Tag archieven: justitie

Oranje stroom verboden?

Oranje stroom verboden? Quote van de week: “Wij handhaven de Wet op de kansspelen, niet de reclame code commissie”. (aldus een woordvoerder van Justitie in De Volkskrant).

Ook die reclame al gezien waar een energieleverancier een jaar lang gratis stroom aanbiedt, als Oranje wereldkampioen voetbal wordt? Dat wil zeggen: sluit je voor een bepaalde datum een contract en ‘onze jongens’ winnen de finale, dan maak je kans op een jaar gratis stroom. Dat is dus twee keer gokken. Eerst op de finale-uitslag. Vervolgens maar hopen dat je een van de gelukkig abonnementhouders zult worden.

Het ministerie van Justitie ziet dat als een kansspelletje en de energiemaatschappij heeft verzuimd de spelregels op te stellen volgens de wet op de kansspelen. De leverancier zegt in alle eer en geweten de reclame opgezet te hebben. Men heeft zelfs de Reclame Code Commissie geraadpleegd, die er geen misleidende reclame in zag.
Die commissie zegt dat de voorzitter (de reclame code commissaris) een voorlopige, niet bindend uitspraakje heeft gedaan en de leverancier zich er dus niet op kan beroepen.

Het is op zich een beetje vreemd dat Justitie niet eerder een energieleverancier als kansspelprovider heeft aangemerkt. Er bestaat immers altijd een kans dat je, bijvoorbeeld, Nederland – Brazilië hebt gemist, omdat er
geen stroom is.
Ook vreemd dat nu deze energieleverancier wordt aangepakt, terwijl andere bedrijven soortgelijke aanbiedingen op de markt hebben, volgens de Volkskrant.

Volgens Justitie moet de aanbieder snel duidelijk maken dat het om een kansspelletje gaat, waar hooguit 222 nieuwe abonnementhouders de prijs in de wacht zullen slepen. Bij een promotioneel kansspel mag er niet meer dan 100 duizend euro worden uitgeloofd.
Volgens de stroomuitbater hebben zich al duizenden mensen aangemeld. Zouden die niet door hebben dat het om een kansje gaat?

Dat zou kunnen als men de voorwaarden niet leest. Onder de kop “Nu 1 jaar gratis stroom” (aangeboden door niemand minder dan Maurice de Hond, bekend van tal van andere misleidingen), staat: “… en als Oranje wereldkampioen wordt dan krijgt u 1 jaar gratis stroom. Stap direct over”. Met meteen de “Ja, ik meld me aan”-knop (zie de
bewuste reclame).
Even naar beneden gescrolld en daar staat dan in de voorwaarden dat het slechts om een kans gaat.
Nu leest iemand met gezond verstand altijd de kleine lettertjes, maar de hele opzet van de reclame is van de welbekende misleidende fuik, waar al velen eerder zijn ingetrapt.

Niet doen, zou ik zeggen. Bovendien, wie wil er nou Oranje stroom?

De wet van het nieuwe jaar

De wet van het nieuwe jaar Het begin van elk nieuw jaar, ziet er hetzelfde uit als die van het vorige jaar. Al die moeite van vuurwerk, champagne, beste wensen en goede voornemens, lijken dus nauwelijks de moeite waard. De eerste dagen is het vooral oppassen voor niet ontploft vuurwerk. En voor de wet.

Iedere burger wordt geacht die te kennen. Dat is niet te doen, omdat elke eerste januari er weer wetten worden gewijzigd, afgeschaft of toegevoegd.
De overheid doet op eigen wijze haar best de burger voor te lichten, maar het is niet zeker dat daarmee de burger de wet op zijn duimpje kent. Daarom de overheid maar een handje geholpen en hier een paar grepen uit de nieuwe wetten en regelingen in 2010.

Goed nieuws voor mensen die wat na te laten hebben. De belastingtarieven op erfenissen gaan omlaag. Slecht nieuws voor de toekomst?
In 2006 werd er nog een idee gelanceerd, om de tarieven juist te verhogen. Daarmee zou een deel van de kosten gedekt kunnen worden, die de vergrijzing met zich mee gaan brengen. Moeten we nu blij of droevig zijn met deze wetswijziging?

Elk bestuur kan wel eens een foutje maken. Een nieuwe wet kan soms onbedoelde en onvoorziene narigheden opleveren. Dan moet zo’n wet ingetrokken worden en de verbeterde versie moet de hele procedure doorlopen. Die rimram is niet langer nodig.
Een manco in een wet of regeling komt vaak pas aan het licht, als er iemand de dupe van is geworden. Die kan naar de bestuursrechter stappen, om zijn verhaal te halen. Per 1 januari kan de rechter de regelgever in de gelegenheid geven reparatiewerk te verrichten. Scheelt tijd en kosten.
Goede regeling? Of biedt dat ruimte om in de haast met wetgevende oplossingen te komen, meer “besluiten met gebreken” te produceren?

Het is één van de wijzigingen die op de
website van justitie zijn te lezen. Daar wordt ook iedereen die het internet afstruint, gewaarschuwd. Personen die zich toegang verschaffen tot kinderporno op internet worden strafbaar.
Nu is iedereen natuurlijk tegen kinderporno, dus wat zou men ook te zoeken hebben op websites met ranzige content? De overheid meent dat deze maatregel de mogelijkheden vergroot “tot optreden tegen kinderporno op internet en andere informatiesystemen”.

Dat lijkt me iets te idealistisch gesteld. Want zou het strafbaar stellen van de gebruiker, het aanbod echt verminderen? Ik vrees van niet. Dus zolang providers niet zulke content weren, kan een verkeerde muisklik iemand in problemen brengen. Mij zul je in ieder geval niet meer zien googlen met zoektermen als “kinderen”of “childhood”. Dan maar geen nieuws meer over opvoeding of kindersterfte door hongersnood.

Het nieuwe jaar is begonnen. Eén ding is anders: het wordt nog meer oppassen geblazen.

Drijfzand van het Jaar.

Drijfzand van het Jaar Ha! We kunnen de donkere dagen voor Kerst een stuk zonniger tegemoet zien. Het dreigingsniveau voor Nederland is verlaagd van substantieel naar beperkt, melden ministers Hirsch Ballin en Ter Horst.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) heeft een rapportje afgeleverd, waarin staat dat het met de terreurdreiging nu wel meevalt.

Mocht u onder de kerstboom een onbekend pakje aantreffen, dan niet meteen 112 bellen. De enige dreiging waar nu nog aan wordt gewerkt is
de jaarwisseling. Dat gaat een massaal feest worden en daar hebben we slechte ervaringen mee. Dus krijgt de plaatselijke politie dit keer wel hulptroepen aangeboden.

Daarmee hebben we alle dreiging wel gehad? Een rondgang in het Nederlandse poldernieuws leert anders. Alleen vandaag al wordt de ene dreiging na de andere gemeld.
Staatssecretaris van justitie dreigt met actie tegen de Orde van Advocaten als hun broeders blijven zitten op het moment dat de rechter de zaal instapt.
De Europese campagne schoolfruit dreigt in Nederland te mislukken.
In Noord Holland meldt de Milieufederatie dat het platteland dreigt te verrommelen. Sterker nog: verstening van het platteland dreigt.
En uit Den Haag komt het alarmerende bericht dat leegloop dreigt bij ADO.

Dat is dan alleen nog maar de dreiging van vandaag. Het hele jaar rinkelden de alarmbellen.
Vier dagen geleden: een geloofsbelijdenis van protestantse kerken dreigt een last voor orthodoxen te worden. Net toen een dag ervoor gemeld werd dat een botsing dreigt tussen gemeenten en staatssecretaris Albayrak, over de noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers.
Op 7 december trok minister Cramer aan de noodklok omdat een tekort aan koelmiddel dreigt, waardoor bedrijfsprocessen op rampen kunnen uitdraaien.
November: Diezelfde minister dreigt provincies en gemeenten aan te pakken over de onveilige opslag van brandgevaarlijke stoffen.

September: Hirsch Ballin stelt ferm dat door de economische crisis de criminaliteit
dreigt toe te nemen. Zijn collega Rouvoet dreigt Amsterdam en Rotterdam onder curatele te zetten, als ze hun jeugdzorg niet een beetje op orde maken.Verder werd de polder bedreigd uit het buitenland. De Vlaamse premier dreigde met acties als het slootje bij Terneuzen niet fiks wordt uitgebaggerd.

In juni meer buitenlandse dreiging. China
dreigde met beschadiging van de relaties met ons, als de Daila Lama werd toegelaten.
In mei uitte staatsboekhouder Bos een van zijn vele bedreigingen richting de financiële sector.

Het bedreigingsniveau is dus nog steeds erg hoog. En dan moeten over tot Code Beperkt, omdat alleen een vermoedelijk religieus clubje zich beperkt heeft tot een schertsvertoning bij de Ikea in Amsterdam?
Hoewel, daar hebben we nog dagen plezier van gehad in het nieuws en in de discussie op weblogs.

Misschien kunnen we de zogenaamde aanslag op de Ikea bombarderen tot De Dreiging van 2009? Of heeft u ander kandidaten? Nomineer hier de grootste, of de leukste, of de flauwste dreiging van dit jaar. Over een paar dagen volgt de stemronde en kun je mee bepalen welke dreiging de Drijfzand van het Jaar-award mag krijgen. Want er kwamen nogal wat dreigingen voorbij die op drijfzand lijken gebaseerd.

Minder draaideurcriminelen

Minder draaideurcriminelen Trots kondigt minister Hirsch Ballin aan dat ex-gevangenen na hun straf minder in herhaling vallen. Het aantal recidivisten is tussen 2004 en 2006 met 5 procent gedaald.
Daarmee zijn we er nog niet, meent de minister, maar duidelijk is dat de persoonsgerichte aanpak werkt. Een aanpak waarbij straf wordt gecombineerd met andere maatregelen, gericht op voorkomen van herhaling.

Nu is er niet zo gek veel bekend over de loopbaanontwikkeling van het boevenpad. De onderzoeken die er zijn leggen tal van relaties tussen de criminele carrière en factoren als opvoeding, scholing, soorten straf, herkomst en leeftijd. Elke afzonderlijke factor lijkt altijd wel enige invloed te hebben op hoe lang iemand werkzaam blijft in de illegale sector en hoe succesvol hij of zij daarmee is.

Een persoonsgerichte aanpak kan herhaling voorkomen als met “straf op maat” rekening wordt gehouden met de diverse factoren. De 5 procent die Hirsch Ballin noemt, lijkt me echter iets te weinig om met zekerheid te kunnen stellen dat dit de doorbraak is bij het terugdringen van recidive. Ik hoop van harte dat Hirsch Ballin gelijk heeft, want alleen een strafgerichte aanpak is naar mijn mening niet de manier om boeven op andere carrièrekansen te wijzen.

Twee factoren zouden wel eens kunnen bijdragen aan die 5 procent daling. Om te beginnen is de totale criminaliteit de laatste jaren gedaald. Dat verschilt overigens per soort misdrijf. Het aantal vermogensdelicten (bijv. diefstal), verkeersdelicten (bijv. doorrijden na ongeval) is de laatste vijf jaar gedaald Geweldsdelicten en vernielingen zijn echter toegenomen. Alle overige delicten zijn tussen 2004 en 2006 verminderd, hoewel ze relatief vaker voorkomen dan in 2002.

Een andere factor is de leeftijd. Werken jonge boeven door tot ver na hun 67e? In het algemeen geldt dat de meeste delinquenten en na hun 45e wel voor gezien houden. De meeste misdrijven worden gepleegd door 12 tot 45-jarigen. Het aantal recidivisten is echter in de categorie meerplegers de laatste jaren gestegen. Alleen bij echte diehards, de veelplegers, zie je dat het percentage afneemt. Behalve bij 45-plussers. Daar is een lichte stijging te zien (zie deze
CBS-statistieken).

Het is dus nog te vroeg gejuicht. De lichte stijging onder 45-plussers kan misschien worden verklaard door de vergrijzing. Het Openbaar Ministerie wees eerder al op een toename van
bejaarde boeven. Hun aandeel in de criminaliteit blijft nog beperkt, maar toch maakt men zich wat zorgen. Ook al blijkt dat de toename wordt beïnvloed door leeftijdgerelateerde delicten. Er wordt vaker doorgereden na een ongeval door 80-plussers.

Nu zullen die niet zo vaak in herhaling vallen, omdat het rijbewijs wordt ingetrokken. Dat is natuurlijk ook een persoonsgerichte aanpak.
Verkeersdelicten zijn nou net de enige categorie waar 45-plussers al jaren hoger scoren dan de jongeren. Bij alle andere delicten blijven de ouderen achter. Mogen we daaruit concluderen dat die 5 procent minder recidivisten ook wel eens gerelateerd zou kunnen zijn aan de vergrijzing?

Criminelen tot naturalisatie gedwongen?

Criminelen tot naturalisatie gedwongen? Om te voorkomen dat het land afglijdt, wordt de glijdende schaal aangescherpt. Dat is zo’n beetje het antwoord van het kabinet op de wens van sommigen om alle criminele vreemdelingen het land uit te zetten. Om tegemoet te komen aan wat onderbuikgeluiden is tot een strengere aanpak van de criminele vreemdelingen besloten.

Daartoe wordt de glijdende schaal aangescherpt. Een instrument om de criteria te bepalen voor uitzetting van veroordeelde vreemdelingen. Hoe korter iemand in Nederland verblijft, hoe lager de strafmaat kan zijn, hoe langer iemand hier vertoeft, hoe zwaarder de opgelegde straf moet zijn, om tot uitzetting over te gaan. Grofweg: iemand die net een week hier is en meteen een rol pepermuntjes ontvreemd kan meteen terug gestuurd worden. Iemand die hier al twaalf jaar is, moet heel wat meer op de kerfstok hebben.

Het kabinet heeft onderzoek laten doen naar de effecten bij aanscherping van de regels. Het WODC (Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum) concludeert in het
beschikbare rapport (pdf!), dat een aanscherping van de “naar schatting leidt tot iets meer beoordelingen”. Dat “iets meer” komt vooral voort uit de groep delinquenten die minder dan drie jaar hier verblijven.
Verder concludeert het WODC dat “de meerwaarde zeer bescheiden zijn, omdat er in de loop van 2002- 2008 steeds minder veroordeelde vreemdelingen zijn die nog maar kort een verblijfsvergunning hebben”.

Het WODC is niet over één nacht ijs gegaan. Eerst is over de periode 2002 – 2008 gekeken naar de huidige resultaten van de glijdende schaal. Om vervolgens de voorgestelde aanscherping nog eens los te laten op de doelgroep.
In de onderzochte periode kwam de WODC tot een onderzoeksgroep van 11.697 delinquenten (gemiddeld 1948 per jaar). Allemaal onherroepelijk veroordeeld. Je zou dus kunnen stellen dat politie en justitie aardig hun werk doen.

Toepassing van de huidige glijdende schaal leidt tot steeds minder uitzettingen. In 2005 kwamen ruim 300 delinquenten in aanmerking getoetst te worden, in 2007 waren dat er nog maar 32. Er zijn minder gegadigden waarop de criteria losgelaten kunnen worden, omdat er vrij weinig veroordeelde vreemdelingen het land uit- of instromen. De onderzochte populatie bouwt dus langer verblijf op en de meeste opgelegde straffen waren niet zwaar genoeg om binnen de criteria te vallen.

De huidige glijdende schaal levert tamelijk weinig verblijfsbeëindigingen op. Van de 11.697 delinquenten kwamen er 797 in aanmerking voor toetsing. Daarvan zijn er wel 485 het land uitgezet, maar slechts 28% daarvan op basis van de glijdende schaal. De overige 72% is op andere gronden uitgezet.

Aanscherping van de regels zou dus op zijn plaats zijn? Het kabinet vindt van wel. Belangrijkste wijziging van de regels: ook criminelen die langer dan vijf jaar hier verblijven, kunnen worden uitgezet. Het moet dan wel om veelplegers gaan, die herhaaldelijk een onvoorwaardelijke straf hebben gekregen.
Nogmaals, De WODC concludeert dus dat het weinig zin heeft. Het zal niet to veel meer uitzettingen leiden. Maakt niet uit, justitie en IND doen toch wel hun uiterste best mensen heen te zenden. In 2008 zijn er 7200 vreemdelingen gedwongen vertrokken. Die kregen niet de kans de crimineel te worden waar sommigen ze voor verslijten.

Maar goed, het kabinet kan het natuurlijk ook niet helpen dat strengere maatregelen nauwelijks effect hebben. Gewoon te weinig criminele vreemdelingen. Dat gegeven zal echter aan
dovedemonimans oren gericht zijn. Hooguit wordt het kabinet verweten met deze maatregelen de boeven op het idee te brengen zich maar te naturaliseren. Zou dat het listige plan zijn? Genaturaliseerd betekent Nederlander. En wie zou nou durven roepen dat elke Nederlandse crimineel het land uitgezet dient te worden?

Niet antwoorden een misdaad?

Niet antwoorden een misdaad?

Laten we het er nu niet over hebben dat het wat vreemd is dat een partij die stelselmatig vragen en debatten uit de weg gaat, een aanklacht indient tegen een minister die hetzelfde gedaan zou hebben. Laten we ook even vergeten dat dit kabinet ontelbare keren van ambtsmisdrijven beschuldigd had kunnen worden, omdat de PVV niet de eerste en enige is, die ontevreden is met bepaalde antwoorden.

Laten we eens kijken of die aanklacht nog ergens toe zal leiden.
Volgens staatsrechtgeleerde Tijn Kortmann,
in het NRC, is de aanklacht misplaatst. Ontevreden met een antwoord? Aan het werk en doorvragen. Is dat niet genoeg dan over tot de motie van wantrouwen. De heer Kortmann wijst op artikel 68 van de Grondwet, waarin staat dat het geven van informatie aan de Kamer verplicht is, mits niet in strijd met het belang van de staat.
Ik kan me voorstellen dat Van der Laan dat belang van de staat meegenomen heeft in zijn antwoord aan de PVV. Ook kan ik me voorstellen dat Kamerleden dat belang van de staat wat al te rekkelijk geïnterpreteerd vinden.
In een heel andere kwestie, de zaak Mink K., heeft de Hoge Raad in 2003 al wel eens beslist dat het recht van het parlement op inlichtingen zo fundamenteel is, dat “de minister slechts bij hoge uitzondering, en alleen met toereikende motivering, kan weigeren de Kamer in te lichten wegens strijdigheid met het belang van de Staat” (aldus
de Wikipedia).

De PVV haalt echter artikel 355 van het Wetboek van Strafrecht van stal, met name lid 4: Met gevangenisstraf van ten hoogste 3 jaren of geldboete van de vierde categorie, worden gestraft de hoofden van ministeriële departementen:
(…) die opzettelijk nalaten uitvoering te geven aan de bepalingen van de Grondwet of andere wetten of algemene maatregelen van inwendig bestuur van de staat, voor zover die uitvoering wegens de aard van het onderwerp tot hun ministeriële departementen behoort of uitdrukkelijk hun is opgedragen.

Het is geen unicum dat sommige mensen vinden dat bewindslieden een ambtsmisdrijf plegen en de bestuurder(s) graag voor de rechter hadden gezien. Een paar voorbeelden.
In 1977 vond Tom Schalken, hoogleraar straf- en procesrecht, dat Neelie Kroes zeer dubieus heeft gehandeld in de Rotterdamse Tank Cleaning-affaire. De 2e Kamercommissie Biesheuvel had verwijtbaar en bestuurlijk nalatig gedrag geconstateerd en dus zou Neelie Kroes, destijds verantwoordelijk als minister van Verkeer en Waterstaat, wel veroordeeld kunnen worden wegens ambtsmisdrijven. Een aanklacht is er nooit gekomen.

In 2000 meende R.M. Vennix, docent strafrecht, dat de ministers Peper en Korthals zich mogelijk schuldig gemaakt aan een ambtsmisdrijf, door toestemming te geven voor de grootscheepse fouilleringsactie eind november in de Rotterdamse Millinxbuurt. Ook hier is nooit een aanklacht ingediend.
In 2003 kwam er
wel een aanklacht. Prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn beschuldigden oud-premier Wim Kok en zijn toenmalige ministers Klaas de Vries en Gerrit Zalm van valsheid in geschrifte, schending van het ambtsgeheim, oplichting en ambtsdwang Het OM en minister Donner van Justitie besloten hier geen strafrechtelijk onderzoek naar te doen.

In 2005 wees advocaat M. Wijngaarden, gespecialiseerd in het vreemdelingenrecht, op een mogelijk ambtsmisdrijf, gepleegd door minister van Justitie Korthals, bij de naturalisatie van prinses Maxima. Alweer geen heuse aanklacht ingediend en geen onderzoek ingesteld.
In 2006 deed
rechtsfilosoof Afshin Ellian een oproep aan Piet Hein Donner, toen minister van Justitie, om een onderzoek in te stellen naar ambtsmisdrijven gepleegd door Rita Verdonk en Hilbrand Nawijn, in de kwestie Ayaan Hirsi Ali. Zij zouden bepalingen uit de grondwet met opzet hebben genegeerd, waardoor het mogelijk werd dat Hirsi Ali Kamerlid kon worden.

En dan hebben in 2007 nog de uitspraken van de Hoge Raad, in de zaken rond de Schipholbrand en de moord op Fortuyn. In beide gevallen werden bewindslieden van ambtsmisdrijven beschuldigd. Het Openbaar Ministerie wilde niet tot vervolging overgaan, waarna de klagers in beroep gingen bij de Hoge Raad. Die stelde echter dat “vervolging van zodanige ambtsmisdrijven uitsluitend kan worden gegeven bij Koninklijk besluit of bij een besluit van de Tweede Kamer der Staten-Generaal”. (In de zaal rond Fortuyn had de Hoge Raad in 2004 al eerder zo iets beslist).

Op grond van die uitspraken is het dus aan de koningin of de Tweede Kamer te besluiten of de aanklacht van de PVV in behandeling moet worden genomen. Ik zou zeggen: laten ze, tegen de traditie in, hier nou eens wel een zaak van maken. Op zich ben ik het eens met een ieder die vind dat de PVV haar werk gewoon beter moet doen. Niet alleen allerlei vragen stellen, maar met de luie reet uit het pluche en zelf informatie verzamelen en de minister er mee om de oren slaan. Het debat aangaan. Daarvoor worden ze tenslotte betaald.

Maar goed, geef de PVV nu eens de zin. Gewoon om eens te kijken wat er nou van die aanklacht overblijft. Ik durf mijn hand ervoor in het vuur te steken, dat er niet veel van overblijft en de klager dus veroordeeld zal moeten worden in de proceskosten, wegens belemmering van de rechtsgang.

De rechtbank als de Ekklèsia?

De rechtbank als de Ekklèsia? Het volk heeft gesproken: Als iemand een verkeersovertreding op agressieve wijze begaat, kan hij voortaan op een hogere strafeis rekenen, dan nu het geval is. Het OM (Openbaar Ministerie) heeft daartoe besloten na een volksraadpleging. Niet dat het volk op de stoel van de rechter is gaan zitten. Nee, het OM heeft het oor te luisteren gelegd bij het volk en de resultaten van deze hearing verwekt in haar nieuwe beleid.

Alsof de
Griekse Ekklèsia terug is. Iedere vrije rijke en arme burger, gestudeerd of niet, had recht van spreken op deze volksvergadering en mocht zijn kijk op openbare kwesties kenbaar maken. En dat is dus nu bij het OM gebeurd. Zoals Harm Brouwer, hoogste baas bij het OM in een interview in Trouw zei: „Je hoeft niet gestudeerd te hebben, om mee te kunnen praten over strafrecht.”

Het OM wilde wel eens weten hoe het zit met het maatschappelijk draagvlak van de gangbare strafeisen. De tot de OM-ekklèsia toegelaten burgers, ruim 2500 mensen, mochten via enquêtes en discussiepanels hun mening geven. Uiteindelijk neemt het OM twee suggesties van het volk over. Hogere strafeisen bij agressief verkeersgedrag en ook als er bij bedreiging en mishandeling discriminatie in het spel is.

Heeft het OM het maatschappelijk draagvlak nu goed in beeld? Dat valt tegen. In De Pers zegt Harm Brouwer namelijk dat de raadpleging geen representatief beeld geeft, want “het is niet gelukt om een goede afspiegeling van de samenleving te krijgen“.
En dan toch het beleid veranderen? En doorgaan met het oor lenen aan een niet representatief deel van het volk? Dat moet beter kunnen.

Ten eerste natuurlijk die representativiteit in orde krijgen en wat meer mensen erbij betrekken dan slechts 2500 burgers. Ten tweede kun je de meningen ook peilen door echte cases te laten beoordelen, maar dan wel met kennis van het volledige dossier. Uiteraard met weglating van namen, plaatsen en huisnummers. Desnoods met door acteurs gespeelde verdachten. Dat is allemaal veel intensiever, bewerkelijker en kostbaarder. Maar wel minder theoretisch. Het gaat dan om waar gebeurde zaken, waarin lotgevallen van echte mensen, daders en slachtoffers, in figureren.

Wie vreest voor de ongenuanceerde mening van het volk, moet dit bericht van de Raad voor de Rechtsspraak uit 2006, maar eens nader bestuderen. Uit een onderzoek bleek dat mensen die kennis hadden van het strafdossier milder oordeelden, dan een controlegroep die dezelfde zaken moest beoordelen aan de hand van alleen krantenberichten.

Kortom, de burger erbij betrekken kan zinvol zijn. Maar geef ze dan wel de relevante informatie. Het OM heeft dan waarschijnlijk steekhoudender suggesties om het beleid aan te passen, dan alleen de mening van Harm Brouwer zelf.

De maat nemen

De maat nemen Deze week is het dus een drukte aan dialogen. De 2e Kamer gaat de dialoog aan met de bewindslieden van Justitie en volgens een aantal partijen moet de zwaarte van straffen het onderwerp van gesprek worden.

De VVD wil een aantal delicten zwaarder bestraffen, met name kindermisbruik mag twee keer zo zwaar worden bestraft.
De PvdA wil het voorwaardelijke deel van een straf verlengen. Zo zou justitie meer tijd hebben een delinquent na de feitelijke straf te volgen en toezicht kunnen houden op gedragsverandering.
Het CDA wil een onderzoek naar straffen in andere landen. Als de strafmaat lager ligt dan in andere Europese landen en de V.S. dan moet Nederland de zaak gelijk trekken, ofwel ook een hogere strafmaat gaan hanteren.

Hirsch Ballin en zijn collega's zullen zich ongetwijfeld verweren, door te verwijzen naar de plannen om van straf en nazorg één samenhangend geheel te maken. Doel is natuurlijk de criminaliteit terug te dringen. Het is tamelijk frustrerend boeven te vangen, ze in het gevang te gooien en ze even later weer voor de rechter terug te zien. Het huidige stelsel werkt blijkbaar nog steeds als een draaideur, waar te veel wetsovertreders hun weg door vinden.

Hoewel ik meen dat geen enkele maatregel er toe zal leiden dat elke burger ook een brave burger zal zijn, hoop ik dat het zwaartepunt van het debat op dat thema “straf en nazorg” zal liggen. Met andere woorden: focus niet zozeer op het begrip “zwaarte” maar op de aard van de straf.

De vraag blijft of we ooit een consensus zullen bereiken over de lengte van gevangenisstraffen, wanneer je taakstraffen of zware boetes of pittige detentie moet toepassen en welke straffen over die ene kam van onrustgevoelens in de samenleving moeten worden geschoren.

De Raad voor de Rechtsspraak vindt dat we een heel redelijk stelsel hebben en helemaal niet te licht straffen. De Raad is niet te beroerd dat ook uit te leggen. De Raad meent dat we hier op maat straffen: “de meest toepasselijke straf voor de concrete situatie”.

Het is prima om uit te leggen hoe er wordt gestraft, want daar blijken nog al eens misverstanden over te zijn. Zo denkt een deel der natie dat “levenslang” hier helemaal niet levenslang is. De werkelijkheid is dat juist Nederland daar strenger in is dan landen om ons heen. Levenslang wordt naar de letter toegepast. Hooguit kan de minister van Justitie na 20 jaar een gratie overwegen, maar dat is hier de laatste 63 jaar slechts twee keer toegepast.

Ondertussen nemen de levenslange straffen aardig toe. In de periode na 1945 zijn er 38 levenslange straffen uitgedeeld, waarvan 25 na 2000.
Wat celstraffen betreft doet Nederland het, in internationaal verband, “niet slecht”. Het staat op de 10e plaats wat betreft veroordelingen, op de 12e plaats als het gaat om het aantal gevangenen en haalt de 10e plaats met gevangen in voorarrest (Gegevens worden bijgehouden door het
European Sourcebook, zie ook deze excelsheet). De aantallen stijgen alleen maar.

Dat moet voldoende reden zijn vooral te debatteren over het plan van aanpak dat Hirsch Ballin en Albayrak in gedachten hebben.
Een misschien wat lichte vergelijking, maar ik ben er van overtuigd dat de strafaanpak die ik vroeger op school mocht genieten, zijn vruchten geeft afgeworpen.
Als je wat uitvrat dan was het strafregels schrijven of wat uurtjes nablijven. Net als je dacht dat het daarmee was afgedaan, moest je met de meester aan tafel zitten en die ging een dialoog aan over je gedrag.

De meesters die ik heb gehad hebben dat heel kundig gedaan. Want het waren heel zinnige gesprekken en het gevoel twee keer zo zwaar gestraft te worden omdat je ook nog eens dat babbeltje aan moest gaan, verdween snel. Mijn meesters waren niet zo moraliserend, maar hielpen je inzien dat er leukere dingen zijn om je mee bezig te houden.

Hopelijk kan men deze week in de dialoog over schuld en boete, zich losmaken uit de boeien van straf alleen en durft men andere wegen te zoeken.

Met de complimenten van de burger

Met de complimenten van de burger

Het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau) deelde gisteren, namens de burgers, de complimenten uit aan de overheidsdiensten. “De burger”, zo stelt het SCP, is best blij met de kwaliteit van allerlei publieksdiensten.

Balkenende had het, in mei dit jaar, dus goed mis dat er teveel werd geklaagd. Maar goed, daarmee doelde hij vooral op “de stuurlui aan wal”. Het SCP stelt hem nu gerust: juist de gebruikers van publieke diensten zijn positiever dan de niet-gebruikers.

Het SCP lijkt hiermee ook een oude vete tussen de Nationale Ombudsman en Balkenende te beslechten in het voordeel van de laatste. In maart hekelde de premier een rapport van de Ombudsman, die durfde beweren dat lakse dienstverlening van de overheid tot botte burgers leidde.

De vrolijke conclusies van het SCP zijn gebaseerd op een onderzoek in 2006. Laten we eens kijken hoe het nou “werkelijk” zit.

Kwaliteit van de zorg.
In 2006 was ruim driekwart van de respondenten tevreden over de medische zorg in het algemeen. Ziekenhuizen komen er ook goed af, hoewel de hygiëne wel wat beter kan, maar de bejegening was prima. Over de kwaliteit van de thuiszorg is ook een grote meerderheid (70 tot 80%) zeer te spreken. Over verpleeg- en verzorgingshuizen, gehandicaptenzorg een geestelijke gezondheidszorg is men stukken minder positief: slechts 35% tot 50% van de respondenten oordeelt positief. Aldus het SCP.

De Nationale Ombudsman kwam in 2006 tot een wat ander beeld. Naast allerlei gegronde klachten over bejegening, maakte de ombudsman zich ook zorgen over het lange wachten op toewijzing van zorg. Een definitieve beslissing komt soms zo laat, dat mensen de nodige zorg niet meer kunnen krijgen. Het gaat hier om thuiszorg en het persoongebonden budget.
Nou niet zeuren. Het SCP stelde immers dat juist de gebruikers (de mensen die dus wel op tijd de zorg kregen toegewezen) uiterst tevreden waren over de thuiszorg.

Bij de kwaliteit van uitvoerende overheidsdiensten komen politie en justitie er bekaaid af. Het SCP ontdekte dat in 2006 bijna de helft van de respondenten de dienstverlening in die sectoren als slecht tot matig ervaart. Bijna de helft! Dus iets meer dan de helft is wel positief? Waarom op dit punt met de neagtieve minderheid beginnen?

De Nationale Ombudsman was in 2006 ook niet zo te spreken over een aantal zaken bij politie of justitie. Zo zou de controleerbaarheid van politieverhoren verbeterd moeten worden, evenals het doen en laten van de ME. Verder was een bepaalde regio herhaaldelijk het mikpunt van het ombudsman's onderscheidingvermogen.

De gemeenten komen er, aldus het SCP, een stuk beter af: “Het burgerloket en de gemeentereiniging worden het meest positief beoordeeld (slechts 3% beoordeelt ze als slecht), gevolgd door het onderhoud van het openbaar groen (12% slecht) en het aanvragen van een vergunning (14% slecht)”.

De Nationale Ombudsman had heel andere ervaringen. Vooral de communicatie tussen gemeente en burger liet te wensen over. Brieven naar de lokale overheden worden soms niet beantwoord en wie wel een teken van leven krijgt moet er erg lang op wachten. De ombudsman kreeg in 2005 ruim 1000 klachten over gemeenten en in 2006 waren dat er alweer ruim 1300.

Dan had het SCP ook lovende woorden over het onderwijs: “In 2006 bleek een meerderheid van de respondenten (ruim 60%) tevreden met het onderwijs in het algemeen”. Nuancering: “Tegenover een ruime groep tevreden gebruikers staat echter ook een niet te verwaarlozen groep ontevreden gebruikers, die bij sommige kwaliteitsaspecten kan oplopen tot 50%”.

Mag ik op dit punt de Ombudsman even passeren en verwijzen naar de commissie Dijsselbloem, die constateerde dat als gevolg van vele en snel opeenvolgende vernieuwingen het onderwijs er op dit moment erbarmelijk aan toe is?

Het SCP constateert dat de overheid zich vooral richt op verbetering van de productkwaliteit. De burger wil echter ook meer proces- en structuurkwaliteit. Een aardige bejegening aan het loket is prima, maar zonder te lange wachttijden of onbeantwoorde brieven graag. Dat zou een aardige bijdrage aan het geschetste positieve beeld leveren.

De Ombudsman constateerde dat er in 2006 25 procent meer klachten waren over allerlei overheidsdiensten. Dit jaar meldde de ombudsman dat er in 2007 een lichte daling te zien was, maar dat de overheid toch veel meer moest “investeren in de burger” om te voorkomen dat de verhouding tussen overheid en burger zich zou verharden. Toen waren de rapen gaar en werd hij door Balkenende op het matje geroepen.

Het SCP lijkt nu dus alsnog Balkenende in het gelijk te stellen. Het zijn vooral de gebruikers van publieke diensten die tevreden zijn. De ervaringsdeskundigen dus.

Maar de Ombudsman neemt toch alleen klachten in behandeling van mensen die een ervaring rijker zijn geworden? Zijn die door de SCP-onderzoekers over het hoofd gezien? Of komen er bij de Ombudsman zo weinig klagers langs, dat ze geen significante invloed op de SCP-resultaten kunnen hebben?

Wat denkt u?

Draaideurcriminelen

Draaideurcrimineel Hoe maak je van een draaideurcrimineel iemand waarmee je weer keurig door één deur kan?
Combineer straf met nazorg. Een beetje boef kan straks worden veroordeeld voor wat weken in de bajes en een paar jaar nazorg.
Als het aan minister Hirsch Ballin ligt wordt de reclassering een totaalpakket van straf en behandelmethoden.

Hoe is de situatie nu? Iemand komt in de gevangenis terecht. Daar wordt de tijd doorgebracht met wat werk, wat sporten en verder veel niks. Als een gedetineerde wil mag hij wat lezen of studeren. Een echte opleiding volgen zit er niet in, of het moet eenschriftelijke cursus zijn. Veel lezen en schrijven. Dat is voor de meeste gedetineerden niet haalbaar. Want de meeste gedetineerden waren al op het boevenpad nog voor ze de lagere school hadden afgemaakt.

Awel, als de tijd er op zit worden ze in het weekend los gelaten. Met 50 euro op zak de vrijheid in.
De meesten reizen af naar de gemeente waar ze het laatst rondhingen. Geen woning meer, geen baan meer, geen inkomen meer. Op maandagmorgen moeten ze aan de slag om dat allemaal weer te organiseren.Aanmelden bij de nachtopvang, waar ze veel “collega's” ontmoeten of slapen bij een “vriend”, die natuurlijk nog volop in het leventje zit waar de ex-gedetineerde denkt uit te kunnen stappen.
Maandagmorgen eerst naar het daklozenloket. Dan inschrijven bij het CWI, naar de Sociale Dienst om een daklozen uitkering aan te vragen. De best gemotiveerden stappen ook naar wat uitzendburo's om snel wat werk te vinden. Oh ja, en inschrijven bij een kamerverhuurburo, want die nachtopvang is aardig, maar op je zelf wonen is toch een aantrekkelijker idee.

Wie het een beetje zorgvuldig doet, is dan al op dinsdag door zijn 50 euro heen. Soms komen ze op maandag al tekort omdat ook nieuwe identiteitspapieren moeten worden aangevraagd. Een ziektekostenverzekering zit er niet meteen in.
Dit is het ideale verhaal. De gedetineerde onderneemt meteen stappen om zijn leventje weer op orde te krijgen.Veel meer gaan al de eerste twee dagen voor de bijl. In het circuit van dag- en nachtopvang of de buurt waar ze vandaan kwamen, ontmoeten ze niet alleen de oude maatjes die met drank, drugs en delinquent gedrag van het leven genieten.

Tuurlijk, die maatjes zijn erg behulpzaam. Je mag wel een paar nachtjes bij ze slapen, als je maar wel hun mondvoorraad pilletjes aanvult. Je mag een sjekkie van ze bietsen, als je de volgende dag tenminste een sixpack bier meeneemt.
Aan het eind van de week blijkt het uitzendburo geen werk voor je te hebben, de eerste telefoontjes naar werkgevers die het CWI in de aanbieding had lopen op niets uit (“waar heeft u de vacature gezien? – Bij het CWI? – Sorry, de vacature is al vervuld.”) en de uitkering komt deze week niet rond omdat je vergeten bent 1 regeltje in te vullen. Geen voorschot, niks, het volgende weekend staat vrijdag om 13.00 u. al voor de deur, dus dat wordt wachten op de volgende maandag.
De meesten ex-gedetineerden gaan dan voor de bijl. Volwassenen met het intellectuele en emotionele IQ van een kind. Daarnaast hebben de meesten op zijn minst een of andere persoonlijkheidsstoornis. Als ze al een minimale notie hebben van hoe je hoop, wensen en wil en doelen halen omzet in daden die ergens toe leiden, dan is dat inzicht binnen 7 dagen verdwenen achter een mist van teleurstelling en moedeloosheid. Dankzij een pilletje van hun “beste maat' verdwijnt die mist voor enkele uren.

Maar dan is die mist er weer, de beste maat heeft nog wel een pilletje, maar deze keer moet je er toch echt voor betalen, de kinderlijke emoties lopen hoog op en jawel, de eerste portemonnee is alweer gerold van een argeloze burger. Je maat omhelst je voor je “goede werk”. Er is dus toch iemand die je een toffe peer vindt.

En dan keert het tij. Je moet naar het werkproject waar je in werkkleding wordt gehesen en met een stel oude bekenden de straten gaat vegen. Het valt reuze mee. Sterker nog, het is eigenlijk wel leuk, Geinig ploegje collega's en je bent een paar uur bezig, zonder na te hoeven denken over de survival van alle dag. Binnen twee dagen krijg je zelfs een soort idee dat de wijk waar je werkt, jouw wijk is en jij zal die wijk wel eens eventjes toppie schoon houden.
Maar het lijkt wel of jij de enige bent die daar om geeft. Aan het eind van de werkdag zeg je tegen je ploegbaas: kijk eens wat ik voor elkaar heb gekregen. De baas, met een cursus positief omgaan met lastige lui op zak, zegt: ja jongen, tof, zelfs een looser als jij kan dus wel een bezem langer dan een uur vasthouden.
En de blikken van het langslopend publiek spreken boekdelen: lopen die lui los te vegen? Waarom voeren ze de “chain gang” hier niet in?
De volgende dag overweeg je even niet naar het werk te gaan, maar je wilt deze keer de zaak toch niet verknallen en gaat wel. Door die twijfel kom je wel 5 minuten te laat en de uitkering wordt voor 2 dagen stopgezet. Wie denkt dat dit soort reclassering tot de softe aanpak hoort, komt zwaar bedrogen uit.

Wat wil ik hiermee zeggen?
Het plan van justitie om straf en nazorg te combineren is prima. Maakt het kans van slagen? Daar ben ik somber over.
Natuurlijk, als een ex-gedetineerde meteen weer een woning of kamer heeft scheelt dat een hoop ellende. Zeker als die woning heel ver verwijderd ligt van het rondgebied waar alle ellende ooit is begonnen.
Als hij nog dezelfde dag aan het werk kan, scheelt dat zelfs heel veel. En mocht hij op twijfelachtige momenten onmiddellijk een begeleider om hulp kunnen vragen, dan is de kans van slagen alweer groter.

Een omscholing tijdens de detentie kan helpen. Van slotenkraker tot timmerman, om de geforceerde deuren en kozijnen te herstellen die zijn nog vrij lopende (ex-)maatjes nog steeds achterlaten. En mocht hij op twijfelachtige momenten onmiddellijk een begeleider, die natuurlijk “coach” heet, om hulp kunnen vragen, dan is de kans van slagen alweer groter.

De eerste reacties op de plannen van Hirsch Ballin zijn positief. Het zou dus zomaar een succesje kunnen worden. Waarom dan toch somber gestemd?
Drie redenen:

1. Dit gaat geld kosten. Veel geld. Het kabinet zou er verstandig aan doen eens voor te rekenen dat het benodigde geld een investering is, die op een overzichtelijke termijn de samenleving uiteindelijk winst oplevert. Zowel materieel als immaterieel. Op den duur zouden er minder gevangenisplaatsen nodig zijn.
En de burger krijgt wat rust terug. Niet meer over straat lopen en de hele tijd je handtas goed tegen je aanklemmen. De zakkenrollers zijn immers eerbare zakkenvullers geworden.

2. De meeste draaideurdelinquenten waren vanaf de wieg al crimineel. Zowel hun intellectuele als sociaal emotionele ontwikkeling is van jongs af aan behoorlijk verstoord geweest. Valt dat nog te repareren?
Met een stevige en consequente aanpak misschien wel. Onderzoek hiernaar is nog volop in gang en nog niet afgerond. Wat de beste aanpak is, moet dus nog blijken.

3. Preventie. Zelfs als de huidige delinquenten op het rechte pad te krijgen zijn, hoe voorkom je dan dat er een nieuwe generatie volgt? Als er aan de nu bekende oorzaken niets wordt gedaan, zul je tot in de eeuwigheid straf en nazorg in stand moeten houden.

Dat veranderen vraagt een ingrijpende sociale en culturele omslag, die ik in de huidige tijd niet zomaar tot stand zie komen.
U wel?