Tag archieven: vrije markteconomie

Werklozen als wisselgeld.

werkloosheidDe werkgevers willen de regering ter wille zijn en het leger der werklozen aan de slag helpen. Het zoveelste banenplan? Jawel, na de werkverschaffing in de crisisjaren en de banenpools, de Melkertbanen die ID-banen werden en tal van andere banenplannen, komen de werkgevers nu ook met een banenplan. En wat gaat ze dat kosten? Een grijpstuiver. De overheid moet voor de helft bijdragen aan het nobele plan dat net zo goed Stuivertje wisselen mag heten, omdat de werkgevers alleen 200.000 landurig werklozen aan een baan zullen helpen als de regering belooft op de aanstaande participatietop het ontslagrecht zal versoepelen. Werklozen als wisselgeld dus.
Nu werd vorige week bekend dat de werkloosheid nog nooit
zo laag is geweest de afgelopen vier jaren. Slechts 347.000 mensen zaten gedwongen naar hun werkloze handen te turen. Als er de komende drie jaar geen werklozen bij komen zal dat dankzij de werkgevers dus zakken naar een krappe 147.000 arbeidsreservisten.
Dat is mooi en nog mooier is dat de werkgevers beloven de langdurig werklozen aan echte banen te helpen. Geen flauwekul-jobs zoals bij de Melkertbanen nog al eens het geval was. Nee, echt werk. Met een opleiding erbij als dat nodig is. De allermooiste zinsnede uit het nieuwe banenplan is dat de werkgevers er naar streven de aangenomen werklozen na een jaar aan een vaste baan te helpen.
Er naar streven? Wat is dat nou? Geen keiharde garanties? Maar wel eisen dat het ontslagrecht wordt versoepeld. Ik adviseer de overheid het ontslagrecht pas serieus te bespreken als de werkgevers de komende drie jaren voldoende hebben bewezen dat hun banenplan ook echt werkt. Eerst die 200.000 vaste banen en een lagere werkloosheid, dan zullen we wel weer verder zien. Want tot op vandaag de dag wordt er nog steeds al te soepeltjes ontslagen.
Natuurlijk, een beetje ontslag is een hinderpaal voor de werkgever. Vervelende vakbonden die de beste ontslagregeling voor hun leden er uit willen slepen, rechters die al gauw een ontslag goedkeuren als er maar een paar maanden vertrekpremie tegenover staat en niet te vergeten die irritante economie zelf. Die doet maar wat. Het ene moment kunnen werkgevers zo een paar duizend werknemers gebruiken omdat het zo goed gaat met de economie, even later zitten ze ermee opgescheept omdat een stijgende olieprijs hun concurrentiepositie ondermijnt en ze beter die werknemers weer naar huis kunnen sturen om een uit de kosten te blijven.
Nee, die economie is onvoorspelbaar en daar kunnen de werkgevers weinig aan doen. Behalve dan het ontslagrecht versoepelen. want is de nood weer eens aan het werk, dan kan de werkgelegenheid van het bedrijf gered worden door een paar mensen over te dragen aan het sociale vangnet van de overheid.
Het is huichelarij van de hoogste soort. Als er geen werkloosheid zou zijn, gedijt de soort economie die wij hier kennen niet goed. Want die economie draait alleen prima als de loonkosten binnen de perken blijven. En hoe hou je die kosten laag? Door de werkloosheid op peil te houden. Als iedere beschikbare arbeidskracht al een baan heeft dan moeten werkgevers maar zien hoe ze eventuele vacatures vervuld krijgen. Dat lukt dan alleen maar als er een beter salaris of leuke extraatjes worden aangeboden. Want waarom zou iemand anders van werkgever willen wisselen?
Maar hogere salarissen leiden net zo goed tot duurdere producten als een te groot tekort aan vakkrachten. Als er te weinig metselaars zijn, dan kunnen die paar vaklui hogere prijzen bedingen, want het werk moet wel gedaan worden. De vicieuze cirkel van de vrije markteconomie. Te weinig werklozen is niet goed, teveel ook niet. Dus zal het aantal werklozen precies zo groot moeten zijn dat er genoeg mensen zijn die voor een lager salaris een baan accepteren en de rest met overheidssubsidie aan het werk geholpen wordt. Dat laatste stellen nu de werkgevers ook voor. Hun banenplan moet voor de helft door de overheid mede gefinancierd worden. Maar dan wel zonder de garanties die ook de overheid nooit heeft kunnen bieden. Het verlagen van het aantal werklozen is niet het werkelijke doel van de werkgevers. Versoepeling van het ontslagrecht wel, want arbeid is het geld waar de werkgevers geheel naar eigen goeddunken over wensen te beschikken. Dit banenplan is weer een typisch geval van overbodig.

Het spook van Marx bij AH.

In 1848 opende Karl Marx zijn Communistisch Manifest met: ''Een spook waart door Europa – het spook van het communisme''. Hij wilde ermee zeggen dat het door ''de kapitalisten'' zo gevreesde communisme in korte tijd gemeengoed zou worden.
Op een klein groepje dromers na, wil niemand hier een communistische heilstaat. Bij het woord communisme denken velen aan een verregaande beperking van vrijheden. Daar valt nog mee leven, want de vrijheden die hier zo hoog in de vaandels staan, kennen ook zo hun beperkingen. Het grootste gruwelbeeld dat mensen op hun netvlies hebben als ze het woord horen is wellicht het beeld van de lege schappen in de winkels. In voormalige communistische landen had je bij de bakker de keus uit slechts één soort staatsbrood en bij de slager hingen hooguit twee worsten achter de toonbank. Toen de Berlijnse muur eindelijk bezweek, gingen Oostduitsers dan ook eerst massaal shoppen in de volbeladen westberlijnse winkels, om terug te keren met de zo noodzakelijke eerste levensbehoeften als ghettoblasters en playstations. Wij, rijke westerlingen, gunden ze het van harte. Wij wisten immers hoe vrij en gelukkig je was als je gehoor verloren ging aan bonkende blasterbeats en en je je kon opsluiten in de virtuele wereld van gewelddadige games.
Karl Marx, één van de godfathers van het communisme, had ooit voorspeld dat het kapitalisme aan zichzelf ten onder zou gaan. De arbeiders zouden alsmaar armer worden door lagere lonen. Steeds meer mensen zouden werkloos worden door automatisering van arbeidsprocessen. Grote bedrijven zouden nog meer groeien en onder andere de kleine middenstand wegconcurreren. Uiteindelijk zou er zoveel ellende onder de midden- en lage klassen der maatschappij zijn, dat die het niet langer meer pikten en op revolutionaire wijze het communisme zouden vestigen. Op de een of andere merkwaardige wijze hebben juist de door hem verguisde kapitalisten de waarschuwingen goed in hun oren geknoopt. Met een mengeling van vrije markteconomie en staatscontrole weet men tot nu toe de boel aardig in evenwicht te houden en menig crisis het hoofd te bieden. Geen communisme dus, geen lege schappen in de winkels.
Hoewel? Bij Albert Heijn waart het spook van Marx rond! Want de grootgrutter kampt met lege schappen. En die leegheid is op bijna Marxistische wijze ontstaan.
Volgens een woordvoerder van AH is de snelle groei van het bedrijf de oorzaak van de ellende. De transportbedrijven die voor de aanvoer van produkten moeten zorgen, hebben te weinig vrachtwagens en personeel om alle planken van alle AH''s vol te krijgen. Tja, daar had Marx ook al vooor gewaarschuwd: verdergaande arbeidsdeling (het ene bedrijf doet dit, het andere weer dat) zou er toe leiden dat iedereen zich op de eerste plaats gaat richten op de winst van zijn eigen toko. De samenhang zou verloren gaan, met alle problemen vandien.
En ja hoor, zoals die eigenwijze Karl had gezegd, worden door dit soort crisissen mensen boos. De franchisenemers van AH beginnen te morren en hebben een boze brief aan Appie gestuurd. Nu de klanten nog. Want nou zijn we rijk en kunnen we niet eens alle boodschappen doen die op ons lijstje staan. Hier wordt het welzijnsgevoel van de consument ernstig aangetast! Straks verenigen franchisehouders en consumenten aller provinciën zich nog en nemen deze hordes de macht over.
Gaat die studentikoze communist nou posthuum gelijk krijgen? Nee hoor, want die problemen liggen niet aan de transportbedrijven, maar aan irritante overheidsbemoeienis. Aldus de EVO, belangenclub van de gezamenlijke verladers. Gemeenten maken het met allerlei regels erg lastig voor de transporteurs om overal goed hun vrachtjes af te leveren. Ze stellen tijden vast waarop de vrachtwagens binnen mogen rijden, ze schrijven voor hoe lang een truck mag zijn en dat verschilt ook nog eens per gemeente. Ja, zo valt er niet te werken! Dus weg met die naar communisme riekende staatsingrepen.
En volgens AH zelf hoeven we ook niet bang te zijn dat het communisme nu wel een kans zou krijgen. Met de boze franchisehouders worden gesprekken gevoerd en het tranportprobleem zal binnen 6 weken worden opgelost. Zes weken. Da''s 58 dagen korter dan de regering met de samenleving gesprekken heeft gevoerd en beduidend korter dan dat diezelfe regering met effectieve maatregelen komt.
Opgelucht kunnen we ademhalen. Marx is en blijft een curieus relikwie op de schappen van bibliotheken.