Tag archieven: rijk

Lokale en landelijke (e)moties.

RaadOok onze politieke vertegenwoordigers zijn maar mensen. Je kunt ze het niet kwalijk nemen dat ze een beperkte geheugenopslag hebben. Dit menselijk tekort kan dan ook tot wisselend stemgedrag leiden, waardoor het soms onbegrijpelijk lijkt wanneer de politici voor of tegen bepaalde onderwerpen stemmen.

Zo diende in 2006 de fractievoorzitter van de VVD, Willibrord van Beek, een motie (pdf) in tegen zijn eigen asielminister Verdonk. Daarin vroeg hij een uitzondering te maken voor Ayaan Hirsi Ali. Tevens was hij mede-indiender van de motie Verhagen c.s. (pdf), waarin Verdonk werd opgeroepen het onderzoek naar de ‘leugens’ van Hirsi Ali wat zorgvuldiger over te doen, om zodoende te bekijken of er het echt wel nodig was Hirsi Ali haar Nederlands staatsburgerschap te ontnemen.
Alle moties en emoties leidden er uiteindelijk toe dat Verdonk haar portefeuille moest inleveren.

Nu in honderden gemeenten moties zijn ingediend om minister Leers te bewegen een zogenaamd kinderpardon in te stellen. Zie voor de laatste update in dit exceldocument (in 213 gemeenten motie aan de orde geweest, 167 gemeenten voor).
Veel lokale VVD’ers lijken vergeten te zijn dat er uitzonderingen mogelijk zijn. Zeker, ook raadsleden van andere partijen stemmen tegen de zgn. motie kinderpardon, maar met name uit de VVD-hoek wordt fel strijd gevoerd tegen deze lokale moties.

Twee argumenten worden veel aangevoerd: regels zijn regels en dit is geen lokaal onderwerp maar een zaak van de landelijke politiek. Over die regels: als het om een eigen partijlid gaat, moeten die regels soepeler worden gehanteerd.
Maar lokale VVD-fracties zijn niet altijd tegen moties over onderwerpen waar eigenlijk het Rijk over gaat.  Een vluchtige quickscan van gemeentelijke websites, levert al een aardige oogst op.

15 december 2008:De VVD werd bongenoot van, onder andere, de SP en diende een motie in voor een betere luchtkwaliteit, die zou worden aangetast door de verbreding van de snelwegen A1 en A10. De motie was gericht aan de Tweede Kamer.

8 november 2011: In een overzicht van afgehandelde moties in de gemeenteraad van Hoorn vonden we een mede door de VVD ingediende motie waarin het college van B&W werd opgroepen de Tweede Kamer te vragen Noord-Holland Noord in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte toe te voegen als greenport. Uiteraard van lokaal belang, maar een plaatselijke scholier die al meer dan 8 jaar op een beslissing van de IND wacht, is dat niet?

14 en 15 december 2011: In Nijmegen en Veghel dienden de VVD-fracties de motie Maximale beleidsvrijheid in. Onderwerp zijn de decentralisaties op gebied van Jeugd, AWBZ en Wet werkend naar vermogen. In de moties worden de colleges van B&W opgeroepen bij minister, staatssecretaris en Tweede Kamerleden een maximale beleidsvrijheid voor het lokaal bestuur te bepleiten. Zie hier de motie uit Nijmegen (pdf) en hier die uit Veghel.

In de Besluitenlijst 23 februari (pdf) van de gemeente Zwartewaterland lezen we dat de motie voor een goede kwalitatieve basiszorg met behoud acute verloskundige zorg voor Meppel en omgeving, mede door de VVD is ondertekend. In de motie wordt gevraagd deze ook op te sturen aan de minister en de fracties van de Tweede Kamer.
Hier staat lokaal belang sterk voorop (behoud van zorg), maar wil men blijkbaar wel bemoeienis van het centraal bestuur.

Op 20 maart 2012 komt een hele leuke motie aan de orde in de gemeenteraad Westland. In de motie Treurige vertrekregeling (pdf) wordt B&W verzocht bij kabinet en Eerste Kamer aan te dringen “de Wet norm Topinkomens zo spoedig mogelijk te doen behandelen om buitensporige beloningen en riante vertrekregelingen voor bestuurders en leden van de Raad van Toezicht niet langer mogelijk te maken”. De motie is mede ondersteund door de plaatselijke VVD.

En vorige week, 27 maart, was de VVD mede-indiener van de motie aansluiting Hoevelaken als eis. Het verkeersknooppunt Hoevelaken gaat op de schop en in de motie wordt  het college wordt gevraagd bij het Rijk er op aan te dringen dat bij de oostelijke aansluiting in de aanbesteding wordt meegenomen wegens het grote belang voor Hoevelaken.

In 25 gemeenten hebben 62 VVD-raadsleden voor de motie kinderpardon gestemd. In 3 gemeenten was de VVD ook mede-indiener. Zij vonden dit ‘landelijke onderwerp’ blijkbaar van genoeg lokaal belang om een signaal af te geven aan de minister.
De tegenstemmende raadsleden die het maar een landelijke kwestie vinden, moeten op zijn minst met geheugenverlies te kampen hebben gehad.

Eerdere artikelen over dit onderwerp, met daarin onder andere een weerlegging van argumenten die tegenstanders hanteren:
23 maart: Gemeenten en kinderpardon.
1 maart: Gemeentelijke oneigenlijkheid over kinderpardon?
16 februari: Gemeenteraden moeten geen Tweede kamer spelen?
15 februari: Gemeenten versus Rijk.
8 februari: Pardon? Kinderpardon!

Kinderpardon en andere moties

GemeenteMet de zogenaamde ‘motie kinderpardon’ roepen gemeenteraden hun colleges van B&W op, er bij minister Leers op aan te dringen een initiatiefwet van PvdA en CU aan te nemen. Die wet beoogt een pardon voor asielkinderen die door toedoen van de overheid 8 jaar of langer in Nederland zijn.

Het is niet de enige motie die over een landelijke thema gaat en tot doel heeft bij kabinet en/of Tweede Kamer aan te kloppen. De laatste weken passeren ook moties over een statiegeldregeling voor plastic flesjes, het opslaan van kernafval en het opslaan van biometrische gegevens (bijvoorbeeld de vingerafdruk op paspoorten).
Al deze moties worden vooral ingediend door aan de landelijke oppositie verbonden partijen. PvdA, GroenLinks, CU en D66 zijn behoorlijk actief. De deelname van het CDA is erg wisselend. In sommige plaatsen mede-indiener, in andere plaatsen tegenstanders van die moties. De VVD is voor het overgrote deel tegen deze moties.

Met name VVD-raadsleden komen met het argument dat het kinderpardon een onderwerp voor de landelijke politiek is en dus niet in de gemeenteraad thuishoort. Desondanks hebben in 24 gemeenten 60 VVD’ers voor deze motie gestemd. In twee gemeenten was de VVD zelfs mede-indiener van de motie.
De VVD’ers ( en ook raadsleden van CDA en D66) die met dit specifieke argument op de proppen komen, hebben flink boter op hun hoofd. Er zijn namelijk zaken denkbaar waar de VVD wel een motie steunt of indient, betreffende een zaak die bij kabinet of parlement moet worden aangekaart.

In een overzicht van afgehandelde moties in de gemeenteraad van Hoorn vonden we een motie van 8 november 2011. Motie: Greenport Noord-Holland Noord (VVD, D66, VOCHoorn en Fractie Tonnaer. Unaniem gesteund), behandeld bij de begroting 2012. Tekst: In deze motie wordt uitgesproken: De Tweede Kamer der Staten Generaal op te roepen Noord-Holland Noord in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte toe te voegen als greenport; Het college te vragen de uitspraak van de gemeenteraad van Hoorn kenbaar te maken bij de Tweede Kamer der Staten Generaal.

Nog fraaier is de motie Treurige vertrekregeling (pdf), die 20 maart 2012 in de gemeenteraad Westland aan de orde kwam en ondersteund werd door de VVD.
In de motie verzoekt de raad het college van B&W de motie en een begeleidende brief naar het Kabinet en de Eerste Kamer der Staten-Generaal te sturen met het dringende verzoek om de Wet norm Topinkomens zo spoedig mogelijk te doen behandelen om buitensporige beloningen en riante vertrekregelingen voor bestuurders en leden van de Raad van Toezicht niet langer mogelijk te maken.

Niet alle moties die de VVD steunt of indient halen een meerderheid. In Gemert-Bakel komen we in de Besluitenlijst raadsvergadering 8 maart 2012 de motie St. Nicolaascomité tegen. De motie riep op uit te spreken dat het comité voor subsidie in aanmerking komt nu de doelgroep, jeugd, tot één van de doelgroepen van het subsidiebeleid behoort. De motie haalde het niet.
Geen echt landelijk thema, maar wel enigszins gerelateerd gezien de reactie van de lokale partij Dorpsbelang. Die diende een motie in waarin afkeuring wordt uitgesproken over het door de regeringspartijen CDA en VVD gevoerde bezuinigingsbeleid alsmede de door deze partijen doorgezette decentralisatie van taken zonder toereikende middelen voor de gemeenten. Deze motie werd wel aangenomen.

Met de ‘motie kinderpardon’ gaat het goed. In iets meer dan de helft van alle gemeenten is de motie aan de orde geweest. Een overzicht van die gemeenten, met cijfers, stemverhoudingen en verdere details vind je in dit exceldocument. Hieronder een samenvatting in wat het zou betekenen, als je de stemverhoudingen relateert aan het aantal inwoners.

Motie

 

Eerdere artikelen over dit onderwerp, met daarin onder andere een weerlegging van argumenten die tegenstanders hanteren:
4 april: Lokale en landelijke (e)moties.
23 maart: Gemeenten en kinderpardon.
1 maart: Gemeentelijke oneigenlijkheid over kinderpardon?
16 februari: Gemeenteraden moeten geen Tweede kamer spelen?
15 februari: Gemeenten versus Rijk.
8 februari: Pardon? Kinderpardon!

Gemeenten versus asielbeleid Rijk

VNG-Rijk Laatste update gemeenteraden onderaan dit artikel.

“We zijn geen lokaal uitvoeringskantoor van het Rijk. We zijn er in de eerste plaats voor onze inwoners. Voor hen willen we er het beste van maken”.
Dat zei Annemarie Jorritsma vorig jaar, nadat een grote meerderheid van de gemeenten het Bestuursakkoord maar gedeeltelijk had aangenomen. Geheel tegen de zin van kabinet Rutte, dat ondanks dreigementen geld terug te trekken, niets anders kon dan met een herzien akkoord verder met de gemeenten de plannen voor decentralisatie uit te werken. Het Bestuursakkoord heet nu “Bestuursafspraken 2011-2015”.

Dat was de laatste grote aanvaring tussen lokaal en centraal bestuur. Kern van de zaak: gemeenten willen wel taken van het rijk of provincie overnemen. Graag zelfs. Maar niet zonder adequate financiering. Het spreekt vanzelf dat decentralisering de gemeenten zodanig aangaat, dat er flink over is gedebatteerd in alle gemeenteraden. Het spreekt evenzeer vanzelf dat het Rijk de verder onderhandelt met de gemeenten, toen het verzet enorm bleek.

Hoe zal het kabinet reageren golf van aangenomen moties over het kinderpardon? De een na de andere gemeenteraad stuurt burgemeester en/of wethouders er op uit om bij minister Leers over te halen de initiatiefwet van PvdA en ChristenUnie aan te nemen. Die initiatiefwet heeft tot doel een generaal pardon te regelen voor minderjarige asielzoekers, die door fouten van de overheid langer dan drie jaar in Nederland zijn.

Een veel gehoord argument van tegenstanders van lokale moties is dat een gemeenteraad zich niet met landelijke kwesties moet bemoeien. Sommige tegenstanders voegen er aan toe dat het de landelijke besluitvorming niet zal helpen of misschien wel kan frustreren.
Dat laatste is misschien waar, de rest van het betoog beslist niet. Gemeenten krijgen namelijk direct te maken met gevolgen van landelijk asielbeleid. Het asielbeleid mag gerust de tweede grote aanvaring tussen lokaal en centraal bestuur genoemd worden. Gemeenten liggen al ruim 10 jaar overhoop met het Rijk over de consequenties van een stringenter asielbeleid.

In 2002 weigerden 60 gemeenten uitgeprocedeerde Somaliërs en Irakezen op straat te zetten. In 2003 verklaarde de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) niet mee te zullen werken aan het uitzetten van zo’n vierduizend asielzoekers, die niet onder het generaal pardon vielen. De VNG ging bij de Tweede Kamer lobbyen om een verruiming van de pardonregeling te bepleiten. Mede door het grote verzet van de gemeenten, kwam het in 2006 tot een motie van wantrouwen tegen toenmalig minister Verdonk, die haar portefeuille kwijtraakte.

Hirsch Ballin mocht het overnemen en ook hij raakte in conflict met de gemeenten. In 2010 droeg hij  de gemeenten op noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers te sluiten. Wethouders vonden dat ze verantwoordelijk waren voor de humaniteit en veiligheid in hun gemeenten. Het rigide beleid van het Rijk zou dat in gevaar brengen.
Ook nu leidde de druk van de gemeenten tot enige inschikkelijkheid bij het Rijk. Hirsch Ballin kondigde aan dat asielzoekers niet meer op straat worden gezet en dat de procedures rondom asielaanvragen versoepeld zouden worden.

Inmiddels vinden 45 gemeenten dat landelijk beleid wel degelijk lokale belangen raakt. En dat klopt natuurlijk ook. Evenals in vorige jaren het Rijk de gemeenten wil dwingen volwassen asielzoekers de toegang tot allerlei voorzieningen te weigeren, zullen gemeenten ook minderjarigen uit openbare scholen moeten verwijderen. Ook als het gaat om volledig ingeburgerde kinderen, uit landen waar nog steeds veel mis is. Ook voor hen willen gemeenten er het beste van maken, om het citaat van Jorritsma maar even uit het verband te rukken.

Het zal nog tot eind maart duren voor duidelijk is hoeveel gemeenten de motie kinderpardon hebben aangenomen en hoe groot de lokale druk op minister Leers dus zal zijn. Het aantal voorstanders van de motie groeit op dit moment harder, dan het aantal tegenstanders.

In dit exceldocument houden we de stand van zaken bij. Met bronnen en details over, bijvoorbeeld, stemverhoudingen binnen gemeenteraden, voor zover bekend. Laatste update: 45 gemeenten voor, 14 tegen (een week geleden waren 31 gemeenten voor en 12 tegen).
Deze week komt de motie in zeker nog zeven gemeenten aan de orde. Wie de uitkomst weet mag het hier in de reacties melden.

Update 15 februari, 22:00 uur: 52 gemeenten voor, 17 tegen. Zie bronnen en bijzonderheden in dit excelcocument.
22: 30 uur: Nu 54 voor met nog 7 raadsvergaderingen gaande in Den Haag, Eemsmond, Aalburg, Aalsmeer, Ameland, Apeldoorn en Soest.
 

Gemeenten verwijten Rijk onbehoorlijk bestuur

LogosHet kabinet houdt zich niet aan de Code voor interbestuurlijke verhoudingen, schrijft de VNG in haar magazine. De verenigde gemeenten kijken misnoegd terug op een jaar samenwerking met Rutte I. Daar is alle reden toe, want de ergste storm rond het bestuursakkoord lijkt voorbij te zijn, maar de partners zijn er nog lang niet helemaal uit.

In 2004 werd de Code voor interbestuurlijke verhoudingen opgesteld, waarin werd afgesproken dat de het Rijk beleidsvoornemens die van invloed zijn op het lokale bestuur, de gemeenten zo vroeg mogelijk met de gemeenten bespreekt.
Het kabinet Rutte brengt die beleefdheid niet op. “Zo kregen de gezamenlijke gemeenten welgeteld zes weken om de Wet werken naar vermogen te beoordelen”, schrijft de VNG.  En dat niet alleen. Het kabinet verzuimt ook vaak de financiële consequenties duidelijk te maken.
Zo kan er niet gewerkt worden. Afspraak is afspraak, stelt het VNG. Dat moet ook voor Rutte I gelden.

De gemeenten worden door het Rijk zwaar onder druk gezet. Meer taken, minder geld. En dan ook nog eens geschoffeerd worden. Het kabinet lijkt zich te gedragen als een directeur die een irritant gebrek aan communicatie vertoont of omgangsvormen geheel naar eigen inzicht hanteert.
Daar moet Rutte I toch een beetje mee oppassen. Zure boodschappen zijn al lastig te verteren, als die ook nog eens van de een op de ander dag door de strot worden geduwd, ontstaat er vanzelf verzet.

De gemeenten zijn zeker niet tegen bezuinigingen, maar wel tegen onbeleefdheid. Is dat de boodschap van de VNG?
Dat is dan enigszins gedwongen. Het kabinet bleek lang doof voor inhoudelijke argumenten tegen het Bestuursakkoord. We horen weinig meer over de ontwikkelingen op dit moment, maar ga er rustig van uit dat het kabinet die doofheid zo lang mogelijk vol wenst te houden. Misschien dat daarom de VNG het over een andere boeg gooit: onbehoorlijk bestuur.

Als Rutte er al op gaat reageren, valt zijn antwoord te voorspellen. Het is misschien allemaal niet zo netjes, dus sorry, maar we gaan wel zo door, omdat er nog een heel land terug gegeven moet worden aan de burgers. Daarmee suggererend dat hij niet anders kan.

VNG-akkoord akkoord?

akkoordOpzienbarend nieuws aan de vooravond van de tweede dag van het VNG-congres. De dag waarop de gemeenten gaan stemmen over hert Bestuursakkoord.
De Twentsche Courant Tubantia weet te melden dat Rijk en VNG het eens zijn geworden en de omstreden sociale paragraaf uit het akkoord zullen halen. Reden voor de gemeente Tubbergen nu wel voor het akkoord te stemmen.

Tot vandaag bleken veel gemeenten tegen het oorspronkelijke akkoord. In stemmenaantal uitgedrukt: 4929 stemmen tegen, 2436 ja,mits of nee,tenzij en 706 voor. De laatste update van de inventarisatie die we in samenwerking met Gemeente.nu maakten, vind je in dit exceldocument (ook in dit google.docs document).

Als het bericht waar blijkt, dan zal geen enkele gemeente er nog bezwaar tegen hebben. We wachten de stemming van morgen af en zullen later met een nabeschouwing komen. Want behalve de sociale paragraaf en bijbehorende bezuinigingen, zijn er nog wel wat bezwaren tegen het Bestuursakkoord. Sommige gemeenten zien in de afspraken over de uitvoering van de decentralisatie nog teveel rijksbemoeienis en willen daar van af.

Het verzamelen van de gemeentelijke standpunten was een hoop werk. De plotselinge draai die het VNG-bestuur maakte toen ze besloot het Bestuursakkoord zonder de sociale paragraaf aan de leden voor te leggen, maakte het niet makkelijker, want een aantal gemeenten besloot toen van standpunt te veranderen.

Wat het ook niet makkelijk maakte, was het speurwerk in de gemeentelijke websites. Wat zou het aardig zijn geweest om met de enkel term ‘bestuursakkoord’ onmiddellijk bij de relevante stukken te komen. Dat viel zwaar tegen. Hulde voor die gemeenten waar dat wel lukte.

Dank aan de lezers die de moeite namen om per mail tips door te geven en dank aan Gemeente.nu, die het overzicht overnam en ook van aanvullingen voorzag.
H
opelijk kunnen we na morgen snel met een heldere nabeschouwing komen.

Bestuursakkoord update

akkoordKort laatste nieuws rond het Bestuursakkoord (laatste updates onderaan dit artikel), waarover ik hier meer schreef. Nog zeven dagen en dan zullen de gemeenten zich op het VNG congres uitspreken over dit decentralisatie-akkoord. Tot nu toe heeft een derde van alle gemeenten al een standpunt ingenomen. Vanaf 11 mei zijn de ontwikkelingen hier bijgehouden.
Vanaf vandaag wordt het overzicht bijgehouden is samenwerking met GemeenteNu.nl, die er gisteren een artikel aan wijdde.

Deze week wordt er in veel gemeenten nog druk vergadert over het Bestuursakkoord. Gisteravond bleek dat Zoetermeer voor het akkoord zal stemmen. Deze gemeente mag 75 stemmen inbrengen op het VNG congres, maar het zal de voorstanders nog niet veel helpen.

Hier de laatste update (exceldocument), inclusief wat verbeteringen en toevoegingen. 103 gemeenten tegen, 26 voorwaardelijk voor en 10 voor (Zoetermeer erbij), De stemverhouding nu (volgens de geldende regels): 4113 stemmen tegen, 1170 voorwaardelijk voor en 542 voor.

De grote vraag is of het kabinet de gemeenten nog tegemoet zal komen, om het akkoord te redden. Of zal het Bestuursakkoord het volgende plan zijn dat het kabinet gaat uitstellen?
Later meer op dit blog. Volg ondertussen de updates die hier toegevoegd zullen worden en op GemeenteNu.nl zullen verschijnen.

Update 1 juni, 9: 23 uur: 103 gemeenten tegen, 29 voorwaardelijk voor en 8 voor. De gemeenten Rheden en Breda veranderden hun standpunt.
In aantal stemmen: tegen 4139 tegen, 1339 voorwaardelijk voor en 423 voor.
Zie ook het laatste overzicht (exceldocument).

Update 1 juni 22.15 uur: 106 gemeenten tegen. 34 voorwaardelijk voor en 8 voor. In aantal stemmen: 4266 (67,6%) tegen, 1681 (26,7%) voorwaardelijk voor en 359 (6%) voor. Hier weer het overzicht.
In middels is bekend dat het VNG de leden adviseert de sociale paragraaf van het Bestuursakkoord af te wijzen. Rutte reageert: het is alles of niets.

Update 2 juni 11.35 uur. Er komen nu ook reacties per mail binnen. Dank aan de inzenders!
Het valt op dat het aantal gemeenten dat onder voorwaarden in wil stemmen (ja, mits of nee tenzij) stijgt. Het blijft interessant de gemeenten te volgen, want zal ook iedereen met het laatste advies van het VNG instemmen? Dat luidt: instemmen met het akkoord, behalve met de sociale paragraaf. Als men daarmee instemt, lopen ze het risico helemaal geen geld voor de sociale werkvoorziening te krijgen, zo dreigt Rutte.
Stand: 107 gemeenten tegen. 41 voorwaardelijk voor en 9 voor. In aantal stemmen: 4314 (64%) tegen, 1998 (29,6%) voorwaardelijk voor en 433 (6%) voor. Hier weer het overzicht.

Update 3 juni 9.30 uur. Stand (zie overzicht): van ruim 40% van de gemeenten standpunt bekend.
26,3% tegen, 11,5% ja,mits of nee,tenzij en 2,9% voor.
In stemmen: tegen 4492 (63,4%), ja,mits 2074 (29,3%) en 524 (7%) voor.

Update 4 juni 17:00 uur (zie dit overzicht). Van 182 gemeenten (43,5%) stanpiunt bekend.
115 gemeenten tegen, 53 ja.mit of nee,tenzij en 14 gemeenten voor.
In stemmenaantal op VNG-congres: 4571 (62,7%) tegen, 2119 (29,1%) ja,mits of nee, tenzij en 599 (8%) voor.
Nog 236 gemeenten (goed voor 5687 stemmen) te gaan. Wie helpt ons aan aanvullende informatie? Staat jouw gemeente er nog niet bij, meld het in de reacties of mail naar postmaster@peterspagina.nl
Liefst met bronvermelding, bijvoorbeeld een link naar een krantenbericht of een document van de gemeentelijke website.

Update 5 juni 21:45 uur Hier weer het overzicht, nu ook als google.docs.
Van 193 gemeenten weten we nu hun standpunt: 117 voor, 61 ja,mits of nee,tenzij en 15 voor. In aantal stemmen op VNG-congres van aanstaande woensdag: 4613 tegen, 2283 ja,mits/nee,tenzij en 631 voor.
Zal dat drastisch veranderen nu minister Donner in Buitenhof opnieuw de tegenstemmers dreigde met inhouden van budgetten?
Wie heeft informatie over de resterende 225 gemeenten?

Update 7 juni, 8:50 uur. Het overzicht (excel).
121 gemeenten tegen, 63 ja,mits of nee,tenzij en 17 gemeenten voor.
In stemmen: 4836 voor, 2301 ja,mits/nee,tenzij en 23 voor.
Aan de vooravond van het VNGH-congres wil ik met een laatste update komen. Wie kan aanvullingen gevewn? In de reacties hier of mail postmaster@peterspagina.nl

Laatste update aan de vooravond van de stemming…. sorry, maar die staat in dit artikel. Met opzienbarend mededeling uit de Twentsche Courant. Waarheid of heeft de journalist het verkeerd begrepen?

Alle macht aan het volk?

RutteLenin Alle macht aan het volk. Dat zou de titel kunnen zijn van het bestuursakkoord tussen Rijk, gemeenten en provincies. Het gaat immers om decentralisatie? Het overhevelen van bevoegdheden naar de kleinere overheden, zodat besluitvorming over belangrijke zaken dichter bij de burgers komt te liggen. Gemeenten krijgen wat geld en ze mogen helemaal zelf beslissen wat ze ermee doen. Aangezien gemeenten toch veel dichter bij de burgers staan, dan het Rijk, is het bijna een communistische opvatting te noemen, om taken naar de lokale overheden over te hevelen.

Waarom groeit het protest tegen het bestuursakkoord dan? Op
21 april tekenden het kabinet en de koepels van gemeenten en provincies (VNG en IPO) het akkoord. Het akkoord is nog niet definitief, want de achterban mag zich er nog over uitspreken. En daar klinkt gemor. Het is ook nooit goed. Geeft de regering wat macht uit handen, gaan er ineens gemeenten en provincies klagen.
Sterker nog: al 19 gemeenten verklaarden zich tegen het akkoord, dat op 8 juni ter stemming zal komen op een bijeenkomst van het VNG. Drie provincies zijn ook tegen. Diverse maatschappelijke organisaties, waaronder het FNV en de GGZ Nederland, vinden ook dat het akkoord niet definitief getekend dient te worden.

Niet dat het veel zal uitmaken. Minister Donner vindt de handtekening van VNG en IPO meer dan genoeg. Hij onderhandelt niet met afzonderlijke overheden en maakt duidelijk dat het Rijk uiteindelijk beslist. Rutte vindt het een prachtig akkoord, dat voor verdere onderhandeling niet in aanmerking komt.
Tot zover de werkelijke opvattingen over decentralisatie van bestuur. Zie je wel, het zijn toch geen communisten, zal iedereen opgelucht denken.

Rutte meent dat
het bestuursakkoord de gemeenten zal helpen bij de kwaliteit van de uitvoering van de overgehevelde taken. Zoals de bezuinigingen op de bijstand en de sociale werkplaatsen.
En daar zit hem de meeste pijn. De meeste gemeenten zijn helemaal niet tegen de decentralisatie van de jeugdzorg, de extramurale begeleiding uit de AWBZ en de hervormingen van WWB/WIJ, WSW en Wajong, maar zijn het niet eens met de bezuinigingen die met de reorganisatie gepaard gaan.
Bovendien: gemeenten moeten afslanken. Het idee om met minder ambtenaren, meer taken uit te moeten voeren, vindt men ook niet zo aantrekkelijk.

De protesterende gemeenten zien de bui al hangen. Ze hebben al veel moeten bezuinigen. Op cultuur, welzijn,sport, recreatie en de eigen organisatie. Dat leverde al boze burgers op, die petities en demonstraties organiseerden in een poging bibliotheken, zwembaden, buurthuizen, muziekverenigingen en gemeentelijke voorzieningen te redden. Nog een bezuinigingsgolf er overheen, leidt misschien tot nog meer onrust.

Nog voor Rutte aan de macht kwam bezuinigden de kersverse gemeentebesturen, na de gemeenteraadsverkiezingen in 2010, er
al flink op los. In totaal zo’n 600 miljoen euro dit jaar en nadat Rutte zijn plannen bekend maakte, zitten de gemeenten nu al te piekeren over bezuinigingen voor de komende jaren. Als het bestuursakkoord naar de kleine lettertjes wordt uitgevoerd, moeten gemeenten aan de slag om ook het mes te zetten in jeugdzorg, AWBZ-zorg en arbeidsparticipatie voor gehandicapten.

Nog krap een maand en dan zullen we weten hoe alle gemeenten over dit fraaie bestuursakkoord denken. Ondertussen houden we de reacties bij
in dit overzicht (exceldocument).

Brussels lof

Eurobetoging In diverse steden in Europa werd gedemonstreerd tegen de bezuinigingen. In Brussel, waar men het ook opnam tegen de Euro-maatregel om landen te beboeten die hun begrotingstekort te ruim houden, kwam in het NOS-journaal, een bijzonder bord voorbij.

Als er geen rijken meer zijn, blijven alleen de armen over. Een vakbondsdissident, die het opneemt voor de rijken? Een gefrustreerde arbeider die een bedreigende waarschuwing hooghoudt, geadresseerd aan het welvarend deel van Europa?

Nee, dankzij deze filosofisch ingestelde boodschapdrager, besef ik ineens het grote gelijk van de bezuinigende overheden. Want de armen willen toch niet graag alleen over blijven? En de rijken willen toch graag wat te delen hebben? Zonder armen komt daar niets van terecht.
Je kunt zeggen wat je wilt van de visie die achter de bezuinigingen schuil gaat, maar oog voor in stand houden van de diversiteit heeft men wel.

Want ach, die paar miljonairs die we in Nederland hebben moeten we koesteren als folkloristisch relikwie. Helemaal de
3000 ambtenaren die tot het legioen van 154 duizend rijken behoren. Op de ruim 16,5 miljoen inwoners vormen ze een met uitsterven bedreigd volksdeel. Vorig jaar waren er nog 10 duizend meer. Nog even en de laatste miljonair moeten we conserveren in een kluis van De Nederlandse Bank.

Die bank meldt trouwens dat De Nederlandse Consument, zeg maar ‘de armen’, over
aardig wat vermogen beschikt. Ondanks de crisis heeft die consument, vergeleken met 2007, nu zelfs 200 miljard meer achter de hand.
Wat de DNB naliet rond de IJslandse bankperikelen, doet de bank nu wel. Ze waarschuwt de consument zich niet rijk te rekenen. De waarde van pensioenen en eigen huizen kan wel eens tegenvallen en dat is niet meebrekend in het vermogensplaatje.

Kortom, we zijn stinkend rijk. Alle lof voor de Brusselse demonstrant, die ons voorhoudt hoe armetierig de wereld er uit zal zien, als we die rijkdom wegnemen.
Opmoment van dit schrijven beraadt de CDA-fractie nog over het Rutte-akkoord. Rutte’s 18 miljard aan bezuinigingen maakt de rijken arm. Zal het CDA inzien dat dit een grove aantasting van de goddelijke diversteit der mensen is en dus niet met Rutte akkoord gaan?

Rijkste schrijvers

Rijkste schrijver Altijd leuk in de wachtkamer van de tandarts door de Quote te bladeren. Het blad dat welvarend Nederland volgt en grappige lijstjes er op na houdt. De bekendste lijst is de top 100 van Nederlandse miljonairs. Maar de Quote heeft ook een lijstje van de top 10 van rijkste schrijvers.

Ah! Gauw kijken hoeveel Harry Mulisch nou toucheert. Maar wat krijgen we nou? In
Quote’s lijstje komt helemaal geen Mulisch voor!. Geen Grunberg, Rosenboom, Van der Heijden of Voskuil te zien. De tien rijkste schrijvers blijken allemaal ondernemers te zijn die ook wel eens een boekje hebben geschreven.
Met op de eerste plaats Nina Brink. Ja, Dick Bruna komt er ook in voor. Maar die rekenen we toch niet de grootste der literaire Nederlanders?

Het maakte wel nieuwsgierig om eens te kijken hoe rijk Nederlandse auteurs zijn. Nu komen de literaire inkomens nergens voor en ik vrees dat de belastingdienst mij er geen antwoord op zal geven. Dus langs een andere weg enig inzicht proberen te verkrijgen.
Een rondje langs de literaire prijzen voor het Nederlandse taalgebied gaf uitkomst en enige indicatie welke schrijvers wel erg vermogend zullen zijn. Puur met hun werk, want ongetwijfeld zal er een tussen zitten die op familiekapitaal leunt.

Na een rondje langs de AKO literatuurpijs, de Librisprijs, de Gouden Uil (België), de P.C.Hooftprijs en nog zo wat prijzen, die de laatste 12 jaar zijn uitgereikt, kreeg ik ook een top 10 van rijkste schrijvers.
En nou mag u raden wie er op nummer 1 staat. Ik verklap nog niks. Ben benieuwd of je een top 5 kan verzinnen die overeenkomt met de lijst die ik morgen bekend zal maken.

Update: de top-24 van literaire goudhaantjes is hier bekend gemaakt. Doorklikken dus!

Niet bij brood alleen

Niet bij brood alleen “De welstandsgroei is de afgelopen jaren fiks geweest. Helaas nam ook de werkloosheid toe. Grondstoffen en energie worden schaarser, het levensmilieu is op vele punten grondig beschadigd en het lot van de armste landen heeft nauwelijks verbetering ondergaan.
Onderlinge menselijke verhoudingen zijn op niet weinig punten verhard. Mensen worden vanwege hun godsdienst vervolgd of op grond van hun ras onderdrukt. Ook binnen onze grenzen stellen mensen zich makkelijker dan ooit in bunkerstellingen tegenover elkaar op.
Bij dit alles neemt voor velen de eenzaamheid toe. Een gevoel van onveiligheid, van zich bedreigd weten steekt de kop op. Tegen de overmacht van een moderne wetenschap, alles regelende techniek en een bijna magische economische macht voelt de mens zich ongeveer weerloos”.

Komt bovenstaande je bekend voor? Nog niet? Lees dan eerst het antwoord op genoemde problemen:
In de eerste plaats is het onze overtuiging dat veel problemen teruggaan op het feit, dat onze samenleving te weinig de trekken heeft vertoond – en nog toont – van een echt verantwoordelijke samenleving. Een samenleving, waarin mensen zich voor elkaar verantwoordelijk weten en ook aan elkaar verantwoording willen afleggen”.

Rinkelt het belletje al? Wat je net las, komt uit het
eerste verkiezingsprogramma (pdf!) van het CDA. In 1977 ging de partij op verkiezingscampagne en deed een appel op de burgers. Het christen democratisch appel was gebaseerd op de overtuiging dat “de mens niet leven kan bij brood alleen”.
Het is 2010, de problemen zijn nog steeds hetzelfde. Het antwoord ook. De verantwoordelijke samenleving staat centraal in het regeerakkoord van het huidige kabinet.

Met ‘niet bij brood alleen’ bedoelde het CDA “een samenleving waarin de verantwoordelijkheid wordt beseft die wij dragen tegenover God voor de instandhouding van zijn schepping, ook al kost dat wellicht een vertraging in de uitbouw van ons materieel geluk”.
Dat materieel geluk staat nu onder druk. Welvaart in de vorm van goed onderwijs, goede gezondheidszorg en een aardig inkomen heet onbetaalbaar te zijn, als de burger zelf niet meer gaat betalen voor deze luxe. De oplossing wordt dus gezocht in de portemonnee van de burger, want die moet immers zijn verantwoordelijkheid kennen?

Nu zal een goedwillende burger best meer willen betalen voor die voorzieningen. Vrij veel burgers kunnen ook meer betalen, zonder al te veel overdadige luxe in te leveren. Maar ook vrij veel burgers zullen drastische wijzigingen in hun uitgavenpatroon moeten aanbrengen, om solidair te zijn met die algehele verantwoordelijkheid. En bij brood alleen moeten leven.
Klinkt overdreven dramatisch, maar je zal het aantal mensen op wie dat slaat maar de kost moeten geven.

Die kost geven, onze samenleving nog wel op dat solidariteitsprincipe gebouwd. Wie zwemt in het geld, betaalt mee aan de kost van degenen die op een droogje staan.
Het is dus belangrijk dat er genoeg mensen zijn die veel verdienen. De grondslag voor het solidariteitsprincipe zijn de inkomensverschillen? Zonder rijke mensen stort de gedeelde welvaart in elkaar?

De directeur van de broodfabriek moet dus meer verdienen dan de bakker en die weer meer dan de bakkersknecht. De directeur van de broodfabriek heeft een hele grote verantwoordelijkheid. Draait hij of zij de fabriek naar zijn mallemoer, zit de bakker zonder brood. Die kan de winkel wel sluiten en zijn bakkersknecht de bijstand in schoppen.
Dat is de heersende logica van onze economie. De directeur komt er nog redelijk van af, want directeur kan je van elke fabriek zijn. De bakker kan misschien nog iets ander opwarmen en een andere toko beginnen. De bakkersknecht moet maar afwachten of zijn baas plaats heeft in de nieuwe winkel.
Niet getreurd om de knecht. Die mag een poosje bungelen in het vangnet van de Sociale Dienst, die hem in ieder geval tijdelijk actief houdt als straatveger, tot er weer wel werk is, waarvoor hij zo kundig is opgeleid op het vmbo.

De directeur gaat er niet op achteruit, de bakker een beetje en de knecht behoorlijk, omdat degenen die rijk en werkend zijn, niet teveel kunnen betalen aan die solidariteit. Er moet ook nog wat overblijven om huizen te betalen, waarvan je de status van een directeur van af kunt zien. Wat heb je eraan als je kunt zwemmen in het geld en geen zwembad hebt?

Nou kan iedereen wel zonder een zwembad, niemand kan zonder brood. Wat is er nou zo slecht aan het idee iedereen die voor brood zorgt, een riant en zorgeloos inkomen te betalen? Die directeur dus, maar ook die bakker en zijn knecht.
Het nieuwe solidariteitsprincipe zou moeten zijn: iedereen die arbeid levert voor alle zaken die we belangrijk vinden, moeten meer verdienen. De bakkersknecht kan alleen meer verdienen als de directeur wat inlevert. Dat moet geen probleem zijn, omdat de directeur niet zonder zijn knechten kan.

Noten:
1. Het gelinkte CDA-verkiezingsprogramma komt van de Rijksuniversiteit Groningen.
2. Dit artikel is een reactie op het artikel “Stelen van de rijken is niet solidair” op Sargasso.