Tag archieven: code banken

Flutrapport banken.

BankencodeGisteren nam schatkistminister De Jager een rapport in ontvangst van de Commissie Code Banken. De commissie geeft de banken een dikke voldoende voor “het actief aan de slag gaan” met de gedragscode voor banken en voor de “behoorlijke stappen” die de banken hebben gezet. De Commissie roept de banken op “om op de ingeslagen weg voort te gaan”.

Deze eerste integrale rapportage (pdf) over de naleving van de Code Banken telt 14 pagina’s, waarvan welgeteld 5 concreet over de bevindingen van de commissie gaan. Een rapportage over 7 grote banken, 20 kleinere en 19 Nederlandse dochterondernemingen van buitenlandse banken. We mogen de Commissie wel een pluim geven, dat ze in 5 pagina’s transparantie biedt over het goede gedrag van de banken.

Niemand keest graag ellenlange stukken, zeker als er uiteindelijk weinig in staat. Dat is bij deze rapportage gelukkig anders. Kort van stof en toch staat er bar weinig in. Dat komt natuurlijk omdat de commissie van mening is dat “de code niet als een afvinkexercitie moet worden gezien”.
Waar andere rapportages vaak hele opsommingen van bevindingen melden, zijn er in deze rapportages geen overzichten te zien. De conclusies op diverse onderdelen blijven steken in algemeenheden.

Zonder bewijsmateriaal moet de lezer dus aannemen dat de banken inderdaad op de goede weg zijn. Het is dus voer voor kenners, die tijd en kunde hebben om de jaarverslagen van banken door te spitten. Duidelijk geen rapportage die bedoeld is voor het grote publiek. Dat is jammer, want dat publiek ondervindt de gevolgen van een aantal bancaire flaters en wil graag weten wat de banken er aandoen om verdere ellende te voorkomen.

Onder de felste critici zijn voorstanders van scherpere wetgeving in plaats van herenakkoorden en gedragscodes. Juist omdat de banken niet zo voortvarend zijn in gedragsverandering, bereidt het kabinet nu toch de zogenaamde ‘bankenbelasting’ voor. Bestuurders van banken die bonussen toucheren van meer dan 1x hun jaarsalaris, kunnen op 5 procent extra belasting rekenen. Uiteraard is de Nederlandse Vereniging van Banken tegen.

Hoe het kabinet denkt zo 300 miljoen euro per jaar te ontvangen is me een raadsel. Als dat klopt betekent het dat het kabinet verwacht dat de banken hun code zeker niet na zullen leven op het onderdeel ‘beloningen’ en dat de bonussen ver boven 2x de jaarsalarissen van CEO’s en leden van de raden van bestuur zullen liggen.
Wie de huidige basissalarissen ziet die zes banken verstrekken aan hun Raden van Bestuur en 5 procent rekent over 2x dat salaris, komt echt niet verder dan iets meer dan 1,6 miljoen euro voor de schatkist.

Terzijde: van de zes banken die ik bedoel ( de zeven grote banken die de commissie noemt, minus deNICB bank) is er slechts één (Van Lanschot) die een bestuurslid minder dan de Balkenendenorm uitkeert. De rest zit er dik boven.

Maar laten we positief blijven. De voldoende voor goed gedrag zal er vast toe leiden dat de banken de code volgend jaar volledig naleven. Denkt u ook niet?

De bankenfluisteraar.

Fluister Gedragsverandering gaat niet zonder slag of stoot. En zelfs als mep je er op los, dan nog is het niet zeker dat je daarmee gedrag duurzaam verandert. Je moet ook niet slaan, je moet fluisteren. Wie wel eens op National Geographic naar de hondenfluisteraar heeft gekeken, ziet daar dat een simpel “psst” genoeg is om onwelwillige honden in het gareel te krijgen.

Dat is sympathiek. Liever geen stokslagen. In het algemeen bestaat er in Nederland heel wat allergie tegen dwang. De voorkeur gaat uit naar mensvriendelijke methoden als trainingen, workshops, coaching, diepgaande therapieën en gedragscodes. Maar wat als al die wondermiddelen niet helpen?

De overheid is behoorlijk lankmoedig omgegaan met de daders die ons met de kredietcrisis hebben opgezadeld. Een smak staatsteun ging gepaard met de vriendelijke mededeling dat de dames en heren zichzelf wel een beetje moesten reguleren. Geen probleem, zeiden de dames en heren en ze stelden
een gedragscode op.
Die wordt maar moeizaam nageleefd. Wat nu? De Tweede Kamer treedt op als bankenfluisteraar: ‘Psst! Ga je nou aan je gedragscode houden, anders moeten we er een wet van maken’. De banken passen hun gedrag natuurlijk binnen een dag aan.

De aarzeling om van een gedragscode een wet te maken, lijkt begrijpelijk. Wetten als dwangmiddel, dat geeft veel gevoel van onvrijheid. In de praktijk valt het reuze meer met die onvrijheid. Je blijft keuzevrijheid houden. Of je houdt je aan de wet, of niet. Heb je maling aan de wet, dan zijn er tal van mogelijkheden. Op zoek gaan naar de mazen in de wet, de wet op allerlei manieren ontduiken, de wet overtreden of gewoon niet naleven. De laatste opties zijn enigszins riskant. Je maakt kans op boetes of gevangenisstraffen. Maar de kans dat te ontlopen bestaat ook.

Een gedragscode kent die risico’s niet. Is dat de reden waarom de banken zo traag zijn met het beperken van onfatsoenlijke bonussen? Natuurlijk niet. Diep in hun hart vinden banken dat hun gedrag zo fout nog niet is. Van geld nog meer geld maken, is toch altijd hun taak geweest? Een lastige klus, dus halen banken alles uit de kast om hun taak te volbrengen. Naar de critici werd pas een beetje geluisterd, toen de boel in elkaar stortte.

Nu het weer wat beter gaat, denken sommige banken vast dat terugbetalen van de staatssteun wel voldoende schuldaflossing is. De ING gaat
2 miljard terugstorten en betaalt netjes de 1 miljard rente. Zal die 3 miljard euro voldoende zijn om de gemoederen tot bedaren te brengen? Dat zou zomaar kunnen, als het kabinet bij de volgende begroting deze ‘meevaller’ aangrijpt om minder dan 18 miljard bezuinigingen door te voeren.

De banken halen opgelucht adem. Ondanks wanprestaties, leven ze nog. De overheid is blij. De staatskas ziet er ietsjes voller uit. De burger slaapt weer in. Het komt allemaal weer goed.
De Tweede Kamer vertrouwt het nog niet. Maar of dreigen met wetgeving voldoende is? Misschien moet er eens een echte, miraculeuze bankenfluisteraar opstaan.