Tag archieven: economie

Nederland permanente bouwput?

AsfaltHoe ziet Nederland er uit als we dit prachtige land eindelijk terugkrijgen van Mark Rutte? Het cadeau zal ingepakt zijn in asfalt, beton en staal.

Maar dan heb je ook wat. Verbrede snelwegen, waar ook echt snel kan worden gereden. Bedrijfsparken, waar op kleurrijke borden staat vermeld hoeveel vierkante meter bedrijfsruimte te koop en te huur staat. Nieuwe woonwijken met huizen waar je een boot bij kunt aanleggen. Eveneens voorzien van reclameborden, waaruit je kan opmaken dat de hele wijk nog leeg staat. En niet te vergeten veel prachtige natuur, waar je mag wandelen, fietsen, sporten, kamperen of barbecuen, mits het niet te warm en droog is. De natuur die er voorheen groeide en bloeide kun je aanschouwen in de bezoekerscentra.

Is dat een azijnpisserig toekomstbeeld? Nee, het is de realiteit, mede mogelijk gemaakt dankzij de opvatting van Mark Rutte c.s dat het altijd crisis zal zijn. De crisis- en herstelwet is permanent verklaard en het kabinet heeft de handen vrij om een hele rits projecten aan te wijzen waar de schop de grond in kan, het asfalt uitgerold kan worden en de natuur aangepast kan worden aan de menselijk maat.

Bezwaren van omwonenden hebben geen zin. Geluidsoverlast? Volkstuintjes kwijt? Asfalt tot vlak voor de deur? Sorry, maar de echte crisis is permanent en met de wet in de hand worden je bezwaren weggeschoffeld.
Milieu- en natuurfanaten die kunnen protesteren wat ze willen, we leven tenslotte in een democratie, maar ook dat is een heilloze weg. De laatste kikker, die ligt op sterven, de rest die is al dood. Maar zie: er verrijst een prachtig bedrijfscomplex, inclusief een schitterende waterpartij, waar alleen nog muggen over het water dansen. Niemand die er last van heeft, want de boel staat leeg.

Afgelopen vrijdag maakt het kabinet een aantal projecten bekend, die door de crisis- en herstelwet beschermd worden. We pikken er eentje uit: het Waterfront Harderwijk.
Aan Harderwijk en omgeving valt heel wat op te knappen. Of anders gezegd: er valt niet veel aan te verpesten. Geen gekke gedachte dus om er een mini-Blauwestad van te maken. In april ging de eerste schop in de grond en in de inmiddels zo bekende Hollandse traditie had de gemeente Harderwijk er toen al ruim 57 miljoen euro op verloren.

Dat had twee oorzaken, volgens de verantwoordelijke wethouder: de aanpassing van de N302 en de kredietcrisis. De grond is minder waard geworden dan in 2006.
De waardevermindering van de grond schuift de wethouder op de crisis. Dat is een deel van de waarheid. De handel in grond is een moeilijk te doorzien spel van marktwerking, regelgeving en handjeklap tussen belanghebbenden. Gemeenten en provincies weten daar niet altijd goed in te laveren en regelmatig eisen raadsleden om nader onderzoek, zoals vorig jaar in Enschede, Groningen (Meerstad) en Dodewaard.

De grondhandel is ook fraudegevoelig en ook dat kost aardig wat geld aan onderzoeken, zoals in de Haarlemmermeer (Schiphol) en in 2010 bij een woningcorporatie in Amsterdam. Kortom: als er al geen verlies word geleden aan de grondhandel zelf, dan gaat er ook gemeenschapsgeld verloren aan onderzoeken.

De aanpassing van de N302 heeft grond gekost ten nadele van het Waterfront. Schade 12 miljoen euro. De langste N-weg van Nederland werd over 5,5 kilometer verbreed, kreeg een verhoogde middenbaan voor doorgaand verkeer en parallelbanen voor lokaal verkeer. In 2010 was de klus geklaard.

Het was, bij een kleinschalig project als deze, niet verplicht onderzoek te doen naar de effecten voor het milieu. De provincie Gelderland liet, heel netjes, de plannen toch doormeten. Slechts één onderdeel bleek te voldoen aan de doelstelling beperking geluidshinder. Vijf onderdelen vond men voldoende rekening houden met beperking van luchtverontreiniging.

Ook als er  milieuvriendelijke alternatieven zouden worden toegepast, veranderde dat aan de score in de milieu effecten rapportage (pdf) niets. Ondanks die conclusie zijn de plannen uitgevoerd. Doorstroming van verkeer en grotere bereikbaarheid hadden hogere prioriteit dan milieufactoren.

Met andere woorden: er is gekozen voor het verkeer en het ging ten koste van het Waterfrontproject en het milieu. Maar het project is aangewezen om onder bescherming van de crisis- en herstelwet vlot van de grond te komen, zal Harderwijk over enige jaren bloeien als nooit te voren. Of zal de gemeente bloeden als nooit te voren?

Want dankzij de crisis- en herstelwet mogen projectontwikkelaars en bouwbedrijven misschien eindelijk eens uit de crisismalaise komen, er is nog nooit een project geweest dat  binnen de gemaakte kosten bleef. Waardoor het crisis blijft en weer andere projecten bedacht moeten worden om er boven op te komen.

Nederland een permanente bouwput. Goed voor de economie, slecht voor de lokale begrotingen?

Shariabankieren beter voor de wereld?

Shariabank“Bankieren volgens 'islamitische' codes maakt de mondiale welvaart stabieler en eerlijker”, zo citeert dagblad Trouw Mahmoud Mohieldin, een van de Wereldbankmanagers.

De  'islamitische' codes, die tot een stabielere en welvarender wereld leiden zijn, onder andere, een verbod op investeringen in alcohol, tabak en gokken. Een hele interessante is het verbod op rente en het nemen van financiële risico’s. Excessieve korte termijnrisico’s worden vermeden, aldus Trouw.

Grappig om zoiets te lezen in een christelijk dagblad. De redactie had er aan toe kunnen voegen dat christelijk bankieren ook goed is voor een mooie wereld. Was het niet Jezus die de woekeraars de tempel uit smeet? Geldt  voor christenen niet het ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’? Twee voorbeelden op grond waarvan christelijk bankieren nooit tot enige ellende kan leiden. Toch?

Wie nu gaat roepen dat menig bankier van christelijke huize aardig hypocriete hypotheken heeft verstrekt, zal in een aantal gevallen gelijk hebben. Een verdediging tegen die aantijging is dat elk principe zijn hypocrisie kent. De basisgedachten mogen heel fraai zijn, het gaat al snel fout als je die in regels gaat vatten. Principes moet je dan ook vooral als filosofische uitgangspunten zien en niet als huishoudelijk reglement.

Dat mag overigens geen vrijbrief zijn om dan maar wat aan te rommelen. Laten we optimistisch blijven en er van uitgaan dat als we streven naar het goede, er veel mis gaat maar er ook wel iets van terecht zal komen.

Als ‘islamitisch’ bankieren echt zo goed voor de wereld is als de Wereldbankmanager beweert, dan moeten dat zeker nader bestuderen, nu de noodzaak voor een ander financieel stelsel toch wel dik is aangetoond.

Ga er maar rustig vanuit dat ook aan shariabankieren nadelen kleven. Maar als het beter is voor ons geld en voor een betere wereld, dan moeten we het vandaag nog invoeren. Helaas eindigt het artikel in Trouw met een opmerking van de Franse hoogleraar Guy Sorman: “Islamitisch bankieren verschilt nog weinig van de westerse manier”.

Ja zeg, de westerse manier ligt toch op zijn gat? Als shariabankieren er zoveel op lijkt, wat hebben we daar dan aan?
Awel, zegt de heer Mohieldin, ook voor shariabankieren moet een sterke regulering gelden. En hij noemt het screenen van potentiële klanten. Verrek, dat doen christelijke en ongelovige bankiers ook al. Ze zijn er wel strenger in geworden. Zo makkelijk krijg je vandaag een hypotheek niet meer.

En nog wat, stelt Mohieldin: “Belastingvoordelen voor schulden moeten op de schop”. Toch de hypotheekrenteaftrek aanpakken? U begrijpt nu waarom de PVV daar zo tegen is. Veel te sharia voor de islamofobe angsthazen.

Het idee van shariabankieren zou voor degenen die geld het belangrijkste principe vinden een interessante optie kunnen zijn. De  ‘islamitische’ banken lijken weinig last  te hebben van de crisis. Of dat ook zo zal blijven als die sector net zo groot wordt als het christelijk financieel complex? Daar komen we alleen achter als we het eens wereldwijd uitproberen.
Of moeten we juist streven naar de scheiding van geld en geloof.

Opwaartse spiraal.

EscherDe neerwaartse spiraal zit tussen de oren. Logisch, want door de zwaartekracht weten we niet beter dan dat elk opgegooid balletje ook weer naar beneden komt. Het neerwaarts denken is dus niet makkelijk te doorbreken.

Zo bekeken is optimisme tegennatuurlijk. Aan de zwaartekracht valt alleen te ontkomen door miljarden te besteden aan een reisje in de ruimte. Maar zelfs ruimtevaarders willen niet verder, ze willen ook weer een keer terug. Mensen voelen zich toch het comfortabelst, als ze beide benen op de grond weten.

Zonder optimisten zouden we nooit ergens vooruitgang hebben geboekt, Zonder zwartkijkers zou de schade van al die vooruitgang onnoemelijk veel groter zijn geweest. Want welk balletje we ook opgooien, alle mooie dingen die er uit voortvloeien hebben altijd minstens één negatief effect. Zwartkijkers remmen de optimisten af door op die effecten te wijzen. Optimisten voelen zich daardoor vaak gedwarsboomd, maar ik durf de stelling aan dat “De Vooruitgang” door deze wisselwerking in een aanvaardbaar tempo verloopt.

Dat moet je natuurlijk niet zeggen tegen mensen die erg weinig van vooruitgang merken. Maar op de vraag waarom een hardwerkende Aziaat minder welvaart kent dan de hardwerkende Nederlander, zijn heel verklaarbare antwoorden te vinden. Oplossingen lijken minder voor de hand te liggen. En, zoals gezegd, ook de mooiste oplossing zal ergens een negatief effect hebben.

Dar mag geen reden zijn achterover te leunen en van 2012 het jaar van de opwaartse spiraal te maken. Zo zijn er genoeg dingen nog niet uitgeprobeerd, omdat er altijd wel bezwaren waren. Dat gratis onderwijs voor iedereen onbetaalbaar zou zijn, hebben we vaak genoeg gehoord. Onbetaalbaar is onhaalbaar, dus overweegt het kabinet maar de volledig geleende studiebeurs.

Van heel Nederland een 80-km zone maken, in plaats van de Afsluitdijk tot racebaan promoveren, is ook zo’n idee waar veel tegen in te brengen is. Maar zijn er ook argumenten vòòr? Dat niemand meer dan 200 duizend euro per jaar verdient, zou hele ladingen talent naar het buitenland doen vluchten. Er komt dan wel plaats vrij voor andere talenten en er komt geld vrij om aan andere zaken uit te geven.

Elke nieuwe woning een zonnepaneel op het dak? Belastingvrij rijden voor elektrische auto’s? Geen vettax, maar een gewoon een verbod op productie en import van ongezond voedsel? Flinke investeringen in alles dat eigen opwekt? Elk voorstel dat in de ideeënbus van bedrijven en organisaties wordt gedaan, moet zonder morren worden uitgeprobeerd, het nieuwe human resource management.

In het jaar van de opwaartse spiraal moet alles mogelijk zijn. Behalve zaken waar we al genoeg van hebben. De geest moet waaien, zoals de dichter sprak, dus kom maar op met uw ideeën en zet de opwaartse spiraal in werking.

Extra ingrepen.

MinisterraadExtra ingrepen op dezelfde patiënt zijn taboe.

Na de ministerraad van vandaag wilde premier Rutte niets zeggen over de extra ingrepen die nodig zouden zijn, omdat volgens het CPB de economie aan decemberblues lijdt. In februari 2012 bekijken we wel of er meer moet worden bezuinigd.

Eerder deze week was het voor schatkistminister De Jager geen vraag of er meer bezuinigd gaat worden. Alleen de omvang en de reikwijdte van nieuwe bezuinigingen zal in februari worden besproken. Lichtpuntje: bij die besprekingen is niets taboe, volgens De Jager.

Kijk, daar kunnen we wat mee. Om het zwaargeplaagde kabinet een handje te helpen, kunnen we wel wat extra ingrepen bedenken. Vooral om te voorkomen da het kabinet denkt dat extra ingrepen betekent nog meer bezuinigen op de onderwerpen waar al fiks op wordt gesnoeid. Je kan tenslotte maar één keer dezelfde patiënt van alle ledematen ontdoen. Het extra zal dus op andere terreinen moeten liggen. Een paar schoten voor de boeg.

De Raad van State, de nieuwe werkplek van Donner, vindt de bankenbelasting een visieloos gedrocht. Het kabinet wil de wet toch doorvoeren, onder andere om “een bijdrage te leveren aan het bestrijden van perverse prikkels in het beloningsbeleid”. Het idee is om banken die hun bestuurders toch bonussen kado doen van meer dan 1x een jaarsalaris, een soort boete te geven: 5 procent belasting op de winst.

Extra ingreep? Zoiets moet je niet beperken tot de banken. Elk bedrijf, elke organisatie die zulke extraatjes uitdeelt, krijgt te maken met een “perversie belasting”.
Maar dan vluchten al die bestuurders naar het buitenland! Extra ingreep? Geef ze een gratis uitreisvisum.  Ze maken dan plaats voor universiteit en HBO-geschoolde economie en bedrijfskundestudenten.

Het koningshuis kost 38 miljoen euro. Extra ingreep? Denk nu niet meteen aan afschaffen. Gek veel anders dan een koningshuis  zijn kunnen de Oranjes niet. Dat moet je ze niet te zwaar aanrekenen. Het is immers erfelijk. Maar is er niet ergens een rijkje dat zonder monarchie zit of problemen heeft met de erfelijke opvolging? Zo ja, biedt het koningshuis te koop aan. Voor ongeveer de helft van wat het kost. Dat levert dan in totaal 57 miljoen euro op.

Het CPB voorspelde 90.000 werklozen voor volgend jaar. Het prikkelende blog Krapuul rekende voor dat het 1,9 miljard euro aan uitkeringen gaat kosten. Volgens Krapuul net zoveel als de bezuinigingen op sociale zaken en werkgelegenheid.

Extra ingreep? Verminder een aantal bezuinigingsmaatregelen, die direct invloed hebben op de daling van de koopkracht. Op Prinsjesdag liet het kabinet zelf zien dat iedereen er in koopkracht op achteruit zal gaan, op twee groepen na. De groep mensen “modaal + ½ x modaal met kinderen” blijven op 0 procent staan. Behalve huishoudens die gebruik maken van kinderopvang. Hun koopkracht ligt in 2012 gemiddeld 1 procentpunt lager.
De groep “modaal + modaal zonder kinderen” komen ook op 0 procent koopkrachtgroei uit.

De extra ingreep zorgt ervoor dat koopkracht behouden blijft en mensen dus niet de vinger op de knip zullen houden. Je voorkomt er in ieder geval wat ontslagen in het bedrijfsleven mee.

Zoals gezegd: minister De Jager verklaarde geen enkel onderwerp taboe, als er over extra ingrepen moet worden gesproken. Extra ingreep? Een taboe, nee, een verbod op extra ingrepen op dezelfde patiënt. Of zoals bij ons op de muur hangt:van een halfkale kip kun je niet alles plukken.

En weet u nog wat taboes te doorbreken met extra ingrepen?

Rutte loopt binnen.

SchatkistHeel begrijpelijk dat burgemeester Eberhard van der Laan de Occupyers voor sinterklaas uit het Amsterdamse centrum weg wil hebben. De burgemeester wil natuurlijk alle ruimte voor de gulheid van de goedheiligman. De katholieke bisschop heeft aan Verhagen al beloofd dat we volgend jaar 14 miljard aan het aardgas zullen verdienen.

Eerder had de Sint de IJslanders al op hun donder gegeven en ze gemaand 1,3 miljard euro aan de Nederlandse overheid terug te betalen. Wordt het niet tijd de Sint tot minister-president te benoemen? Tenslotte is Klaas de enige echte cadeauprofessional.
Hij weet ook wel dat het met de economie wat beter gaat. Zo maakte het CBS in juli bekend dat beursgenoteerde bedrijven al weer leuke winsten beginnen te maken. Dat moet dus ook weer wat meer belasting in Ruttes schatkist opleveren. Zie hier de winstontwikkeling van de laatste jaren (bedragen in miljarden euros).

Winsten

Niet dat het zo beroerd ging met de schatkist. Een groot deel van de staatsteun aan bedrijven als Aegon, SNS Reaal en de ING is inmiddels terugbetaald en de rest volgt volgend jaar. De Europese Unie had eerder dit jaar ook al een cadeautje gegeven. Er was nog wat geld overgebleven van de begroting van 2010 en Nederland krijgt 218 miljoen euro terug.
Al die bedragen bij elkaar zijn goed voor ruim twee miljoen euro meer, dan Rutte dacht te bezuinigen.

18miljardU begrijpt het al: vijf december wordt de dag dat Rutte dit prachtige land terug zal geven aan de Nederlanders? Met een sinterklaasrijmpje erbij natuurlijk.
U zat al vreselijk te balen
Want u dacht wat komt-ie halen
Het was slechts een surprise als klucht
Hier heeft u uw landje weer terug.

Bezuinigen naar vermogen.

GoochelenGisteren hadden we het over de misrekeningen, die het kabinet soms dwingen de bezuinigingen bij te stellen. Er zijn sceptici die het kabinet geen menselijke foutjes, maar gegoochel met cijfers verwijten. Dat valt te begrijpen, gezien de vele bijstellingen van prognoses, stresssecenario’s en begrotingen  Als goochelen aan de basis van de staatsboekhouding ligt, dan kunnen we het kabinet we een handje helpen.

Het kabinet wil dat de burgers meer hun eigen vermogen inzetten. Niet alleen financieel vermogen. De burger moet minder op de overheid rekenen en meer op zichzelf. Maar hoe zit het met het eigen vermogen van de overheid?

Het Rijk heeft niets. Daarom moet er ook bezuinigd worden, zegt Rutte, die in de boekhouding van 2009 een staatstekort van 19 miljard euro ontdekte. De provincies doen het een stuk beter. Gezamenlijk hebben ze een eigen vermogen van 16,4 miljard euro (bron: CBS). De gemeenten hebben volgens het VNG een eigen vermogen van 34,3 miljard euro. Alle overheden bij elkaar hebben dus een eigen vermogen van 33,7 miljard euro.

Als we dat eens op een hoop gooien en opnieuw verdelen. Geef het Rijk 1 miljard en Rutte heeft ineens een batig saldo. De rest verdelen we dan onder de gemeenten (21,3 miljard) en de provincies (11,4 miljard). Dat is zo verdeeld naar het percentage aandeel in totaal eigen vermogen, zoals dat nu is. De lagere overheden hebben dan zo’n 38 procent minder eigen vermogen, maar houden nog aardige bedragen over, zoals je in deze tabel kan zien.

Vermogen

 

 

Nu is niet alle eigen vermogen vrij beschikbaar, maar je kunt die bedragen gebruiken om je boekhouding een beetje kloppend te krijgen. De overheid doet niet anders. Debet in credit zijn altijd precies in balans, zoals als dat heet. Zodra je echter wijst op dat eigen vermogen, roepen ze onmiddellijk dat we daar af moeten blijven. Het moet achter de hand gehouden worden om calamiteiten op te kunnen vangen.

En ik maar denken dat de crisis zo’n calamiteit is. Waarom zouden de burgers 18 miljard moeten bezuinigen, om het eigen vermogen van de overheid te laten groeien? Dat is riskant, zoals we uit de Icesave-affaire hebben geleerd. Heel wat vermogen van gemeenten en provincies verdampten in 2008.
Gelukkig krijgen ze voorrang bij het terugbetalen van de schuld en de meeste gemeenten en provincies hebben de klap aardig overleefd. Sommigen zagen hun eigen vermogen zelfs groeien. De gemeente Amstelveen zag 14,9 miljoen euro verdampen in de IJslandse geisers, maar had eind 2009 toch een eigen vermogen van ruim 163 miljoen in de boeken staan.

Ik ben het roerend eens met het kabinet dat ieder naar eigen vermogen moet bijdragen om de overheidsboekhouding kloppend te krijgen. Ik heb met wat gegoochel dus net laten zien, hoe de overheid zelf het voorbeeld kan geven.

Democratie dient oudheidkundige attractie te blijven.

EkklesiaGriekenland staat bekend als de moeder der democratie. In de Griekse oudheid ontstond een vorm van volksheerschappij waarbij rechts de vingers zou aflikken, als die vandaag zou worden ingevoerd,. Iedereen, behalve slaven, vreemdelingen en vrouwen, mocht stemmen over belangrijke publieke zaken. De term volksheerschappij was dus schromelijk overdreven.

De oude Grieken deden hun best wat te maken van hun democratie. Zo voerden ze de Ekklesia in. Een volksvergadering waar alle vrije burgers, rijk en minder rijk, zich mochten uitspreken over publieke kwesties en voorstellen voor wetten mochten indienen. De Ekklesia was wel aan regels gebonden, die de ondergang van de directe democratie inluidden. Het volk bepaalde niet wat er op de agenda stond, maar een raad van 500 volksvertegenwoordigers stelde de onderwerpen vast. Die raad bestond overigens uit vrijwilligers, die maximaal twee jaar zitting hadden in de raad. De voorzitter van de Ekklesia werd door loting bepaald. Allemaal nog redelijk democratisch, in de letterlijke zin van het woord. Maar hier werd wel de kiem gelegd voor het ontstaan van politieke kasten en daarmee de scheiding tussen wetgevers en stemvee.

Die vorm van democratie is ons bekend en hoe tevreden we er ook over zijn, het leidt regelmatig tot gemor onder het volk. De Mauro-kwestie en de Occupybeweging zijn daar actuele voorbeelden van. Een goede wetgever kijkt dat niet zomaar aan, maar luistert goed en komt tot compromissen waar een meerderheid van het volk mee kan leven. Zodoende kan de indirecte democratie, de regenteske variant van volksheerschappij, een lang leven beschoren zijn, zonder bestorming van regerings- en parlementsgebouwen te hoeven vrezen.

De eurocrisis is zeker een kwestie van groot publiek belang. En laat nou de Griekse premier George Papandreou, ineens op het idee komen het Griekse volk een stem te geven in de beslissing de Europese steun te accepteren of niet. De reacties op deze poging tot directe democratie zijn van tirannieke aard. De beurskoersen kelderden meteen. Aandeelhouders en hedgefondshouders chanteren de democratie met een nieuwe crisis. Collega’s van Papandreou schieten uit hun slof. Zij hebben immers al moeite genoeg hun eigen democratieën in het gareel te houden, omdat niet elke burger blij is met het Europese noodfonds en de hulp aan Griekenland. Ze hebben het net een eensluidend akkoord voor elkaar gekregen. Een Grieks referendum gooit roet in het eten.

Dat de politieke leiders onderling in discussie gaan om Papandreou te overtuigen dat een referendum hier en nu misschien niet het beste middel is, hoort tot de processen van de democratie zoals we die nu zijn gewend. Maar dat aandeelhouders buiten het stemhokje om hun invloed laten gelden, is ronduit bizar en antidemocratisch. De beurzen zijn dictatoriale jojos geworden.
Eigenlijk komen de reacties van de aandeelhouders en diverse Europese leiders hier op neer: beste Papandreou, haal het niet in je hoofd een Ekklesia te organiseren. Democratie is leuk, maar alleen als oudheidkundige attractie. De democratie is een ruïne en dat moet vooral zo blijven.

Buitenhuisje en wintertijd

OccupyHet is wat vreemd een paar dagen te ontspannen in een buitenhuisje, waar door een technisch mankement de verwarming niet uit kan, en dan over de vele buitenhuisjes te lezen van de Occupy-beweging, waarvan de autoriteiten hopen dat het snel afgelopen is, nu de wintertijd officieel is ingesteld.

Wat een verschil tussen de houding van de Nederlandse autoriteiten en de Amerikaanse. In Amerika worden buitenhuisjes ontruimd, worden hulpmiddelen voor water en warmte verwijderd en zijn de arrestaties niet van de lucht. In Nederland zijn de autoriteiten er natuurlijk niet echt blij, maar zelfs een buitenhuisje bij paleis Soestdijk mag voorlopig blijven staan.

De houding der Nederlands autoriteiten valt goed te verklaren. Men verwacht gewoon dat het weer zijn werk doet. Tot nu toe was het oktoberweer de autoriteiten niet gunstig gezind, maar november nadert en sommige meteogoeroes menen dat er dan al een strenge winter komt. De autoriteiten vergissen zich natuurlijk behoorlijk, als ze menen dat Occupy alleen op straten, pleinen en in koude tentjes plaats hoort te vinden. Het spreekt wel tot de verbeelding, maar geen zinnig mens laat zijn tenen er afvriezen, omdat een paar banken ons in de kou hebben gezet.

Nee, als het te koud wordt dan is er binnen nog genoeg ruimte. Te denken valt aan de grote hoeveelheid leegstaande kantoorruimten. En wat dacht u van een nader beroep op de nu zo tolerante medewerking van het gezag?
Nog even en het centrale gezag gaat alweer op Kerstreces. Ik zou zeggen: stel de kantoren, de Kamers en het Torentje tijdens dat reces ter beschikking aan de Occupy’ers.
Zomaar een gedachte vanuit een buitenhuisje, waar de verwarming waarschijnlijk van slag is, omdat de thermostaat niet is berekend op de wisseling van zomer- naar wintertijd.

Noot: op eerdere vakanties kwam het thema ‘Buitenhuisjehier aan de orde in relatie tot schuld, herindeling,filosofie en politiek.

Rommelmarkt

RommelmarktHet is herfstvakantie. Tijd om er op uit te trekken en, bijvoorbeeld, rommelmarkten te bezoeken. Hier een selectie uit het aanbod,

Rommelmarkt I: de economie. Zelden zo’n zootje gezien? Een gerommel met koersen en beurssentimenten. Met nog groter gerommel aan reacties van regeringen. De gemiddelde najaarskermis steekt er bleek bij af. Echt gezellig is het er ook niet.

Rommelmarkt II: Over reacties gesproken. De Occupy-rommelmarkt. Een bont scala aan bezoekers en ideeën. Juist op rommelmarkten waar ‘de gewone man’ zijn koopwaar aanbiedt, worden nog wel eens zeer interessante vondsten gedaan. Ga er eens heen, zou ik zeggen, en kijk of je er een aardig koopje kunt vinden.

Rommelmarkt III: de zorgmarkt. Hou je hand op de knip, want het schijnt er erg duur te zijn. Maar wie weet, vind je er de goedkoopste tandarts. Dat zou een bezoekje waard zijn, want de kans bestaat dat tandarts in januari een stuk duurder gaat worden.

Rommelmarkt IV: De vacaturebank van de Raad van State. De zittende leden krijgen nachtmerries bij het idee dat Piet-Hein Donner aan tafel schuift. Dus schuiven ze zelf. Een andere kandidaat naar voren: Rinnooy Kan. Kan dat allemaal zomaar? Ach, dat is nou het aardige van een rommelmarkt.

Rommelmarkt V: Waar het echt een rommel is? Op de ministeries van Buitenlandse en Economische Zaken. De nog net niet wegbezuinigde ambtenaren hebben er een taak bij gekregen: wc’s schoonmaken. Voorspelling: na de schoonmakers wordt dit dus de volgende beroepsgroep die gaat staken wegens toenemende werkdruk.

Rommelmarkt VI: ga ook eens naar de markt der markten: de vlooienmarkt. De crisis biedt ook kansen, wordt wel beweerd. Op de vlooienmarkt vind je wellicht een veel goedkoper en toch fraai bankstel dan je op de meubelboulevard kan vinden. En de mooiste kansen bestaan natuurlijk uit die vondsten die duizenden euro’s waard blijken te zijn.

Heb jij nog een vermeldenswaardige rommelmarkt gespot?

Waarom wel naar het Beursplein?

ProtestIn navolging van Occupy Wall Street wordt aanstaande zaterdag, 15 oktober, het Beursplein in Amsterdam bezet. Wie zich nog afvraagt waarom dat nodig is, hier een kleine bloemlezing van redenen om boos genoeg te zijn en aan te sluiten bij de vele demonstaties die over de hele wereld gaande zijn. Je kunt natuurlijk je eigen redenen om naar het Beusrplein te gaan, in de reacties kwijt.

Socioloog Merijn Oudenampsen werkt op Joop.nl vijf redenen uit, die hij uit het manifest van  de Naamloze Vennootschap vond. Vijf redenen om wel baar het Beursplein te gaan.
1. De kosten van de reddingsoperatie van de banken worden verhaald op de bevolking. Zo’n 20 miljard van de leningen die als staatssteun aan banken is gegeven komt niet terug. Precies het bedrag dat nu wordt verhaald op het pgb, de sociale werkplaatsen en alle andere bezuinigingsdoelen.
2. De pensioenfondsen worden slecht beheerd. De fondsen hebben miljarden minder in kas, wegens slecht beheer, Het geld is verdwenen door risicovolle beleggingen, gebrek aan controle en gewoonweg mismanagement.
3. Er is niets fundamenteel veranderd. Een ingrijpende verandering van het financiële stelsel blijft tot nu toe achterwege.
4. De crisis wordt gebruikt om een radicale bezuinigingsagenda door te drijven, waarbij voornamelijk de onderkant van de samenleving het moet ontgelden. Een toplaag van 10% van de Nederlandse bevolking bezit 60% van het vermogen bezit. Voor kapitaalkrachtigen is veel mogelijk: de hypotheeksubsidie, een extra korting op de overdrachtsbelasting van 1.3 miljard, en voor bedrijven is er nog een korting op de winstbelasting. Tegelijkertijd wordt er heftig gekort op kwetsbare groepen.
5. Er is geen oppositie. Regering en oppositie steken elkaar naar de kroon met het maken van nieuwe en steeds verdergaande bezuinigingsvoorstellen. Het waarom van die bezuinigingen is geen onderwerp van discussie, net als de financiële crisis geen onderwerp van discussie is.

Een paar redenen uit het genoemde manifest van de Naamloze Vennootschap (pdf).
– Wij zijn woedend dat wij ons leven in dienst moeten stellen van het in standhouden van de eeuwigdurende economische groei in plaats van het verbeteren van ons leven en dat van de mensen om ons heen.
-Wij zijn woedend omdat onze privégegevens handelswaar geworden zijn.
– Wij zijn woedend omdat een financiële crisis misbruikt wordt om verwoesting te legitimeren.

Op Sargasso citeert Bram Zieck de 10 + 1 beweegredenen van één van de deelnemers aan Occupy Walls Street. Om er een paar te noemen:
– omdat behoorlijke kinderopvang meer kost dan ik verdien met mijn full-time baan;
– omdat er op mijn openbare bibliotheek wordt gesnoeid;
– om de kwaliteit van het zorgstelsel;
– omdat er altijd oorlog is.

Het gaat dus niet om de financiële crisis alleen. Het gaat om het verband tussen het economisch stelsel en politieke en maatschappelijke zaken. Het gaat om onevenwichtige verdeling van geld en macht, onrechtvaardige bezuinigingsmaatregelen. Veel mensen zijn daar boos en verdrietig om. Veel mensen zijn het eigenlijk wel zat dat er geen adequate oplossingen komen.

De economie en het financiële stelsel zijn geen zelfstandig levende organismen. Er komen mensen aan te pas die de spelregels opstellen, de processen uitvoeren en de fouten maken, moedwillig of niet. De crisis begon in Amerika, waar onder het groeiend aantal daklozen geen enkele slecht presterende bankdirecteur zit.
Die crisis veroorzaakte een kettingreactie, waardoor ook hier overheidsgeld, ons geld, naar falende banken ging. Dat overheidsgeld is voor het grootste gedeelte terugbetaald. Alleen ABN Amro laat nog op zich wachten, maar Gerrit Zalm heeft al aangekondigd dat er een gerede kans is, dat die staatssteun niet terugbetaald zal worden.
En Mark Rutte vind het dan logisch dat iedereen er wat van zal moeten voelen. Iedereen, dus ook de mensen die er geen schuld aan hadden.  Dat is ook een reden om zaterdag naar het Beursplein te trekken.

En wat is mijn reden? Ach, ik heb mijn werk (dak- en thuislozenopvang) nog. Booming business op dit moment, maar een bonus? Ho, maar.
Verder heb ik altijd redelijk sober geleefd, heb geen risicovolle leningen, dus ik zal er alleen in mijn portemonnee en aan een slechtere cao wat van merken. Nog wel. Want ik ben al drie collega’s kwijtgeraakt. In januari raak ik er nog eens twee kwijt. Zij hadden allen een tijdelijk contract. Vorige maand kondigde de directie aan dat er een kans bestaat dat volgend jaar ook mensen met een vast contract uit moeten. Allemaal omdat de gemeente fiks bezuinigt, omdat de regering bezuinigt en ook onze directie de kaasschaafmethode een rechtvaardige methode vindt.

Ondertussen staan er hier wekelijks nieuwe daklozen voor de deur, Waaronder mensen die in de bouw hebben gewerkt, door de crisis in de WW raakten en nu op de bijstand zijn aangewezen. In korte tijd liepen hun schulden zo hoog op dat ze uit hun huis worden gezet.
Je begrijpt misschien mijn redenen. En heb jij redenen om naar het Beursplein te gaan?