Tag archieven: gemeenten

Plan Kan – eerlijk zullen we alles delen

(eerder verschenen bij Sargasso)

De gemeente Nijkerk vatte het plan op voor een periode van 2,5 jaar een noodopvang voor 350 vluchtelingen te organiseren. In een gebouw in  Hoevelaken. Meteen reuring, opgestookt door een in Hoevelaken woonachtig Eerste Kamerlid van de PVV.

De Lokale Partij wil de ‘Rutte-strategie’ toepassen: een besluit uitstellen tot na de zomer. Onder andere om het college van B&W zodoende tijd te geven om met het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) te onderhandelen over een lager aantal asielzoekers.

Daar zit het Nijkerks college van B&W dus klem tussen lokaal ongenoegen en het COA / staatssecretaris Van der Burg. De Spreidingswet is nog volop in behandeling, dus Van der Burg heeft weinig in handen waarmee hij de Hoevelakers tot bezinning kan brengen.

Of de wensen en eisen die sommige Hoevelakers nu inbrengen ook gehoor krijgen, is zeer de vraag. In mei liet de staatssecretaris weten klaar te zijn met gemeenten die allerlei eisen stellen.

Spreidingswet nog lang niet klaar

Lees verder

cc Flickr directie voorlichting venj photostream Busvervoer van en naar asielcomplex Ter Apel

Gemeenten zonder vluchtelingen

Eerder verschenen bij Sargasso.

In april zagen we dat in 264 gemeenten geen reguliere asielopvang is. Op 20 oktober bracht de Volkskrant het nieuws dat zeven gemeenten helemaal niets aan vluchtelingenopvang deden. In de tussenliggende periode verschenen nog wat ander onderzoeken. Een overzicht en meer over die zeven gemeenten.

Sargasso onderzocht in een viertal artikelen (6 en 7 april, 19 en 20 april) hoe gemeenten omgingen met de opvang van asielzoekers. Later kwamen NOS (21 april), RTL Nieuws (17 september), het AD (30 september) en de Volkskrant (20 oktober) met soortgelijke onderzoeken.
Lees verder

Schipperen

Het is schipperen als ‘burgemeester in oorlogstijd’. Laveren tussen xenofobe burgers, het COA en het eigen geweten. En toch…

Als er bij ons een leegstaand hotel beschikbaar zou zijn, zoals in Albergen, dan hadden we het gekocht. En daar de opvang geregeld.

In Krimpen aan den IJssel hield burgemeester Martijn Vroom (CDA) eerder, zoals menig collega, ‘de boot wat af’ als het COA aanklopte. Maar voor een rechtgeaard CDA’er is geweten een lastig ding. Zeker als de dominee daar ook een beroep op doet (bron PZC 2 september) .

Thuisgekomen van kerkgang zag de burgemeester op televisie hoe makkelijk en snel een goed geoutilleerd tentenkamp overeind gezet kon worden om een feestje (Lowlands) mogelijk te maken. En een tijdelijke opvang voor asielzoekers lukt dan niet? Dat knaagt.
Lees verder

Spookbeleid.

SpookjagerHet kabinet Rutte maakt vaart om op de demissionaire valreep nog wat hobby’s veilig te stellen en jaagt nog wat spoken na.

De spookburger, om concreet te zijn. Op voorstel van minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het kabinet ingestemd met een wijziging van het Besluit SUWI waardoor gegevensuitwisseling met het UWV mogelijk wordt. De wijziging treedt in werking op 1 juli 2012, meldt de ministerraad. Lokale overheden krijgen zo een extra instrument om zogeheten 'spookburgers' aan te pakken.

Hoewel het jaarlijks om krap 0,4% van de bevolking gaat, moeten we eens van die spokende burgers af. De meeste spoken duiken binnen een half jaar na uitschrijving uit een gemeente weer op. (Bron: CBS november 2011). En ook al blijkt dat maar een zeer beperkt deel der burgers spookt om duistere motieven (bron: Rijksoverheid november 2011). spoken zijn eng en ambtenaren raken gestresst als hun administratie niet op orde is.

De wetswijziging is ingegeven door de hobby’s van VVD en CDA: fraude en uitkeringen. Hoog op hun agenda en speerpunten van Rutte I. Natuurlijk is elk fraudegeval met uitkeringen er één teveel. De vraag is echter of de wetswijziging het gewenste effect zal sorteren. Gemeenten mogen dan een paar burgers per jaar kwijt zijn, maar vinden ze die wel bij het UWV?

Het UWV zegt er nog jaren over te doen voor ze hun chaotische administratie op orde hebben. In reactie op een rapport van de Nationale Ombudsman zegt het UWV dat in augustus 2011 nieuwe beleidsregels zijn opgesteld voor de adrescontrole. Uitgangspunt is: “uitgaan van het GBA-adres, tenzij…”. Lees het eens na in hoofdstuk 4 van het rapport van de Nationale Ombudsman (pdf).

Pardon? Uitgaan van de gemeentelijke basisadministratie? Maar de reden voor de wetswijziging was toch dat het in de GBA spookt?

Per 1 juli kunnen gemeenten dus individuele gevallen natrekken bij het UWV, maar vanaf 1 januari 2013 kunnen gemeenten ook de bij het UWV aanwezige adressen van al hun inwoners opvragen om hun totale administratie te controleren.
Het is te hopen dat de lokale overheden tegen die tijd een perfect werkende basisadministratie heeft, maar daar is men nog allerminst zeker over. De huidige GBA’s worden vervangen door een landelijke database. De overgang gaat gepaard met veel onzekerheden en de kans op fouten is nog groot, volgens een rapport dat minister Spies naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

De erfenis van van Rutte I: hobby's die nog jaren zullen rondspoken.

Lokale en landelijke (e)moties.

RaadOok onze politieke vertegenwoordigers zijn maar mensen. Je kunt ze het niet kwalijk nemen dat ze een beperkte geheugenopslag hebben. Dit menselijk tekort kan dan ook tot wisselend stemgedrag leiden, waardoor het soms onbegrijpelijk lijkt wanneer de politici voor of tegen bepaalde onderwerpen stemmen.

Zo diende in 2006 de fractievoorzitter van de VVD, Willibrord van Beek, een motie (pdf) in tegen zijn eigen asielminister Verdonk. Daarin vroeg hij een uitzondering te maken voor Ayaan Hirsi Ali. Tevens was hij mede-indiender van de motie Verhagen c.s. (pdf), waarin Verdonk werd opgeroepen het onderzoek naar de ‘leugens’ van Hirsi Ali wat zorgvuldiger over te doen, om zodoende te bekijken of er het echt wel nodig was Hirsi Ali haar Nederlands staatsburgerschap te ontnemen.
Alle moties en emoties leidden er uiteindelijk toe dat Verdonk haar portefeuille moest inleveren.

Nu in honderden gemeenten moties zijn ingediend om minister Leers te bewegen een zogenaamd kinderpardon in te stellen. Zie voor de laatste update in dit exceldocument (in 213 gemeenten motie aan de orde geweest, 167 gemeenten voor).
Veel lokale VVD’ers lijken vergeten te zijn dat er uitzonderingen mogelijk zijn. Zeker, ook raadsleden van andere partijen stemmen tegen de zgn. motie kinderpardon, maar met name uit de VVD-hoek wordt fel strijd gevoerd tegen deze lokale moties.

Twee argumenten worden veel aangevoerd: regels zijn regels en dit is geen lokaal onderwerp maar een zaak van de landelijke politiek. Over die regels: als het om een eigen partijlid gaat, moeten die regels soepeler worden gehanteerd.
Maar lokale VVD-fracties zijn niet altijd tegen moties over onderwerpen waar eigenlijk het Rijk over gaat.  Een vluchtige quickscan van gemeentelijke websites, levert al een aardige oogst op.

15 december 2008:De VVD werd bongenoot van, onder andere, de SP en diende een motie in voor een betere luchtkwaliteit, die zou worden aangetast door de verbreding van de snelwegen A1 en A10. De motie was gericht aan de Tweede Kamer.

8 november 2011: In een overzicht van afgehandelde moties in de gemeenteraad van Hoorn vonden we een mede door de VVD ingediende motie waarin het college van B&W werd opgroepen de Tweede Kamer te vragen Noord-Holland Noord in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte toe te voegen als greenport. Uiteraard van lokaal belang, maar een plaatselijke scholier die al meer dan 8 jaar op een beslissing van de IND wacht, is dat niet?

14 en 15 december 2011: In Nijmegen en Veghel dienden de VVD-fracties de motie Maximale beleidsvrijheid in. Onderwerp zijn de decentralisaties op gebied van Jeugd, AWBZ en Wet werkend naar vermogen. In de moties worden de colleges van B&W opgeroepen bij minister, staatssecretaris en Tweede Kamerleden een maximale beleidsvrijheid voor het lokaal bestuur te bepleiten. Zie hier de motie uit Nijmegen (pdf) en hier die uit Veghel.

In de Besluitenlijst 23 februari (pdf) van de gemeente Zwartewaterland lezen we dat de motie voor een goede kwalitatieve basiszorg met behoud acute verloskundige zorg voor Meppel en omgeving, mede door de VVD is ondertekend. In de motie wordt gevraagd deze ook op te sturen aan de minister en de fracties van de Tweede Kamer.
Hier staat lokaal belang sterk voorop (behoud van zorg), maar wil men blijkbaar wel bemoeienis van het centraal bestuur.

Op 20 maart 2012 komt een hele leuke motie aan de orde in de gemeenteraad Westland. In de motie Treurige vertrekregeling (pdf) wordt B&W verzocht bij kabinet en Eerste Kamer aan te dringen “de Wet norm Topinkomens zo spoedig mogelijk te doen behandelen om buitensporige beloningen en riante vertrekregelingen voor bestuurders en leden van de Raad van Toezicht niet langer mogelijk te maken”. De motie is mede ondersteund door de plaatselijke VVD.

En vorige week, 27 maart, was de VVD mede-indiener van de motie aansluiting Hoevelaken als eis. Het verkeersknooppunt Hoevelaken gaat op de schop en in de motie wordt  het college wordt gevraagd bij het Rijk er op aan te dringen dat bij de oostelijke aansluiting in de aanbesteding wordt meegenomen wegens het grote belang voor Hoevelaken.

In 25 gemeenten hebben 62 VVD-raadsleden voor de motie kinderpardon gestemd. In 3 gemeenten was de VVD ook mede-indiener. Zij vonden dit ‘landelijke onderwerp’ blijkbaar van genoeg lokaal belang om een signaal af te geven aan de minister.
De tegenstemmende raadsleden die het maar een landelijke kwestie vinden, moeten op zijn minst met geheugenverlies te kampen hebben gehad.

Eerdere artikelen over dit onderwerp, met daarin onder andere een weerlegging van argumenten die tegenstanders hanteren:
23 maart: Gemeenten en kinderpardon.
1 maart: Gemeentelijke oneigenlijkheid over kinderpardon?
16 februari: Gemeenteraden moeten geen Tweede kamer spelen?
15 februari: Gemeenten versus Rijk.
8 februari: Pardon? Kinderpardon!

Kinderpardon en andere moties

GemeenteMet de zogenaamde ‘motie kinderpardon’ roepen gemeenteraden hun colleges van B&W op, er bij minister Leers op aan te dringen een initiatiefwet van PvdA en CU aan te nemen. Die wet beoogt een pardon voor asielkinderen die door toedoen van de overheid 8 jaar of langer in Nederland zijn.

Het is niet de enige motie die over een landelijke thema gaat en tot doel heeft bij kabinet en/of Tweede Kamer aan te kloppen. De laatste weken passeren ook moties over een statiegeldregeling voor plastic flesjes, het opslaan van kernafval en het opslaan van biometrische gegevens (bijvoorbeeld de vingerafdruk op paspoorten).
Al deze moties worden vooral ingediend door aan de landelijke oppositie verbonden partijen. PvdA, GroenLinks, CU en D66 zijn behoorlijk actief. De deelname van het CDA is erg wisselend. In sommige plaatsen mede-indiener, in andere plaatsen tegenstanders van die moties. De VVD is voor het overgrote deel tegen deze moties.

Met name VVD-raadsleden komen met het argument dat het kinderpardon een onderwerp voor de landelijke politiek is en dus niet in de gemeenteraad thuishoort. Desondanks hebben in 24 gemeenten 60 VVD’ers voor deze motie gestemd. In twee gemeenten was de VVD zelfs mede-indiener van de motie.
De VVD’ers ( en ook raadsleden van CDA en D66) die met dit specifieke argument op de proppen komen, hebben flink boter op hun hoofd. Er zijn namelijk zaken denkbaar waar de VVD wel een motie steunt of indient, betreffende een zaak die bij kabinet of parlement moet worden aangekaart.

In een overzicht van afgehandelde moties in de gemeenteraad van Hoorn vonden we een motie van 8 november 2011. Motie: Greenport Noord-Holland Noord (VVD, D66, VOCHoorn en Fractie Tonnaer. Unaniem gesteund), behandeld bij de begroting 2012. Tekst: In deze motie wordt uitgesproken: De Tweede Kamer der Staten Generaal op te roepen Noord-Holland Noord in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte toe te voegen als greenport; Het college te vragen de uitspraak van de gemeenteraad van Hoorn kenbaar te maken bij de Tweede Kamer der Staten Generaal.

Nog fraaier is de motie Treurige vertrekregeling (pdf), die 20 maart 2012 in de gemeenteraad Westland aan de orde kwam en ondersteund werd door de VVD.
In de motie verzoekt de raad het college van B&W de motie en een begeleidende brief naar het Kabinet en de Eerste Kamer der Staten-Generaal te sturen met het dringende verzoek om de Wet norm Topinkomens zo spoedig mogelijk te doen behandelen om buitensporige beloningen en riante vertrekregelingen voor bestuurders en leden van de Raad van Toezicht niet langer mogelijk te maken.

Niet alle moties die de VVD steunt of indient halen een meerderheid. In Gemert-Bakel komen we in de Besluitenlijst raadsvergadering 8 maart 2012 de motie St. Nicolaascomité tegen. De motie riep op uit te spreken dat het comité voor subsidie in aanmerking komt nu de doelgroep, jeugd, tot één van de doelgroepen van het subsidiebeleid behoort. De motie haalde het niet.
Geen echt landelijk thema, maar wel enigszins gerelateerd gezien de reactie van de lokale partij Dorpsbelang. Die diende een motie in waarin afkeuring wordt uitgesproken over het door de regeringspartijen CDA en VVD gevoerde bezuinigingsbeleid alsmede de door deze partijen doorgezette decentralisatie van taken zonder toereikende middelen voor de gemeenten. Deze motie werd wel aangenomen.

Met de ‘motie kinderpardon’ gaat het goed. In iets meer dan de helft van alle gemeenten is de motie aan de orde geweest. Een overzicht van die gemeenten, met cijfers, stemverhoudingen en verdere details vind je in dit exceldocument. Hieronder een samenvatting in wat het zou betekenen, als je de stemverhoudingen relateert aan het aantal inwoners.

Motie

 

Eerdere artikelen over dit onderwerp, met daarin onder andere een weerlegging van argumenten die tegenstanders hanteren:
4 april: Lokale en landelijke (e)moties.
23 maart: Gemeenten en kinderpardon.
1 maart: Gemeentelijke oneigenlijkheid over kinderpardon?
16 februari: Gemeenteraden moeten geen Tweede kamer spelen?
15 februari: Gemeenten versus Rijk.
8 februari: Pardon? Kinderpardon!

Gemeentelijke oneigenlijkheid over kinderpardon?

KinderpardonRuim 30 procent van alle gemeenten hebben een standpunt ingenomen over de ‘motie kinderpardon’. Een motie waarin colleges van B&W wordt opgedragen bij minister Leers er op aan te dringen de initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie, de zogenaamde wortelingswet (pdf)  aan te nemen. Ruim 25% van alle gemeenten stemden voor de motie, zo’n 5% was tegen en 0,48% trok de motie in wegens te weinig steun in de gemeenteraad. De laatste stand in dit exceldocument, met vermelding van bronnen en diverse details (update van 2 maart onderaan dit artikel).

GroenLinks parlementariër Tofik Dibi kwam op het idee de steun van gemeenten te vragen. In de meeste plaatsen heeft deze partij dan ook de motie ingediend. Vaak met steun van PvdA en CU, maar ook van lokale partijen.
De  lokale CDA-fracties reageren verdeeld, maar in Maastricht was het juist deze partij die zelf een motie indiende. In sommige andere plaatsen waren CDA’ers medeondertekenaars van de motie. De meerderheid van de VVD-fracties zijn tegen. Toch kwam het in acht gemeenten voor dat in totaal 14 VVD’ers voor de motie stemden.

De tegenstemmers brengen een aantal argumenten in, die stuk voor stuk zijn te ontzenuwen. Laten we ze eens even doornemen.

1. Veel gehoord argument is dat een eventueel ‘kinderpardon’ geen onderwerp is voor de gemeenteraad.
Het is waar dat het asielbeleid een taak van het Rijk is. Is daarmee de kous af? Nee. Al ruim 10 jaar liggen gemeenten in de clinch met het Rijk over diverse consequenties van dat beleid.  Niet alleen omdat gemeenten als eerste met de zogeheten schrijnende gevallen worden geconfronteerd of met dakloze asielzoekers kregen te maken. Ook omdat de gemeenten betrokken zijn bij een deel van de uitvoering van het asielbeleid. Dat kan om huisvesting gaan, of leerlingenvervoer, ook van minderjarige asielzoekers die in afwachting van uitzetting zijn.

2. Als gemeenten druk uit gaan oefenen frustreren ze de democratische besluitvorming in Den Haag.
Gemeenten bleken niet te beroerd die besluitvorming te frustreren als het om eigen belang gaat. Denk aan de commotie vorig jaar rond het Bestuursakkoord, of de recente onrust over kleinere gemeenteraden. Bovendien trekken kabinetten en Tweede Kamer in hun besluitvorming zich meestal weinig aan van lokale geluiden. Gemeenten, inclusief burgemeesters, wethouders en raadsleden van VVD-signatuur klagen daar bij herhaling over, getuige de voorbeelden die in dit artikel van het NRC (2005) te vinden is en in een VNG-rapport (pdf) over decentralisatie.

3. Gemeentelijke moties zijn niet meer dan symboolpolitiek.
Ja, en? Juist gemeenten, overheden die dichter bij burgers staan dan de centrale overheid kunnen signalen uit hun samenleving overbrengen. Als het Rijk niet alleen met petities en demonstraties van groepen burgers te maken krijgt, maar ook van collega-overheden, dan kan de impact van een symbool van betekenis zijn. Historisch voorbeeld komt uit 1981 toen de gemeente Hellevoetsluis zich tot kernwapenvrije gemeente benoemde en zo’n 200 gemeenten volgden dat voorbeeld.  De media-aandacht die dat genereerde leidde er onder ander toe dat ook gemeenten in andere Europese landen zich kernwapenvrij verklaarden (bron: artikel Trouw, 2009).

4.Kinderpardon is slecht omdat het bevordert dat ouders kinderen inzetten om procedures te rekken.
Nog los van het feit dat dit argument blijk geeft van een uiterst zwartgallige kijk op menselijk gedrag, is het niet het kinderpardon of het gedrag van ouders procedures rekt, maar zijn het de procedures hier en in het land van herkomst zelf. Bovendien wordt in de initiatiefwet expliciet genoemd dat het kinderpardon alleen mag gelden voor mensen die zich keurig aan de procedures hebben gehouden.

5. Kinderpardon is slecht omdat er een aanzuigende werking vanuit gaat.
Een argument dat ook van stal werd gehaald toen er werd gediscussieerd over het generaal pardon. De vermoedens bleken niet waar.

6. Kinderpardon is slecht wegens rechtsongelijkheid.
Nu een kinderpardon invoeren zou niet eerlijk zijn tegenover al die mensen die voorheen daar geen voordel van hadden. Een argument dat nu door tegenstanders druk wordt geciteerd uit het negatieve advies dat de Raad van State uitbracht over de initiatiefwet. Daar kunnen we kort over zijn: nieuwe wetten of wetswijzigingen gaan vaak gepaard met dat soort rechtsongelijkheid. Sommigen moeten wel tot hun 67e doorwerken, anderen niet. Er worden ook geen verhoogde bijdragen met terugwerkende kracht gevorderd. Boetes die een week voor invoering werden uitgeschreven omdat op bepaalde trajecten harder dan 130 km werd gereden, worden niet terugbetaald.

Natuurlijk heeft iedereen het recht tegen het kinderpardon te zijn. Maar houdt de discussie dan wel zindelijk en gebruik juiste argumenten.

Update 2 maart (zie dit exceldocument): 110 gemeenten voor, 22 tegen. In 2 gemeenten is motie ingetrokken wegens weinig steun. Voor zover hier bekend: 906 raadsleden voor, 467 tegen.
In 9 gemeenten hebben 17 VVD-raadsleden voor de motie gestemd.

Update 4 april: In meer dan de helft van alle gemeenten motie aan de orde gweeest. 167 voor, 41 tegen. In 5 gemeenten is motie ingetrokken, wegens weinig steun.
In 25 gemeenten stemden 62 VVD-raadsleden voor de motie. In 3 gemeenten was VVD-fractie mede-indiener.

Gemeenten versus asielbeleid Rijk

VNG-Rijk Laatste update gemeenteraden onderaan dit artikel.

“We zijn geen lokaal uitvoeringskantoor van het Rijk. We zijn er in de eerste plaats voor onze inwoners. Voor hen willen we er het beste van maken”.
Dat zei Annemarie Jorritsma vorig jaar, nadat een grote meerderheid van de gemeenten het Bestuursakkoord maar gedeeltelijk had aangenomen. Geheel tegen de zin van kabinet Rutte, dat ondanks dreigementen geld terug te trekken, niets anders kon dan met een herzien akkoord verder met de gemeenten de plannen voor decentralisatie uit te werken. Het Bestuursakkoord heet nu “Bestuursafspraken 2011-2015”.

Dat was de laatste grote aanvaring tussen lokaal en centraal bestuur. Kern van de zaak: gemeenten willen wel taken van het rijk of provincie overnemen. Graag zelfs. Maar niet zonder adequate financiering. Het spreekt vanzelf dat decentralisering de gemeenten zodanig aangaat, dat er flink over is gedebatteerd in alle gemeenteraden. Het spreekt evenzeer vanzelf dat het Rijk de verder onderhandelt met de gemeenten, toen het verzet enorm bleek.

Hoe zal het kabinet reageren golf van aangenomen moties over het kinderpardon? De een na de andere gemeenteraad stuurt burgemeester en/of wethouders er op uit om bij minister Leers over te halen de initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie aan te nemen. Die initiatiefwet heeft tot doel een generaal pardon te regelen voor minderjarige asielzoekers, die door fouten van de overheid langer dan drie jaar in Nederland zijn.

Een veel gehoord argument van tegenstanders van lokale moties is dat een gemeenteraad zich niet met landelijke kwesties moet bemoeien. Sommige tegenstanders voegen er aan toe dat het de landelijke besluitvorming niet zal helpen of misschien wel kan frustreren.
Dat laatste is misschien waar, de rest van het betoog beslist niet. Gemeenten krijgen namelijk direct te maken met gevolgen van landelijk asielbeleid. Het asielbeleid mag gerust de tweede grote aanvaring tussen lokaal en centraal bestuur genoemd worden. Gemeenten liggen al ruim 10 jaar overhoop met het Rijk over de consequenties van een stringenter asielbeleid.

In 2002 weigerden 60 gemeenten uitgeprocedeerde Somaliërs en Irakezen op straat te zetten. In 2003 verklaarde de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) niet mee te zullen werken aan het uitzetten van zo’n vierduizend asielzoekers, die niet onder het generaal pardon vielen. De VNG ging bij de Tweede Kamer lobbyen om een verruiming van de pardonregeling te bepleiten. Mede door het grote verzet van de gemeenten, kwam het in 2006 tot een motie van wantrouwen tegen toenmalig minister Verdonk, die haar portefeuille kwijtraakte.

Hirsch Ballin mocht het overnemen en ook hij raakte in conflict met de gemeenten. In 2010 droeg hij  de gemeenten op noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers te sluiten. Wethouders vonden dat ze verantwoordelijk waren voor de humaniteit en veiligheid in hun gemeenten. Het rigide beleid van het Rijk zou dat in gevaar brengen.
Ook nu leidde de druk van de gemeenten tot enige inschikkelijkheid bij het Rijk. Hirsch Ballin kondigde aan dat asielzoekers niet meer op straat worden gezet en dat de procedures rondom asielaanvragen versoepeld zouden worden.

Inmiddels vinden 45 gemeenten dat landelijk beleid wel degelijk lokale belangen raakt. En dat klopt natuurlijk ook. Evenals in vorige jaren het Rijk de gemeenten wil dwingen volwassen asielzoekers de toegang tot allerlei voorzieningen te weigeren, zullen gemeenten ook minderjarigen uit openbare scholen moeten verwijderen. Ook als het gaat om volledig ingeburgerde kinderen, uit landen waar nog steeds veel mis is. Ook voor hen willen gemeenten er het beste van maken, om het citaat van Jorritsma maar even uit het verband te rukken.

Het zal nog tot eind maart duren voor duidelijk is hoeveel gemeenten de motie kinderpardon hebben aangenomen en hoe groot de lokale druk op minister Leers dus zal zijn. Het aantal voorstanders van de motie groeit op dit moment harder, dan het aantal tegenstanders.

In dit exceldocument houden we de stand van zaken bij. Met bronnen en details over, bijvoorbeeld, stemverhoudingen binnen gemeenteraden, voor zover bekend. Laatste update: 45 gemeenten voor, 14 tegen (een week geleden waren 31 gemeenten voor en 12 tegen).
Deze week komt de motie in zeker nog zeven gemeenten aan de orde. Wie de uitkomst weet mag het hier in de reacties melden.

Update 15 februari, 22:00 uur: 52 gemeenten voor, 17 tegen. Zie bronnen en bijzonderheden in dit excelcocument.
22: 30 uur: Nu 54 voor met nog 7 raadsvergaderingen gaande in Den Haag, Eemsmond, Aalburg, Aalsmeer, Ameland, Apeldoorn en Soest.
 

Gemeenten verwijten Rijk onbehoorlijk bestuur

LogosHet kabinet houdt zich niet aan de Code voor interbestuurlijke verhoudingen, schrijft de VNG in haar magazine. De verenigde gemeenten kijken misnoegd terug op een jaar samenwerking met Rutte I. Daar is alle reden toe, want de ergste storm rond het bestuursakkoord lijkt voorbij te zijn, maar de partners zijn er nog lang niet helemaal uit.

In 2004 werd de Code voor interbestuurlijke verhoudingen opgesteld, waarin werd afgesproken dat de het Rijk beleidsvoornemens die van invloed zijn op het lokale bestuur, de gemeenten zo vroeg mogelijk met de gemeenten bespreekt.
Het kabinet Rutte brengt die beleefdheid niet op. “Zo kregen de gezamenlijke gemeenten welgeteld zes weken om de Wet werken naar vermogen te beoordelen”, schrijft de VNG.  En dat niet alleen. Het kabinet verzuimt ook vaak de financiële consequenties duidelijk te maken.
Zo kan er niet gewerkt worden. Afspraak is afspraak, stelt het VNG. Dat moet ook voor Rutte I gelden.

De gemeenten worden door het Rijk zwaar onder druk gezet. Meer taken, minder geld. En dan ook nog eens geschoffeerd worden. Het kabinet lijkt zich te gedragen als een directeur die een irritant gebrek aan communicatie vertoont of omgangsvormen geheel naar eigen inzicht hanteert.
Daar moet Rutte I toch een beetje mee oppassen. Zure boodschappen zijn al lastig te verteren, als die ook nog eens van de een op de ander dag door de strot worden geduwd, ontstaat er vanzelf verzet.

De gemeenten zijn zeker niet tegen bezuinigingen, maar wel tegen onbeleefdheid. Is dat de boodschap van de VNG?
Dat is dan enigszins gedwongen. Het kabinet bleek lang doof voor inhoudelijke argumenten tegen het Bestuursakkoord. We horen weinig meer over de ontwikkelingen op dit moment, maar ga er rustig van uit dat het kabinet die doofheid zo lang mogelijk vol wenst te houden. Misschien dat daarom de VNG het over een andere boeg gooit: onbehoorlijk bestuur.

Als Rutte er al op gaat reageren, valt zijn antwoord te voorspellen. Het is misschien allemaal niet zo netjes, dus sorry, maar we gaan wel zo door, omdat er nog een heel land terug gegeven moet worden aan de burgers. Daarmee suggererend dat hij niet anders kan.

Verplicht wordt gratis

IDkaartVerplichte keuzes zouden kosteloos moeten zijn, schreef ik in 2008 al. Het duurt lang voor zo’n margeblogje als dit, serieus wordt genomen, maar vandaag is het dan zo ver. De verplichte identiteitskaart moet gratis worden verstrekt. Op grond van die uitspraak van de Hoge Raad zijn de identiteitskaarten met onmiddellijke ingang gratis.

In 2004 maakte een inwoner van de gemeente Leudal  bezwaar tegen de kosten voor een rijbewijs en een identiteitskaart. Het bezwaar werd afgewezen. De burger ging in beroep bij de rechter. De rechtbank in Roermond stelde dat de aanvraag voor een rijbewijs en een identiteitskaart een individueel belang diende en verklaarde het bezwaar van de burger ongegrond.
Daar liet de burger het niet bij zitten en ging in hoger beroep. Het gerechtshof in Den Bosch gaf de man gelijk, wat de identiteitskaart betreft. Omdat in 2004 de identificatieplicht is ingesteld, is het publieke belang zwaarder gaan wegen en zou de gemeente de kaart kosteloos moeten verstrekken.

Dat liet de overheid natuurlijk niet op zich zitten en ging in beroep bij de Hoge Raad. Ook deze oordeelde dat, op grond van de identificatieplicht,  bij de identiteitskaart het overheidsbelang groter is dan het privébelang en er daarom geen kosten voor mogen worden gerekend.
Voor een rijbewijs en een paspoort ligt dat anders, vindt de Hoge Raad en stelt: “Een rijbewijs is vereist om een motorrijtuig te mogen besturen; en een paspoort is een mondiaal erkend reisdocument. Voor deze beide identificatiebewijzen geldt daarom dat zij vooral ook een individualiseerbaar belang dienen. Aanvragers kiezer er zelf voor om een motorrijtuig te besturen of te reizen. Daarvoor mag een gemeente dus leges heffen”.

Ten aanzien van het rijbewijs heb ik toch wat twijfels, zoals ik in 2010 schreef. Het klopt dat autorijden niet verplicht is. Maar het mag alleen met een rijbewijs. Het briefje waarop het CBR verklaart dat je je rijexamen hebt gehaald, zou dan genoeg moeten zijn. Dat is niet zo, want met dat briefje moet je nog je rijbewijs aanvragen. Dat alleen al zorgt voor extra kosten die de burger moet maken om boetes te voorkomen.  En omdat de overheid dat document ook tot identiteitsbewijs heeft verheven, zou het naar mijn idee ook gratis moeten zijn.

Eigenlijk zouden alle zaken waar sprake is van een gedwongen keuze, gratis moeten zijn of niet tot hogere kosten voor de afnemer moeten leiden. Wie met het openbaar vervoer wil, verplicht zich een OV-chipkaart aan te schaffen. Een product waarvan de veiligheid niet is gegarandeerd en de Zuid-Hollandse consumenten 2,4 miljoen euro meer gaat kosten. Er was beloofd dat deze verandering kostenneutraal zou zijn. De enige keuze die de consument heeft, is niet van het openbaar vervoer gebruik te maken, was mijn stelling eerder dit jaar.
Zo kan ook de vraag gesteld worden of de zorgverzekering wel zo duur moet zijn, sinds deze verplicht is gesteld. Iemand die zorg nodig heeft en zich niet heeft verzekerd, kan toch de volle mep betalen?

De uitspraak van de Hoge Raad is een stap voorwaarts. Minister Donner gaat nu met de gemeenten overleggen wat de financiële gevolgen zijn. Er valt immers een bron van inkomsten weg. Wie weet heeft de uitspraak van de Hoge Raad een neveneffect: iets minder verplichte bezuinigingen voor de gemeenten. Dan wordt het een dubbel mooie uitspraak. Gaat hier een precedentwerking van uit zijn straks alle verplichte keuzes gratis?