Tag archieven: maatschappelijke onrust

Rutte's vinger.

Rutte's vinger Oei, oei, oei, Rutte! Pas nou toch op. Geef ze een vinger, dan pakken ze je hele hand. Het kabinet komt de oppositie tegemoet door een tweetal bezuinigingen uit te stellen. En wel omdat het maatschappelijk draagvlak nu wat te klein lijkt. Blijkbaar hebben de protesten tegen bezuinigingen op het passend en hoger onderwijs geholpen.

Al vanaf de eerste dag dat het kabinet aan het werk toog, protesteerden studenten, leraren en professoren tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Nu wordt de ‘langstudeerboete’ op de lange baan geschoven. De protesten van ouders en onderwijzend personeel in het passen onderwijs, resulteren ook in uitstel.
Het gaat wel ten koste van maatschappelijke stages en het geld dat het kabinet voor de beloning van bijzonder presterende leerkrachten had gereserveerd.
De een zijn brood, zal en moet de ander zijn dood betekenen, lijkt het devies van kabinet Rutte. Het uitstel is niet meer dan een budgetneutrale tegemoetkoming.

Maar het doortastende is er hiermee wel van af. Een signaal voor alle welzijnswerkers, bibliothecarissen, kunstenaars, militairen en iedereen, die volgens Rutte wel wat van de bezuinigingen zou voelen. De crisis biedt ook kansen, wordt wel beweerd. Nou, hier ligt dus een kans. Ga er gewoon een paar maanden tegenaan met petities, manifestaties en demonstraties en je krijgt op zijn minst uitstel. Of de bezuinigingen worden wat geleidelijker aan uitgevoerd.

Het kabinet denkt tijd te winnen. Tijd om genoeg Kamerleden aan hun kant te krijgen. Om een meerderheid voor de plannen te op de been te krijgen. Het kabinet is zich goed bewust van de uiterst krappe meerderheid, die het qua zetels heeft. Al vanaf het begin van deze regeerperiode is duidelijk dat niet alleen de oppositie, maar ook de coalitiepartner en het gedoogvriendje geen rotsvaste steun en samenwerking kunnen garanderen. Dus zijn stemmen van de oppositie nodig, of op zijn minst wat medewerking van de SGP en de CU. Op het gebied van het onderwijs breekt dat het kabinet nu op.

Deze besluitcrisis in het kabinet biedt kansen. Wat volgt? Gaat die
ene kerncentrale van de baan? Krijgt kunst en cultuur uitstel? Blijft de zorgtoeslag gehandhaafd? Wordt de JSF-straaljager afbesteld? Vliegen er wat minder ambtenaren uit?
Welke onderwerpen lijken geschikt om Rutte’s prachtige hand aan de mensen te geven? Roept u maar.

Ga eens rond Rutte zitten.

Sit in Het CBS, de statistiekenboer, weet de cijfertjes altijd prachtig aan de actualiteit te verbinden. In 2010 is er meer arbeidtijd ‘verloren’ gegaan aan stakingen, dan in 2009. De post- en vervoersector kende de meeste stakingen.

Dat bericht
plaatst het CBS dan een dag voor de tweede stakingsronde in het openbaar vervoer plaatsvindt. Na Amsterdam, wordt er morgen in Rotterdam gestaakt tegen de plannen het openbaar vervoer te privatiseren. Den Haag heeft de staking op 20 april gepland.
Dinsdag 12 april wordt misschien wel een hoogtepunt bereikt in de onrust die Rutte veroorzaakt, want ook de studenten gaan er weer tegenaan. In Den Haag willen ze op het Plein hun ongenoegen uiten over de bezuinigingen.

Nu heeft het CBS het alleen over arbeidsonrust, waarvan het grootste deel cao-onderhandelingen betrof. Er zijn, voor zover ik weet, geen recente statistieken over andere maatschappelijke onrust. Behalve dan onze Onrustmonitor, waarin niet alleen stakingen worden bijgehouden, maar ook acties tegen de bezuinigingen en overige maatschappelijke acties. De laatste stand van zaken is in
dit exceldocument te zien.
Van 1 januari tot en met vandaag zijn er 43 acties meer gehouden dan in 2010. Dat komt neer op een toename van 123 procent. De score staat nu al op een gemiddelde van 18,5 acties per maand, terwijl dat in 2010 slechts 2,8 gemiddeld per maand was.

Het aandeel stakingen en overige arbeidsonrust staat op 16,9 procent van het totaal. In 2010 bestond 50 procent van alle onrust uit arbeidsconflicten. Acties tegen de bezuinigingen zijn explosief gegroeid. In 2010 maakten die voor 47 procent deel uit van Nederland in beweging, dit jaar is dat al 67,5 procent.
Overige maatschappelijke acties stijgen ook. In 2010 slechts 3 procent, nu 15,6 procent, vooral te danken aan het groeiende protest tegen nieuwe kerncentrales.

De meeste acties verlopen rustig. Dat komt ook om dat meer voor petitie- en handtekeningacties wordt gekozen. Ook publieksvriendelijke acties zijn populair. De acties in het openbaar vervoer worden niet door iedereen publieksvriendelijk genoemd en studentenacties willen nog wel eens verstoord worden door wat raddraaiers heten te zijn.
Mag ik eens een rustig soort actie aanbevelen, dat vorig jaar door de stakende schoonmakers uit de vergetelheid is gerukt? Zij hielden vorig jaar een “sit in” op station Utrecht Centraal. De ‘sit in’ kennen we vooral uit de roerige zestiger en zeventiger jaren en was een vorm van geweldloos protest.Kijk, studenten zouden liever op het Binnenhof protesteren, dan daarbuiten, maar daar heeft de overheid trauma’s aan overgehouden, dus wordt dat binnenpleintje hermetisch afgesloten.

Maar goed, je kunt dan zelf het Binnenhof afsluiten. Als een enorme mensenmassa om het Binnenhof gaat zitten, kan er niemand meer op, maar ook niet meer af.
Zie je het al voor je? Studenten die rond het grondgebied van het Torentje gaan zitten. En dat dan dagen volhouden, gesteund door burgers die ook al maanden tegen de bezuinigingen protesteren. Een manier om de politiek even te isoleren en tot herbezinning te dwingen.

Want bezuinigen kan anders. Minder, omdat de economie weer aantrekt. En met andere keuzes. Rutte heeft altijd gezegd goed naar de oppositie te willen luisteren. Wel, als de burgeroppositie even plaats neemt rond het Torentje, kan Rutte de discussie aangaan.
Samen komen we er immers wel uit, toch?

Eigen bijdrage tegen bezuinigingen.

Begrip De koopkracht is gedaald en toch hebben we iets meer uitgegeven, zegt het CBS. Mooi, zal Rutte denken, er is dus geen enkele reden op de bezuinigingen terug te komen.

Dan kunnen we twee dingen doen. De straat op en zeggen: rot op met je bezuinigingen. Het gaat alweer wat beter, dus handen af van onze bieb, zwembad, muziekvereniging en personeel. De laatste update van
Rutte’s Onrust, laat zien dat per vandaag 70 procent van alle maatschappelijke onrust uit acties tegen de bezuinigingen bestaat. Vorig jaar was dat nog maar 47 procent. In de update van de onrustmonitor een overzicht van alle acties (exceldocument!).

Je kan ook zeggen: we zijn er nog niet, Rutte heeft groot gelijk. En het toch jammer vinden dat je kind niet meer naar schoolzwemmen kan. Of het
gehandicapte personeel in je bedrijfskantine wordt ontslagen. Wat dan? Laat ik even een maf voorstel doen. De eigen bijdrage ter voorkoming van bezuinigingen.

Als iedereen eenmalig een eigen bijdrage doneert, kunnen de 18 miljard aan geplande bezuinigingen in een klap van tafel.
Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de bijdrage natuurlijk. We halen even de verdeling van inkomensklasse erbij (CBS). De mensen met een inkomen tot 16 duizend euro sparen we. De mensen die tussen de 16 en 18 duizend euro aan persoonlijk inkomen hebben, betalen een eigen bijdrage van 50 euro. Dan gaat het oplopen. De miljonairs betalen een eenmalige bijdrage van 25.700 euro.
Wat levert dat op? Iets meer dan die 18 miljard! Kijk maar in dit exceldocumentje.

Zo kunnen we weer vier jaar vooruit, zonder bezuinigingen op onderwijs, cultuur, sport, defensie. Eén nadeel. Rutte zal zeggen: bedankt voor het bergrip en kan rustig blijven zitten. Maar goed, ongeveer de helft van de kiezers vindt dat best. We hebben dan weer wel tijd voor leuke dingen en hoeven niet de straat op om onze verworvenheden te redden.

Rutte's Onrust.

Crap Rutte valt niet te benijden. Vol enthousiasme wil hij het land er bovenop helpen, maar hij komt er maar niet aan toe. Het ene Europese overleg na de andere Eurovergadering kosten hem zijn dure tijd op zijn agenda. Bovenaan die agenda staat nog steeds:“Iedereen zal er iets van voelen”. Daar staat dan wel een beloning tegenover. We krijgen dit prachtige land terug.

Steeds meer mensen maken zich ongerust over de staat waarin dat land zal verkeren, op het moment dat het teruggegeven zal worden. Sterker nog, steeds meer mensen komen in beweging en proberen die zaken te redden, die zij prachtig vinden. Men begint blijkbaar te voelen, wat Rutte’s redding betekent. Het wordt alsmaar onrustiger in de samenleving. Het is nog niet zover dat het Binnenhof volstroomt en wordt omgedoopt tot Neerlands Tahrirplein, zoals Britse demonstranten hun Trafalgar Square
wel een jasmijntintje gaven, toen ze zit weekend te hoop liepen tegen hun bezuinigingen.

In Nederland lijkt een tsunami aan lokale acties aan te zwellen. Toen het kabinet Rutte van start ging, kreeg het meteen al een
hete december voor de kiezen. De maatschappelijke onrust was in de eerste maanden van het nieuwe kabinet al even groot als alle maanden daarvoor. In 2010 manifesteerde de maatschappelijke betrokkenheid van de burgers zich in 34 acties. Een gemiddelde van 2,8 per maand. De meesten betroffen arbeidsconflicten (50%), zoals cao-onderhandelingen en reorganisaties. De bezuinigingsplannen scoorden wel al 47% van alle onrust.

Het eerste kwartaal van 2011 zit er bijna op en we zien een fikse opleving van acties tegen de bezuinigingen. In de eerste drie maanden zijn er al 40 acties gevoerd, een gemiddelde van 13,3 per maand.. Daarvan betrof 68% de bezuinigingen. Arbeidsconflicten waren goed voor 25% van de acties.
In januari leek de rust terug te keren. Slechts acht acties, na de tien van december. Maar dat was snel anders. In februari werden er twaalf acties gevoerd en in deze maand staat de teller al op twintig. In drie maanden tijd is de maatschappelijke onrust al 15 procent groter dan heel 2010.

Vooral in het onderwijs is de onrust het grootst. Acties tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs blijven elkaar opvolgen. De kabinetsplannen met het speciaal onderwijs brengen ook steeds meer mensen op de been. Maar ook de dreigende sluitingen van bibliotheken, zwembaden en club- en buurthuizen leiden tot tal van lokale acties. De actiebereidheid lijkt alleen maar groter te worden.
In dit exceldocument de laatste stand van zaken.

Wat kan Rutte doen om de onrust te beteugelen? De plannen doorzetten en er een schepje bovenop doen, zoals bij het
speciaal onderwijs is aangekondigd? Of de plannen bijstellen? Ik ben geen regeringsadviseur, maar dat laatste lijkt mij het wijste, wil het rustig blijven in dit prachtige land. Laat ik eerlijk zijn, het gaat mij ook om mijn eigen rust.

Als werkende in de daklozenopvang heb ik met twee zaken te maken. Minder personeel en meer daklozen. Dankzij de bezuinigingen doen we het werk met minder collega’s. Ach, wat harder werken, ook al dreigt er een slechtere cao uit de bus te komen, dat moet een betrokken burger er voor over hebben.
Maar hoe gaan we dat redden, nu het aantal nieuwe daklozen toeneemt? In 2009 hadden we hier gemiddeld twee aanmeldingen per week. In 2010 is dat opgelopen tot gemiddeld vier per week. Nu staat die teller al op gemiddeld zes per week. In nog maar drie maanden tijd. Elke dag komen er meer dan honderd individuen over de vloer, die onze opvang op de een of andere manier nodig hebben.

Ik ben Rutte’s onrust eigenlijk wel zat.

Stemmen voor rust of voor Rutte?

Protest In het vrije en democratische Nederland is de stembus een zwaar onderschat middel om een beetje rust in de tent te krijgen. De stembusuitslag bij de Tweede Kamerverkiezingen leidde tot een kabinet, dat de maatschappelijke rust niet ten goede komt. In de paar maanden dat Rutte I op gang kwam, werd het ineens ook een stuk drukker op de straten. Bevolkt met mensen die onrustig werden van de crisis- en herstelplannen.

Op de installatie van het kabinet Rutte volgden
drie maanden van maatschappelijk onrust, die culmineerde in een hete december. In heel 2010 waren er 34 tekenen van maatschappelijke onrust. Een groot deel (50%) betrof arbeidsconflicten (cao-onderhandelingen, reorganisaties, etc.), maar een bijna even groot deel (47%) betrof de bezuinigingsplannen van Rutte.
Dit jaar lijkt de onrust over Rutte’s plannen sterk toe te nemen. In twee maanden tijd waren er 19 onrustige momenten op de straten. De meeste arbeidsconflicten lijken opgelost en zijn voor nog maar voor 32% deel van de roering. De acties tegen de bezuinigingen zijn opgelopen tot 58 procent.

Februari is nu de topmaand van maatschappelijke onrust geworden (zie
dit exceldocument met een overzicht van alle onrust in 2010 en 2011). Het lijkt er toch sterk op dat crisismanager Rutte de grootste maatschappelijke onrust over zich heen krijgt. In 2008 schreef ik hier dat van alle premiers na 1945, Willem Drees en Jan Peter Balkenende degenen zijn, die veel volk in beweging kregen. Heeft Rutte soms een verborgen agenda en wil hij Drees en Balkenende naar de loef steken?

Het is iets om over na te denken voor je woensdag naar de stembus gaat. Rutte benadrukt hoe belangrijk deze verkiezingen zijn, om zijn plannen te steunen. Plannen waar steeds meer mensen erg onrustig van worden. De eerste gevolgen zijn voor velen al merkbaar geworden. Banen staan op het spel, groeiende onzekerheid over de financiële gevolgen en het wordt steeds duidelijker welke voorzieningen we gaan missen of meer voor moeten betalen. De onrust zal er alleen maar groter van worden.
Stem je woensdag voor Rutte of voor rust?

Een hete december

Protest De kou is even uit de lucht. Of het de warmste winter wordt, moeten we nog zien. Maar het lijkt wel de heetste te worden. Kabinet Rutte en Wikileaks zijn blijkbaar in staat een vuur van actiebereidheid aan te wakkeren.
In augustus
schreven we hier nog dat Nederland niet voorop loopt, als het om protestacties gaat. Moeten we dat in deze feestmaand herzien?

In augustus stonden er 13 acties op de teller, waarvan de meesten arbeidsconflicten betroffen. Na de installatie van het kabinet Rutte voeren acties tegen bezuinigingen de boventoon. En kou of niet, de climax ligt in deze maand. Met tien landelijk bekend geworden acties scoort december ver boven het maandgemiddelde van 2,8 acties per maand.
Drie acties gingen nog over arbeidsconflicten, waarvan die bij TNT Post de bekendste is. Bij superkruidenier AH zijn gisteren wilde stakingen uitgebroken. Zes acties waren tegen de bezuinigingen gericht. Eén actie (de cyberaanvallen op websites) vloeide voort uit de Wikileakskwestie, gevolgd door een kleine demonstratie.
De maatschappelijke onrust is deze maand dus een stuk groter dan de arbeidsonrust. Het een kan nog wel met het ander te maken hebben, want bezuinigingen zullen tot verlies van banen leiden.

In
dit overzicht (exceldocument!) staat de onrust van 2010 op een rijtje. Daar staan niet alle, meer lokale acties bij. Zo waren er het eerste halfjaar al tal van plaatselijke acties van ambtenaren, burgers en belangenverenigingen, die acties voerden tegen gemeentelijke en provinciale bezuinigingen.
Wat rondneuzend op internet leverde al vrij snel een even grote lijst op. Tel je die acties mee dan zit het maandgemiddelde aan maatschappelijke onrust nu op bijna 6 acties per maand.

Rutte gaat misschien een paar records breken. Hij is de nummer één van jongste premiers. Maar hij is nog maar pas begonnen aan zijn magnus opus, of hij heeft de heetste decembermaand al voor de kiezen. En dat, terwijl de gevolgen van de aangekondigde bezuinigingen nog niet overal voelbaar zijn.

Zijn voorganger Balkenende, kreeg ook al te maken met stijgend ongenoegen. Wat aantal stakingen betreft had hij het echter redelijk rustig. Daarmee staat hij op de zesde plaats, ver achter Willem Drees en nog net boven Den Uyl (zie ook dit
artikel uit 2008). Maar aan de acties deden wel steeds meer mensen deel. Wat aantallen actievoerders betreft staat Balkenende nummer één. Boven Lubbers en Den Uyl, ver boven Drees (zie ook het tweede artikel uit 2008).
En dan hebben we het alleen over arbeidsonrust. Acties tegen CO2-opslag, bezuinigingen of de gebrekkige openbaarheid van de diplomatie zijn daar niet meegerekend.

Zal Rutte de grootste maatschappelijke onrust van de laatste 65 jaar over zich heen krijgen?

Hoe de overheid onlust tot onrust verheft

Hoe de overheid onlust tot onrust verheft Wie in tweevoud blogt, kan in drievoud antwoord krijgen. Daarom deze keer mijn gastlog op GeenCommentaar, onder het pseudoniem P.J. Cokema, ook op Sargasso en hier (triple-posting).

Afgelopen vrijdag stond op GeenCommentaar en Sargasso een crosspost van Sargasso's redacteur Steeph, die met behulp van de formule (kc=sw)+mi=80², wees op de mogelijkheid dat het ook buiten de jaarwisseling om wel eens onrustig op straat kan worden. En wel (zie formule) omdat de kredietcrisis een stijgende werkloosheid veroorzaakt en mede door een mislukt integratiedebat extreemrechtse tendensen zullen groeien, zoals ook in de 80'er jaren het geval was. Onlust wordt maatschappelijke onrust, die hardhandig afgereageerd zal worden op immigranten en hun nazaten. Het is slechts een scenario, volgens Steeph.

Toegegeven: er zijn wat overeenkomsten tussen de 80'er jaren en nu. Aan het begin van dat roemruchte decennium trekt de 2e oliecrisis een aardige wissel op de economie en een beurskrach in 1987 doet menigeen huiveren. De werkloosheid steeg en de kabinetten Lubbers reageerden met stevige bezuinigingsmaatregelen. Het integratiedebat begint goed op gang te komen en extreemrechts groeide dermate dat ze in 1982 een zetel in het parlement wist te bemachtigen. Maar rellen?

Tja, in de jaren 70 waren er inderdaad heel vervelende matpartijen in Den Haag en Schiedam jegens allochtonen. Maar misschien was het aan de verkiezingswinst van Janmaat te danken dat de onrust zich in de parlementaire tradities voegde. Of zouden de maatregelen van de overheid, op grond van de Wet Arbeid Buitenlandse Werknemers (1979) voor rust op straat gezorgd hebben?

Mwah, het was allerminst rustig in de eerste helft der 80'er jaren. Krakersrellen in Amsterdam, Nijmegen en Groningen, het feestje bij de kroning van Beatrix, massale demonstraties tegen kruisraketten, blokkades bij Borssele en tegen munitietransporten, een grote havenstaking en een ambtenarenprotest waardoor we dagen van de post verstoken bleven. Maar aan het einde van de 80'er jaren was het ook met die onrust wel gedaan.
Want het had allemaal niet geholpen. In 1986 ging de 2e Kamer akkoord met de stationering van de kruisraketten en de betogers tegen kernenergie bleven verdwaasd en verbaasd achter toen de regering in datzelfde jaar als enige reactie op de ramp in Tsjernobyl, een verbod op het verbouwen van rode kool afkondigde. Mede door het failliet van het communisme, dat in 1989 zijn teloorgang begon te beleven, worden die 80'er jaren nu vooral herinnerd als één grote historische vergissing.

Sindsdien kan de overheid doen wat ze wil. Na het Duyvendak-gedoe denkt men wel twee keer na voor men iets onderneemt, omdat niemand de geschiedenis in wil als politiek crimineel. En scholierenopstandjes worden gezien als nodeloze urenvulling, krakers staan alleen nog maar te boek als cliëntonvriendelijke horecaondernemers. De maatschappelijke onrust is gekanaliseerd in nieuwe parlementaire bewegingen of wordt voor de rechter uitgevochten. Op straat is het alleen onrustig bij de jaarwisseling en een enkele voetbalpartij. En zelfs dat neemt af.

Maar dat is allemaal niet de reden waarom ik niet snap waar Sargasso-Steeph zich zorgen om maakt. Want we hebben tenslotte altijd nog onze overheid. De overheid heeft ook een scenario voor maatschappelijke onrust. Dit kabinet meent dat polarisatie en radicalisering tot de rampen behoren, die dit land kunnen treffen. Grote kans zelfs, maar wel met kleinere gevolgen, meent het kabinet. Er wordt zelfs hard gewerkt aan de voltooiing van een Operationeel Actieplan Polarisatie en Radicalisering, die u hier kunt downloaden. We kunnen dus gerust gaan slapen, de overheid is op haar hoede.

Vergeet het maar. Niks slapen. Waakzaam zijn. De burger wordt onderdeel van het veiligheidsbeleid.
Daartoe heeft het kabinet de DSP-groep
analyses laten maken (pdf-alert) van een paar brandhaarden, waaronder de rellen in Slotervaart (1998), de situatie na de moord op Van Gogh (2004) en de onlusten in Utrecht (2007).
Conform de wens van het kabinet de burger te betrekken bij het voorkomen van dat soort onrust, presenteert de DSP-groep in
dit document (pfd!) een vragenlijst (zie bld. 6 in link), die door actieve wijkbewoners en buurtprofessionals ingevuld kan worden om te kijken of er reden voor paniek is. En verdomd, Steeph's analyse is al lang onderkend, want de eerste vraag vist naar “problemen op het terrein inkomen en/of werkomstandigheden. Denk aan: ontslag, achteruitgang in inkomsten, armoede, arbeidsonrust, economisch zwaar weer“.

Bij vraag 5 kan aangegeven worden of er sprake is van “aantasting van fundamentele burgerrechten“. Nee, niet de inperking van uw privacy of de vrijheid van meningsuiting, maar of er mensen belaagd worden wegens hun etniciteit, geloof of seksuele geaardheid.
Mochten alle vragen een score van 7 of hoger opleveren, dan is verdieping nodig. Eén van die verdiepingsvragen is: “is er sprake van een grote nieuwswaardigheid van het (de) incident(en) en/of springen de media er sterk op in (kan ook zijn door gebrek aan ander nieuws)? Komen er veel media/journalisten op af?” Tevens is het seizoen en het weer van belang: “is het voor- of najaar (geen vakanties); is het mooi/warm weer (geen regen/kou)?“. U kunt als waakzaam burger dus uw buurt scannen.

Is dat de manier om te voorkomen dat onlust omslaat in onrust? Ik meen van niet. De irrationele onlust onderkennen is één ding, maar dat één van de peilers van het veiligheidsbeleid te maken is wat anders. De burger daarbij als instrument inzetten om zijn buurlui te observeren op verdachte elementen, voedt de gedachte dat de ander de moeite waard is in de gaten te houden. Dat soort maatregelen zal zeker tot onrust leiden. Het splijt de samenleving meer dan het nu al het geval is.
De risico's zitten dus niet zozeer in de kredietcrisis, werkloosheid en een pover integratiedebat, maar in een overheid die onbedoeld, dat geloof ik nog graag, burgers tegen elkaar opzet. Wie houdt die beweging staande?