveel respect voor de privacy, dat ze hiervoor dat privé-domein niet betreedt. Wat een beetje hypocriet lijkt, want voor doodsoorzaken waar hier in Nederland nauwelijks slachtoffers bij vallen (terreur), wordt de privacy steeds verder uitgehold.
Maar ja, de burger is dan ook verantwoordelijk voor zijn privé-leed, de overheid voor terreur terrorismebestrijding.

Bevolkingscrisis

Bevolkingscrisis

Het wordt zo langzamerhand tijd eens een lijst te gaan bijhouden van door de economische crisis getroffen sectoren en beroepsgroepen. Volgens het CBS is de baby-markt een van volgende sectoren die steun mag aanvragen bij de overheid. Vroedvrouwen, de babybranche en ook scholen zullen merken dat veel mensen eventjes geen zin hebben in nieuwe gezinsaanwas.

Aan het AD legde CBS-demograaf Jan Latten uit dat bij eerder dalend consumentenvertrouwen het aantal geboortes ook sterk daalde. Vreemd dat in hetzelfde artikel andere sectoren niet worden genoemd. Wat dacht u van de lokale overheden? Minder baby's leiden ook tot minder geboorteaangiften.
Neem ook in aanmerking dat meneer Latten's meetlat rekening houdt met minder huwelijken, dan kun je op je vingers natellen dat we een overschot aan ambtenaren burgerzaken krijgen. Die kunnen zich melden bij hun collega's van sociale zaken om ingeroosterd te worden voor het schoffelen van plantsoenen of het schoonvegen van hun eigen straatje.

Natuurlijk zal de overheid eerst wat geld uittrekken om de noodlijdende sectoren te steunen. Het betekent wel dat de overheid genoemd had mogen worden in het rijtje risico lopende sectoren. En dan hebben we het nog niet eens over wat het zal betekenen voor de ooievaarsstand. Ook daar zullen klappen vallen.

Hier en daar wordt gesteld dat de crisis ook voordelen heeft. Eventjes wat minder is niet erg. Tijd voor bezinning, voordelige milieu-effecten en kansen voor nieuwe markten. Zo moeten we de voordelen van een eventuele geboortedaling ook niet al te rampzalig opvatten. Minder kinderen is minder hangjongeren, minder comazuipende kids, minder consumenten dus minder druk op het milieu. En een positieve ontwikkeling van de kikkersstand, niet alleen vanwege het dalend aantal ooievaars.

Wat wel zorgen baart, is het gegeven dat bij economisch herstel het aantal geboortes weer toeneemt, zodat de positieve effecten van bevolkingskrimp weer teniet worden gedaan. Hoezo lessen trekken uit de crisis?

Voorlopig gaat het nog om trendwatching. U kunt de ontwikkelingen zelf in de gaten houden door de bevolkingsteller van het CBS te monitoren. Nu, om 12:06 u. zijn we met 16.491.431 mensen gezellig bij elkaar.
(Update zondag 19:56 u. 16.491.512. In krap 8 uurtjes 81 mensen erbij! Tien per uur lijkt veel maar met dat gemiddelde komen we in 2010 ruim 830.000 lager uit dan de 17.500.000-prognose van het CBS.)

De kerstvolkstelling

De kerstvolkstelling

Het CBS komt met een hedendaagse versie van het kerstverhaal. Volgens overlevering zou het kindeke Jezus in een stal geboren zijn, omdat zijn ouders op weg naar Bethlehem waren om aan een volkstelling mee te doen. De drukte die dat teweegbracht resulteerde in een tekort aan hotelkamers. Jozef en Maria kraakten een stal en de rest is bekend.

Het was dus een zootje bij die volkstelling. Nu gaat ook het verhaal dat ene koning Herodes niet zo blij was met de geboorte van een koningskindje en omdat hij dat jong niet kon vinden, stuurde hij zijn soldaten er op uit om alle jongetjes tot twee jaar aan hun lansen en zwaarden te rijgen.
U begrijpt: de volkstelling werd een nog groter rommeltje dan het al was.

Tegenwoordig gaat dat heel anders. Tegenwoordig hebben we het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Het CBS heeft de bevolking weer geteld. Keurig de geboorte- en sterftemeldingen verzamelt, evenals de cijfertjes van de emigratie- en immigratiediensten. Tot zover niks aan de hand. Alleen als we goed naar de cijfers kijken, die het CBS in haar bericht heeft vermeld, dan onstaat er ineens een mirakels zootje, als ware we weer in het kerstverhaal beland.

De bevolking is in 2008 met 76.000 mensen toegenomen. Een grotere groei dan vorig jaar. Niks krimp, geen bevolkingscrisis.
Er zijn meer mensen geboren dan gestorven (natuurlijke aanwas heet dat)en er zijn meer mensen geïmmigreerd dan geëmigreerd (migratiesaldo). Er zijn 140.000 mensen binnengekomen en 120.000 hebben het land verlaten. Dat levert een migratiesaldo op van 20.000 en dus zullen de overige 74.000 mensen wel uit de natuurlijk aanwas voortkomen.

Nu stelt het CBS dat de natuurlijke aanwas 2/3 van de groei veroorzaakt. Dat zou dus 50.667 mensen zijn (2/3 van 76.000). Met het migratiesaldo erbij komen we op 70.667 mensen. Da's ruim 5300 mensen minder!
Als we het door het CBS vermelde migratiesaldo optellen bij het aanwassaldo komen we op 72.000. Dat is dan 4000 minder dan het totaalsaldo.
Wie het even op een rij wil zien, klik naar
dit xls.documentje.

Door het totaal op 76.000 te stellen, heeft het CBS ongeveer 4000 niet nader geïdentificeerden meegerekend. Buitenaardse wezens? Die zouden toch als immigranten geboekt moeten worden. Of rekent het CBS nog andere species tot de bevolking en zo ja, welke zijn dat dan?

Of er is iets aan de hand met de genoemde saldi. Het totaal is lager dan de gehele groei. Waarom lijkt het CBS hier de hedendaagse Herodes te zijn en heeft het ongeveer 4000 mensen laten verdwijnen?
Het kan ook zijn dat het CBS verwacht dat er tussen kerst en oud en nieuw nog 2666 mensen worden geboren en 1334 mensen het land binnen komen. Het jaar is nog niet klaar.

Of het CBS zadelt ons op met de kerstpuzzel van het jaar, of in de kerstdrukte is er iets fout gegaan, of ik begrijp het weer eens niet.
Helaas moet ik met de kerst werken, dus geen tijd het nader uit te vlooien. Bovendien is het CBS dicht tot 4 januari, dus navragen heeft op dit moment geen zin.

Als u puzzelen leuk vindt: prettige kerst. Als u liever bevolkingskrimp ziet: jammer, maar laat u uw kerststemming er niet door bederven. Maakt het u allemaal niet uit: vrolijke jingle bells gewenst. En aan ieder ander: aangename dagen gewenst.

Leidinggevenden

Leidinggevenden Behalve zo'n 110.000 loodgieters zijn er ruim een miljoen andere leidinggevenden. Loodgieters geven u een leiding voor uw sanitair, centrale verwarming of riolering. Die andere ambachtslieden geven leiding aan mensen. Ik weet niet wat makkelijker is.

Een beginnend loodgieter verdient wel iets meer dan een beginnend academicus. Dat verschil wordt gauw ingelopen als de hoge opgeleide een leidinggevende functie weet te krijgen. De loodgieter kan na jaren last van zijn rug krijgen, de leidinggevende kan al gauw de rug op van zijn werknemers en dan ligt een burn-out op de loer. Een loodgieter verbrand hooguit zijn handen aan de gasbrander als-ie een leidinkje moet fitten.
Onderschat de werkdruk van loodgieters overigens niet. Er zijn er veel te weinig van, dus ze werken zich een slag in de rondte om het werk gedaan te krijgen.

Het lijkt een erg scheve verhouding: slechts ruim 100.000 loodgieters tegenover ruim 1 miljoen andere leidinggevenden. Zou de behoefte aan sturing zoveel groter zijn dan aan sanitair en cv's ? Of is het nu eenmaal zo dat je altijd baas boven baas hebt?

Dat laatste is zeker het geval. De ploegbaas geeft leiding aan wat uitvoerenden, de manager geeft leiding aan de ploegbazen en de directie geeft leiding aan de managers. En dan zijn er nog bedrijven waar een raad van bestuur leiding geeft aan de directie.

Nu is “leiding geven” ondertussen bijna net zo'n taboewoordje als “baas” en heet het tegenwoordig managen of aansturen. Ondergeschikten heb je ook niet meer. Dat zijn medewerkers of soms heel sjiek employees geworden.
De hiërarchie is er niet minder door geworden. Uiteindelijk hakken de leidinggevenden de knopen door en beslissen zij wie wat doet, hoe dat gedaan moet worden en wie wordt aangenomen of ontslagen. Natuurlijk, niet zonder te luisteren naar de werkvloer en in overleg met de ondernemingsraad. Dat hoort bij het moderne leidinggeven. Maar gelijkwaardige collega's zijn een leidinggevende en een werknemer niet.

Dat 14 procent leiding geeft aan de overige 86 procent is misschien nog aan de lage kant. Mag ik dat met een voorbeeldje illustreren?
Toen ik vorig jaar een min of meer leidinggevende functie kreeg was het bij de collega's ineens over met de zelfsturing en eigen verantwoordelijkheid. Bijna elk probleempje werd op mijn bord gegooid, terwijl ze de jaren daarvoor zelf oplossingen moesten bedenken. Dat ging vergezeld met de opmerking dat men blij was dat er weer eens leiding op de werkvloer aanwezig was.

Dat vind ik vreemd. Het tekende wel het ongemak dat sommige mensen voelen bij de begrippen “zelfsturing” en “eigen verantwoordelijkheid”.
Voor een deel ligt dat aan slecht leiding geven. Een team dat inderdaad knopen doorhakt, maar nooit een complimentje krijgt of te stelselmatig te maken krijgt met het terugdraaien van besluiten door de managers, zo'n team houdt wel een keer voor gezien. Dat geldt ook voor teams die in hun bewegingsvrijheid ernstig worden beperkt. Zeker als niet goed wordt uitgelegd waarom die beperkingen er zijn. Zo zal het niet in elk bedrijf gaan, hoop ik.

Voor een ander deel willen sommige mensen verantwoordelijkheden helemaal niet. Gewoon het ding doen waar ze goed in zijn en verder geen gedoe. Moeten die mensen een manager over zich heen krijgen die net op een training heeft geleerd hoe hij het beste uit zijn mensen kan halen om ze vervolgens met beperkte verantwoordelijkheden op te zadelen?

Dat er een miljoen leidinggevenden zijn zegt, behalve over een traditionele hiërarchie-cultuur, ook iets over het grote aantal mensen dat graag de leiding uit handen geeft. Pas als men die opeist hebben we waarschijnlijk nog maar twee procent leidinggevenden nodig.

Gezond geld

Appeltje voor de dorst An apple a day, keeps the doctor away. En een appeltje voor de dorst is goed voor een gezonde oude dag.

Een spin-off effect van de kredietcrisis kan zijn dat over een aantal jaren het CBS met nieuwe cijfers moet komen.
Vandaag berichtte
het CBS namelijk, dat ouderen met een hoog inkomen een stuk gezonder zijn dan arme oudjes. Wie voor de oude dag heeft gespaard in IJsland, heeft dus een potentieel gezondheidsrisico.

De relatie tussen inkomen en gezondheid is moeilijk in alle zuiverheid vast te stellen. Het CBS kwam eind 2007 met een statistiekje waaruit bleek dat mensen met een hoog inkomen, minder naar het ziekenhuis gaan. Of die mensen dan ook gezonder zijn, is daarmee niet bewezen. Iemand die net zin topbonus heeft geïncasseerd, heeft wellicht genoeg geld voor een privé-arts en gaat daarom minder naar het ziekenhuis.

En een ander onderzoek wees uit dat mensen met een laag inkomen zelf vinden dat ze ongezonder zijn. Eén van de gehanteerde argumenten was dat men te weinig geld heeft om dure, verse groenten en fruit te kopen. Hetgeen tegengesproken werd door het Voedingscentrum, die stelde dat er ook voor weinig geld gezond eten is te kopen.

Vast staat wel dat armere mensen doorgaans vaker ziek zijn. Maar of dat wat met inkomen te maken heeft? In arme landen, waar geld en eten nauwelijks voor het oprapen liggen, kun je daar wel iets bij voorstellen.
In rijkere landen blijkt het veel vaker met ongezonde leefgewoonten verband te houden. Om dat te lijf te gaan wil het Voedingscentrum de snackbar weren uit arme wijken.

Maar goed, stel dat er wel een direct verband is tussen inkomen en gezondheid, dan zullen de cijfers van het CBS er dus anders uitzien over een aantal jaren.
Oorzaken? Mensen die spaargeld zijn kwijtgeraakt en onvoldoende in staat zullen het gat te vullen als gevolg van bezuinigingen op de AOW en in de kredietcrisis verdampte pensioengelden.

Feiten en cijfers

Feiten en cijfers

Het CBS houdt dit land nauwlettend in de gaten en doet met grafieken en diagrammen verslag van de toestand in de polder. Feiten en cijfers. De statistieken der alledaagse werkelijkheid.
Vandaag presenteerde het CBS een heel wonderlijk rijtje. De beweeglijke grafieken van onze economie.

Het gaat goed, volgens de consumenten. Ze klagen wel steen en been, dat doen ze al jaren, maar nu klagen ze ineens wat minder. Het vertrouwen in de economie is licht gestegen, becijferde het CBS.

Het gaat slecht, vinden de industriële producenten. Het vertrouwen in de economie is onder het nulpunt gedaald. Men vreest dat de orders zullen uitblijven, constateerde het CBS.

Het gaat goed, menen de huishoudens. En om dat te bewijzen hebben ze meer uitgegeven aan goederen en diensten dan vorig jaar. De huishoudens worden wel wat kieskeuriger. Aan voedings- en genotsmiddelen geeft men minder uit, aan duurzame goederen weer wat meer.

Het gaat slecht somberen de zakelijke dienstverleners. Ze zijn niet zo tevreden over de orderontvangsten. Echter, in tegenstelling tot hun industriële collega's blikken ze wel hoopvol de toekomst in. Men verwacht de komende drie maanden weer een hogere omzet.

Het gaat goed volgens het CBS zelf, dat een aardige banengroei noteerde. Zakelijke dienstverlening, handel en de zorg boden meer banen, de industrie en de overheid deden nauwelijks mee.

Het gaat slecht, zegt datzelfde CBS. De conjunctuur is over de top heen. Nu geen golvende grafieken en diagrammen om het te staven, maar een speeltje waarmee je zelf kan zien hoe in de afgelopen jaren en maanden de economie grotendeels floreerde, maar verwachtingen en vertrouwen de schitterende economie een stuk doffer heeft gemaakt. Vijftien indicatoren zeggen hoe het er met de nederlandse conjunctuur voorstaat.

Het gaat goed, beweert opeens het CBS tegen haar eigen feiten en cijfers in. De economische groei nam in het tweede kwartaal van dit jaar met 3 procent toe. Er werd behoorlijk meer geproduceerd in de bouw en aardgas. Andere sectoren groeieden echter minder. Er werd wel flink geïnvesteerd.

Wat uit deze feiten en cijfers blijkt is dat je de economie net zo kunt meten als het weer. Het KNMI begon ooit naast de werkelijke temperaturen de gevoelstemperatuur weer te geven.
Het CBS doet hetzelfde. De harde cijfers over productie, import, export, consumentenbestedingen, werkgelegenheid, investeringen, kosten en prijzen, worden afgezet tegen het gevoel van consumenten en producenten.

Die laatste twee graadmeters worden meegenomen in het plaatje van de conjunctuur. Niet onlogisch. Neem opnieuw het weer. Als de gevoelstemperatuur een stuk kouder is dan de werkelijke, zouden de consumenten natuurlijk eerder behoefte hebben aan warme jassen sjaals en handschoenen.
In het economische klimaat vinden de consumenten het nog wel wat kil, maar toch een stukje warmer dan een maand of drie geleden. Wie er wat warmpjes bijzit, geeft ook wat makkelijker geld uit. Dus die wat hogere bestedingen van de huishoudens zijn daarmee verklaard.

Toch moet je oppassen met dat gevoel. Even kort door de bocht: als men in Groningen zich wat kouder voelt wegens een wat straf oostenwindje, kan dat van invloed zijn op de landelijke gevoelstemperatuur. Voor je het weet krijgen ze in Brabant de griep, terwijl het redelijk windluw was.

De sombere industriëlen en zakelijke dienstverleners zouden de stemming landelijk flink kunnen drukken. Echter, in deze zelfde maand berichtte het CBS ook dat we meer wijnboeren in ons land hebben (groei), de omzet in de computerbranche 10 procent hoger was dan vorig jaar (meer groei), de detailhandel 5,4 procent meer had omgezet (nog meer groei) en de export met 4 procent was toegenomen (en alweer meer groei).

Zonder groei geen gezonde economie, luidt het devies van ons stelsel. Als dat waar is, dan moet de depressiviteit van een paar sectoren natuurlijk niet de economische gevoelstemperatuur van heel het land omlaag jagen.

Tot nu toe is het wel gebruikelijk om andere factoren dan louter economische parameters mee te nemen om de conjunctuur te schetsen. Dat gaat dan wel om factoren die direct invloed hebben op de economie: klimaat, politiek, oorlogen, technologie en jawel, de psychologie van de consument.

Tenslotte maakt die uit of er veel of weinig wordt gekocht en dus even zoveel of weinig kan worden geproduceerd. Nou is dat een zeer betrekkelijk gegeven. Behalve dat producenten met behulp van reclame de consument “motiveren” en aan het kopen houden, blijkt een sombere consument zijn depressiviteit ook wel eens weg te willen kopen. Met lekker eten of een luxe hebbedingetje. Een depressieve consument koopt liever vandaag nog wat, want morgen kan het allemaal wel eens helemaal over zijn.

Een van optimisme blakende consument denkt wellicht dat zijn geld lekker groeit op de spaarrekening en zet hele bedragen vast. Ja, ook een consument denkt wel eens aan groei van zijn kapitaaltje. Zonde, want wat je daar al niet van kan kopen. En of een consument nou uit voorzichtig pessimisme of overmoedig optimisme zijn geld op de spaarrekening stort, het maakt niet uit.
De baas van De Nederlandse Bank zei eind 2004 al dat geld moet rollen om de economie springlevend te houden.
Niet potten, maar uitgeven dus.

Maar goed. Het CBS concludeert dat het wel even minder wordt met de algehele conjunctuur. Dat kan alleen maar kloppen als het duurzaam pessimisme van de consument wordt mee gemeten. De consument mag dan ietsjes vrolijker zijn gestemd, blijkbaar weegt dit minpunt zo zwaar, dat de plusjes van groeiende sectoren, dalende werkloosheid en stijgende investeringen teniet wordt gedaan.
Kortom: de conclusie van het CBS heeft evenveel gevoelswaarde als enkele van de door het CBS gemeten parameters.

De economie volgens het CBS: het is net het weer. Hebben ze in Amerika ook een CBS?
Wellicht zouden ze dan niet zo'n moeite doen de kredietcrisis te bezweren. Want de feiten en cijfers geven weer: het kan vriezen, het kan dooien.

Belastingdruk

WeegpuntOver de belastingen maken veel mensen zich druk. Zo ging mijn hulp in de website-huishouding gisteravond hier nog uit zijn dak over verspilling van belastinggeld.
Misschien heeft-ie zijn voorlopige aanslag 2007 al binnen, ondanks dat de belastingdienst aardig achterloopt dankzij falende software.
De kans is groot dat zijn aanslag duidelijk maakt dat-ie meer moet betalen dan in 2006. Het CBS heeft uitgerekend dat er over 2007 ruim 8 miljard meer belasting is getoucheerd door het rijk, dan in 2006. Ik ben benieuwd hoeveel daarvan door mijn website-hulp moet worden opgehoest.

Het CBS verdeelt de belastingen in twee grote clusters: belasting over inkomen en vermogen (ruim 48 procent) en belasting over productie en invoer (ruim 50 procent).
Kijk je naar het toaal van elk cluster, dan wordt de schijn gewekt dat het bedrijfsleven bijna 1,5 procent meer belasting afdraagt dan alle individuele belastingplichtigen bij elkaar.
Maar bij het cluster productie en invoer worden ook omzetbelasting en accijzen gerekend. Die worden voor een groot deel door de consumenten betaald. Tel je die bij de belastingdruk voor de burger en reken je de successierechten mee (het CBS vermeld die apart), dan zijn de individuele belastingplichtigen goed voor ruim 55 procent van de rijksinkomsten.

Nu klagen burger en bedrijfsleven evenveel. Terwijl we toch in een belastingparadijs leven. Dat wil zeggen: we betalen veel, maar krijgen er ook veel voor terug. Dat mag je in een paradijs ook verwachten.
Natuurlijk kunnen en moeten er wat zaken beter. Belastinggeld dat is opgegaan aan mislukte ict-projcten bij de overheid, zien we nooit meer terug. Da's inderdaad verspilling. En dat de belastingdienst haar kosten niet waar weet te maken is ewrg zuur.

Drie kleine puntjes uit het belastingoverzicht:
1. Alle belastingen zijn keurig gespecificeerd. Op de post “overige” na. Die blijkt ineens van -38 miljoen in 2006 naar + 149 miljoen euro gestegen.
Welke onbekende spookbelastingen betalen we nog meer?

2. De belasting op milieugrondslag is lager uitgevallen. In 2006 nog 4,5 miljard, in 2007 slechts 3,7 miljard.
Dat is een beetje vreemd. Natuurlijk is de belasting niet het enige instrument om de milieudoelstellingen te halen, maar omdat die doelen nog lang niet in zicht zijn, zou je verwachten dat de druk op de klimaatketel minstens hetzelde blijft, of nog wat opgevoerd zou worden.

3. De successierechten. Die blijken langzaam maar zeker te stijgen (van 1,3 miljoen in 2001, via 1,5 in 2004 naar ruim 1,8 miljoenin 2007).
Dat was voor de staatssecretaris van de belastingdienst, Kees de Jager, aanleiding om die belastingen maar wat
te verlagen.
Dit staat haaks op de berekeningen van marktanalist
Misha van Denderen, die meent dat de vergrijzing prima te bekostigen valt met de successierechten, omdat er een sterftegolf van de bayboomers aankomt.

De successierechten en de post “overige” vormen slecht een fractie van alle belastingen (2 procent van het toaal).
Wellicht kan dit deel worden gebruikt om het voorstel te realiseren van
Paul de Beer (hoogleraar arbeidsverhoudingen UVA). Vorig jaar, in de week van de democratie, kwam hij met het idee om de burger elk jaar op het belastingformulier in te laten vullen waar men het geld aan wenst te besteden. Vijf procent van de belastinginkomsten zouden dan conform die wensen besteed moeten worden.
Nu de belastingen alsmaar stijgen, wordt het tijd dat idee op de agenda te zetten. In een belastingparadijs mogen we toch zeker wat meer directe democratie?

Red Pekela

VeenkolonieWaarom is de postcode kanjerprijs nog nooit in Pekela gevallen? Omdat men het geld niet heeft de loten te kopen. De statistieken van het CBS tonen genadeloos aan in welk een armoe men in noord-oost Groningen leeft en het wordt hoog tijd dat de Postcode Loterij het verpauperde gebied op de lijst van goede doelen zet.
Het CBS houdt keurig bij welke gemeenten boven of onder de norm van een gemiddeld inkomen van 21.000 euro per jaar zit.
Die 21.000 is een landelijk gemiddelde en op
een kaartje van het CBS valt te zien dat een groot deel van Nederland dat gemiddelde niet haalt. Een klein deel zit er ver boven, aardig wat zit rond dat gemiddelde, maar een behoorlijk deel zit er onder.

Om even wat duidelijkheid te scheppen: een bruto gemiddeld inkomen van 21.000 euro betekent zo'n 58 eur netto per dag.
Een modaal inkomen komt op ongeveer 66 euro uit, een minimumloner casht 35 euro per dag en wie in de bijstand zit mag het dagelijks doen met 29 euro (bedrag voor alleenstaanden).

Dat zijn al leuke verschillen, maar als je de CBS-cijfers erbij haalt, wordt het nog interessanter. Het gemiddelde inkomen in de rijkste gemeente bedraagt 91 euro netto per dag. Maar in Pekela, Reidersland en Eemsmond steekt men iedereen naar de kroon door maximaal 22 procent onder het landelijk gemiddelde te schieten, hetgeen zo'n schamele 24 euro per dag betekent. Minder nog dan het minimumloon en ook minder dan de bijstand.
Stel dat alle Bloemendalers een deel van hun inkomen zouden afstaan tot ze op modaal nivo zitten, dan zouden al die arme groningers in ieder geval op het nivo van het minimuminkomen terecht komen. Maar zo'n revolutionaire nivellering zou gegarandeerd een volksopstand betekenen in de rijkere delen van het land en dat riscico zal hier nooit genomen worden.

De opstandige groningers echter, waarvan velen ook nu nog het gedachtengoed van roemruchte figuren als Domela Nieuwenhuis en Fré Meis koesteren, worden nog steeds afgestraft voor hun rode idealen. De werkloosheid wordt maar mondjesmaat aangepakt en zelfs een snelle spoorverbinding om het gebied te ontsluiten is afgeblazen. Het gebied lijkt reddeloos verloren, tenzij de Postcode Loterij het tot haar goede doelen gaat rekenen.
De Postcode Loterij lijkt, wat prijzen betreft, het gebied te mijden als de pest, hoewel in 2005 het gehucht Kantens (gemeente Eemsmond) nog werd verblijd met een paar prijsjes van 5 euro.
Of Bert Koenders moet het op zijn begroting voor ontwikkelingshulp zetten. De wethouders en gemeenteraden die nog enige socialistisch grote bekken hebben, moeten dan wel inbinden natuurlijk. Gewoon de schop weer in de zompige gronden en pretparken en vakantiekolonies bouwen. Of het zo van godverlaten gebied omtoveren tot een mekka van opslagcentra, servercentra voor de uitdijende ict-wereld en wat er al niet meer aan bedrijventerreinen nodig is.

Wie betere ideeën heeft om Pekela, Reidersland en Eemsmond op te stoten in de vaart der volkeren mag het hier zeggen. Tenzij je het natuurlijk volstrekt acceptabel vind dat een welvaartsland zulke grote inkomensverschillen kent.

Ouder worden is rijker worden

AOW DreesWillem Drees is nu wel lang genoeg dood om ook de AOW bij te zetten in zijn graf. De goeie man zou nu met lede ogen moeten toezien hoe die AOW van al zijn franje wordt ontdaan. De uitvinding van de AOW gold in zijn tijd als een knap staaltje 'regeren is vooruitzien', maar zelfs Drees had de oldies-boom niet kunnen voorspellen. Hij had nooit gedacht dat het zo grijs zou worden dat die generatie een leuke bron van inkomsten wordt. Het CBS beweert dat iemand die 65 wordt een koopkrachtstijging van 2,5 procent kado krijgt. De laagste inkomens mogen zelfs op 5 procent koopkrachtstijging rekenen.
Het CBS begint hiermee meer op het Centraal Buro Staatspropaganda te lijken en het land op te warmen om steun te verkrijgen voor allerlei maatregelen die 'de vergrijzing' betaalbaar moeten maken. Een idee is om de AOW-ers zelf mee te laten betalen en het CBS rekent nu voor dat ze daar dus wel de koopkracht voor hebben.
Ik weet niet wat er de laatste jaren is veranderd, maar zo'n
7 tot 8 jaar geleden had je, volgens datzelfde CBS, op je 65ste met een koopkrachtdaling te maken van 7 procent. Dat kon overigens nog verschillen per regio. AOW-ers in het noorden van het land en Rotterdam gingen er op achteruit. In het Gooi, stukjes van de Veluwe en rond Eindhoven ging men er op vooruit.
Maar goed, blijkbaar geldt ondertussen: hoe ouder, hoe rijker. Dus het is niet zo'n beroerd idee om de koopkrachtstijging van AOW-ers deels aan te wenden om hun eigen oude dag mee te betalen.
In februari had het CBS uitgevogeld dat zeker 1 op de 10 AOW-ers komen in aanmerking voor een fiscale heffing omdat ze met een aanvullend pensioen genoeg inkomen hebben om mee te betalen aan de kabinetsplannen.
Maar
vorig jaar deelde het CBS nog mee dat 1 op de 7 inwoners van nederland geen recht heeft op een volledige AOW. Een AOW moet je namelijk bij elkaar sparen en als je niet lang genoeg hebt gewerkt of voor een deel in het buitenland hebt gewerkt, kan die AOW-opbouw aardig tegenvallen.
Ik kan niet rekenen, maar mijn lekenverstand zegt dat een groot deel van de AOW-ers helemaal geen koopkrachtstijging zal meemaken. Ook niet in de laagste inkomens. Een cliënt op mijn werk gaat dit jaar van de bijstand naar de AOW. Hij en zijn vrouw krijgen nu een gezamenlijke bijstandsuitkering van netto € 1060,- per maand en dat gaat in december naar ongeveer € 900,- per maand. Dat moet met een heffingskorting worden bijgespijkerd.
Zelf hou ik mijn hart vast voor mijn oude dag. Mijn pensioenfonds bericht elk jaar dat ik op mijn 65ste zo'n € 1100,- per maand zal krijgen (AOW en pensioen). Mijn huidige salaris: € 1600,- netto.
Het CBS wordt bedankt. Mensen blij maken met een dode mus. Tja, dat wordt dan blijven werken tot in het graf. En maar hopen dat de loonontwikkelingen zo voorspoedig zullen verlopen dat ik koopkracht genoeg overhou om de vergrijzing van Balkenende en Bos mee te betalen. Tenzij het CBS met weer andere cijfers komt……

Kemphaan en spotvogel verdwijnen.

Kemphaan en spotvogelHet klimaat verandert en de natuur verandert mee. Het CBS meldt dat er steeds minder koudeminnende dieren zullen zijn, als de huidige klimaatverandering doorzet. Geeft niet, want we zullen dan wel meer warmteminnende dieren krijgen.
Koudeminnende dieren zijn bijvoorbeeld de grutto, de velduil, de heikikker en de kemphaan en de spotvogel. Tot de warmteminnende dieren horen onder andere de zandhagedis, vroedmeesterpad en zwarte kraai.
Nu valt een vermindering van de biodiversiteit in de natuur altijd te betreuren. Niet alleen voor de natuur zelf, ook voor de weekendwandelaar die van steeds minder fraais kan genieten in bos, duin en recreatieplas.
Of in het huidige politieke klimaat de zojuist ontstane vermeerdering van de biodiversiteit een aanwinst is, moeten we afwachten. Van de kemphaan zijn we voorlopig nog niet af en de spotvogel houdt moedig vol zichzelf belachelijk te maken. Zou het politieke klimaat er op vooruitgaan als we van deze vogels zijn verlost?
Nee, dat zou ten koste gaan van de levendigheid in het polderlandschap. Niks geen relletjes meer, geen groei- en bloei van ego-partijtjes. De rituele driftdansen om soms luttele centimeters territorium zullen uit het wonderschone beeld van het nederlandse electorale moeras verdwijnen. En wie wil nou de kemphaan inruilen voor de
zwarte kraai of de spotvogel voor de vroedmeesterpad?
Ja, want het politieke klimaat kan wel wat meer warmte gebruiken. De kille kemphaan die rechtvaardigheid verwart met ijzeren rechtlijnigheid is een gevaar voor de biodiversiteit. En de spotvogel die alleen zijn eigen humor kan waarderen is een aanfluiting voor de democratische natuur.
Moeten we ons nu ongerust maken over de CBS-statistieken? Zijn de veranderingen in het politieke klimaat ondertussen zover gevorderd dat de polder binnenkort veranderd zal zijn in een dorre woestijn, waar de
zandhagedis het landschap zal domineren?
Geen idee. De enige hoop is dat de menselijke natuur flexibel en veerkrachtig genoeg is om dat te voorkomen.