Tag archieven: kernafval

Vakantie van en naar crisis

KofferNa wat crisissen in werk- en privésfeer eindelijk wat vakantie. Op weg naar de echte crisis: Griekenland. Nog nooit geweest en waarom juist nu? Geen idee. Ik ben benieuwd hoe de Grieken nu tegen Nederlandse toeristen aankijken. Gelukkig lijk ik absoluut niet op Rutte of zie er uit als een bankier.

Tot en met 30 april hou ik ook vakantie op dit blog. Ondertussen kun je alvast je inzendingen voor de Blogparel 2012 insturen.
Zondag 22 april verschijnt er wel een nieuwe aflevering van Kunst op Zondag op Sargasso. De zondag daarna laat ik verstek gaan, maar een van de collega’s daar zal het gat ongetwijfeld prima weten te vullen.

Wat ook kan is wat hulp leveren bij een onderzoekje. Ter voorbereiding voor een artikel over de twisten tussen lokale en centrale politiek, ben ik op zoek hoe in de gemeenteraden is gestemd over een elftal moties, die de laatste tijd (van 2010 tot nu) lokaal aan de orde zijn geweest. Van moties over het kinderpardon, tot de opslag van kernafval. Van statiegeld op plastic flesjes tot moties tegen een kleinere gemeenteraad.

Je vindt de moties is dit exceldocument.  Links alle gemeenten, ernaast de elf moties. Gedeeltelijk is al ingevuld hoe er over de diverse moties is gestemd. Jouw hulp kan bestaan door in de reacties te melden hoe er in jouw gemeente is gestemd. Mocht je ook de resultaten van andere gemeenten weten, dan is dat natuurlijk ook van harte welkom.

Ik ga nu eerst 10 dagen uitrusten. Alvast bedankt voor je medewerking.

Daar komt de nieuwe kerncentrale.

Borssele De bouw van een nieuwe kerncentrale kan in 2015 beginnen, zo maakte de ministerraad afgelopen vrijdag bekend. Veiligheid en zorgvuldigheid staan hoog in het vaandel, volgens minister Verhagen in een brief aan de Tweede Kamer.

De kans is groot dat die kerncentrale in Borssele wordt gebouwd. De bewoners in de omgeving van dit nucleaire plaatsje zijn al gewend aan een kerncentrale. Hun vertrouwen in de veiligheid en zorgvuldigheid is zo groot, dat ze in december nog massaal
jodiumtabletten insloegen. Zo’n tabletje helpt als de kerncentrale gaat lekken. En tegenwoordig lekt er van alles, dus waarom zo’n centrale niet, moeten de Zeelanders hebben gedacht.
Delta, een van de bedrijven die graag de nieuwe kerncentrale wil bouwen, is uiterst tevreden met de plannen van het kabinet.

In
zijn brief (pdf!) aan de Tweede Kamer schrijft Verhagen dat hij deze kabinetsperiode de vergunningen rond wil hebben. Uiteraard zo zorgvuldig mogelijk, maar “aangezien hetongewenst is om gedurende het proces de spelregels te veranderen, wil ik op dit moment duidelijkheid verschaffen over hoofdlijnen van de randvoorwaarden van het kabinet”. Ofwel: ik leg nu de spelregels vast en daar heeft u het maar mee te doen.

De duidelijkheid die vervolgens wordt geboden, is dat er nog veel onduidelijk is. Om te beginnen de financiering. Verhagen stelt dat het de overheid geen cent gaat kosten. Dan heeft hij het over de Rijkskas. Het Rijk bezuinigt er flink op los, dus een mogelijk omstreden financiering van een kerncentrale is lastig te verkopen. Dat geldt ook voor provincies en gemeenten. En daar zit een addertje onder het gras.
Delta, mede-eigenaar van de huidige kerncentrale in Borssele, moet op zoek naar geld voor de tweede kerncentrale. Essent, ook aandeelhouder in Borssele, wilde haar aandelen verpatsen aan een Duitse firma. Dat had een leuke som geld op kunnen leveren, maar Delta stapte naar de Hoge Raad om de verkoop te verbieden. Met succes. De Raad oordeelde dat de aandelen geheel in overheidshanden mochten blijven.
Hoe de nieuwe kerncentrale dan wel aan het nodige geld moet komen, zonder dat welke overheid dan ook er in investeert, is nu dus een raadsel.

En dan de eindeloze discussie over de veiligheid. Die spitst zich vooral toe op de berging van het radioactieve afval. Verhagen wijst op het nog lopende onderzoek OPERA (Onderzoeksprogramma Eindberging Radioactief Afval). Een onderzoek dat conclusies van 10 tot 20 jaar geleden, opnieuw onder de loep neemt.
Verhagen is zich bewust van de maatschappelijke gevoeligheid ten aanzien van radioactief afval en belooft dat “de resultaten van OPERA zullen worden meegenomen bij de totstandkoming van mijn standpunt over de stappen om te komen tot een eindbestemming voor het radioactieve afval”.
Wat nu als in 2014 (wanneer het onderzoek klaar moet zijn) blijkt dat berging problematisch blijft? Wordt dan het hele proces afgeblazen?

Of gaat het kabinet dan weer de oppositiepartijen zodanig bewerken, dat er net zo’n meerderheid te halen valt als bij de Afghanistanmissie?
In Verhagen’s brief staat in ieder geval al een handreiking naar GroenLinks. De berging van radioactief afval moet voldoen aan de eis van terugneembare eindverwerking. Anders gezegd: het moet diep de grond in, maar ook zo weer naar boven te halen, als er iets mis gaat.

Deze keer heeft GroenLinks wel een poot om stijf te houden. Overheden en bedrijven investeren zo de nodige miljoenen in kernenergie. Miljoenen die niet benut kunnen worden voor veiliger energieopwekking. Daar gaat GroenLinks de minister eens
over ondervagen.
Wat zal Verhagen die partij bieden, om ze over de streep te trekken?

(Ver)berg uw schatten in het Noorden.

Kleigrond Wat kun je doen met gebieden die maar niet tot economische bloei komen? Gebieden waar de industrie maar niet van de grond wil komen, waar dienstverleners het vertikken hun bedrijven te vestigen. Waar zelfs dwangmaatregelen van de overheid, het verhuizen van ministeries, niet leiden tot de gewenste dynamiek van een welvaartsbolwerk als de Randstad.

Geen nood, er zijn nog meer oplossingen. Als de welvaart niet vanzelf uit de bodem schiet, dan breng je de welvaart er naar toe. Beter gezegd: je dumpt er de welvaartsresten onder de grond. Een schitterend stukje werkgelegenheid creëer je bijvoorbeeld door kernafval in de Friese klei of in de zoutlagen van het noorden op te bergen. De COVRA (Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval) zoekt zich rot naar geschikte opslagplaatsen. Bijna overal stuit het op verzet. De Friezen gaan bij voorbaat
al dwarsliggen, omdat de klei- en zoutlagen niet stabiel genoeg zouden zijn.

Eerder was op dit weblog al te lezen dat het vorige kabinet voorbereidingen trof om CO2
in het noorden op te slaan. Ook dat zien veel Friezen, Groningers en Drenthe niet zitten. Behalve de gezamenlijke noordelijke werkgevers. Zij schreven een brief aan de kakelverse premier, want ze zijn het niet eens met een stukje uit het regeerakkoord. VVD en CDA hebben de CO2-opslag voor zich uit geschoven en willen pas verder met de plannen als er een nieuwe kerncentrale komt.
Slim bedacht van het kabinetje, want dan kun je het verzet tegen zowel de kerncentrale, als de opslagplaatsen voor kernafval en CO2 in een klap aanpakken.

Nou moet u niet denken dat de regering alleen maar allerlei welvaarstresten in het noorden wil dumpen, omdat die gebieden gemiddeld wat armer zijn dan de Randstad. Een praktijk die we kennen van nog veel armere gebieden waar afgekeurde medicijnen in de bevolking worden gestort of waar we onze opgebruikte computers dumpen. Nee, onze overheid is serieus bezorgd over ieders veiligheid.
De vorige regering kwam met een ondergrondse nota, waarin ze verklaarde dat dichtbebouwde gebieden hooguit geschikt zijn om een wirwar aan kabels voor ons pc-gebruik onder de grond te stoppen, maar meer riskanter materiaal moet je niet onder een flatgebouw willen.

De wijde Friese velden zijn natuurlijk wel geschikt. Het enige risico is, dat de commissaris van de koningin een radioactief eerste kievitseitje krijgt aangeboden. In Drenthe en Groningen
rommelt het ondergronds, dus daar alstublieft geen CO2- en kernafval wegmoffelen.

Praatjes vullen geen gaatjes.

Wie zegt dat de mensheid niets leert van de geschiedenis, heeft het mis. Het kan soms even duren, maar er komt altijd een moment waarop men het licht ziet en met een briljante oplossing komt voor grote problemen. De geniale vondst van deze eeuw gaat het ''gaten vullen'' worden.
Toen kernafval een probleem werd ontdekte men lege ruimtes waar het spul prima bewaard kon worden: de zoutkoepels. Dat zijn lege gaten ontstan door zoutwinning. Die gaten lagen ondergronds maar een beetje te niksen. Eigenlijk een schande in het soort economie die wij kennen. Lege gaten zijn niets en leveren dus ook niks op. Daar moet toch wat mee gedaan kunnen worden.
En nu breekt dan het inzicht door dat je behalve kernafval wel meer zaken ondergronds kunt opslaan. Nu de nood hoog is en er snel wat aan die miserable CO2-uitstoot gedaan moet worden, ontdekt men ineens opnieuw de lege gaten. De industrie in het Rijnmondgebied kan per jaar zo''n 20 miljoen ton CO2 afvangen en opslaan in gaten die zijn ontstaan door gas- en oliewinning.
Dat inzicht geeft de mensheid hoop. Je haalt eerst wat leeg en later vul je het weer. Deze strategie hoeft natuurlijk niet beperkt te worden voor het opbergen van schadelijk afval. Je kan er ook armoede en honger mee bestrijden.
Armoede is tenslotte op aardig wat plaatsen ontstaan omdat in het verleden landen behoorlijk zijn leeg gehaald. Dat heeft onze maatschappij veel rijkdom opgeleverd en nu zitten we dan met zoveel produkten dat, om maar eens een voorbeeld te noemen, er niet eens genoeg chauffeurs zijn om de schappen van de superkruideniers te vullen. Gaan we het dan binnenkort nog meemaken dat het teveel aan rijkdom afgevoerd zal worden naar de economische gaten die we in onze voormalige koloniën hebben achter gelaten?
Het menselijk vernuft is wonderbaarlijk. Praatjes kunnen dus wel gaathjes vullen. Blijven denken, blijven praten en de oplossingen komen dan vanzelf wel.
Welke gaten kunnen volgens u nog meer gevuld worden en waarmee?

Kansen op keuzes

In Room with a view en Het roer gaat om beschreef ik de kansen die het aanstaande kabinet heeft om met een baanbrekend regeerakkoord te komen. Dat lukt alleen als de heren het uitzicht vanuit het onderhandelkamertje als een window of opportunity beleven. Weg met tunnelvisies, weg met blikvernauwing, weg met dat bord voor hun kop. Zet het raam wagenwijd open en laat de geest waaien.
Een window of opportunity (een venster met uitzicht op mogelijkheden) wordt makkelijk over het hoofd gezien. Het raam kan nog zo wijd open staan, als men de mogelijkheden niet ziet die er aan voorbij trekken dan mis je kansen op keuzes die goede oplossingen bieden. Van belang is dat men ook in staat is oplossingen te zien die op het eerste gezicht niet direct met een bepaald probleem te maken hebben.
Voorbeeldje: De EU wil serieus werk maken met het terugdringen van de CO2-uitstoot. In hun ijver daartoe somt men alle mogelijkheden op om tot schonere energie-opwekking te komen. Alles mag, inclusief kernenergie. Omdat dit laatste hier en daar op weerstand kan rekenen, zegt de EU er wel bij dat de aangesloten landen zelf mogen bepalen of ze kernenergie willen gebruiken. Het hele voorstel is een typisch staaltje lineair denken: er is een probleem die met bekende oplossingen moet worden verholpen. Even nadenken of er ook nog meer en andere mogelijkheden zijn is er niet bij.
Om de keuze voor kernenergie aan de lidstaten zelf over te laten getuigt niet van lef. Maar goed, daar kan het nieuwe kabinet dus duidelijk over worden. Dat wordt een glashelder ''nee'', al was het alleen maar omdat de opslag van kernafval nog lang niet veilig is.
Kennelijk stond de ''window of opportunity'' niet open genoeg bij de EU, want behalve de genoemde oplossingen zijn er nog tal van andere mogelijkheden. Van autoloze zondagen tot beperking van het vliegverkeer. Van een verbod op nutteloze electrische gadgets tot het uitschakelen van de verlichting op straat op stille momenten. Van productieverlaging tot het afschaffen van kerstmis. Van het afsluiten van de energielevering tussen 2.00 u. en 4.00 u. ''s nachts tot een periode van belastingvrijstelling op auto''s die op biobrandstoffen rijden. Zelfs de mogelijkheid om helemaal niets aan de CO2-uitstoot te doen mag in het rijtje ideeën voorkomen.
Natuurlijk, hier zitten de meest zotte ideeën tussen. Het gaat er wel om dat men een bepaald probleem loskoppelt van allerlei andere zaken (bijvoorbeeld energieverbruik en een goed draaiende economie), vervolgens gaat brainstormen (de geest moet waaien) en alle mogelijkheden serieus en met een ''open mind'' bespreekt. Men zet als het ware de ''window of opportunity'' hemelsbreed open en zo creëert men kansen voor keuzes waar men doorgaans niet op komt.
Het is vrijdag. De kabinetsformatie is weer drie dagen verder. Iedereen is benieuwd of en welke keuzes de heren ondertussen hebben gemaakt. Hebben de heren hun geest laten waaien of hebben ze het raam stevig dicht gehouden en krijgen we een regeerakkoord waarin de gezonde keuzes weer geen kans krijgen?