Tag archieven: cynisme

Het gat van de deur

Gat van de deur

Het was even zoeken, maar uiteindelijk vond Wijnand Duyvendak het gat van de deur. Bepaald geen vertrek met stille trom, maar dat komt vooral doordat een aantal media kans zagen “links” een flinke dreun te geven. Dat heeft Duyvendak wel aan zichzelf te danken, want hij serveerde de media ter rechterzijde een prachtig schot voor open doel. Die is er dan ook keihard ingeknald.

Duyvendak kan in de analen worden bijgeschreven en toegevoegd aan het rijtje politici dat onvrijwillig de uitgang moesten kiezen. Op de website allesopeenrij zien we een overzicht van Duyvendak's voorgangers.
Vanaf 1945 zijn er 14 politici (6 bewindslieden en 8 kamerleden) vertrokken na diverse affaires. Acht daarvan kwamen uit partijen aan de rechterzijde van het politieke spectrum, zes uit het meer linkse kamp (inclusief Duyvendak).
Overigens bleken bij drie politici de aantijgingen niet waar te zijn, maar voor hen was het leed toen al wel geleden.

De meesten zochten het gat van de deur omdat hun integriteit aan grabbels ging naar aanleiding van wangedrag, fraude, verzwijgen van informatie of het opgeven van onjuiste informatie. Bij slecht drie politici ging het om een politiek verleden.

Duyvendak kan gaan omdat hijzelf een verleden opbiechtte, die niet iedereen vindt passen in een onberispelijke cv.
Philomena Bijlhout (LPF) haalde in 2002 het record van de kortst zittende staatssecretaris. Haar deelname aan de milities van Bouterse (Suriname) werd haar kwalijk genomen, evenals het feit dat ze niet eerlijk was over de tijd waarin ze bij die troepen was aangesloten.
Willem Aantjes (ARP) vertrok in 1978, omdat de historicus Loe de Jong hem betichtte van een SS-verleden. Later bleek die informatie niet juist en werd Aantjes gerehabiliteerd. Het leed was echter al geleden.

Je vraagt je wel af waarom, volgens het CBS, zoveel mensen cynisch zijn over de eerlijkheid en betrouwbaarheid van “de politiek”. De rotte appels worden eruit gebonjourd of stappen zelf op. En een lijstje van 14 stuks besmet fruit is over een periode van 63 jaar niet echt indrukwekkend.

Zorgwekkend is wel dat we weer met een retoriek te maken kregen die sterk doet lijken op hetzes die in de jaren van de Koude Oorlog gemeengoed waren. Alles wat links heette te zijn deugde niet en was verantwoordelijk voor menige wantoestand.
Duyvendak is nu symbool gemaakt voor alles wat links zou zijn in de 80-er jaren en het bewijs zijn dat er echt niks deugt aan die hele beweging. Voor aardig wat mensen een reden om die kant van “de politiek” de schuld in de schoenen te schuiven voor alles wat nu nog schots en scheef is aan de huidige samenleving.

Gemakshalve wordt vergeten dat sinds 1945 dit land 45 jaren is geregeerd door midden-rechtse en rechtse kabinetten en slechts 18 jaren midden-linkse coalities de dienst uitmaakten.
Christelijke partijen namen voor 38% deel aan die regeringen. Liberale partijen voor 36% en sociaal-democraten mochten 26% van de regeerdagen aanschuiven.
Waarom er dan nog mensen zijn die laatstgenoemden verantwoordelijk houden voor alles wat ellendig wordt gevonden, is een raadsel. Met kennis van zaken heeft het in ieder geval niet te maken.

Eerder schreef ik hier al dat cynisme oorspronkelijk een filosofische stroming was die afstand wilde doen van het streven naar materialisme. Men geloofde een beter mens te worden door zich met kennis te verrijken.

De huidige cynici lijken daar geen boodschap aan te hebben. Wat jammer dat Duyvendak met zijn gestuntel de onwetenden van koren op hun molens heeft voorzien.

Cynische stuurlui

Cynische stuurlui De beste stuurlui staan aan wal. Ze zijn niet actief in het bestuur en bovendien uitermate cynisch. Het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) zet die beste stuurlui met een paar staafdiagrammetjes te kijk.

Een derde van gans het volk zou politiek actief zijn. Da's nog een aardige hoeveelheid en je vraagt je af of de wal zo'n massa wel kan dragen. Politieke activiteit moet niet worden verward met deelname aan politieke partijen. Slechts een ruime 300.000 mensen zijn lid van een partij. Dat soort activisme staat bij het CBS op de 6e plaats van de acht manieren om politiek actief te zijn.

Het allergrootste deel van het huidige politieke activisme bestaat uit ouwehoeren. Via internet, e-mail of sms. De overige methoden zijn ook vooral verbaal van aard. Op de barricaden staan of inbreken op een ministerie, daar blijken de meeste stuurlui op de wal niet zo van te houden.

Opvallend is ook dat de grootste partijen en de partijen met de grootste stemverheffers des volks, de minste actieve aanhang hebben. GroenLinks heeft een erg actieve achterban, de PVV-aanhang lijkt liever lui dan moe.

Het CBS heeft ook neerlands cynici onder de loep genomen. Cynisme is een filosofische stroming die terugvoert op de oude Grieken. Geïnspireerd door Socrates' “kennis is wijsheid” keerden de cynici zich van het materialisme af en bekeerden zich tot een armzalig leventje.

Antisthenes, die werd gezien als grote promotor van het cynisme, propageerde een levenstijl zonder protserige luxe en conventionele dogma's en politieke beperkingen. Een leven gericht op bezit, roem en geld moest verruild worden voor het zich verrijken met meer kennis.

Het CBS heeft echter niet onderzocht in welke mate het gedachtegoed van Socrates en Antisthenes vandaag nog leeft onder de bevolking.
Het CBS heeft slechts drie populistische stellingen voorgelegd aan een aantal mensen, vervolgens om hun diploma gevraagd en toen een leuk diagrammetje in elkaar gezet waaruit blijkt dat iedereen het roerend met elkaar eens is over de stelling dat politici meer beloven dan ze waarmaken. Dat vindt zowel de hbo'er als zijn buurman die alleen de lagere school heeft afgemaakt.

Dat leden van het kabinet slechts op eigen belang uit zijn en dat je het in de politiek alleen ver kan schoppen via vriendjespolitiek zijn opvattingen die vooral leven onder mensen met weinig opleiding. Hoe hoger de opleiding hoe milder men daar over denkt.

Verder deelt het CBS mee dat aanhangers van de PVV de grootste cynici zijn en GroenLinksers het minst cynisch zijn.
Nu wordt de aanhang van GroenLinks er in het algemeen van verdacht meer en hogere opleiding te hebben genoten en zou dus kennis van de Griekse klassieken moeten hebben. Ergo: de grootste cynici moeten zijn. Dat is dus, volgens het CBS, niet zo.

De voorman van de PVV is ook niet bepaald de hedendaagse Antisthenes. Anti is-ie wel en daar is alles mee gezegd. Maar dat leidt niet tot een renaissance van het cynisme. Eerder tot nihilisme of destructivisme.

Waar vind je nog een waarachtig cynicus?
Misschien moeten we die, net als de Griekse cynicus
Diogenes, met een lantaarntje zoeken.