Tag archieven: ziekenhuizen

Eerste hulp drukker door gebruik apps.

GevaarIn alle ziekenhuizen is op de afdeling spoedeisende hulp de drukte toegenomen tengevolge van het gebruik van zogenaamde apps op mobiele telefoontoestellen. Voorzitter R. Kruis van de VSHV (Vereniging van Spoedhulp Verpleegkundigen) dringt er bij de ziekenhuizen op aan,  bij te dragen aan de kosten voor de ontwikkeling van een app die juist ongelukken moet voorkomen.

Als in de maatschappij zaken veranderen, verandert de aard van het werk op de spoedeisende hulp ook. Letsel gerelateerd aan telefoongebruik waren zeldzaam, totdat de mobiele telefoon op de markt kwam. Met name in het verkeer leidt het nog regelmatig tot ongelukken onder automobilisten en fietsers.

De spoedhulpverpleegkundigen en artsen zijn daar inmiddels wel aan gewend en ziekenhuizen hebben hun technologie en roosters al jaren geleden hierop aangepast. Het aantal letsels tengevolge van het mobiele telefoongebruik bleef redelijk stabiel, maar sinds kort wordt de spoedeisende hulp verrast door een golf van been- en armbreuken, hoofdwonden en nekletsels, die te wijten waren aan het gebruik van bepaalde apps op de iPhones en androidtelefoons.

De slachtoffers vallen met name tijdens vakantiedagen en evenementen als de museumdagen, molendagen en open huis- en kijkdagen in diverse sectoren. Er zijn steeds meer apps die informatie doorgeven als de camera op de mobiele telefoon wordt gericht op de plek waar iemand is. Zo is er een museum-app die beelden laat zien van kunst die gerelateerd is aan diverse gebouwen, straten en pleinen in een stad. Er is en app die na het fotograferen van een straatnaambordje, de snelste en goedkoopste weg naar huis toont.

In het straatbeeld is de ontwikkeling van de apps goed te zien. Het bekende beeld van mensen die in de openbare ruimte hun mobiele telefoon aan hun oor houden wordt langzaam maar zeker verdrongen door het beeld van mensen die hun mobiele telefoon voor zich uit in de lucht houden.

“De ontwikkelingen in dit soort technologie hou je niet tegen”, zegt voorzitter R. Kruis, “maar je kunt er wel gebruik van maken”. De VSHV heeft een bureau in de arm genomen die nu onderzoekt of het mogelijk is alle apps die in de openbare ruimte gebruikt kunnen worden, te voorzien van een signaalwerking die de gebruiker waarschuwt voor verkeerspaaltjes, lantaarnpalen, stoepranden en trappen.

“Het is mogelijk, heeft men mij laten weten”, zegt mevrouw Kruis, “maar de kosten zijn aan de hoge kant. We zijn nu aan het berekenen of deze investering uiteindelijk de toenemende kosten van de spoedeisende hulp zullen terugdringen”.
Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid zet op de hoogte te zijn van de problematiek. Het kabinet had een wet in voorbereiding om het gebruik van apps in de openbare ruimte te verbieden. Door de val van het kabinet zal het hier echter niet van komen. De woordvoerder laat weten dat de minister het toejuicht als bedrijfsleven en ziekenhuizen inzetten op preventieve technologie en hoopt op een spoedige realisatie van de waarschuwingsapp.

Het perfecte ziekenhuis.

Hospitaal Het perfecte ziekenhuis is er eentje zonder patiënten en zonder personeel. Dat is perfect, want in zo’n ziekenhuis kunnen geen fouten worden gemaakt. Onzinnige stelling? Zeker, maar de nieuwe minister van Volksgezondheid vindt dat het snel afgelopen moet zijn met medische missers in ziekenhuizen. Bijna 2000 mensen per jaar overlijden als gevolg van fouten.

De minister baseert zich op een onderzoek van het Nivel, waarin valt te lezen dat het aantal “vermijdbare doden” in vier jaar tijd met 225 gevallen is toegenomen. Ondanks meer aandacht voor de patiëntenveiligheid. In 2008 overleden 1960 patiënten door onnodige fouten. Het Nivel stelt in haar rapport dat er in 2008 ruim 1,3 miljoen ziekenhuisopnames waren. In 0,15% van die gevallen loopt het dus onbedoeld slecht af.
Een percentage om wakker van te liggen? Ja, elke fatale fout is er een teveel. Maar de cijfers tonen wel aan dat het lang geen slagveld is in de Nederlandse ziekenhuizen.

Het
Nivelrapport (pdf!) is tot stand gekomen door een steekproefgewijs onderzoek bij een aantal ziekenhuizen. Men heeft de zogenaamde zorggerelateerde schade in kaart gebracht. Ofwel alle schade die patiënten oplopen tijdens de zorg in ziekenhuizen. Nu worden alle onbedoelde en negatieve effecten als zulke schade gezien. Een deel daarvan wordt in het rapport betiteld als potentieel vermijdbare schade. Schade als gevolg van wellicht onnodige fouten. Het rapport vergelijkt de cijfers uit 2008 met die van een eerder onderzoek uit 2004.

Het Nivel rekent de steekproefgewijs gevonden schade om naar alle ziekenhuizen en relateert dat aan de 1,3 miljoen ziekenhuisopnames in 2008. Jammer dat in het rapport nergens het aantal opnames uit 2004 zijn te vinden. Die halen we dan maar uit de Dutch Hospital Data (DHD), die
kengetallen van de Nederlandse ziekenhuizen (pdf!) vanaf 2005 op een rij heeft staan.
De DHD telde in 2005 ruim 1,6 miljoen opnames en in 2008 ruim 1,8 miljoen. Over die drie jaren was er een gemiddelde groei van 3,1 procent.
Het Nivel stelt dat er tussen 2004 en 2008 een stijging van 2,3 procent aan zorggerelateerde schade was. De potentieel vermijdbare schade steeg met 2,9 procent. Verhoudingsgewijs lijken de ziekenhuizen de schade dus redelijk binnen de perken te houden.

Een paar andere opvallende cijfers uit het rapport. Van alle patiënten die mogelijk te voorkomen schade opliepen (2,9 procent op het totaal opnames), hield 60% er geen blijvende schade aan over. Tien procent overleed tengevolge van schade en 5% hield er blijvend letsel aan over.
Opvallend is dat algemene ziekenhuizen slechter scoren dan academische ziekenhuizen. De algemene ziekenhuizen zijn goed voor 8% zorggerelateerde schade, de academische ziekenhuizen doen het met 6,3% iets beter. Een pleidooi om het totale ziekenhuiswezen naar academisch niveau te tillen?

Wat zijn dan de oorzaken? Het grootste deel komt door menselijke fouten. Zeker 42% is een gevolg van tekortkomingen in kennis, gedragregels of vaardigheden. Meer dan de helft hiervan wordt als potentieel vermijdbaar ingeschat. Maar in 33,9% van de schade vormen patiënt gerelateerde factoren (o.a. therapieontrouw) de oorzaak en die worden als relatief onvermijdbaar gezien.
Technische oorzaken (bijv. haperende apparatuur) zijn voor slechts 4,1% de oorzaak. Op naar robotchirurgen dus?

Hoe kan zorggerelateerde schade worden voorkomen? De aan het onderzoek meewerkende beoordeelaars (verpleegkundigen en specialisten) verwachten veel meer van kwaliteitsbewaking, intercollegiale toetsing, verbeteren van procedures, reflectie (evalueren), training en motivatie dan van meer personeel en financiële middelen.
Dat mag opmerkelijk worden genoemd. Nu geloof ik ook wel dat twee hoogst deskundige en ervaren mensen minder fouten maken dan tien half opgeleide en onervaren mensen. Maar zou zelfs een kanjer foutloos te werk kunnen gaan als hij of zij van ’s ochtends 8 uur tot ’s avond 6 uur achter elkaar staat te opereren? Kan een prima verpleegkundige perfect werken als binnen het aantal afgenomen ligdagen er meer patiënten moeten worden geholpen?

Dat lijkt me sterk. Hulde aan de beroepsgroep, die de hand in eigen boezem steekt en ondanks tekort aan personeel en gestegen werkdruk, zichzelf wil verbeteren. Het zou de minister sieren als ze niet alleen de ziekenhuizen maant tot het rap terugdringen van medische missers, maar ze ook te hulp snelt met wat meer goed opgeleid personeel.

Alweer een zorgalarm.

Alweer een zorgalarm Steeds minder zorginstellingen in Nederland hanteren de code van informatiebeveiliging. Een bericht dat klakkeloos is overgenomen door De Telegraaf en websites voor de beveiligingsbranche en de medische sector.

Het alarm is afgegeven door Niscayah, een bedrijf dat beveiligingsoplossingen verkoopt aan de zorgsector. Dit bedrijf onderzoekt elke twee jaar de beveiliging in de zorg en
constateert nu dat van de 88 respondenten “slechts 23% van de respondenten de code informatiebeveiliging hanteert, t.o.v. 57% in 2007”. De respondenten zijn werkzaam in ziekenhuizen en verpleeghuizen.

Volgens het bedrijf is niet alleen de ict-beveiliging onvoldoende (denk aan het EPD!), 20% van de brandmeldinstallaties zijn niet goedgekeurd, het aantal stroomstoringen neemt toe en de beveiliging tegen inbraak en agressieve indringers, is veelal verouderd.
Nu heeft Niscayah er natuurlijk een commercieel belang bij de zorgsector op de gaten en de lekken te wijzen. Het bedrijf biedt immers de oplossingen? Als je nagaat dat 88 respondenten op zo’n 1845 zorginstellingen wat weinig is, dan lijken de percentages wel mee te vallen. Ter verduidelijking: er zijn in Nederland zo’n 140 ziekenhuizen,ongeveer 342 verpleeghuizen en maar liefst 1363 verzorgingshuizen. De cijfers zijn uit 2004 en 2005 en dus misschien niet helemaal actueel, maar veel zal het niet schelen.

Maar het commerciële bedrijf is niet de enige die maar aan een paar zorginstellingen genoeg heeft om de alarmbel te luiden.
In 2008 meldde het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens) dat een onderzoek naar de informatiebeveiliging bij 20 ziekenhuizen, genoeg was voor de IGZ (Inspectie Gezondheidszorg), om alle ziekenhuizen de opdracht te geven een plan van aanpak op te stellen. In 2009 liet de IGZ weten dat bij van de twintig onderzochte ziekenhuizen de boel nog niet op orde hadden en dat van de 72 ziekenhuizen die niet waren onderzocht, er nog eentje was die helemaal geen plan had ingediend.

Nou is een plan van aanpak één ding, de werkelijke uitvoering is weer wat anders.
In 2006 deden 51 ziekenhuizen mee aan een enquête van RTL Nieuws en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Daaruit bleek dat de beveiliging tegen insluipers en diefstal nog beter kon, dan met de 50 miljoen euro aan beveiligingsmaatregelen al was bereikt. De voorzitter van de NVZ deed uiteraard een beroep op de overheid voor een bijdrage in de kosten ter verbetering.Het beveiligingsbedrijf Niscayah stelt dat 76% van haar 88 respondenten vond dat de overheid over de brug moet komen om de veiligheid te verbeteren.
Een zorgbestuurder
in Noord-Holland stelt dat de beveiliging bij de woonzorgcomplexen in zijn regio niet beter zal worden. Het geld ontbreekt.

Tja, dan moet de premie voor de zorgverzekering maar omhoog, zodat particuliere beveiliging in het basispakket kan. De patiënt mag zelf beslissen of hij/zij een eigen bewaker meeneemt naar ziekenhuis of verpleeghuis. Doet de patiënt dat niet, valt het natuurlijk onder eigen risico.
En de beveiliging van de ITC? Een illusie. Want als je de continue berichtgeving leest over lekkende systemen, virus- en phishing aanvallen, dan lijkt het wel of de virtuele criminaliteit vele malen groter is dan de hele beveiligingsindustrie aan kan.

Geen verkeerde beddentekort

Geen verkeerde beddentekort Bijna 700 verpleegkundigen hebben de Consumentenbond laten weten dat patiënten regelmatig in een verkeerd bed worden gelegd. Als gevolg van het beddentekort.

Hoe gaat dat? Je moet naar het ziekenhuis voor een opname en op de afgesproken dag sluit je dus aan bij de rij die tot ver buiten de poort staat te wachten. Eindelijk binnen, is het een heksenketel. In de hal roept de portier door een megafoon: “Kanker naar hal 4, hart- en vaat naar hal 12, rokers naar buiten!”
Je schiet een witte jas aan en die zegt: “Wat zegt u? U komt voor een liesbreukoperatie? Juist, daar naar de lift, 8e etage en melden bij de balie”.
Daar aangekomen zegt een andere witte jas dat je helemaal niet op die afdeling moet zijn, maar “gaat u vast maar in bed 4 op zaal 5 liggen en u hoort zo meer”.
Afijn, vijf dagen later komt een arts i.o. binnen (“Ah! Ligt u hier!”) en vertelt dat het zaakje, wegens de overstelpende drukte, niet doorgaat en of je bij de opnamebalie maar een nieuwe afspraak wilt maken.

Komt dat voor? Ja. Niet in de overtreffende trap, zoals hierboven beschreven. Vandaag zou ik een liesbreukoperatie ondergaan. Geconstateerd in februari en de eerste opname zou eind juni zijn. Dat vond ik redelijk vlot, maar dat ging niet door. Drukte en zo, zei het ziekenhuis. Het werd dus vandaag.

Wegens de vakantie was het redelijk rustig in en rond het ziekenhuis. Na binnenkomst, om 11 uur, snel geholpen bij de intake en daarna was het wachten geblazen.
De middagsessie begint om 12 uur, maar het zou ook wel een uur of een of twee kunnen worden. “Kan ook vier uur zijn?”, vroeg mijn vrouw nog. “Neuh”, was het antwoord, “dat ook weer niet, maar ja, er kan altijd wel een spoedoperatie tussen komen.”
Op de zaal waar ik zou komen te liggen, was er nog geen bed voor mij. Ik dacht niet eens aan het beddentekort.

Awel, even naar buiten gegaan, even in het dagverblijf rondgehangen en ergens tussen 1 en 2 uur bleek het bed gearriveerd. Ondertussen gammel van de nuchterheid het bed bestegen om wat te dutten.
Rond drie uur kwam de chirurg i.o. aan het bed en deelde mee dat de ingreep vandaag niet door zou gaan. Er waren spoedoperaties tussen gekomen. Hij adviseerde meteen naar de opnamebalie te gaan om een nieuwe afspraak te maken. Een zorgzame verpleegster vroeg of ik dan wel een boterhammetje bliefde.

Was ik in een verkeer bed terecht gekomen? Nee, die toestand is mij bespaard gebleven. Maar de hele gang van zaken, inclusief rommelige voorlichting, kwam natuurlijk in het perspectief te staan van dat bericht van de Consumentenbond. Je zal maar hartpatiënt zijn en op het bed van de liesbreuklijder terecht komen. Je krijgt er gratis een depressie bij!

Het toeval wil dat de uitgestelde operatie vandaag in een ander ziekenhuis zou plaatsvinden, dan oorspronkelijk de bedoeling was. Zo was ik nu dan een paar uurtjes in het ziekenhuis, waar ik zo'n dertig jaar geleden ook lag, voor een paar weken onderzoek. Ik had aan de voorlichting, de procedures en het gigantische gebrek aan privacy geen beste herinneringen. Ik was dus wel nieuwsgierig hoe dat nu zou zijn, in een tijd waarin ziekenhuizen zich kwalitatief dienen te onderscheiden, onder druk van de inspectie en top-10 lijstjes in de media.

Op de genoemde punten was het nog steeds hetzelfde. Je moet zelf heel alert doorvragen, wil je weten wat er met je gaat gebeuren. Ook vond de intake plaats in de recreatiekamer, in aanwezigheid van andere patiënten. En tijdens het lange wachten, werd ik niet op de hoogte gehouden van de vertraging. Tot aan de receptionist en de kantinemevrouw was de informatieverstrekking wel erg kort en bondig, noch werd ik normaal aangekeken.
Bij de opnamebalie bleek dat de behandelende chirurg de komende drie weken op vakantie zou zijn en daarna stond zijn agenda al bomvol. Voorlopig heb ik dus nog tijd om ongehinderd te blijven bloggen

Het is dus wel degelijk vol in de ziekenhuizen. Althans, met afspraken, die telkens uitgesteld moeten worden. Beddentekort? Personeelstekort? Financiële efficiëntie (= zoveel mogelijk patiënten in zo kort mogelijke tijd)?
Ben ik nou bij toeval ervaringsdeskundige geworden? Gewoon de verkeerde dag, net dat ene verkeerde ziekenhuis? Of lag ik in een van die verkeerde bedden, waar er blijkbaar veel te veel van zijn?