Tag archieven: burgerlijke ongehoorzaamheid

Ongehoorzaam je plicht verzuimen?

Ongehoorzaam Gek eigenlijk, dat mensen die fel gekant zijn tegen de slaafse volgzaamheid van moslimvrouwen, tekeer gaan tegen het ontbreken van volgzaamheid van een politiecommissaris.
Okee, dat is een ambtenaar in functie, belast met het controleren van de wet. Dus als de commissaris overweegt geen consequenties aan een wet te verbinden, dan kondigt hij dus plichtsverzuim aan. Maakt de Amsterdamse hoofdcommissaris Welten een praktische of een principiële keuze?

Dat is niet helemaal duidelijk. Ik kan me voorstellen dat het een praktische keuze is. De politie gaat het wat drukker krijgen, want de beloofde uitbreiding met 3000 extra politiemensen, is een wassen neus. Er wordt tegelijkertijd bezuinigd op ondersteunend personeel, dus de 3000 extra mensen zul je niet zoveel op straat zien, omdat ze zelf hun administratieve werk moeten doen.
Commissaris Welten denkt misschien: wat zal ik mijn mensen belasten met het oppakken van die paar boerkadragers? Ik kan me voorstellen dat de man wel dringender zaken wenst aan te pakken, dan het uitvoeren van symboolpolitiek. Zo overweldigend veel boerka’s zie je niet op straat, laat staan dat ze allemaal ook nog eens een gevaar voor de veiligheid zijn.

Het lijkt ook een principiële keuze. De commissaris zegt namelijk ook dat zijn korps wel belangrijker zaken heeft aan te pakken om vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid te waarborgen. Ik kan me voorstellen dat hij dat, als politiefunctionaris, niet als plichtsverzuim ziet. Hij wil zijn ambt blijven uitoefenen en voor de praktische uitvoerbaarheid daarvan, ziet hij zich gedwongen principiële keuzes te maken.

Geeft de commissaris met zijn ambtelijke ongehoorzaamheid een voorzet tot burgerlijke ongehoorzaamheid?
Burgerlijke ongehoorzaamheid is een lastig onderwerp. We hebben immers wetten, die door een democratisch gekozen bestuur worden gemaakt. Bij de ‘wil van het volk’ past geen ongehoorzaamheid, omdat de burgers dan toch ongehoorzaam aan zichzelf zouden zijn?
Het is, buiten politieke obstructie, al een hele klus ongehoorzame burgers te controleren, op te pakken of te beboeten. Snelheidsovertreders, voetgangers die bij rood licht oversteken, wildplassers, illegale vuilstorters en lieden die een tuinhek zonder vergunning ophogen, er zijn heel wat ongehoorzame burgers.

Nu zijn we aan dat soort gedrag wel gewend en het wordt niet als burgerlijke ongehoorzaamheid gezien, omdat de overtreders niet bewust er op uit zijn de zittende overheid te dwarsbomen.
De huidige regering heeft een uiterst krappe en onzekere meerderheid. Met 49,55 procent van de stemmen, heeft het kabinet de steun van 76 zetels in de Tweede Kamer. Daarvan zijn 24 zetels slechts gedoogsteun. Maar goed, 76 zetels is een meerderheid, ook al heeft 50,45 procent van de kiezers niet op deze gedoogcoalitie gestemd.

Die krappe meerderheid betekent wel dat het kabinet voorzichtig moet zijn met haar plannen. Tot nu toe waren er wat kleine demonstraties, handtekeningacties en petities tegen de voorgenomen bezuinigingen. Nu is er een opstandige politiecommissaris, die een voorgenomen wet op de hak neemt. Wordt 2011 het jaar van de burgerlijke ongehoorzaamheid?

Kriebelt bij jou de burgerlijke ongehoorzaamheid al? Wanneer zou jij ongehoorzaam je burgerplicht verzuimen?

Laat de jeugd van tegenwoordig vrij.

Nerd Nederland kan weer trots zijn. Niet omdat Oranje wel een finale wint. Niet omdat het kabinet klompendansen verplicht heeft gesteld bij de gymnastieklessen in onderwijs. En ook niet omdat allochtonen hun inburgeringsplicht zo serieus genomen hebben, dat ze het volledige Wilhelmus veel beter beheersen dan de doorsnee autochtoon. Nee, Nederland kan weer trots zijn op haar jeugd van tegenwoordig.

Een
16-jarige nerd heeft het begrepen en trad toe tot het legertje jongelui dat een cyberoorlog voert, als protest tegen de arrestatie van Wikileaks-baas Assange. Een heldendaad van niks, want het zou veel heldhaftiger zijn geweest als het 16-jarige hackertje de overheidscomputers van elk dictatoriaal land had platgelegd. Maar vraag niet teveel van een 16-jarige. Hij beseft blijkbaar genoeg, om ook de conclusie te trekken dat de arrestatie van Assange buitenproportioneel is en zeer waarschijnlijk meer ter maken heeft met Wikileaks dan met zijn vermeende strapatsen met ondeugdelijke condooms.

De jongen doet ook mee aan de cyberoorlog, omdat de zich uitbreidende digitale isolatie van Wikileaks, een vorm van sabotage is die duidelijk maakt hoe groot de digitale controle over opstandige burgers kan zijn. Dat prikkelt en het is dan ook niet verwonderlijk dat een puber zijn digitale tandjes wil laten zien.
Helaas had niet hij beet, maar de politie, die zegt binnen een paar uur de snoodaard gevonden te hebben. De burgerlijke ongehoorzaamheid van de 16-jarige heeft zeker nog geen volwassen stadium bereikt. Zijn puberale actiebereidheid zat volwassen genialiteit in de weg.

Maar wel mooi, dat hij het heeft geprobeerd. Als een 16-jarige beseft dat cablegate de vinger priemt in de stinkende wonden van ’s werelds diplomatie, mag je stellen dat er nog hoop is. De jeugd heeft de toekomst, krijgt zo weer eens de betekenis die het hoort te hebben. Elke volwassene wil dat de jonkies zich leren gedragen. Elke overheid verlangt dat ook van haar burgers. Als een jonge burger dan stuit op de hypocrisie van volwassen overheden, valt het te waarderen dat hij een op maat gesneden actie verzint.

Zou het beter zijn geweest als hij braaf de debatten van de volwassenen had afgewacht, om te zien of daar gepaste maatregelen tegen de heksenjacht op Wikileaks uit voort zouden komen?
Als dat zo is, geef de jongen dan een uitbrander en laat hem onmiddellijk vrij.

Burgerlijke ongehoorzaamheid

Zou het mogelijk zijn dat over pakweg 20 jaar, heel anders wordt gedacht over de “affaire” Duyvendak? Zou het zelfs mogelijk zijn dat de man een standbeeld krijgt, omdat men achteraf meent dat het soort acties waar hij aan deelnam, onontbeerlijk waren voor een “betere samenleving”?

Op het roemruchte weblog Sargasso, houdt redacteur Steeph een pleidooi voor zo'n standbeeld. Hier mijn reactie daarop.

Eerder in de vaderlandse geschiedenis zijn politici die eerst aan de schandpaal werden genageld, later gerehabiliteerd. Zie bijvoorbeeld Willem Aantjes die in 1978 kon opstappen omdat zijn vermeende “verkeerde” polititieke verleden geopenbaard werd door historicus Loe de Jong.
Een half jaar later bleek de Jong’s informatie onjuist en werd Aantjes eer hersteld.

Steeph’s poging tot de rehabilitatie van Duyvendak is misschien een antwoord op Femke Halsema's oproep tot een debat over de burgerlijke ongehoorzaamheid waar Duyvendak en companen zich “schuldig” aan hebben gemaakt in de 80-er jaren.

Of Duyvendak de Nobelprijs voor Burgerlijke Ongehoorzaanmheid verdient, is nog maar de vraag.
Hij heeft namelijk wel gezondigd tegen een aantal regels die de uitvinder ervan (Thoreau) , en later hoogleraar rechtssociologie Schuyt, voorwaarden vonden een rechtsschapen ongehoorzaamheid (lees
dit stukje op Blikopdewereld.nl).

In de 80-er jaren werd regelmatig gezondigd tegen een paar van die regels. Met name deze punten (van Schuyt) werden nogal eens terzijde geschoven:
5) De handeling geschiedt openlijk en in het openbaar;
6) Men werkt vrijwillig mee aan arrestatie en vervolging;
7) Men aanvaardt het risico van straf;
9) Men is principieel geweldloos en blijft volharden in geweldloosheid;

Wat dat laatste betreft wordt Duyvendak verweten niet direct zelf geweld te hebben gebruikt, maar het mogelijk maakte door het publiceren van adressen van ambtenaren.
Zeer twijfelachtige redenering, want wat ik ook publiceer, het ontslaat anderen niet van hun eigen verantwoordelijkheden.
Maar punt 5 t/m 7: ja, daar heeft Duyvendak zich niet zo netjes aan gehouden.

Niet zo netjes en dus, zegt Steeph, heeft hij een een bijdrage geleverd aan “…het laten opbloeien van creatieve, initiatiefrijke geesten die buiten de gebaande paden willen gaan.

Kan het zijn dat het ook tot creativiteit hoort dat die regels van Thoreau en Schuyt niet zo strikt werden toegepast door sommige activisten?
Als je openlijk je actie uitvoert, je onmiddelijk bekend maakt en ook nog eens vrijwillig en zonder verzet meewerkt aan de onvermijdelijke arrestatie, dan kun je er op rekenen dat je een poosje actie-lam zult zijn.
Dat schiet niet op. Je moet minstens het kaliber en de naam en faam van een Gandhi en King hebben, wil je gevangenneming een bijdrage aan de zo broodnodige ontwikkelingen zijn.

Hoewel ik het wel eens ben met Steeph, dat het met de “creatieve initiatieven” niet bijster florissant voor staat dankzij de culturele revolutie der normen en waarden, vraag ik me toch af of er geen betere voorbeelden voor een standbeeld zijn dan Wijnand Duyvendak.

De grimmigheid en hardere lijn van de krakersbeweging, Onkruit en de activisten tegen kernenergie en kernwapens, is helder te verklaren. Parlementaire democratie leek niet in staat de bedreiging van de atoomlobby te keren, noch de woningnood adequaat op te lossen, laat staan een eind te maken aan het militaire instituut dat verantwoordelijk was (en is) voor deelname aan dubieuze oorlogen (= alle oorlogen),

De meer vrolijke, ludieke acties van Provo en de Kabouters hadden slechts geleid tot repressieve tolerantie, dus welke acties konden dan wel het tij keren?
Hardere acties en meer in de illegaliteit, zo dacht men dus.

Beide “trends” hebbben redelijk wat goodwill gehad bij “het publiek”, maar hebben geen van beide kunnen voorkomen dat we nog steeds een samenleving hebben met aardig wat onrechtvaardigheid. Neem alleen al het gegeven dat de verschillen tussen de rijkere en armere burgers groter is geworden.

Als ik moest kiezen voor een standbeeld, dan ligt mijn voorkeur toch bij de ludiciteit van bijvoorbeeld de Provo-beweging. De sfeer is immers nog steeds wat grimmig. Of, zoal het CBS in een grafiekje aangaf: het zwarte soort cynisme is niet van de lucht.
Dat moet toch een stuk vrolijker kunnen.

Hoe zou een hernieuwd burgerlijke ongehoorzaamheid er uit moeten zien?
Ik weet het nu ook even niet. Maar wel volgens twee regels:
regel 4 van Schuyt: men doet niet iets onbezonnens of uit onweerstaanbare woede en, zoals Steeph schrijft: buiten de gebaande paden willen gaan.

Update: Zie , behalve de hierboven gelinkte artikelen van Sargasso en Femke Halsema, ook het artikel Democratische verantwoording op GeenCommentaar.