Tag archieven: klimaatverandering

Museumacties

In de rubriek Kunst op Zondag, op Sargasso, een artikel over de klimaatacties in musea. In breder context, meer achtergrondinformatie en alle 25 acties op een rij ( met veel filmpjes).

Lees dus Kunst op Zondag | Museumacties.
– het is niet voor het eerst dat in musea klimaatacties worden gehouden. We noemen voorbeelden uit In 2002, 2012, 2016, 2018 en 2020.
de acties hadden succes. Steeds meer musea stopten met sponsoring door oliemaatschappijen.
– voor wie meer wil weten om zijn/haar mening te vormen is een lijstje met extra leesvoer toegevoegd.
– overzicht de laatste 25 acties, vanaf 29 mei toen in het Louvre (Parijs) een de Mona Lisa een taart in het gezicht kreeg gewreven tot en met 5 november toen twee mensen zich vastlijmden aan La Maja Vestida (1800 – 1807) en La Maja Desnuda (1797 – 1800) van  Francisco Goya in het Prado (Madrid). 

Sargasso’s Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar

Sargasso’s Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar

Er zijn niet zoveel prijzen die mensen of organisaties belonen voor slecht gedrag. Er is de ‘Gouden Framboos’, de Oscar-tegenhanger, bestemd voor het slechtste in de filmwereld. De ‘Loden Leeuw’ honoreert de meest irritante reclame en het ‘Gouden Windei’ is voor de meest misleidende product.

Gelukkig zijn er ontelbaar veel meer prijzen voor positieve prestaties. Maar in het huidige klimaat, waar de Nederlandse traditie van klagen over het weer veel verder gaat dan constateren dat het (te) warm , (te) koud of (te) nat is, mag de vandaag gelanceerde prijs voor de klimaatontkenner van het jaar niet ontbreken.

Sargasso lanceerde vandaag de ‘Gouden Hockeystick’, een ‘award’ voor een persoon of organisatie die “zodanig een loopje neemt met de feiten over klimaatverandering dat je het crimineel zou kunnen noemen“.

Lees verder

Opgewarmde buien?

Opgewarmde buien? Vandaag zorgde een paar stevige regenbuien hier en daar voor overlast. Vooral in het openbaar vervoer en op de fietspaden. Daarover later meer.

Eerst die buien. De opwarming van het klimaat kan meer regen en heftiger buien tot gevolg hebben. Zijn de zomerse buien hier het bewijs van?
Het Compendium voor de Leefomgeving, een website van het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Planbureau voor de Leefomgeving en Wageningen Universiteit en Researchcentrum, laat in een statistiekje zien dat de hoeveelheid neerslag de afgelopen honderd jaar met 15 procent is gestegen (over de periode 1906- 2007).
Die toename kan door temperatuurstijging worden veroorzaakt, maar andere klimaatfactoren spelen ook een rol. Het Compendium stelt dat “prognoses van het klimaat in de toekomst laten een toename zien van de gemiddelde hoeveelheid neerslag in Noord-Europa en een afname in Zuid-Europa”.

Het
KNMI constateerde twee jaar geleden dat de relatie tussen temperatuurstijging en neerslagextremen groter is dan aanvankelijk was verwacht. Augustus was in 2008 een aardig natte maand, maar er viel minder regen dan in 2004 en 2006. Nu, augustus 2010, lijkt het zo nat nog niet. Het KNMI laat in dit grafiekje zien dat deze maand, met 39 mm in 23 uur, tot nu toe nog 19 mm onder het maandgemiddelde zit.
In een ander artikel stelt het KNMI dat de relatie tussen veranderingen in het klimaat en de hoeveelheid neerslag niet zomaar is vast te stellen. De paar buitjes hier en de rampzalige nattigheid in Pakistan, hoeven niet het sluitende bewijs te zijn voor de opwarming van het klimaat.

De buien van vandaag zorgden in Den Haag en Amsterdam voor snel ondergelopen straten, tunnels en kelders. Gelukkig zitten ze daar niet dagenlang in de natte ellende. Bij een welvarend land hoort een prachtige riolering. Wie weet kan de hulpactie voor Pakistan zo’n recordbedrag opleveren, dat ze daar ook een een fatsoenlijke afvoer kunnen bouwen. Of moeten we wat geld achter de hand houden om ons eigen rioleringstelsel te verbeteren?
De stichting RIONED, een koepelorganisatie en kenniscentrum voor allen die verantwoordelijk zijn voor de rioleringen, stelt dat de opwarming van het klimaat wel tot de nodige maatregelen moet leiden. De KNMI-scenario’s, zo stel RIONED, zijn “niet specifiek gericht op de prognose van de kortdurende extreme neerslag die bepalend is voor het functioneren van rioolstelsels. Ze geven geen informatie over het effect van klimaatverandering op extreme kwartier- en uursommen”.

Daar gaat het nu wel om. In korte tijd valt er een enorme plens. De toename van de korte, hevige plens kan oplopen tot 13 procent in 2050 en zelfs 27 procent in 2100. Dat is zover weg, dat weinig mensen zich er zorgen over zullen maken. Maar de mensen die vandaag hun boeltje onder zagen lopen, zullen zich misschien wel afvragen waarom het nu zo heftig moet regenen.
In het kader van de zoektocht naar gevolgen van de klimaatverandering, op het oude weblog begonnen en op dit weblog voortgezet, kunnen we toch wel stellen dat deze buien tot de voorspelde gevolgen horen?

Water is dan één van de vormen van overlast. Maar, zoals in de opening gesteld, ook het openbaar vervoer kampt met overlast. Ineens zie je veel meer mensen in trams en bussen. Te beroerd om met de fiets te gaan. Maar ook op de fietspaden leidt het tot overlast. Wat een massa fietsende paraplu’s gezien vandaag! Hulde aan de fietsers die zich door een plensbui niet laten afschrikken. Maar echt veiliger wordt het er niet op.

Er is één fietser die zich niets aantrekt van klimaatvoorspellingen en regen. Gerard Poels startte in 2008 de website “
Het regent bijna nooit”. Daar houdt hij zijn fietsend woon-werkverkeer bij. Resultaat: Na 306 ritten is hij in slechts in 7 procent daarvan getroffen door een bui. Regen mag dus geen smoes zijn om de auto of openbaar vervoer te nemen, stelt Gerard Poels.
Horen fietsers nu ook al tot de ‘klimaatontkenners”?

De mens staat op uitbarsten.

De mens staat op uitbarsten Quote van de week: “Begrijpen waarom en hoe vulkanen dit deden zal ons helpen om te weten wat te doen“.
(De Amerikaanse vulkanoloog Peter Ward op een conferentie over de relatie tussen klimaat en geologische natuurrampen,
alhier geciteerd).

Zie je een vulkaan roken dan kun je zeggen: “Kijk, hij werkt”. Komt er helemaal niets uit, dan slaapt hij.
De mens slaapt gemiddeld een uurtje of acht per dag. De overige 16 uren is hij actief. Menselijke activiteit is niet altijd hetzelfde als uitgeslapen waakzaamheid. Zo stelt een ander vulkanoloog dat de politieke gemeenschap zich volkomen onbewust is van de geologische aspecten van klimaat verandering.

We gaan niet diep genoeg op de materie in, vinden de vulkanologen. Opwarming van de aard heeft gevolgen voor de lucht en voor het water. Maar er loert ook gevaar in de aardkorst ver onder ons. Smelten van ijskappen kan leiden tot beweging in de aardbodem, ver van de het smeltende ijs vandaan. Die bodembewegingen kunnen aardbevingen tsunami's veroorzaken. Of in de bodem gevangen methaangas de vrijheid geven.

Maar kan bodembeweging ook tot vulkanische activiteit leiden? Natuurlijk. Je kan je voorstellen dat een scheurtje in de aardkorst zelfs nieuwe vulkanen kan opleveren. Vulkanoloog Peter War herinnert er aan dat de meest plotselinge klimaatveranderingen in het verleden gevolg waren van vulkanische activiteit. Nu gedraagt de mens zich als een vulkaan, zegt hij.
Met zijn allen stoten we heel wat CO2 uit. Vulkanen spuwen as, zwavel, CO2 en water in de atmosfeer. De gasdeeltjes leiden eerst tot afkoeling. Maar na een jaartje zijn die wel uit de lucht. Het CO2 blijft echter veel langer hangen en veroorzaakt dan de welbekende opwarming.
Hoewel het allemaal nog sterk hypothetisch is, menen de geologen en vulkanologen dat er wel steeds meer aanwijzingen zijn dat de wereld zich op grote aardschokken moet voorbereiden.

Omdat de mens zich als een vulkaan gedraagt. Dan ligt de oplossing voor de hand: stop met al die uitbarstingen van menselijke activiteit. 's Morgens een beetje de tuin bijhouden, waar je je dagelijks maaltje uithaalt en dan op je gemak naar het dorpspleintje kuieren om in de schaduw van een boom, met je buren de toestand in de wereld door te nemen.

“Weet je wat me opgevallen is?”
“Nee, wat dan?”
“Het rommelt al jaren niet meer”.
“Verrek, nou je het zegt, hoe zou dat nou komen?”
“Nou, ik herinner me een vulkanoloog die jaren geleden beweerde…….”

Kemphaan en spotvogel verdwijnen.

Kemphaan en spotvogelHet klimaat verandert en de natuur verandert mee. Het CBS meldt dat er steeds minder koudeminnende dieren zullen zijn, als de huidige klimaatverandering doorzet. Geeft niet, want we zullen dan wel meer warmteminnende dieren krijgen.
Koudeminnende dieren zijn bijvoorbeeld de grutto, de velduil, de heikikker en de kemphaan en de spotvogel. Tot de warmteminnende dieren horen onder andere de zandhagedis, vroedmeesterpad en zwarte kraai.
Nu valt een vermindering van de biodiversiteit in de natuur altijd te betreuren. Niet alleen voor de natuur zelf, ook voor de weekendwandelaar die van steeds minder fraais kan genieten in bos, duin en recreatieplas.
Of in het huidige politieke klimaat de zojuist ontstane vermeerdering van de biodiversiteit een aanwinst is, moeten we afwachten. Van de kemphaan zijn we voorlopig nog niet af en de spotvogel houdt moedig vol zichzelf belachelijk te maken. Zou het politieke klimaat er op vooruitgaan als we van deze vogels zijn verlost?
Nee, dat zou ten koste gaan van de levendigheid in het polderlandschap. Niks geen relletjes meer, geen groei- en bloei van ego-partijtjes. De rituele driftdansen om soms luttele centimeters territorium zullen uit het wonderschone beeld van het nederlandse electorale moeras verdwijnen. En wie wil nou de kemphaan inruilen voor de
zwarte kraai of de spotvogel voor de vroedmeesterpad?
Ja, want het politieke klimaat kan wel wat meer warmte gebruiken. De kille kemphaan die rechtvaardigheid verwart met ijzeren rechtlijnigheid is een gevaar voor de biodiversiteit. En de spotvogel die alleen zijn eigen humor kan waarderen is een aanfluiting voor de democratische natuur.
Moeten we ons nu ongerust maken over de CBS-statistieken? Zijn de veranderingen in het politieke klimaat ondertussen zover gevorderd dat de polder binnenkort veranderd zal zijn in een dorre woestijn, waar de
zandhagedis het landschap zal domineren?
Geen idee. De enige hoop is dat de menselijke natuur flexibel en veerkrachtig genoeg is om dat te voorkomen.

Alle zegen komt van boven

DaliAch, was alles maar zo simpel als in de langvervlogen tijden waarin bijvoorbeeld de gallische gemeenschap van Asterix en Obelix maar voor een ding bang was: dat de hemel op hun hoofd zou vallen.
Nu hangen er veel complexere gevaren boven ons hoofd. Alle aandacht gaat vandaag naar de CO2-uitstoot die eindelijk tot gevolg heeft dat de overheid de bui al ziet hangen en er 50 miljoen euro voor over heeft om uit te zoeken wat er tegen de te verwachten tropische stortbuien kan worden gedaan. Of het wordt zo heet dat de mussen weer van het dak vallen, waarbij de vraag is of waterrnevelende
koeltorens ons hoofd wel fris kunnen houden, zonder legionella over ons heen te sproeien.
CO-2, fijnstof, storm en regen, legionella, vallende mussen zijn zaken die ons weer op de hemel doen richten. Dat beweert godsdienstsocioloog
Meerten ter Borg in de Volkskrant. We zijn niet meer bang dat de hemel op ons hoofd valt, maar dat we nu door het klimaat naar de verdoemenis gaan. Citaat uit dat artikel:
“Mensen streven niet alleen naar welvaart en comfort, maar ook naar zingeving en het doen van goede werken. ‘De mens heeft de behoefte om te zorgen. In een moderne samenleving wordt die nauwelijks bevredigd. De verzorgingsstaat neemt veel werk uit handen. Daarnaast leven we in een hedonistische cultuur, die mensen prikkelt om individueel genot na te jagen. Bij veel mensen ontstaat dan een schuldgevoel, omdat ze te weinig goed doen’, zegt Ter Borg. Zo ontstaat idealistische energie, op zoek naar kwesties die de moeite waard zijn om voor te vechten. In het recente verleden werden zulke issues vaak aangedragen door links, maar de grote politieke utopieën zijn op sterven na dood. Het vacuüm wordt gevuld door minder gepolitiseerde vraagstukken, waarover ook linkse actievoerders en captains of industry het eens kunnen worden, zoals dierenrechten, milieu en klimaat”(einde citaat).

Minder gepolitiseerde vraagstukken zoals het klimaat? Jawel, iedereen zegt het belang in te zien van milieumaatregelen, iedereen belooft er het nodige aan te doen. Maar vooralsnog wordt er stevig gesteggeld over wie dan wat moet doen en wie het meeste er aan bij zou moeten dragen. Amerika en China wijzen met bechuldigende vingers naar elkaar. Armere landen vrezen dat de rijke landen oplossingen bedenken die ten koste zullen gaan van ontwikkelingslanden. Nog los van het feit dat de huidige milieuproblematiek het gevolg is van eerdere politieke keuzes, kun je niet stellen dat het klimaat een minder gepolitiseerd vraagstuk is.

De opmerking dat mensen individueel genot najagen en dat dan wel een schuldgevoel veroorzaakt is wel interessant. Schuldgevoel is is een prima sentiment om mensen bijvoorbeeld tot klimaatneutraal consumeren te krijgen. Individueel genot mag, mits je maar je vliegreis naar Mallorca afkoopt met een te planten boompje. Een van bovenaf opgelegde maatregel om het vliegverkeer drastisch te beperken is natuurlijk uit den boze.
Alle zegen komt dus niet van boven. Naast alle vuiligheid die tussen hemel en aarde hangt, is het zwerk ook vervuld van normen en waarden die alle verantwoordelijkheid bij de individuele levensgenieter leggen. Gesteld dat alle levensgenieters die verantwoordelijkheid inderdaad op hun schouders nemen en vandaag ineens besluiten de komende 20 jaar nooit meer per vliegtuig te reizen, hoe zou daar van boven op gereageerd worden?

Toespraken in de polder

Op de pc van de ambtenaren die Balkenende''s toespraken schrijven, is er wat mis gegaan. Uit één van de prullenbakken op het Binnenhof, viste de redaktie een usb-stick. In het geheugen was een toespraak te vinden, die bij nader onderzoek bleek te bestaan uit losse fragementen van heel verschillende toespraken, voor heel verschillende gelegenheden. Aan het eind van deze verhaspelde toespraak bleek zelfs een geschrapte tekst te lezen. Hoe zou u nu tegen Balkenende aankijken, als hij daadwerkelijk deze redevoering gehouden zou hebben?

Dames en heren,
1. Nederlanders zijn geen bevlogen dromers. Geen hooggestemde idealisten. Integendeel. Ze zitten de hele dag te vergaderen. Ze zijn zuinig. Ze zijn een beetje saai. Ze volgen het liefst veilig de kudde. Ze zijn behoudzuchtig en overgeorganiseerd. Hun grootste passie is nieuwe regeltjes bedenken. En hun manieren laten ook te wensen over. Wie ‘American dream’ intoetst in Google, krijgt 2,5 miljoen hits. ‘Rêve français’ levert 16.000 treffers op. En ‘Nederlandse droom’… 1.500. Dùrven we in dit land eigenlijk wel te dromen? Ik droom van een Nederland dat dynamiek en internationale allure weet te combineren met de menselijke maat, zorgzaamheid en duurzaamheid. 2. De Verenigde Staten leerden ons: ‘wees niet bang. Het geeft niet als er eens iets mislukt. Die ervaring maakt je sterker. Geef niet op. Het kan wèl. Feit is dat de Verenigde Staten tot op de dag van vandaag symbool staan voor dynamiek en geloof in de toekomst. Het bouwen aan die toekomst vraagt in onze tijd meer creativiteit dan ooit. Optimisme is een belangrijke eigenschap van de Verenigde Staten. Het land dat steeds weer op zoek gaat naar ‘A New Frontier’. Dat steeds weer het onmogelijke waar wil maken. To go where no man or woman has gone before. Aan dat geloof in de toekomst is grote behoefte. Opnieuw zijn er New Frontiers te overwinnen. Ik denk aan de uitdaging onze economie en energievoorziening schoner te maken op een manier die ons verder brengt, niet terugwerpt. Het stoppen van klimaatverandering is óók een business opportunity. Sommigen zeggen dat dat een onbereikbare droom is. Wij in Europa geloven dat het kan. En we willen het samen met u (de VS) waarmaken. We hebben u nodig om een effectieve en efficiënte manier te vinden om de opwarming van de aarde te stoppen. De Europese Unie heeft zichzelf ambitieuze doelen gesteld. Maar succes is alleen mogelijk als we een coalitie kunnen sluiten met alle grote economieën in de wereld. Waaronder de allergrootste; die van u. 3. Het klimaatrapport van het IPCC, het panel van de Verenigde Naties voor klimaatverandering, was begin deze maand glashelder. En glashard. Er wordt een indringend beeld geschetst van de gevolgen van klimaatverandering. Burgers, bedrijven en overheden zullen structureel duurzame keuzes moeten maken. En dat zal soms pijn doen. In de portemonnee, in de planning of in de organisatie. Dit kabinet zal bij de keuzes die we op alle terreinen maken duurzaamheidsaspecten meewegen. Dat doen we door stil te staan bij ‘inconvenient questions’. Er is zoveel mogelijk. Een mooi voorbeeld vind ik zelf de letterlijke vergroening van Chicago. Daar worden dagelijks zogenoemde ‘green roofs’ geïnstalleerd. Platte daken van overheidsgebouwen worden beplant. En burgers en bedrijven worden gestimuleerd hetzelfde te doen. Duurzaam moet je doen. Ook als overheid moet je gewoon het goede voorbeeld geven. 4. Ik droom van een Nederland dat dynamiek en internationale allure weet te combineren met de menselijke maat, zorgzaamheid en duurzaamheid. Ik droom van een land waarin mensen zich zeker genoeg voelen om te veranderen, omdat ze ruggensteun en voldoende bagage krijgen en in geval van nood nooit met lege handen staan. Ik droom van een land waarin mensen zich onbevangen durven opstellen en nieuwsgierig zijn naar elkaar en naar wat er achter hun horizon ligt. Want wie nieuwsgierig is, heeft niet zo snel last van angst of vooroordelen. 5. Om dat te realiseren roep ik, als vriend van de VS, u op niet langer voor onrust te zorgen in diverse regio''s als Irak en Iran. Richt u zich eerst op het welzijn voor uw eigen burgers en maak gezondheidszorg en onderwijs bereikbaar voor iedereen. De tegenstellingen in uw land tussen ''haves'' en ''not-haves'' zijn a-sociaal groot. Me dunkt dat u daar de handen vol genoeg aan heeft. Ik roep u op uw beleggers en investeerders aan banden te leggen zodat zij niet langer hun eigen portomonnee als ultieme en enige doelstelling zien. Eis van ze dat ze onze bedrijven alleen overnemen als volledige werkgelegenheid en profit voor onze economie is gegarandeerd. Ik roep u op niet langer de afspraken over klimaatmaatregelen te ontregelen. Het is de hoogste tijd dat u nu eens onvoorwaardelijk de Kyoto-afspraken gaat naleven. U heeft de kennis en technologie in huis om hier en nu duurzame en schone oplossingen op de markt te brengen. Wacht u daar geen dag meer mee.
Dank u wel.
Fragment 1 komt uit The Dutch Dream Revisisted. Fragment 2 komt uit een speech ter gelegenheid van de Dutch-American Friendship Day.
De derde passage komt uit Duurzaam moet je doen en het vierde stukje is ook terug te vinden in The Dutch Dream Revisisted.
Fragment 5 is nergens terug te vinden. Het is waarschijnlijk ontstaan toen de redaktie bij al die mooie worden in slaap viel en de hollandse droom op geheel eigen wijze reviseerde.
Toespraken van onze mp kun je vinden op de website van het ministerie van algemene zaken.

Code droog

In delen van Gelderland, Overijssel en Gelderland is ''code droog'' van kracht. Een waarschuwing die de brandweer afgeeft in verband met het aanhoudende droge weer, dat leidt tot brandgevaar in bos en op de hei. Overigens vind een brandweerman dit niks bijzonders. In maart en april is er altijd al extra risico op een brandje hier en daar omdat de de meeste grassen nog verdord zijn en in struiken de sapstromen nog niet goed op gang is gekomen. Wie een tuintje heeft zal inmiddels ook geconstateerd hebben dat de boel aardig droog begint te worden. Toch is het beter niet aan het sproeien te slaan. Alleen de bovenste grondlaag is droog. Daaronder is nog genoeg water voor uw plantjes. En omdat het beter is dat de planten diep wortelen, kunt u het sproeien beter achterwege laten. Er is dus (nog) geen reden voor paniek. De Drentse boeren zijn zelfs uitermate tevreden met het droge weer. De grond is nu juist goed bewerkbaar en poot- en zaaigoed kan keurig op tijd de bodem in. Klein nadeeltje is dat er wel veel stof opwaait. Nou, daar weten ze op Mars alles van (zie het artikel hier van vorige week vrijdag). Bij de Rotterdamse marathon nemen ze morgen geen risico''s. Er wordt daar een stukje harder gelopen dan bij de Vierdaagse van vorig jaar. Dat wordt dus ook meer zweten, want het gaat ook morgen een mooi, warm dagje worden. Extra drinkplaatsen en goede ventilerende kleding kan ongelukken voorkomen. De organisatie geeft ook wat extra voorlichting over hoe je het beste kan rennen in dit soort omstandigheden: doe het vooral rustig aan! Het enige record zal morgen dus waarschijnlijk het warmte record zijn. Tja, dan is er voor een fanatieke snelwandelaar geen lol meer aan en kan-ie beter lekker een terrasje pakken. Dat laatste begint toch al heel gewoon te worden. Volgens trendwatcher Adjiedj Bakas (schrijver van ''Megatrends in Nederland''), leidt de klimaatverandering er toe dat we hier steeds meer mediterrane gewoonten gaan overnemen. Dus gaan we meer barbebecuen in in parken en komen er meer terrassen. Nou moeten we een beetje voorzichtig zijn met het overnemen van zuid-europese gewoontes. Wij krijgen namelijk een prima kans de siësta hier in te voeren. En waar denken ze in Spanje en Portugal aan? Men overweegt die middagstilte juist af te schaffen. Dat mogen ze natuurlijk helemaal zelf weten, maar laten we die mediterrane nieuwigheid alsjeblieft niet overnemen. De redaktie is nog steeds erg nieuwsgierig naar uw ervaringen en verwachtingen wat betreft de gevolgen van de klimaatveranderingen. Klik op de ''Wat wil je zeggen''- link hieronder en maak ons deelgenoot van uw warmte-inzichten. (In deze reeks verscheen eerder: Klimaat-orakels, Stroomstoringen, Fijnstof, Eskimo''s, Dalende aankopen en Vluchten kan niet meer).

Code droog

In delen van Gelderland, Overijssel en Gelderland is ''code droog'' van kracht. Een waarschuwing die de brandweer afgeeft in verband met het aanhoudende droge weer, dat leidt tot brandgevaar in bos en op de hei. Overigens vind een brandweerman dit niks bijzonders. In maart en april is er altijd al extra risico op een brandje hier en daar omdat de de meeste grassen nog verdord zijn en in struiken de sapstromen nog niet goed op gang is gekomen. Wie een tuintje heeft zal inmiddels ook geconstateerd hebben dat de boel aardig droog begint te worden. Toch is het beter niet aan het sproeien te slaan. Alleen de bovenste grondlaag is droog. Daaronder is nog genoeg water voor uw plantjes. En omdat het beter is dat de planten diep wortelen, kunt u het sproeien beter achterwege laten. Er is dus (nog) geen reden voor paniek. De Drentse boeren zijn zelfs uitermate tevreden met het droge weer. De grond is nu juist goed bewerkbaar en poot- en zaaigoed kan keurig op tijd de bodem in. Klein nadeeltje is dat er wel veel stof opwaait. Nou, daar weten ze op Mars alles van (zie het artikel hier van vorige week vrijdag). Bij de Rotterdamse marathon nemen ze morgen geen risico''s. Er wordt daar een stukje harder gelopen dan bij de Vierdaagse van vorig jaar. Dat wordt dus ook meer zweten, want het gaat ook morgen een mooi, warm dagje worden. Extra drinkplaatsen en goede ventilerende kleding kan ongelukken voorkomen. De organisatie geeft ook wat extra voorlichting over hoe je het beste kan rennen in dit soort omstandigheden: doe het vooral rustig aan! Het enige record zal morgen dus waarschijnlijk het warmte record zijn. Tja, dan is er voor een fanatieke snelwandelaar geen lol meer aan en kan-ie beter lekker een terrasje pakken. Dat laatste begint toch al heel gewoon te worden. Volgens trendwatcher Adjiedj Bakas (schrijver van ''Megatrends in Nederland''), leidt de klimaatverandering er toe dat we hier steeds meer mediterrane gewoonten gaan overnemen. Dus gaan we meer barbebecuen in in parken en komen er meer terrassen. Nou moeten we een beetje voorzichtig zijn met het overnemen van zuid-europese gewoontes. Wij krijgen namelijk een prima kans de siësta hier in te voeren. En waar denken ze in Spanje en Portugal aan? Men overweegt die middagstilte juist af te schaffen. Dat mogen ze natuurlijk helemaal zelf weten, maar laten we die mediterrane nieuwigheid alsjeblieft niet overnemen. De redaktie is nog steeds erg nieuwsgierig naar uw ervaringen en verwachtingen wat betreft de gevolgen van de klimaatveranderingen. Klik op de ''Wat wil je zeggen''- link hieronder en maak ons deelgenoot van uw warmte-inzichten. (In deze reeks verscheen eerder: Klimaat-orakels, Stroomstoringen, Fijnstof, Eskimo''s, Dalende aankopen en Vluchten kan niet meer).

Stijgende temperaturen. Dalende aankopen

In de serie ''Gevolgen klimaatverandering'' probeert de redaktie opmerkelijke feitjes en trends te ontdekken die aantonen hoe de klimaatverandering nu en morgen in het dagelijks leven verandert. Zo blijkt het zachte weer gevolgen te hebben voor de uitgaven van de consumenten. In de persberichten hierover valt zo op het eerste gezicht niets bijzonders te lezen. Het is geen opzienbarend nieuws dat het warmere klimaat tot minder gasverbruik heeft geleid. In de CBS-statistieken die het het consumentengedrag volgen, valt gas onder de categorie ''Overige goederen''. Het CBS meldt dat door het aangenamere weer de bestedingen in die categorie 8,1% lager was dan vorig jaar. Behalve gas, vallen ook boeken en cosmetica in deze categorie. Dat er minder cosmetica gebruikt wordt lijkt ook logisch. Met meer zonnige dagen in de winter, is het niet langer nodig onze bleekgezichten op te poetsen met cosmetische artikelen, die onze teint de illusie van een gezond kleurtje moeten geven. Da''s dus een mooi gevolg van de opwarming van het klimaat. Maar dan die boeken. Je kunt je voorstellen dat toen de winter nog een echte winter was, mensen liever binnenshuis bleven en hun vertier zochten in een goed boek. Lekker knus bij de verwarming. hete chocola erbij, heerlijk! Dat wordt dus allemaal minder. En denk niet minder lezen in de winter gecompenseerd wordt door zomer''s onder de parasol even een literaire inhaalslag te plegen. Het leest gewoon niet lekker weg als je om de 10 minuten een verkoelende duik in het water neemt of elk kwartier de ijsblokjes moet aanvullen. Bovendien maken zweetdruppels en zonnebrandolie het boek onleesbaar. De temperaturen worden heter en wij worden analfabeter? Of moeten we deze trend zien als één van de schaarse middelen die een individuele consument tot zijn/haar beschikking heeft om ook maar iets aan die klimaatverandering te doen. Die consument had eerder wel goed gelezen dat we zuiniger moeten zijn op onze bomen en ons water. Allebei onderdelen nodig zijn bij de productie van papier. De milieubewuste consument koopt dus een boekje minder? Wie echter het CBS-bericht goed leest, komt erachter dat het consumentengedrag absoluut geen graadmeter is om de gevolgen van de klimaatverandering aan af te lezen. Minder gasverbruik, jazeker. Wellicht ook een boekje minder. Maar er is wel meer kleding en huishoudelijke apparatuur aangeschaft. Met name dat laatste kun je toch echt geen verantwoorde reactie op de stijgende temperaturen noemen. (Eerdere bijdragen in over dit onderwerp: Heeft u ook al trends gespot? Meldt ze dan hier. Lees ook over de gevolgen voor eskimo''s of welke storingen we mogen verwachten. Allemaal fijn stof om te lezen.)