Tag archieven: crisis

Bezuinigen naar vermogen.

GoochelenGisteren hadden we het over de misrekeningen, die het kabinet soms dwingen de bezuinigingen bij te stellen. Er zijn sceptici die het kabinet geen menselijke foutjes, maar gegoochel met cijfers verwijten. Dat valt te begrijpen, gezien de vele bijstellingen van prognoses, stresssecenario’s en begrotingen  Als goochelen aan de basis van de staatsboekhouding ligt, dan kunnen we het kabinet we een handje helpen.

Het kabinet wil dat de burgers meer hun eigen vermogen inzetten. Niet alleen financieel vermogen. De burger moet minder op de overheid rekenen en meer op zichzelf. Maar hoe zit het met het eigen vermogen van de overheid?

Het Rijk heeft niets. Daarom moet er ook bezuinigd worden, zegt Rutte, die in de boekhouding van 2009 een staatstekort van 19 miljard euro ontdekte. De provincies doen het een stuk beter. Gezamenlijk hebben ze een eigen vermogen van 16,4 miljard euro (bron: CBS). De gemeenten hebben volgens het VNG een eigen vermogen van 34,3 miljard euro. Alle overheden bij elkaar hebben dus een eigen vermogen van 33,7 miljard euro.

Als we dat eens op een hoop gooien en opnieuw verdelen. Geef het Rijk 1 miljard en Rutte heeft ineens een batig saldo. De rest verdelen we dan onder de gemeenten (21,3 miljard) en de provincies (11,4 miljard). Dat is zo verdeeld naar het percentage aandeel in totaal eigen vermogen, zoals dat nu is. De lagere overheden hebben dan zo’n 38 procent minder eigen vermogen, maar houden nog aardige bedragen over, zoals je in deze tabel kan zien.

Vermogen

 

 

Nu is niet alle eigen vermogen vrij beschikbaar, maar je kunt die bedragen gebruiken om je boekhouding een beetje kloppend te krijgen. De overheid doet niet anders. Debet in credit zijn altijd precies in balans, zoals als dat heet. Zodra je echter wijst op dat eigen vermogen, roepen ze onmiddellijk dat we daar af moeten blijven. Het moet achter de hand gehouden worden om calamiteiten op te kunnen vangen.

En ik maar denken dat de crisis zo’n calamiteit is. Waarom zouden de burgers 18 miljard moeten bezuinigen, om het eigen vermogen van de overheid te laten groeien? Dat is riskant, zoals we uit de Icesave-affaire hebben geleerd. Heel wat vermogen van gemeenten en provincies verdampten in 2008.
Gelukkig krijgen ze voorrang bij het terugbetalen van de schuld en de meeste gemeenten en provincies hebben de klap aardig overleefd. Sommigen zagen hun eigen vermogen zelfs groeien. De gemeente Amstelveen zag 14,9 miljoen euro verdampen in de IJslandse geisers, maar had eind 2009 toch een eigen vermogen van ruim 163 miljoen in de boeken staan.

Ik ben het roerend eens met het kabinet dat ieder naar eigen vermogen moet bijdragen om de overheidsboekhouding kloppend te krijgen. Ik heb met wat gegoochel dus net laten zien, hoe de overheid zelf het voorbeeld kan geven.

Burn baby, burn

BurnbabyInspirerend zijn de bevlogen managers, die elke dag enthousiast de werkvloer op rennen om het personeel aan te moedigen.  “Jongens (waarmee de manager niet alleen de ouderen maar ook de meisjes bedoelt), we gaan vandaag weer vlammen!.” Het liedje “Burn baby, burn” schiet niet alleen de manager door het hoofd.

Is human resource management nog steeds het leidende managementprincipe? Dan moet dat nodig eens geëvalueerd worden. Ik ben bang dat het van evaluaties erg weinig komt en van het evalueren van de managersstijlen en principes nog minder.
In mijn bedrijf betekent human resource letterlijk menselijk bron en die bron wordt niet duurzaam gebruikt, maar behoorlijk uitgeput. Ik ben nieuwsgierig of dat bij andere bedrijven en organisaties ook zo is en  zo ja, wat dan de oorzaken van een uitputtend beleid zijn.

Aanleiding voor die vraag zijn twee berichten waar burn-outklachten worden genoemd. Twee berichten met verschillende cijfers qua aantallen, maar met overeenkomsten qua oorzaken. De oorzaak die ik vermoed staat er echter niet bij.
Het CBS meldt dat in 2010 twee procent meer werknemers een burn-out hadden dan in 2007. Het staat in een rapport van TNO, die jaarlijks de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NAE)  publiceert.

Ook het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) houdt zo’n onderzoek en constateert 79 procent burn-outs tegenover 82 procent in 2007. Een daling dus. Zie hier de verschillen tussen de twee onderzoeken. Raak niet gestresst van het hoge getal bij de NCvB. Dat getal vertegenwoordigt het aantal burn-outgevallen op alle psychische klachten.

Burnouts

Het TNO/NAE-onderzoek (pdf)  is gebaseerd op ruim 23 duizend ontvangen vragenlijsten. Het NCvB-onderzoek (ook pdf) is gebaseerd op 6367 meldingen van beroepsziekten, afkomstig van bedrijfsartsen en arbodiensten.

Het ligt voor de hand dat een burn-out te maken heeft met het niet bestand zijn tegen grote druk. Er zal altijd discussie zijn over de oorzaak van een lage stressbestendigheid. Niet iedereen krijgt, onder dezelfde omstandigheden, een burn-out.
Waar ik nu benieuwd naar ben, is of de crisis een rol speelt een de toename die TNO constateert. Het NCvB meende vorig jaar wel een verband te zien. Sinds het begin van de crisis zou het aantal burn-outs met de helft zijn toegenomen.

Op mijn werk is er (nog?) geen sprake van burn-outs. Ook al doen we ondertussen meer werk met minder mensen, tengevolge van de bezuinigingsmaatregelen, die weer op de crisis zijn terug te voeren. Ik kan me voorstellen dat bij andere organisaties en bedrijven de crisis ook tot hogere werkdruk leidt.

Het TNO/NAE-onderzoek laat zien dat 35,9 procent van de respondenten in 2010 te maken heeft gehad met reorganisaties, fusies, of andere veranderingen in het werk. Overwerk kwam bij 26,6% structureel voor en bij 46,6% incidenteel. Slechts 26,8% had niet met overwerk te maken.
Ook andere werkdrukfactoren zijn opmerkelijk. Door 38,7% wordt regelmatig in hoog tempo gewerkt, tegenover 48,7% soms en 12,6% nooit. Onder hoge tijdsdruk werken komt bij 31,7% regelmatig voor, bij 47,9% soms en bij 20,5% niet.

In beide onderzoeken wordt verder niet ingegaan op de directe oorzaken voor burn-outs en werkdrukfactoren. We weten dus niet of we zoveel zwakke werknemers hebben, of dat de aard van het werk de reden is, of dat de crisis hier een rol speelt.
Het wordt tijd dat eens te onderzoeken. Want ik wil best vlammen, maar niet gedwongen door een crisis waar ik  geen schuld aan heb.

De lezersvraag: is de werkdruk op jouw werk toegenomen door de crisis? En zijn gevallen van burn-out ook toegenomen en aan de ‘crisiswerkdruk’ gerelateerd?

Rommelmarkt

RommelmarktHet is herfstvakantie. Tijd om er op uit te trekken en, bijvoorbeeld, rommelmarkten te bezoeken. Hier een selectie uit het aanbod,

Rommelmarkt I: de economie. Zelden zo’n zootje gezien? Een gerommel met koersen en beurssentimenten. Met nog groter gerommel aan reacties van regeringen. De gemiddelde najaarskermis steekt er bleek bij af. Echt gezellig is het er ook niet.

Rommelmarkt II: Over reacties gesproken. De Occupy-rommelmarkt. Een bont scala aan bezoekers en ideeën. Juist op rommelmarkten waar ‘de gewone man’ zijn koopwaar aanbiedt, worden nog wel eens zeer interessante vondsten gedaan. Ga er eens heen, zou ik zeggen, en kijk of je er een aardig koopje kunt vinden.

Rommelmarkt III: de zorgmarkt. Hou je hand op de knip, want het schijnt er erg duur te zijn. Maar wie weet, vind je er de goedkoopste tandarts. Dat zou een bezoekje waard zijn, want de kans bestaat dat tandarts in januari een stuk duurder gaat worden.

Rommelmarkt IV: De vacaturebank van de Raad van State. De zittende leden krijgen nachtmerries bij het idee dat Piet-Hein Donner aan tafel schuift. Dus schuiven ze zelf. Een andere kandidaat naar voren: Rinnooy Kan. Kan dat allemaal zomaar? Ach, dat is nou het aardige van een rommelmarkt.

Rommelmarkt V: Waar het echt een rommel is? Op de ministeries van Buitenlandse en Economische Zaken. De nog net niet wegbezuinigde ambtenaren hebben er een taak bij gekregen: wc’s schoonmaken. Voorspelling: na de schoonmakers wordt dit dus de volgende beroepsgroep die gaat staken wegens toenemende werkdruk.

Rommelmarkt VI: ga ook eens naar de markt der markten: de vlooienmarkt. De crisis biedt ook kansen, wordt wel beweerd. Op de vlooienmarkt vind je wellicht een veel goedkoper en toch fraai bankstel dan je op de meubelboulevard kan vinden. En de mooiste kansen bestaan natuurlijk uit die vondsten die duizenden euro’s waard blijken te zijn.

Heb jij nog een vermeldenswaardige rommelmarkt gespot?

Waarom wel naar het Beursplein?

ProtestIn navolging van Occupy Wall Street wordt aanstaande zaterdag, 15 oktober, het Beursplein in Amsterdam bezet. Wie zich nog afvraagt waarom dat nodig is, hier een kleine bloemlezing van redenen om boos genoeg te zijn en aan te sluiten bij de vele demonstaties die over de hele wereld gaande zijn. Je kunt natuurlijk je eigen redenen om naar het Beusrplein te gaan, in de reacties kwijt.

Socioloog Merijn Oudenampsen werkt op Joop.nl vijf redenen uit, die hij uit het manifest van  de Naamloze Vennootschap vond. Vijf redenen om wel baar het Beursplein te gaan.
1. De kosten van de reddingsoperatie van de banken worden verhaald op de bevolking. Zo’n 20 miljard van de leningen die als staatssteun aan banken is gegeven komt niet terug. Precies het bedrag dat nu wordt verhaald op het pgb, de sociale werkplaatsen en alle andere bezuinigingsdoelen.
2. De pensioenfondsen worden slecht beheerd. De fondsen hebben miljarden minder in kas, wegens slecht beheer, Het geld is verdwenen door risicovolle beleggingen, gebrek aan controle en gewoonweg mismanagement.
3. Er is niets fundamenteel veranderd. Een ingrijpende verandering van het financiële stelsel blijft tot nu toe achterwege.
4. De crisis wordt gebruikt om een radicale bezuinigingsagenda door te drijven, waarbij voornamelijk de onderkant van de samenleving het moet ontgelden. Een toplaag van 10% van de Nederlandse bevolking bezit 60% van het vermogen bezit. Voor kapitaalkrachtigen is veel mogelijk: de hypotheeksubsidie, een extra korting op de overdrachtsbelasting van 1.3 miljard, en voor bedrijven is er nog een korting op de winstbelasting. Tegelijkertijd wordt er heftig gekort op kwetsbare groepen.
5. Er is geen oppositie. Regering en oppositie steken elkaar naar de kroon met het maken van nieuwe en steeds verdergaande bezuinigingsvoorstellen. Het waarom van die bezuinigingen is geen onderwerp van discussie, net als de financiële crisis geen onderwerp van discussie is.

Een paar redenen uit het genoemde manifest van de Naamloze Vennootschap (pdf).
– Wij zijn woedend dat wij ons leven in dienst moeten stellen van het in standhouden van de eeuwigdurende economische groei in plaats van het verbeteren van ons leven en dat van de mensen om ons heen.
-Wij zijn woedend omdat onze privégegevens handelswaar geworden zijn.
– Wij zijn woedend omdat een financiële crisis misbruikt wordt om verwoesting te legitimeren.

Op Sargasso citeert Bram Zieck de 10 + 1 beweegredenen van één van de deelnemers aan Occupy Walls Street. Om er een paar te noemen:
– omdat behoorlijke kinderopvang meer kost dan ik verdien met mijn full-time baan;
– omdat er op mijn openbare bibliotheek wordt gesnoeid;
– om de kwaliteit van het zorgstelsel;
– omdat er altijd oorlog is.

Het gaat dus niet om de financiële crisis alleen. Het gaat om het verband tussen het economisch stelsel en politieke en maatschappelijke zaken. Het gaat om onevenwichtige verdeling van geld en macht, onrechtvaardige bezuinigingsmaatregelen. Veel mensen zijn daar boos en verdrietig om. Veel mensen zijn het eigenlijk wel zat dat er geen adequate oplossingen komen.

De economie en het financiële stelsel zijn geen zelfstandig levende organismen. Er komen mensen aan te pas die de spelregels opstellen, de processen uitvoeren en de fouten maken, moedwillig of niet. De crisis begon in Amerika, waar onder het groeiend aantal daklozen geen enkele slecht presterende bankdirecteur zit.
Die crisis veroorzaakte een kettingreactie, waardoor ook hier overheidsgeld, ons geld, naar falende banken ging. Dat overheidsgeld is voor het grootste gedeelte terugbetaald. Alleen ABN Amro laat nog op zich wachten, maar Gerrit Zalm heeft al aangekondigd dat er een gerede kans is, dat die staatssteun niet terugbetaald zal worden.
En Mark Rutte vind het dan logisch dat iedereen er wat van zal moeten voelen. Iedereen, dus ook de mensen die er geen schuld aan hadden.  Dat is ook een reden om zaterdag naar het Beursplein te trekken.

En wat is mijn reden? Ach, ik heb mijn werk (dak- en thuislozenopvang) nog. Booming business op dit moment, maar een bonus? Ho, maar.
Verder heb ik altijd redelijk sober geleefd, heb geen risicovolle leningen, dus ik zal er alleen in mijn portemonnee en aan een slechtere cao wat van merken. Nog wel. Want ik ben al drie collega’s kwijtgeraakt. In januari raak ik er nog eens twee kwijt. Zij hadden allen een tijdelijk contract. Vorige maand kondigde de directie aan dat er een kans bestaat dat volgend jaar ook mensen met een vast contract uit moeten. Allemaal omdat de gemeente fiks bezuinigt, omdat de regering bezuinigt en ook onze directie de kaasschaafmethode een rechtvaardige methode vindt.

Ondertussen staan er hier wekelijks nieuwe daklozen voor de deur, Waaronder mensen die in de bouw hebben gewerkt, door de crisis in de WW raakten en nu op de bijstand zijn aangewezen. In korte tijd liepen hun schulden zo hoog op dat ze uit hun huis worden gezet.
Je begrijpt misschien mijn redenen. En heb jij redenen om naar het Beursplein te gaan?

Het is het geld, sufferd!

AntisthenesBloggers tikken niet alleen, ze lezen ook wel eens wat. Zo verdiepte Stroomopwaarts zich in een stukje filosofiegeschiedenis en ontmoette de Griekse cynicus Antisthenes. Die heeft ooit iets gezegd, dat volgens Stroomopwaarts behoorlijk actueel is.

Ik neem het citaat ongevraagd over. Antisthenes legde uit waarom hij een voorstander van wettelijke ordening was: Op de eerste plaats ontstaat er uit wettelijke ordening vertrouwen dat voor de mensheid in haar totaliteit van groot nut is (…). Op grond daarvan is geld een geaccepteerd middel en daarvan is er, zelfs als er maar weinig is, dan voldoende, als het maar circuleert, terwijl geld zonder vertrouwen nooit toereikend is, zelfs niet als er veel van is.

Niet gek dat de collega-blogger er enige actualiteit in ziet. Wie even doordenkt, snapt waarom het consumentenvertrouwen wordt gemeten. Dat daalde deze week dramatisch. In het licht van Prinsjesdag, is dat niet verwonderlijk. Het kabinet is van plan heel wat geld uit circulatie te nemen, door het mensen af te nemen, die het geld graag hadden willen uitgeven aan tamelijk noodzakelijke dingen. Dat levert dan weer salarissen op voor degenen die de noodzakelijk dingen produceren. En zo hebben houden al die mensen ook geld over voor, pakweg, een leuk bankstelletje. Weet u hoeveel mensen leven van hert produceren, vervoeren, verkopen en opknappen van leuke bankstelletjes?

In die circulatie dreigt de klad te komen, kon iedereen met eigen ogen lezen in de uitgelekte Prinsjesdagstukken. En ja, toen stortte het consumentenvertrouwen in. Zeker toen de penningmeester van het kabinet zei dat het misschien nog veel erger gaat worden met de economie.

Geld is slechts een hulpmiddel. Er is genoeg van, zei Antisthenes, als het maar circuleert. Dus waarom zou er bezuinigd moeten worden, omdat een paar bange speculanten de beurzen laten kelderen? Waarom geld weghalen bij consumenten, omdat een paar banken zich verrekend hebben? Welk deel van de economie is eigenlijk het belangrijkst?

Het antwoord van Rutte I: de financiële economie. Rutte heeft ook een paar leuke bankstelletjes op het oog. Bankstelletjes die niet zo heel goed op ons geld hebben gepast. Dat geld, was op een paar bonussen en gouden handdrukken na, ineens verdwenen. Toen hebben Balkenende en Bos gauw wat geld gestort. Anders waren we die bankstelletjes kwijt. Rutte vaart diezelfde koers.
In dat gedeelte van de economie circuleert het geld dus prima. Voor een deel een fictieve economie. De economie van hard werken en het loon uitgeven aan brood en spelen, de echte economie dus, zal het met minder moeten doen.

Nogmaals: geld is een hulpmiddel. Het zou de dagelijkse orde makkelijker moeten maken. Zolang dat zo is, hebben mensen wel vertrouwen. Geld kan het probleem niet zijn, ook als er weinig van is.. Als Rutte zijn klassieken kent, zou hij beter moeten weten. Helaas mikt hij op het verkeerde circulatiecircuit.
Hoewel? Met die Grieken is het niet echt goed gekomen.

Geld is het probleem

WC rolHet verhaal gaat dat er van die types zijn die hun kont afvegen met briefjes van honderd. Die types hebben een probleem: hun wc-papier is op. Dat is erg vervelend, maar gelukkig voor hen zijn er de redders in nood.
“De kosten van de crisis zijn door de overheid voorgeschoten en dat gaan we terugdraaien”, sprak Rutte, toen hij aankondigde een graai in onze koopkracht te zullen doen. De premier na hem mag dan kijken of hij ‘dit prachtige geld terug gaat geven aan de hardwerkende burgers’.

De overheid heeft aardig wat voorgeschoten en een groot deel is terugbetaald door ING, SNS Reaal en Aegon. Alleen de ABN Amro heeft een terugbetalingsachterstand. Natuurlijk vreest de bank de deurwaarder, dus treft Gerrit Zalm zijn maatregelen. Hij incasseert 864 miljoen winst over het eerste half jaar en gaat 1500 banen via gedwongen ontslag saneren. De komende jaren schrapt de bank 2350 arbeidsplaatsen.
Rutte legt alvast beslag op onze koopkracht om ook deze kosten van de crisis op te vangen. De daadkracht en samenwerking van overheid en bedrijfsleven loopt in ieder geval een stuk beter dan de economie.

Alle staatssteun ten spijt, lijkt een nieuwe crisis op komst. Het lijkt wel of Marx zijn posthume gelijk krijgt. Populair gezegd: het systeem deugt niet en heeft het verval ingebakken. Wat je ook doet om het te redden, uiteindelijk stort het toch in. Volgens critici zijn de maatregelen om ons uit de crisis te redden, niet meer dan een “verpleeghuisconstructie”. Een pilletje hier, een pleister daar, de patiënt overlijdt toch. Het economisch stelsel zou drastisch op de schop moeten.
Dat is voer voor deskundigen. Ik zeg wel eens: als geld het probleem is, schaf dan het geld af. Waarna de deskundigen de vloer aangeven met deze huis-tuin- en keukenwetenschap. Misschien hoeft het hele stelsel niet vervangen ter worden, maar zijn een paar kleine wijzigingen genoeg om de boel niet te laten ontsporen.

Ik doel dan niet op de reparaties die de overheid uitvoert. Met staatssteun, een gedragscode voor bonusvretende bankiers, de Balkenendenorm voor bobo’s in de non-profit sector, bezuinigingen verkopen als stimuleringsmaatregelen voor de economie, zijn de weeffouten in het systeem nog niet weggewerkt.
Eén van die weeffouten is het geld. Natuurlijk is geld zelf niet het probleem, maar wat mensen ermee doen. Zolang mensen geld verdienen en het weer uitgeven, is er niet zoveel aan de hand. Zodra geld wordt onttrokken aan die circulatie, gaat het mis. Er staat niet voor niets straf op diefstal.

Een kleinewijziging in het stelsel zou kunnen voorkomen dat geld wordt onttrokken aan de samenleving. Dat principe moet ook hard-core kapitalisten aanspreken. Zij klagen immers over het vele geld dat in zaken wordt gestoken waar de maatschappij niets voor terugkrijgt? Kunstsubsidies en uitkeringen zien ze als waardeloze geldsmijterij, in tegenstelling tot staatssteun voor het bedrijfsleven en WW om werktijdverkorting te financieren.

Ter redding van onze prachtige economie twee voorbeeldjes van geldontrekkerij, waar eens een eind aan kan worden gemaakt.
Voorbeeld 1: Geld uitgeven aan gokken. Anders gezegd: geld besteden in de hoop er meer geld voor terug te zien. Zolang het via de Staatsloterij gaat, wordt het geld tenminste nog besteed aan een goed doel. Maar de hele aandelenhandel is een raadsel. Zodra er iets negatiefs in het jaarverslag van een bedrijf staat of er roept iemand ‘crisis!’, ontstaat er paniek en is een aandeel veel minder waard. Iemand die er duizend euro voor heeft betaald, is het grootste deel kwijt. Weg geld.
In plaats van speculeren, zou men het geld ook kunnen besteden aan zaken die we hard nodig hebben. Speculatie zou gelijk gesteld moeten worden aan diefstal.

Tweede voorbeeld: Waarom zou iemand geld mogen besteden aan de aanleg van een zwembad, waar hij vervolgens nauwelijks gebruik van maakt, omdat hij zo hard moet werken? Geld besteden aan zaken, die leuk staan bij je huis, maar amper worden gebruikt, is geld weggooien als water.
Iedereen doet dat wel eens. Elk huis kent prullaria waar niet naar wordt omgekeken. Betaald met ‘doelloos geld’. Geld uitgeven aan luxe zaken waar geen gebruik van wordt gemaakt, zou eveneens tot diefstal van de samenleving gerekend moeten worden. Met dat geld had menig openbaar zwembad geopend kunnen blijven.

Buitenhuisje en schuld

BoomhutDe vakantie zit er op. Het is een gewoonte geworden bij thuiskomst even snel het nieuws van de afgelopen weken door te nemen. Waarna een even gewoonlijke reactie opborrelt: een teleurstelling dat er in die weken niets is veranderd in de wereld. Wat kunnen gewoontes toch hardnekkig standhouden in de eigen omgeving.

Twee weken lang geen boodschap gehad aan gewoontes en dan, met enig schuldgevoel, jezelf betrappen op het zo gemakkelijk terugvallen op gewoontes, zodra het eigen huis weer is betreden. Is de eigen omgeving zo dwingend dat slapjanussen als ik, zich laten strikken door de draad van vaste patronen op te pakken?

Als ik het nieuws zo lees, ben ik niet de enige. Hetgeen me op het thema ‘buitenhuisje’ brengt. Het buitenhuisje wordt vooral bezocht om te ontsnappen aan de alledaagse sleur. Dat noemen we dan vakantie. Maar buitenhuizen worden ook wel eens opgezocht om naar oplossingen te zoeken. Het is niet voor niets dat een andere omgeving wordt gezocht om impasses te doorbreken. Impasses in besluitvorming of impasses in denkpatronen.

In ‘Buitenhuisje en politiek’ (2008) werd als voorbeeld de voorbereidingen voor het laatste kabinet Balkenende genoemd. De informateur ging met de kemphanen naar pittoreske oorden en jawel hoor, men werd het met elkaar eens. Het kabinet was goed en wel geïnstalleerd en men verviel in het gewoonlijke gedrag, dat uiteindelijk wel tot de val van dat kabinet moest leiden.

Nu breken wereldleiders zich het hoofd over de schuldencrisis en men lijkt er maar niet uit te kunnen komen. Zou dat kunnen komen omdat men de verkeerde vergaderlocaties kiest?
Als criticus kan ik wel zeggen: ‘de boom in met je schuldencrisis’, maar bij nader inzien is dat misschien wel het beste advies. Zou een avontuurlijk onderkomen als een boomhut, niet alleen een grappige vakantiebestemming zijn, maar ook de wereldleiders er toe kunnen brengen platgetreden paden te verlaten en tot creatievere oplossingen te komen?

Noot: op eerdere vakanties kwam het themaBuitenhuisjehier aan de orde in relatie tot politiek, filosofie en herindeling.

Rutte's Torentje omsingelen?

Protesten Een voormalig minister denkt dat de Eurocrisis Rutte de das om doet. Pechtold vindt de verantwoording van Rutte’s crisisbeleid maar broddelwerk. De rest van Nederland protesteert gestaag door tegen de bezuinigingen. Waar gaan we met dit prachtige land toch naar toe?

Woensdag mag Rutte zich verantwoorden in het parlement. Voor een deel gaat
die verantwoording over de laatste maanden van Balkenende. Rutte ging immers pas in oktober 2010 aan de slag. Maar vanaf dat Rutte het roer overnam, werd hij geconfronteerd met een gestaag groeiende stroom protesten. Een groot deel waren gericht tegen lokaal bezuinigingsbeleid, dat echter door de gemeenten wordt verdedigd met het argument dat er rekening moet worden gehouden met Rutte’s bezuinigingen.

De maatschappelijke onrust is in drie categorieën te verdelen. Arbeidsonrust, bezuinigingen en overige maatschappelijke onrust.
Arbeidsonrust betreft stakingen en werkonderbrekingen naar aanleiding van conflicten over cao’s en reorganisaties. Overige maatschappelijke acties zijn bijvoorbeeld de demonstraties tegen een nieuwe kerncentrale, tegen militaire interventie in Libië of tegen oneigenlijk gebruik van het bsn-nummer.
Acties tegen de bezuinigingen vormen de hoofdmoot van alle onrust, maar sinds deze maand scoort arbeidsonrust ook hoger dan in 2010. Zie hier Rutte’s onrust samengevat en vergeleken met periode voor zijn aantreden.

Rutte's Onrust
2010 2010 2011
arbeidsconflicten 14 3 20
acties tegen bezuinigingen 4 12 76
overige maatschappelijke acties 0 2 17

Tot in april liep het aantal acties op. In mei zijn er nog slechts 17 acties gevoerd, maar we zijn nog maar halverwege de maand en er zijn in ieder geval wat acties gepland, waaronder een landelijke manifestatie tegen de bezuinigingen op Defensie.

okt nov dec jan feb mrt apr mei Tot.
Totaal acties 7 3 10 8 12 29 44 17 132


Alle acties zijn terug te vinden in
de Onrustmonitor (exceldocument), die tot en met 15 mei is geactualiseerd.In 2005 omsingelden zo’n 3500 demonstranten de Hofvijver, uit onvrede met Balkenende’s beleid. Dit jaar liepen honderden hoogleraren een rondje rond het Binnenhof. Wanneer zullen al die verspreide acties zich samenballen in een omsingeling van het torentje van Rutte?

Rutte zorgt voor paniek.

Ontslagen Rutte lijkt wel Sinterklaas. Dit prachtige land geeft hij niet zomaar terug aan de Nederlanders. Voor het kadootje wordt uitgedeeld, worden de verwachtingsvol kloppende hartjes bang gemaakt. Wie krijgt het lekkers, wie krijgt is de roe? Met Sinterklaas valt dat allemaal reuze mee. Uiteindelijk krijgt iedereen wel wat.
Er zijn mensen in het land,die twijfelen of dat bij Rutte ook zo al aflopen Een op de drie ambtenaren vreest ontslag, luidt de uitkomst van een enquête onder 700 ambtenaren. Zij zijn niet de enigen. Er is sprake van een heuse angstgolf. Een greep uit dat troebele water.

De
Radboud Universiteit vreest voor ontslag van 200 docenten en 100 onderzoekers. De vice-voorzitter van de HBO-raad vreest 2000 ontslagen in het HBO. De vakbond Abvankabo vreest 4000 ontslagen bij het UWV. Ook al worden de bezuinigingen in het passend onderwijs even uitgesteld, als ze uiteindelijk worden uitgevoerd zijn ontslagen niet te vermijden, zegt de staatssecretaris en bij Defensie vreest men duizenden ontslagen.
Holland Solar, de organisatie van bedrijven in de sector van de zonne-energie, vreest ontslagen als gevolg van het nieuwe subsidiebeleid van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken. De omroepen Avro en Tros fuseren om de bezuinigingen het hoofd te bieden en ontslagen zijn niet te voorkomen.
En dan is er nog het grootstedelijk openbaar vervoer, dat geprivatiseerd moet worden. Ook een vorm van bezuinigen en in Den Haag vreest men het ontslag van 200 tot 300 mensen.

Die angst is volkomen terecht. Zowel in de gesubsidieerde, als in de commerciële sectoren zijn ontslagen gevallen of aangekondigd.
Bij het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) kregen 96 medewerkers hun ontslag, als gevolg van het wegvallen een onderzoeksubsidie. De Thuiszorg Rotterdam gaat 70 van de 170 banen schrappen. In de thuiszorg gaat het er toch al pittig aan toe. In Twente worden 90 van de 220 medewerkers ontslagen. Een Noord-Hollandse organisatie heeft collectief ontslag aangevraagd voor 650 medewerkers.
Bij KPN Rotterdam is onrust ontstaan na de aankondiging dat 4000 tot 5000 banen geschrapt zullen worden. Bij een Noord-Hollandse winkelketen wordt het al personeel op hoofdkantoor en distributiecentrum ontslagen.
Als we hier de reeds gevallen ontslagen in de sectoren cultuur, zorg en welzijn en de bouwsector op zouden noemen, zou dit een veel te lang blogje worden.

De angst is dus begrijpelijk. Maar zien we ellenlang rijen wachten bij uitkeringsinstanties en arbeidsbureau’s? Lezen we berichten over een gigantisch stijgende werkloosheid? Nee. Valt het dus wel mee?
Helaas. Werkgevers kiezen langs de weg van geleidelijkheid voor volkomen legitieme middeltjes om van hun personeel af te komen. Tijdelijke contracten worden niet verlengd. Daar valt niet tegen te protesteren. Voor ‘overtollig’ personeel met een vast contract halen de werkgevers het “individueel ontslag om bedrijfseconomische redenen” uit de kast. Daar hoeft geen rechter of UWV aan te pas te komen.
Cijfers over 2010 en dit jaar zijn (nog) niet bekend, maar het SCP (pdf!) onderzocht de verschillen tussen de crisis in 2003 en de huidige crisis. En dit waren de uitkomsten.

2009 2003
individueel ontslag om bedrijfseconomische redenen 16% 7%
beëindiging van tijdelijke contracten 12% 9%
verkorten contractuele arbeidsduur 4% 1%

Mijn werkgever (dak- en thuislozenopvang) begon in oktober 2010 met het beëindigen van alle tijdelijke contracten en zit nu in de fase van individueel ontslag om bedrijfseconomische redenen. Ook collega’s met een vast contract zijn dus de klos. En dat is ook het geval bij veel reïntegratiebureaus door heel het land en buurt- en welzijnsorganisaties. Zo lossen werkgevers de crisis op.

Rutte heeft banen beloofd. “E
en zeer ambitieuze agenda van dit kabinet, in de kern samen te vatten als 'minder overheid, meer banen', zei hij na een van de ministerraden. Dat was wel op 1 april. Snapt u?
Een op de drie mensen vrezen voor hun baan. Ik vrees dat een op de drie nog aan de lage kant is.

Rutte's 1 mei.

1 mei Op de zo rustige dag van de arbeid, even een update van de Onrustmonitor. Ofwel de reuring tegen Rutte.

De Dag van de Arbeid leeft hier alleen als rustdag om te bekomen van de katers die op Koninginnedag zijn opgelopen. Hier zie je een rode vlag alleen nog op een mooie dag, als het te gevaarlijk is te zwemmen in zee.
Oh ja, er is ook nog een feestje bij de PvdA. Vijfenzestig geworden. Tijd om met pensioen te gaan of toch nog maar wat jaartjes doorwerken? De partij kan toch niet alleen voortbestaan door elke 1e mei terug te blikken op een wat roemruchter verleden. Misschien ziet de partij vandaag het licht en vindt ze aansluiting bij de talloze Nederlanders die de laatste maanden handtekeningen hebben verzameld, demonstraties hebben gehouden of andere vormen van protest hielden tegen Rutte’s bezuinigingswoede.

De meeste acties zijn lokaal van aard. Men houdt de gemeentebesturen verantwoordelijk voor sluitingen van bibliotheken, buurthuizen of speeltuinen. Onder Balkenende werden al de plannen gesmeed om de gemeenten minder geld voor welzijn, cultuur, sport en recreatie te geven. Rutte voert dat uit en doet er nog een schepje bovenop. Deze werkwijze leidt er wel toe dat de protesten eerder gericht zijn tegen de burgemeester en niet tegen de minister-president.

De eerste successen zijn geboekt. De bezuinigingen in passend en hoger onderwijs worden uitgesteld. Lokale succesjes waren er ook. In Arnhem waren ruim 8000 handtekeningen genoeg om de sluiting van een gemeentelijke loket
tegen te houden. In Dinkelland bleven muziekonderwijs en muziekverenigingen van bezuinigingen gespaard. Die successen zijn maar relatief, want de te bezuinigen bedragen worden nu ergens anders vandaan gehaald. Het betekent wel dat enig verzet de moeite waard is.

De stand van zaken op
de Onrustmonitor (exceldocument met alle, in de media gesignaleerde acties, bijgehouden vanaf de installatie van het kabinet Rutte). Samengevat zien we dat in zeven maande tijd, op alle fronten het aantal acties is toegenomen.

Rutte's onrust 2010 2011
arbeidsconflicten 17 16
acties tegen bezuinigingen 16 64
overige maatschappelijke acties 1 15

Bij arbeidsconflicten zie je 1 actie minder staan, maar op 11 mei is er een staking gepland van thuiszorgwerkers in Noord-Holland. De staking van garnalenvissers is een week verlengd en er hangt nog steeds een dreiging van acties in de lucht in de welzijnssector en bij Holland Casino.

Bij de acties tegen de bezuinigingen op Defensie liggen protesterende militairen goed op stoom en verwacht wordt dat op 26 mei het zal uitmonden in een grote landelijke manifestatie.
Het aantal overige acties loopt ook op, waarvan het leeuwendeel bestond uit acties tegen de privatisering van het openbaar vervoer en diverse acties tegen de plannen voor een nieuwe kerncentrale.
April is voorlopig de heetste maand gebleken. Petities en handtekeningenacties hebben de voorkeur van actievoerend Nederland, maar april kende ook het hoogste aantal demonstraties en stakingen of werkonderbrekingen.
Rutte's Onrust
Het kabinet denkt de zaakje op orde te hebben en een tegenvaller van ruim 2 miljard euro weg te kunnen werken. Rutte sust de boel door te zeggen dat het eigen risico in de zorg en de kosten voor de huisarts in ieder geval niet duurder worden voor de burgers. Verdere details wil het kabinet niet loslaten en pas bekend maken bij het versturen van de voorjaarsnota, eind juni.
Dat geeft het kabinet nog even de tijd de bezuinigingen te heroverwegen. Het voorjaar is immers al heet genoeg en ik denk niet dat Rutte zin heeft in een kokende zomer.