Tag archieven: braindrain

Braindrain versus handgain

Braindrain versus handgain Er is een tekort aan hersens en aan handen. Niet alleen in Nederland. Heel Europa meent dat verplicht langer doorwerken na je 65e, niet genoeg is om gaten op de arbeidsmarkt te vullen. De rest van de wereld vergrijst blijkbaar minder, dus daar moet de arbeid vandaan komen, meent de Europese Commissie.

Maar ja, je kunt niet zomaar andere landen leegplukken. Zeker minder welvarende landen hebben hun eigen intellectuele kapitaal hard nodig. Haal je dat hierheen dan hebben we het over braindrain. Hoogopgeleid personeel, maar ook specifiek gekwalificeerd personeel, daar moet je heel zorgvuldig mee omgaan. We kunnen ze hier wel gebruiken, maar zonder pardon de grenzen wagenwijd open gooien voor bollebozen van heel de wereld, leidt tot problemen. Voor je het weet hebben we er weer teveel en zitten de landen van herkomst zonder. De doodsteek voor ontwikkelingslanden.

Dus wordt er hard nagedacht over hoe dat goed en ook netjes te regelen. Bijvoorbeeld: vorig jaar werd de ‘
blue card’ ingevoerd. Het toegangsbewijs voor hoogopgeleiden. Dit jaar moeten allerlei andere regelingen hun beslag krijgen. Zoals een gemeenschappelijke regeling voor seizoenarbeiders en betaalde stagiaires en een ruimere wetgeving voor werknemers van multinationale ondernemingen die intern worden overgeplaatst.
Europa vindt dat men het nog kalmpjes aan doet: “Ondanks dat de markt voor hoog opgeleid personeel jaarlijks met 3 procent groeit, telt de EU momenteel niet meer dan 1,72 procent buitenlands toptalent. In landen als Australië is dat bijna 10 procent, in Canada ruim 7 procent, 5,3 procent in Zwitserland en 3,2 procent in de Verenigde Staten”.

Vorig jaar deelde staatssecretaris Albayrak mee dat ook Nederland zich nauwelijks te buiten gaat aan braindrain. Vooral de vrees dat medisch personeel op grote schaal wordt weggekaapt, is ongegrond, gaf ze
de 2e Kamer te kennen. Slechts 50 verblijfsvergunningen werden in 2008 verstrekt aan zorgwerkers. Plus nog 200 werkvergunningen aan vooral specialisten en stagiairs. Dat was alles.

Vandaag stuurde Albayrak, samen met minister Koenders, de
Voortgangsrapportage Internationale Migratie en Ontwikkeling 2008 naar de Kamer. Daarin ook een hoofdstukje over de kennismigratie en het gevaar van braindrain.
Beknopte weergave: in Europees verband is het maar lastig sluitende afspraken te maken om de negatieve effecten van studie- en kennismigratie te voorkomen. Nederland werkt wel aan maatregelen, nog in experimenteel stadium, om vooral de voordelen tot hun recht te laten komen. Bijvoorbeeld door te investeren in maatregelen die er toe leiden dat bollebozen die hier meer kennis en ervaring hebben opgedaan, weer naar hun eigen land te sturen, of op zijn minst voor noodzakelijke projecten tijdelijk terug te sturen (circulaire migratie).

Verder in het hele stuk niets over aspergestekers of Oost-Europese handwerklieden. Er lijkt wel meer zorg om hersens dan om handen. Is braindrain dan potentieel funester voor sommige landen, dan de handgain, waar de land, tuin- en huizenbouw, de schoonmaaksector en delen van de industrie mee bezig zijn? Andere sectoren, onder andere de ICT, pakken dat heel anders aan. Die laten de handarbeiders gewoon waar ze zitten en sturen de meest uiteenlopende klussen naar ze toe.

Handwerk hierheen halen of aan ze uitbesteden, het heeft dezelfde voor- en nadelen als bij kenniswerk. De arbeiders zijn in ieder geval verzekerd van werk en dus een inkomen. Werken ze hier, houden ze soms zelfs iets over om, ooit weer thuis, een leuk zaakje op te zetten. Werken ze daar, dan kosten ze stukken minder, maar dat is dan weer beter dan niets.
Maar hoe zit het met de nadelen? Moeten er in die landen geen huizen worden gebouwd, geen groente en fruit worden verbouwd? Zeker wel, maar voor het aanwezige, goedkope handwerk zijn er meer ongeschoolde arbeiders beschikbaar, dan er werk lijkt te zijn.

Dat is althans de heersende opvatting. Een ongeschoolde of arbeiders hier de aspergevelden opjagen, en terug naar huis sturen als de werkgeefster ze wel erg slecht blijkt te huisvesten en te betalen, is natuurlijk ook een veel betere oplossing, dan een kaart met weet-ik-veel wat voor kleur te geven. Een kaart die men bemachtigd door akkoord te gaan met een verplichte deelname aan enige vorm van onderwijs, zodat ze niet alleen met een zakje geld, maar ook verrijkt met kennis huiswaarts kunnen.
De kenniseconomie, voor wie geldt dat eigenlijk?

Motieven emigratie

Motieven emigratie

Ruim 4,24% van de Nederlanders denkt er wel eens over te emigreren. In werkelijkheid maakt jaarlijks zo'n 0,76% die stap ook echt. Volgens het CBS hebben vooral jongeren emigratieplannen.

Op een bevolking van ruim 16,5 miljoen merk je daar natuurlijk weinig van. Slechts lokaal merken krimpende agrarische gemeenten wel eens dat er weer een paar boeren zijn geëmigreerd. Of zien universiteiten hun uitgezonden jonge wetenschappers niet meer terug, omdat ze hier te weinig perspectief zien. En talentvolle jongeren vertrekken omdat ze moeizaam aan de bak komen en last krijgen van wat Wilders hier aanricht.

Altijd zonde, die braindrain en teruglopende boerenstand. Het CBS vroeg waarom mensen emigratieplannen maken. Werk komt dan op de tweede plaats. Veel vaker wordt ruimte, rust, stilte of natuur als motief genoemd.
Andere, veel lager scorende motieven zijn: familie/vrienden, belastingdruk, culturele regels bevallen niet, verloedering/criminaliteit, opleiding of Nederland is te vol.

Vooral jongeren willen wel weg. De wat groeiende groep ouderen wil weg om motief numero 1: ruimte, rust, etcetera. Dertigplussers binden het hier veel te druk en dromen van een relaxed bestaan in België, Frankrijk, Spanje of Suriname.
Jongeren willen hun ding nog doen en dan in landen waar ze meer kansen hebben of krijgen dan hier.

Als die motieven in de werkelijke emigratiecijfers een stijgende trend gaan worden, krijgen we een land waar de vergrijzing zich verplaatst naar het buitenland en de jongeren ontbreken om nog wat van het land te maken. De dure plannen voor dijkverzwaring en neo-Deltaplannen kunnen de kast in. Een leeg land kun je zonder problemen vol laten lopen.

Na rust & ruimte, scoort eigenlijk het wonderbaarlijke “overige redenen” erg hoog. Bij vrouwen komt dat op de 2e plaats, bij mannen op de 3e, na werk. Wat die overige redenen dan zijn, lezen we bij het CBS niet.
Het moet een bont scala aan zulke persoonlijke motieven zijn, dat ze statistisch niet het vermelden als categorie waard zijn. Maar omdat het bij elkaar weer wel een grote greoep vormt, ben ik toch wel nieuwsgierig naar die overige motieven. Als je een idee hebt, laat het hier dan weten.

Opvallend aan emigratieplannen en werkelijke emigratie is, dat mensen naar landen vertrekken waar evenveel op aan te merken valt, als op Nederland. Met de politiek, milieu en veiligheid is overal wel wat mis.
Werken kan je overal wel, zeker in landen waar ze in Nederland opgeleide mensen goed kunnen gebruiken. En rusten in ruimte kan zeker in bijna elk land, behalve Nederland.

Daarom is het jammer dat het CBS niet meer vertelt over de keuze-landen. De werkelijke emigratiecijfers zeggen daar wel iets over. België en Duitsland, lekker dicht bij huis, zijn populair. Spanje en Frankrijk horen bij de middenmotors en Canada en Suriname vind je bij de hekkensluiters in het rijtje doellanden.

Zelf heb ik ooit een gedacht dat Toscane (Italië) een plek was, waar ik zou kunnen leven als ik werkelijk over emigratie zou denken. Ik dacht daarbij niet een aan werk, wel aan rust en ruimte. Maar ook het klimaat, de vriendelijke mensen, het heerlijke eten en het relaxte atmosfeertje spraken mij het meeste aan.

Denk jij ook wel eens over emigratie? En zo ja, welk land heeft jouw voorkeur dan en waarom?