Tag archieven: belastingen

Haïti, the days after

Haïti, the days after Volgt u het nieuws over Haïti nog steeds? Of is de interesse wel geluwd nadat er ruim 83 miljoen euro op de hulptafel was gelegd?

Vijf dagen geleden schreef ik een stukje over
Neerlands barmhartigheid. Die bleek gemiddeld 22 miljoen euro per jaar waard te zijn. Het is ondertussen wat meer geworden. Want nog steeds zamelen mensen geld voor Haïti in. Ruim 100 miljoen is er al opgehaald, waarmee de actie voor Haïti op de tweede plaats komt van grootschalige hulpacties in de laatste 56 jaar.
Op de eerste plaats staat nog steeds de hulpactie voor Azië, na de tsunami’s. Wie meer wil weten: in deze excelsheet staat meer informatie over Nederlandse mediamieke hulpacties (de gegevens over Haïti zijn bijgewerkt).

Menig donateur zou willen dat de Haïtianen net zo snel geholpen worden, als het geld bijeen is gebracht. Dat de opbouw van het land jaren gaat duren, begrijpt iedereen. Maar waarom de eerste noden zo zorgelijk worden verleend, zal de wenkbrauwen doen fronsen.
Zo ligt de evacuatie van gewonden al enige dagen stil. Omdat er ruzie is over wie dat gaat betalen, zegt de een. Nee, we hebben gewoon ziekenhuisbedden tekort, zeggen de Amerikanen. Waarom springen andere landen dan niet bij? Zo snel als Nederland adoptiekinderen hierheen wist te halen, zo rap kunnen ze toch ook gewonden hierheen vliegen? Dat lukt ook bij de eerste de beste skivakantie.

Dat de Haïtianen soms zelf er een wanordelijk zootje van maken bij de voedseldistributies, is niet netjes. Maar dat buitenlanders ook de chaos misbruiken om
kinderen weg te halen, waarvan de ouders nog in leven zijn, is zonder meer schandalig.
Dat gaat allemaal nog om de mensen zelf. Er zijn inmiddels ook mensen die zich om heel andere zaken zorgen maken. Zo luidt de Unesco de noodklok, omdat de paar kunstschatten die Haïti heeft, misschien wel geroofd zullen worden. Een situatie die we ook in Irak zagen, waar in de chaos overheidsgebouwen en musea werden leeggehaald.

En heeft u er wel eens bij stil gestaan, dat onze goedgeefsheid als een boemerang op ons terug kan slaan? De Belgische minister van Financiën, Francis Adyns, legt uit dat donaties aan een goed doel aftrekbaar zijn van de belastingen. Dat kost de Belgische staat
elk jaar 60 miljoen euro. De federale overheid betaalt gemiddeld 40 procent van de giften, legde de Belgische minister uit. Koren op de molen die al moeite hadden met Koenders’ verdubbelaar.

Wel weer een fraai staaltje overgaan tot de orde van de dag. Voor de Haïtianen zien de “days after” er voorlopig nog erg zorgwekkend uit. Die van ons ook, want het gaat weer over belastingen.

De kost gaat voor de baat uit

De kost gaat voor de baat uit Er moet eerst ergens geld in, voor er geld uitkomt. Op dat principe stoelt de economie, de staatskas en onze eigen portemonnee. Lijkt een heel gezond principe, maar het faalt door het hoge kip-en-ei gehalte.

Zou de redenering naar de letter worden genomen, dan zou je nooit iets verdienen als je met niks start. Geen geld om ergens in te steken, dus komt er ook geen geld uit. Dus wordt het principe ruim genomen. Je schat bijvoorbeeld in wat een bepaalde inleg kan opleveren en betaalt alvast een startbedrag uit de verwachte opbrengst. Die is er niet meteen, maar als alles goed gaat komt het vanzelf boven water. Gaat niet altijd goed. De huidige crisis is er een fraai voorbeeld van.

Wat ook lastig is, dat er veel zaken zijn die geen geld opleveren. We betalen er wel voor. De kost wordt verdiend met werk en een deel verdwijnt, via de belastingen, naar de algemene voorzieningen. Zorg, onderwijs, infrastructuur, defensie, noem maar op. De baat zie je niet in keiharde pegels, maar in de aanwezigheid van die voorzieningen. Geld levert geen geld op, maar verandert in iets anders.

Dat is niet naar ieders zin. Als iets wat kost, dan moet het ook geld opleveren. Zo huldigt het bedrijfsleven het principe dat de kosten aan allerlei belastingen, personeel en gebouwen wel zodanig baten oplevert, dat er sprake is van winstgroei.
Zo zijn er ook burgers die menen dat hun belastingafdracht niet naar zaken moet gaan, waar ze zelf niet wijzer van worden. Het solidariteitsprincipe kan ze gestolen worden.

Nu is onze welvaartsstaat zo georganiseerd dat louter de aanwezigheid van burgers net zoveel kost als het opbrengt. Of zo'n burger nou werkt of niet, gezond is of ziek, hier al jaren wonend of net binnengekomen, het maakt niet uit.
Per individueel geval lijken er grote verschillen te zijn. Een werkloze kost meer dan een werkende, een zieke meer dan een gezonde burger. Daar staat tegenover dat een werkloze of zieke burger een aantal mensen aan het werk houdt. Bovendien: wat ze nog aan inkomen krijgen, geven ze ook weer uit.

Het aantal werkende burgers is al jaren veel kleiner dan alle werklozen, arbeidsongeschikten, gehandicapten, kinderen en gepensioneerden bij elkaar. En is het land failliet gegaan? Nee, wonderwel is er heel wat kost gegaan naar mensen die geen baat lijken te hebben, toch draait de samenleving heel aardig.
Nu lijkt de crisis dat te verstoren, maar de oorzaak daarvan ligt louter in het feit dat er geld verdwenen is in de financiële sector, die nu overeind moet worden gehouden met geld dat eigenlijk voor andere doeleinden was bestemd. Geeft niet, zegt de staatsboekhouder, dat zien we heus wel weer terug. Wanneer en hoeveel is onbekend.

Is het dan zinvol uit te rekenen wat de kosten en de baten zijn van elke burger? Ik heb echt geen idee. Ik zou het, voor de grap, wel eens willen weten. Voor de grap. Want, zoals gezegd, alleen al door aanwezig te zijn en de dingen te doen die een ieder al zo doet, draait de hele santenkraam wel.
De berekening lijkt me echter niet te maken. Ikzelf kost de samenleving klauwen vol geld. Werk in een gesubsidieerde sector, een chronische kwaal en geen salaris waar ik de economie nou eens een substantiële boost mee kan geven.

Maar ik betaal wel huur, zorgverzekering, gas, licht en water, boodschappen en nog zo wat dingetjes. Mijn bijdrage aan de woningbouw, de energie en de supermarkt. Die weer hun financiële bijdragen leveren aan aannemers, kabelleggers en groothandelaren. Die op hun beurt de steenfabriek, de gotengravers en de landbouw en industrie van geld voorzien.

Hoe moet je nou uit die wirwar de exacte kosten en baten van een burger zien te halen?

Vlaktaks of veeltaks

Vlaktaks of veeltaks Het CDA wil aan het belastingsstelsel knutselen. Het haalt daarbij de veelbesproken vlaktaks van stal. Iedereen die inkomen uit arbeid heeft, zou een vast tarief van 33,25 procent moeten betalen. Op het eerste gezicht een mooi idee, want dan zou iedereen er netto op vooruit gaan.

Ook mooi is dat zo een hoeveelheid aan administratieve rompslomp overboord kan. Goed voor het bedrijfsleven en de belastingdienst, die kunnen besparen op de administratieve lasten.
Eén nadeel: de staatskas gaat zo'n 16 miljard euro tekort komen. Dus moet het eenvoudige vlaktaksstelsel opgetuigd worden met toch weer wat complexere maatregelen. Bijvoorbeeld het verhogen van de btw-tarieven. En, opzienbarend, een extra heffing op topinkomens.

Dat op de een of andere manier de staatskas gevuld dient te blijven, staat buiten kijf. Tenzij we van alle collectieve voorzieningen af willen en het asfalt voor de deur rechtstreeks uit eigen zak gaan betalen. Maar voor een aantal collectieve voorzieningen betalen we ook premies en het als we gebruik willen maken van dat asfalt worden we geconfronteerd met een aantal andere belastingen en heffingen. Ze bekeken is het op zich een goed idee de financiering van de samenleving te vereenvoudigen.

In dat kader presenteer ik hier de veeltaks. Is hier al eens eerder aan de orde geweest, maar nu kan er een vergelijk met de vlaktaks van het CDA worden gemaakt.

Het principe: één tarief per inkomensschaal, elke schaal een eigen tarief. Met de veeltaks voor inkomstenbelasting kan de staatskas ruim gevuld worden. Bij deze veeltaks zouden ruim 700 duizend mensen er op achteruit gaan, maar voor ruim 3 miljoen mensen verandert er niets en bijna 3 miljoen mensen gaan er netto op vooruit.
De veeltaks is de enige belasting die wordt betaald. Geen BTW, vennootschapsbelastingen, ook geen kortingen of vrijstellingen.

Waar de CDA-taks een nadeel voor de staatskas betekent, heeft de veeltaks het nadeel dat er geen belastingen meer zijn, die als sturingsinstrument kunnen werken. Er is bijvoorbeeld geen kilometerheffing meer, om rijgedrag te beïnvloeden. Je zou dat soort maatregelen naast de inkomstenbelasting kunnen handhaven, maar het idee was alles erg simpel te houden.

In dit overzicht (excelsheet!) zijn het aantal mensen met inkomen uit arbeid verdeeld naar inkomenshoogte. Ook hier zit een mogelijk knelpunt. Bijvoorbeeld: de inkomenscategorie van 20 tot 30 duizend euro is keurig verdeeld in 10 gelijke groepen. Dat kan in werkelijkheid anders liggen. Als er veel meer mensen een inkomen van 21 duizend euro hebben en maar heel weinig 30 duizend euro verdienen, dan wordt er uit die groep natuurlijk minder belasting ontvangen, dan nu in het overzicht staat vermeld.

In het overzicht kun je aan de rechterkant zien wat er bij de veeltaks en bij het huidige stelsel aan belasting wordt betaald, per individueel inkomen. Onderaan het overzicht staan de bronnen vermeld, die ten grondslag liggen aan de gebruikte factoren (aantal mensen met inkomen uit arbeid, rijksuitgaven).

Met deze veeltaks zou dus louter met inkomstenbelasting de staatuitgaven kunnen worden bekostigd. Zodanig dat er een overschot is, die mogelijke tegenvallers kunnen opvangen. De inkomsten die de overheid nu uit andere bronnen heeft (bijvoorbeeld de accijnzen) komen te vervallen of (bijvoorbeeld de gasbaten) kunnen volledig aan andere doelen worden besteed, zoals innovatie van energiebronnen.

En dan gaan er toch bijna 3 miljoen mensen op vooruit? Dat lijkt te mooi zijn, om waar te zijn. Dus doe ik weer een beroep op de lezers. Wat zie ik over het hoofd of denk je dat de veeltaks de moeite waard is nader uit te werken?

Het meest eenvoudige zou natuurlijk zijn als er helemaal geen belasting wordt betaald. Maar waar moet de overheid dan het nodige geld vandaan halen? Ook ideeën voor een nul-belastingstelssel zijn hier van harte welkom. Of zou het 30-taksstelsel de belastingen rechtvaardig vereenvoudigen?

Virtueel geld wordt belastbaar

Virtueel geld wordt belastbaar Volgens De Telegraaf wil de Amerikaanse belastingdienst belasting heffen in virtuele werelden als Second Life. In het jaarrapport van de IRS (Internal Revenue Service) staat het ietsjes anders. De juridische afdeling van het IRS doet vooral aanbevelingen om de belastingbetaler niet onnodig in problemen te brengen, omdat de regelgeving van de dienst te complex is.

Daarnaast snijden de belastingadvocaten wat actuele thema's aan, met aanbevelingen voor de IRS hoe daar mee om te gaan. Zo adviseren ze onder andere de slachtoffers van de kredietcrisis het leven niet al te zuur te maken.

En dan komen de transacties in de virtuele wereld aan de orde. Het rapport legt eerst uit dat dit een nog grijs gebied is en dat er wel een aantal obstakels zijn, wil er zomaar belasting geheven worden.
Aanleiding tot dit hoofstuk is de onzekerheid bij de burger over virtueel gegenereerde inkomsten en de verregaande onduidelijkheid bij de IRS. Een journalist die inkomsten wilde opgeven, kon pas na langdurig overleg met de dienst, een apart schriftelijk verzoek indienen en zo zijn inkomsten uit zijn virtuele activiteiten opgeven. Het kon niet via het gewone belastingformulier.
De aanbeveling die de IRS meekreeg is dan ook snel met duidelijke richtlijnen moet komen (zie het
IRS-rapport op bldz 228 e.v. /pdf-formaat).

De IRS is niet de enige belastingdienst die interesse heeft voor de virtuele gemeenschappen. Er gaat wel degelijk geld in om. Virtueel geld kan zelfs omgewisseld worden in echt geld. Niet alleen in Second Life valt wat te verdienen, ook in games als World of Warcraft, Guild Wars en EverQuest kan met virtuele transacties wat worden bijverdiend. Zweden, Zuid-Korea en China zijn al zover dat over die transacties BTW moet worden betaald.

Ook de Nederlandse belastingdienst toont interesse, lezen we in een rapport (let op: downloadfile /ook een pdf-je!) dat het Rathenau-instituut eind vorig jaar afleverde. Dat het nog niet tot de reguliere heffingen hoort, heeft met dezelfde problematiek als in de VS te maken: burgers weten niet goed hoe ze het kunnen opgeven, de belastingdienst weet niet zeker onder welke regels het zou moeten vallen.

Eén van de suggesties is dat op het belastingformulier een rubriek voor de virtuele inkomsten zou moeten komen. Nu kun je keurig vinden waar je de inkomsten uit werk, uitkering, woning en nog wat bronnen kunt vermelden. Onder geen van die categorieën lijkt zoiets als Second Life te vallen.
Het kan inkomsten uit hobby's zijn. Zolang de verdiensten ook hobby-achtige proporties hebben is er niks aan de hand en valt er weinig tot niets te betalen/innen.

Maar er zijn ondertussen mensen die aan hun hobby wel een heel aardig centje overhouden. Het is pas echt geld als het is ingewisseld voor keiharde euro's, maar tot die tijd vertegenwoordigt het virtuele geld wel een bepaald vermogen. Wanneer is het moment voor de belastingdienst om toe te slaan?

Dat is niet het enige probleempje. Mensen die er onderuit willen, kunnen aanvoeren dat het geld niet in het werkelijke Nederland is verkregen. Ze zouden dan wellicht onder dezelfde regels vallen als mensen die hun vermogen ondergebracht hebben in belastingparadijzen. Heeft Nederland daar geen verdrag mee, dan valt er vaak weinig te innen. Moet de belastingdienst dan maar een verdrag sluiten met de maker van Second Life en aldaar ook een vestiging openen? Ja, als ABN-Amro er al zit, waarom de belastingdienst dan niet?

Het lijkt mij nogal vergaand belastingtechnisch geneuzel. De regels over hobbyisme zijn duidelijk. Zodra je qua tijd en inkomsten over de schreef gaat, weet je dus dat je inkomsten uit die hoek moet opgeven. Verder is een categorie “overig” voldoende om nieuwe bronnen te vermelden.

De belastingdiensten zijn natuurlijk geïnteresseerd om het virtuele geld zodanig te labelen, dat er net als bij de BTW en inkomstenbelastingcriteria meer uit te slepen valt dan nu blijkbaar het geval is. Daarnaast wil de overheid natuurlijk controle hebben over de bronnen van inkomsten. Het is immers niet voldoende alleen de totale som van verdiensten op te geven, nee, je moet ook specificeren waar het geld vandaan komt. Voor hetzelfde geld run je een goktent en met de gegevens van de belastingdienst kan de overheid dan weer andere diensten op je af sturen.

De virtuele wereld is wat lastiger te controleren. Dus wordt naar wegen gezocht om je virtuele geld en daarmee ook je virtuele gedrag in beeld te krijgen. Daar kun je je druk over maken, maar waarom maakt niemand zich druk over die bizarre geldwisselarij? Dat je een dollar wisselt voor een euro is al onbegrijpelijk. De kredietcrisis heeft laten zien hoe virtueel miljarden dollars bleken te zijn, met alle gevolgen van dien. Maar Second Life-geld inwisselen? De euro's die daar voor nodig zijn moeten toch ergens vandaan komen? Of is dit de volgende zeepbel, die het nu zo sterke eurostelsel onderuit zal halen?

Nul belasting

Nul belastingHet valt allemaal weer reuze mee. De BTW wordt niet verhoogd. Het kabinet streeft toch liever naar de status van belastingparadijs.
Mondjesmaat, dat wel. Omdat minder belasting niet ten koste mag gaan van de inhoud van 's lands schatkist.

Eerder dit jaar werd een verlaging van de belasting op erfenissen aangekondigd. Moet in 2010 een feit zijn. Alle kleine beetjes helpen het morrende volk in toom te houden.
En
af en toe zijn er natuurlijk van die oproerkraaiers die de burger opstoken om geen belasting te betalen.

Nederland is lijkt nog lang niet op belastingparadijsen als Monaco. Liechtenstein en Andorra. Dat zal het kabinet ook niet willen, want om nou op OESO's zwarte lijst van belastingontduikers te komen, is schadelijk voor het internationale aanzien.

In juli schreef ik hier dat Nederland misschien best een belastingparadijs kan worden, zonder dat het ten koste gaat van de staatskas. In dat plan betaalt iedereen nog steeds belasting. De meesten een stuk minder, een grote groep hetzelfde als nu en een aantal mensen moeten dan wat meer betalen.

De overheid zal toch geld nodig hebben om de door ons gewenste voorzieningen te betalen. Mag ik u een hersenkraker aanbieden?
Kan de staatskas gevuld blijven als we nul belasting betalen?

Mag ik uw creatieve reacties? Ontwerp hier uw belastingparadijs.

Belastingparadijs

Belastingparadijs

De belastingen zijn vaak onderwerp van gesprek op verjaardagen, de borrel op de werkvloer en in “de politiek”. Vooral geklaag. Bijna iedereen meent dat we veel te veel aan de staatskas moeten afdragen.

Daar heb ik niets aan toe te voegen. Mijn mening is dat ik graag de hoeveelheid belasting afdraag die bijvoorbeeld de gemiddelde topbestuurder moet betalen. Zonder te dreigen met vertrek naar het buitenland.

De roep om herziening van ons belastingstelsel komt vooral uit de hoek van VVD, Verdonk en aanverwanten. Men wil graag een veel eenvoudiger systeem, ook wel de vlaktaks genoemd. Een ideetje waar ook de SER heil in ziet. Deze adviesraad ziet mogelijkheden in een tweetaks: een uniform tarief voor iedereen, gecombineerd met een toptarief voor de hogere inkomens.

Voordelen zouden onder andere zijn dat de administratieve kosten voor de overheid veel lager worden en de hogere inkomens niet hoeven te zuchten onder een zware belastingsdruk.
Het is natuurlijk ook niet leuk een miljoen euro op je salarisstrook te zien staan en maar 500 duizend euro op je bankrekening te zien. Een groot deel van dat inkomen is bijeengebracht door de mensen die je producten kochten en je werknemers die het spul aan de man brachten, dus op deze manier zien die, via de belastingen, er nog iets van terug. Maar zuur is het wel. En de constructie veel te ingewikkeld.

Nadelen van een vlaktkaks zouden zijn dat dit solidariteitsprincipe komt te vervallen (hogere inkomens verlichten de lasten van de lagere inkomens). Bovendien vrezen sommige deskundigen dat de koopkracht voor veel mensen achteruit zal gaan en de overheid een te groot precentage moet rekenen om aan de vereiste inkomsten te komen.

Voorlopig dus geen vlaktaks. Volgens mij moet het die kant ook niet op. Vorige maand schreef ik hier dat we niet naar een vlaktaks moeten en het huidige 4-taksstelsel ook wel op de helling kan. Nee, iedereen zijn eigen tarief.

Mag ik, weer, eens een wild idee lanceren? Een belastingstelsel waarbij een klein 120.000 mensen er op achteruit gaan (de allerhoogste inkomens), ruim 1,5 miljoen mensen hetzelfde blijven betalen en ruim 7,5 miljoen mensen er op vooruit gaan. Samen betalen ze genoeg belasting om de rijksuitgaven te bekostigen.

Alle andere belastingen kunnen worden afgeschaft, omdat alleen de belasting op de individuele inkomens genoeg zijn voor een sluitende rijksbegroting. Geen BTW dus, geen accijnzen en andere belastingen. Voor veel mensen zou dat de koopkracht juist verhogen.

Maar aftrekposten zijn ook niet meer nodig, evenals zorg- en huurtoeslagen. Het maakt de verwerking van de aangiften een stuk eenvoudiger en dus goedkoper.

Nadeel is dan weer dat de overheid met de belastingen geen gedragsveranderingen kan aansturen. Geen kilometerheffing, dus dan zal je zien dat iedereen als een gek gaat rondrijden, met alle nadelige gevolgen vandien. Da's jammer.

In mijn belastingstelsel gaan we van een viertaksstelsel naar een 48-taksstelsel. Geen gedoe met schijven, maar een percentage per inkomen of inkomensgroep.

De inkomens tot 13.000 euro bruto per jaar vrijgesteld. Vanaf 14.000 euro begint men voorzichtig aan belasting te betalen. Het begint met een tarief van 4 procent. Via niet al te grote stappen loopt dat uiteindelijk op tot 53 procent voor inkomens vanaf 1.500.000 euro. Zie deze excelsheet voor een uitgewerkt overzicht.

De inkomens vanaf 70.000 euro gaan er op achteruit, de inkomens tussen 41 en 69 duizend euro blijven hetzelfde netto-inkomen houden en de rest gaat er op vooruit. Maar omdat alle andere belastingen komen te vervallen zal bijna niemand er veel pijn van lijden als er een procentje of twee meer naar de belastingdienst moet.

Nu heb ik voor de berekening voor het grootste deel de inkomens van 2005 en 2006 gebruikt. Bovendien zijn voor de gegevens van de inkomens boven de 70.000 euro alleen de salarissen vermeldt van bestuurders van beursgenoteerde bedrijven en de topfunctionarissen in de non-profitsector. Daarmee mis ik waarschijnlijk nog een deel andere topinkomens.

De belastingopbrengst van dit nieuwe stelsel blijkt groot genoeg om de rijksuitgaven van 2007 te dekken. Daar zit dus een marge die gebruikt kan worden ter compensatie van nadelige effecten.
Bijvoorbeeld: de kilometerheffing vervalt en kan niet gebruikt worden om de productie van schonere auto's te stimuleren. Dat kan dan weer wel uit die marge worden betaald.

En de aardgasbaten kunnen volledig aan innovatie van energiebronnen worden besteed.

Ik ben maar een leek. Mijn rekenkunsten heb ik op de Pabo geleerd, dus kun je op je tien vingers natellen dat er hier misschien iets niet klopt. Het gaat mijn pet te boven om te berekenen wat de exacte gevolgen voor ieders koopkracht zullen zijn. Ik meen dat we er beter van worden.

Ik til verder niet zo zwaar aan het nadeel dat met wegvallende accijnzen ongezond of milieubelastend gedrag niet meer te veranderen valt. Dat gebeurt met het huidige stelsel ook niet. Wel vervelend is dat iemand die alleen maar fietsend het werk gaat, in mijn nieuwe stelsel wat mee betaalt voor de rommel die een autorijder veroorzaakt. Maar omdat iedereen aan alles meebetaalt, wordt de noodzaak om eens goed over de politieke keuzes in het stemhokje na te denken wellicht wat groter.

Wat denk jij? Zou dit kunnen werken?

De prijs van succes

VangzeilDe kinderopvang gaat duurder worden. De eigen bijdrage gaat omhoog en gastouders krijgen een lagere vergoeding.
Fraai staaltje overheidsmanagement. Eerst trek je meer klanten met aantrekkelijke prijskaartjes. Zijn de klanten eenmaal binnen, gaan de prijzen omhoog.
De kinderopvang is zo'n succes gebleken dat het nu te duur wordt. De gebruikers
mogen bij betalen.

Eerder bleek dat bij de AWBZ ook zo te werken. Door verandering van de regels ontstond er zo'n grote toeloop op de AWBZ, dat die nu ook te duur is en er maatregelen bedacht worden om de kosten weer te beheersen, lees – klanten af te stoten en de overige klanten meer te laten betalen.

Wat zal het volgende succesverhaal van dit kabinet zijn, waar de burger zijn portomonnee voor mag trekken?
Het onderwijs? Er moeten meer hoger opgeleide mensen komen. Straks lukt dat nog ook en schieten de nieuwe universiteiten als paddestoelen uit de grond. De aanwas van de nodige hoogleraren maakt de zaak wel erg duur en wie gaat dat dan betalen?

Een goed geregelde kinderopvang is nodig om meer mensen aan het werk te hebben. Arbeidsparticipatie vergroten heet dat in de beleidsterminologie. Onder andere nodig wegens het dreigende grijze gevaar.
Iedereen moet aan de slag: jong, oud, mannen, vrouwen, vaders, moeders, de lammen en de blinden, en dat allemaal omdat we wel op onze 100ste verjaardag met pensioen willen, maar dat onbetaalbaar wordt omdat er nog maar een paar duizend oudere jongeren zijn die het met hun belastingafdracht moeten financieren.

Dus hebben de burgers een dubbele opdracht: genoeg nageslacht verwekken om het arbeidspotentieel op nivo te houden en datzelfde nageslacht in de kinderopvang te doen om zelf lang genoeg te werken om voor de oude dag te sparen.
Heeft iemand al eens uitgerekend hoeveel kinderen er verwekt moeten worden om, zonder milieu- en voedselproblemen, de AOW en pensioenen veilig te stellen?

Welke oplossingen zouden de kinderopvang wel betaalbaar kunnen maken?

1. Stoppen met die subsidies. De vrije markt het werk laten doen. Er is behoefte aan meer werknemers, een deel blijft thuis om voor de kinderen te zorgen. Bedrijven kunnen die mensen lokken door kinderopvang te garanderen.
Voordeel: het kost de overheid niks, onze belasting kan omlaag.
Nadeel: we hebben dan ook niets te vertellen over de aard en kwaliteit van die opvang. Elk bedrijf bepaalt dat zelf, omdat ze ook zelf voor de kosten opdraaien.

2. Zoveel potentiële werknemers verwekken, dat zowel de vergrijzing als de kinderopvang uit de belastingen kan worden betaald.
Voordeel: de subsidies kunnen blijven bestaan en daarmee ook de controle over de kwaliteit van de kinderopvang.
Nadeel: we zullen de laatste restjes natuur op moeten geven, want die babyboom moet wel gehuisvest worden, naar extra kinderdagverblijven en scholen gaan en aan het werk in meer bedrijven.

3. De kinderarbeid herinvoeren. Waarom zouden alleen volwassenen voor hun eigen bestaan en voorzieningen moeten betalen?
Voordeel: veel produkten en diensten worden goedkoper (goed voor de concurrentiepositie met sommige 'buitenlanden') en de consumenten houden dus geld over om bijvoorbeeld aan kinderopvang te besteden.
Nadeel: het doel 'meer hoger opgeleiden' op de arbeidsmarkt wordt lastig te realiseren.

Zijn er nog andere keuzes? Bijvoorbeeld het huidige stelsel in takt houden en ook van het bedrijfsleven een substantieel hogere bijdrage te eisen? Of andere keuzes maken over de verdeling van de belastingopbrengsten?
Of zal elke succesvolle oplossing altijd resulteren in hogere kosten, die alleen maar door de individuele burger betaald moeten worden?
Misschien moeten we wat minder succesvol willen zijn?

Van viertaks naar ééntaks

Twintig eurocentVoor een dubbeltje op de eerste rang zitten, wie wil dat nou niet? Rita Verdonk gunt het iedereen. En om dat mogelijk te maken moet de vlaktaks worden ingevoerd.
Een voorstel dat eind mei overigens ook door
de SER werd gepropageerd.

Allerlei argumenten zouden pleiten voor de vlaktaks: mensen zouden meer en langer willen werken als ze minder belasting moeten betalen, het voorkomt kapitaalvlucht naar het buitenland en het zou veel eerlijker zijn. Mensen die veel en hard werken en daardoor veel verdienen, hoeven niet zuur naar hun belastingaanslag te kijken.

Het huidige belastingstelsel kent vier tarieven. Verdien je tot ruim 17.000 euro, dan betaal je 33,65% belasting.
Dan maakt de belastingdienst een sprong van 7,75%. Tussen 17.320 en 31.122 euro moet men 41,40% afstaan aan het rijk.
De volgende stap is minimaal. Tussen 31.123 en 53.064 euro wordt 42% belasting geheven.
De volgende groep heeft het erg zwaar. Boven de 53.065 euro per jaar gaat 52% naar de schatkist. Da's een behoorlijke sprong en dat voelt niet lekker. Logisch dat aan een vlaktaks wordt gedacht.

Nu zou je iedereen op een vlakinkomen kunnen zetten. Allemaal hetzelfde basissalaris om modaal van te kunnen leven, met een belasting die genoeg oplevert om de staat draaiende te houden. Wie meer verdient, mag het houden.
Het CBS stelde in 2007 de beroepsbevolking op 7 miljoen mensen. Als die allemaal 65.000 euro bruto per jaar verdienen en daarvan 31 procent aan de belasting schenken, casht de overheid ruim 141 miljard euro en houdt iedereen toch nog netto 3738 euro per maand over om van te leven.
Ter herinnering: in 2006 waren de staatsuitgaven…. 141 miljard euro.
Maar goed, een vlakinkomen is hier onbespreekbaar.

De vlaktaks zou dus een oplossing kunnen zijn. Maar zonder belastingen kunnen we niet. Dat wil zeggen: wijzelf wel, maar wegen aanleggen, de zorg betalen en het onderwijs nog een beetje op kwaliteit houden, wordt een bijna onmogelijke zaak. Dat zou tot een vervlakking van de kwaliteit van ons bestaan leiden.

Maar als we zo gehecht zijn aan zoveel miljoen mensen met zoveel miljoen inkomensverschillen, omdat al die verschillen het land zo leuk maken, waarom dan 1 belastingtarief? Wie zo tegen vervlakking is, zou ook niet voor een vlaktaks moeten zijn.
Wat mij betreft mag het huidige viertaksstelsel best op de schop. Niet naar een ééntaksstelsel, maar een 30-taksstelsel: van 25 tot 50 procent.
Tot een brutosalaris van 30.000 euro is iedereen belastingvrij. Vanaf 30.000 euro gaat men 25% belasting betalen en voor elke 5000 euro meer komt er telkens 1% bij.
Vanaf 100.000 euro wordt er telkens 1% meer belasting geheven voor elke 50.000 euro meer.

Daar moeten we toch een heel eind mee komen. De grote sprongen in het huidige viertaksstelssel zijn weggewerkt. De verschillen waar mensen mee geconfronteerd worden als ze ineens wat meer verdienen en in een ander tarief komen, zijn afgevlakt. En het solidariteisprincipe blijft overeind.
Nu nog een deskundige zoeken die kan uitrekenen of de overheidsuitgaven hiermee voldoende zijn gedekt.

Internetionale democratie

TabbladVolgend jaar krijgt iedereen een eigen internetsite van de overheid. Dat gaat uw eigen burgerzaken-website worden. Met een inlogcode kunt u zich eenmalig registreren bij Mijn Overheid.nl en dan kunt u uw burgerzaakjes direct online van achter uw pc regelen. Niet meer in de rij voor de aanvraag van een paspoort, uw belastingen met een muisklik regelen en een vergunning om de populier in uw tuin te kappen is in een paar seconden aangevraagd. Uw persoonlijke gegevens bij ministeries, belastingdienst, gemeente, waterschap, Centraal Incasso Bureau en Informatie Beheer Groep zijn op uw eigen burgerwebsite in te zien. Ook kunt u online stemmen bij verkiezingen en referenda.
Prachtig, de overheid weet wel hoe ze het veiliger op straat kunnen krijgen: hou iedereen zo lang mogelijk achter de pc thuis. Maar het biedt ook een andere, ongekende mogelijkheid.
Eén van de voorstellen die is ingediend bij “verbeter de democratie” (een onderdeel van de themaweek democratie “
Wij zijn de baas“) luidt: Bied iedere burger bij het invullen van zijn jaarlijkse (digitale) belastingbiljet de mogelijkheid aan te geven aan welke zaken hij meer geld zou willen uitgeven (zie stelling 7 op de webpagina waar u mee kunt stemmen om de democratie te verbeteren).
Wel, het moet toch mogelijke zijn om tot uw burgerzaken ook het regeren van dit land te rekenen. U klikt eerst op het tabblad Mijn belastingen om te zien hoeveel u moet betalen. Doorklikken naar het tabblad Binnenland om een deel van het verschuldigde bedrag over te maken aan een door u gekozen doel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. U wil dat de WAO'ers een wat hogere uitkering krijgen? Klik op Sociale zaken en deponeer daar het bedrag wat u daarvoor over heeft. U wil de diplomatie versterken om de vrede in de wereld een handje te helpen? Ga naar tabblad Buitenland en bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, tabblad Diplomatie, klikt u de directory Internationale betrekkingen en hoppa….., u heeft uw bijdrage geleverd.
De internetionale democratie ligt binnen handbereik. Geen oeverloze discussies in parlement, geen verkiezingscircussen, geen wachtstand van vier jaar om uw keuze duidelijk te maken. Nee, 1x per jaar op uw eigen burgerzaken-website de zaakjes zo regelen zoals u dat het beste lijkt.
Dat gaat zomaar niet, zullen ze zeggen bij “
Wij vertrouwen de stemcomputers niet“. Vanachter uw pc weet u natuurlijk niet of de techniek wel helemaal in orde is en wat er met uw muisklikken precies gebeurt. Nog los van het feit dat uw eigen pc niet helemaal te vertrouwen is (hoe vaak gaat er bij u iets mis, heeft u uw pc wel voldoende beveiligd?), kan er van alles in de soep lopen bij de overheid.
Dit weekend lag bijvoorbeeld de Tweede Kamer-site plat. Wie bijvoorbeeld wilde weten wat een beetje parlement
nou kost, stuitte op een weigerende server. Dat soort problemen moet je niet hebben als je het land wil regeren.
En u moet natuurlijk ook 100% zeker zijn dat het belastinggeld dat u overgeklikt hebt, ook daar komt waar u dat wil. Dus geen haperende software of programmaatjes die uw geld ergens anders heensturen.
Het idee van een internetionale democratie lijkt aantrekkelijk, maar in hoeverre kun je uw computer en die van de overheid vertrouwen? En zou het land onbestuurbaar blijken als u uw inlogcode bent vergeten? U krijgt hem tenslotte maar één keer.