Tag archieven: persvrijheid

De logica van vrijheid van lekken

De logica van vrijheid van lekken

Journalisten en ethiek. Daar valt heel wat over te zeggen.
(ruis…….)

Nu weer wegens de door het NRC ruim geciteerde Miljoenennota, terwijl het embargo voor publicatie nog niet was opgeheven.

Het NRC heeft niet getekend voor dat embargo en meent de inhoud prijs te mogen geven, omdat de krant de prinsjesdagstukken door vrije nieuwsgaring verkreeg. De andere media, zo stelt het NRC, kregen de stukken uit handen van de Rijksvoorlichtingsdienst en tekenden wel voor het bijgaande embargo. Die andere media klagen nu steen en been over de embargoregeling. Sip turen ze naar hun handtekening en mopperen waarom zij nu niet, en het NRC wel mag publiceren. De secretaris van het NVJ (Nederlandse Vereniging voor Journalisten) vindt dat de andere media zich nu niet meer aan het embargo hoeven te houden. Want “dat is in strijd met de logica van vrije nieuwsgaring“. Ligt het nieuws inmiddels op straat, dan mag iedereen ermee aan de haal, zo luidt die logica.

In een redactionele verklaring schrijft het NRC: “NRC Handelsblad vindt het knevelarij om op gezag van de RVD niet te mogen schrijven over voorgenomen besluiten die uitgelekt zijn. Besluiten over voorgenomen beleid, die voor de burger belangrijk zijn, horen zo snel mogelijk bekendgemaakt te worden”.

De vrije nieuwsgaring komt bij het NRC dus voort uit een lek. Welk lek wordt niet vermeld. Maakt het NRC gebruik van de concurrentie? RTL-nieuws kwam op 9 september al met informatie uit de Miljoenennota. Heeft het NRC een deal gesloten met Frits Wester? Of hebben NRC-journalisten ingebroken in de computers van RTL?
Tot nu toe was RTL namelijk de enige die uit het koffertje van Bos citeerde. Of zou het NRC beschikken over een eigen bron, ergens diep in de wandelgangen tussen Nieuwspoort en het Binnenhof?

Opvallend is de solidariteit onder de journalisten. Natuurlijk, ze hebben vreselijk de pest in dat RTL en nu het NRC ze voor zijn geweest, maar overgaan tot een diepgravend onderzoek naar Het Lek is er niet bij. Zo luid men roept over de onzin van het embargo, zo stil is men over de schendingen daarvan. Is dat dan geen nieuws?

In een poll hier meent 61% dat de persafdeling van het kabinet lekt (23% denkt dat Frits Wester in de laatjes van het kabinet kan en 16% denkt dat er wat anders aan de hand is, zonder echter aan te geven wat dan wel, da's jammer).

Maar stel dat die persafdeling lekt? Doet men dat op eigen houtje of in opdracht van een hoge ambtenaar of wellicht iemand uit het kabinet zelf?

Niet alleen de pers moet zich voorbereiden op de complexe inhoud van de Miljoenennota, ook het kabinet zal zich moeten voorbereiden op de mogelijke reacties. Dat kost zeker een weekje of twee tijd. Niets mooier dan een fikse lekkage. Iemand weet waar het lek zit en Frits Wester zal dat zeker niet onthullen. Twee vliegen in één klap: de pers heeft het gedaan en de voorbereidingen op de reacties kunnen beginnen.

Een lekkende ambtenaar of politicus, een lekkende drukker bij de Staatsuitgeverij, een inbraak in het ministerie van Algemene Zaken of in de computers van de overheid, het is allemaal mogelijk. Het koffertje van Bos zou zelfs heel even onbeheerd achtergelaten kunnen zijn in de bar van perscentrum Nieuwspoort. Bos even naar de wc en, hoewel er niet uit de bar mag worden geciteerd, hou dan een nieuwsgierige journalist maar eens tegen.

Valt dat allemaal onder de vrije nieuwsgaring, waar het NRC zich nu op beroept?
Nee, dat valt onder het niet nakomen van afspraken tussen overheid en pers. De pers knevelt zichzelf door met die afspraken akkoord te gaan. De pers zou dit soort bindende afspraken helemaal niet moeten maken. Er is dan wel een grote kans dat de overheid nog terughoudender wordt in het verstrekken van informatie.
Voor de pers zit er dan niet anders op dan veel beter het journalistieke werk te doen. Speuren, spitten, druk uitoefenen, analyseren. Met dat laatste had een slimme journalist natuurlijk zelf kunnen voorspellen wat er in de Miljoenennota zou staan. Gewoon het laatste jaar van het kabinet onder de loep nemen.

Nu komt men met een wel erg luie methode aan de inhoud van de Miljoenennota. En het levert niks nieuws op. Ga aan het werk, journaille! En begin eens bij de bron.

Geef een reactie

Persvrijheid binnen de Nieuwspoort

Persvrijheid binnen de Nieuwspoort

Je hebt een perscentrum. Een internationaal perscentrum zelfs. Nieuwspoort. Je mag aannemen dat er door die poort heel wat naar buiten komt. Die verwachting mag je zeker hebben als het perscentrum op haar website met dikke letters meldt: Nieuws wordt hier gemaakt.

Tegenwoordig heeft elke zichzelf respecterende club een gedragscode. Zo ook Nieuwspoort. De meeste gedragscodes regelen fatsoenlijk gedrag. Je zet het niet op een zuipen op de werkvloer. Je slaat er niet op los. Maar je verwacht niet van een perscentrum dat de code ook voorschrijft dat er geen nieuws naar buiten wordt gebracht.

Dat blijkt wel het geval. Als er namelijk wel een borrel teveel wordt genomen of er hier en daar een tik uit wordt gedeeld en je zet dat in je krant, dan kun je de toegang ontzegd worden.

De Nieuwspoortcode zegt dat alles wat in de bar van het centrum plaatsvindt, niet gepubliceerd mag worden. De bar dient om journalisten en politici informeel bij elkaar te brengen. Bied je als journalist een politicus een drankje aan om hem wat loslippig te krijgen, dan mag dat feit niet in de krant en wat er gezegd is ook niet.

Een columnist van De Pers heeft de code geschonden. Hij schreef over het incasseringsvermogen van Johan Remkes en Frits Wester. Volgens de columnist kunnen die aardig wat innemen. Ook deed hij verslag van een knokpartij waarbij Mei Li Vos was betrokken.
De volgende keer dat de columnist uit de bar klapt, wordt hij geroyeerd.

Toen in 2002 Nieuwspoort, na een opknapbeurt, feestelijk werd heropend, verwoordde Balkenende al wat er zo al mis kan gaan in het perscentrum: “De veelbesproken “Nieuwspoortcode” doet nieuwbakken kamerleden – en dat zijn er nog al wat – vaak nieuwsgierig naar Nieuwspoort komen. Daarmee menig fractievoorzitter of fractievoorlichter de zenuwen bezorgend”.

JP, godfather van menig gedragscode, meende dat journalisten door alcohol gedrenkte citaten wel uit de pers zouden houden, maar herinnerde de aanwezigen eraan dat een journalist ook maar een mens is en dat je nooit zeker kon zijn of zijn geheugen toch niet, per ongeluk natuurlijk, een citaatje uit zijn geheugen zou laten glippen.

Balkenende wees er op dat: “Hoe vriendschappelijk de sfeer in Nieuwspoort ook is, niemand zal er geheel zijn rol vergeten. Voorlichters en kamerleden om hun nieuws te slijten of beelden recht te zetten, en journalisten om nieuwtjes op te snuiven”.

Juist. Dat lijkt me ook de rol van een perscentrum. Zowel in de officiële zaal, als in de wandelgangen, alsmede de wc's en niet te vergeten de bar.

Nu zijn de drankgewoontes van Frits Wester geen opzienbarend nieuws. Hooguit iets voor een ondermaatse column. Goed voor roddelblaadjes. Maar als hij een persvoorlichter onder tafel zuipt en dan zijn kans schoon ziet om de Prinsjesdagstukken uit 's mans colbert te rollen, dan heeft Frits weliswaar een laffe scoop te pakken maar gans het land weet dan wel wat ons op de derde dinsdag van september boven het hoofd hangt.

In 2004 pleitte NOS-hoofdredacteur Hans Laroes voor afschaffing van de Nieuwspoortcode. Mooi punt uit zijn betoog: “Eerst en vooral: wij hebben niets met elkaar. Een journalist is geen woordvoerder is geen politicus”.

Zo is dat. Afstand houden en ieder zijn werk doen. En vraag niet van een journalist zijn mond te houden als hij nieuws heeft ontdekt.

Geef een reactie

Advertentievrijheid.

BlufEen advertentie van het roemruchte weblog GeenCommentaar is geweigerd door dagblad De Pers.
In eerste instantie was plaatsing toegezegd, later trok De Pers de toezegging weer in, omdat de advertentie te politiek zou zijn.

De advertentie van GC (GeenCommentaar), een heel aardige pistache op een oude, echte Bluf!-advertentie, zou geplaatst worden ter afronding van een serie artikelen op GC over het blaadje Bluf! Niemand wist meer wat dat voor stencil was, totdat Duyvendak geschiedenis schreef en het smakeloze deel van de pers over zich heen kreeg.

De advertentie roept op de onafhankelijke persvrijheid te beschermen en uit verbazing over de tegen “links” gevoerde hetze, die sinds “Duyvendak” nog wat nastoomt.
Ondertekend door o.a. flink wat webloggers, waaronder ondergetekende.

Waar gaat het precies over? Lees dan hier de advertentie en, vrij naar uw eigen wil, onderteken als u het met de strekking eens bent.
En lees op GC meer over de weigering van De Pers, met daarin een link naar hun eerdere artikelen over het blad Bluf!

Over vrijheid gesproken: het staat de redaktie van GC natuurlijk vrij naar de rechter te stappen en De Pers aan te klagen wegens het niet nakomen van een overeenkomst. Mondelinge, schriftelijke en digitale overeenkomsten (e-mail) zijn rechtsgeldig.

De vraag is wel of de eerste toezegging als overeenkomst gezien kan worden. Zo ja, dan kan GC alsnog De Pers, via de rechter, dwingen de advertentie alsnog te plaatsen.
Maar dal zal, na alle ontstane commotie niet meer zo nodig zijn, omdat de weigering van De Pers, ook een prima advertentie voor het initiatief van GC is.

Geef een reactie

Olympische vuile was

Olympische vuile was

Nog vier weken en dan barst het Olympische feest los. Het moet een mooi feest worden, dus doet China er alles aan de vuile was niet buiten te hangen. Journalisten die nu al naar China zijn afgereisd, moeten nog behoorlijk modderen tegen de censuur in.

Het IOC (Internationaal Olympisch Comité) heeft het veel te druk met het pakken van de koffers en heeft dus geen tijd de Chinese overheid te herinneren aan de beloofde persvrijheden. Komt dat misschien ook omdat de kleren in de olympische koffers ook niet van alle smetten vrij zijn?

PlayFair2008 is een samenwerkingsverband de Internationale Federatie van Textielarbeiders en Leerbewerkers, de Internationale Confederatie van Vakbonden en de Clean Clothes Campaign. Deze coalitie stelt dat het IOC zich te weinig druk maakt om de arbeidsomstandigheden in de fabrieken die kleding maken met het Olympische logo erop.

In China, India, Thailand en Indonesië worden onder beroerde voorwaarden Olympische spulletjes gemaakt. Ontduiking van de wettelijke minimumlonen, werkdagen van 12 tot 13 uur en fraude met documenten om de arbeidsomstandigheden te verhullen, horen tot de dagelijkse praktijk. Het kan niet voor iedereen een feestje zijn.

De PlayFair organisatie wil dat het IOC actie onderneemt tegen de leveranciers van kleding met het Olympisch logo. Het IOC zou toch geen overhemd aan willen trekken dat met kinderarbeid is vervaardigd?
Het IOC vindt dat de lokale olympische comités daar verantwoordelijk voor zijn. Dus gaan er brieven de deur uit om de lokale comités aan te sporen van de leveranciers goed gedrag te eisen.

Het IOC klopt zich op de borst dat ze een regel hebben opgesteld voor steden die in de toekomst de Olympische Spelen willen binnenhalen. Die moeten zich houden aan sociale en ecologische criteria bij het verstrekken van licenties aan leveranciers van welk olympisch onderdeel dan ook.

China had nog geen last van die regel en beperkt zich tot het naar buiten brengen van schone schijn. Men zuivert de lucht, voert schoon water aan en poetst het imago van de chinese sporters op. De olympische toeristen hebben zich aan een gedragscode te houden. Die mogen zich niet provocerend gedragen, wat onder andere inhoudt dat hun kleding geen symbolen mogen dragen, waar de chinese overheid opruiende karakters in ziet. Wie zich daar niet aan houdt, maakt de kans in een chinese politiecel te belanden, alwaar men bij de maaltijd wel de hond in de pot kan aantreffen.

Ook al is er een waslijst van redenen waarom de Spelen eigenlijk niet in China moeten plaatsvinden, we gaan toch naar de chinees. De sportman- of vrouw die dan het feestje aangrijpt om Chinese wantoestanden op het erepodium van commentaar te voorzien, mag wat mij betreft op een internationale huldiging rekenen.

Eerdere artikelen rond deze Olympische Spelen gaan over het chinese gevaar, over de nederlandse olympische mascotte en over sportieve acties.

Geef een reactie