Tag archieven: economie

Het is het geld, sufferd!

AntisthenesBloggers tikken niet alleen, ze lezen ook wel eens wat. Zo verdiepte Stroomopwaarts zich in een stukje filosofiegeschiedenis en ontmoette de Griekse cynicus Antisthenes. Die heeft ooit iets gezegd, dat volgens Stroomopwaarts behoorlijk actueel is.

Ik neem het citaat ongevraagd over. Antisthenes legde uit waarom hij een voorstander van wettelijke ordening was: Op de eerste plaats ontstaat er uit wettelijke ordening vertrouwen dat voor de mensheid in haar totaliteit van groot nut is (…). Op grond daarvan is geld een geaccepteerd middel en daarvan is er, zelfs als er maar weinig is, dan voldoende, als het maar circuleert, terwijl geld zonder vertrouwen nooit toereikend is, zelfs niet als er veel van is.

Niet gek dat de collega-blogger er enige actualiteit in ziet. Wie even doordenkt, snapt waarom het consumentenvertrouwen wordt gemeten. Dat daalde deze week dramatisch. In het licht van Prinsjesdag, is dat niet verwonderlijk. Het kabinet is van plan heel wat geld uit circulatie te nemen, door het mensen af te nemen, die het geld graag hadden willen uitgeven aan tamelijk noodzakelijke dingen. Dat levert dan weer salarissen op voor degenen die de noodzakelijk dingen produceren. En zo hebben houden al die mensen ook geld over voor, pakweg, een leuk bankstelletje. Weet u hoeveel mensen leven van hert produceren, vervoeren, verkopen en opknappen van leuke bankstelletjes?

In die circulatie dreigt de klad te komen, kon iedereen met eigen ogen lezen in de uitgelekte Prinsjesdagstukken. En ja, toen stortte het consumentenvertrouwen in. Zeker toen de penningmeester van het kabinet zei dat het misschien nog veel erger gaat worden met de economie.

Geld is slechts een hulpmiddel. Er is genoeg van, zei Antisthenes, als het maar circuleert. Dus waarom zou er bezuinigd moeten worden, omdat een paar bange speculanten de beurzen laten kelderen? Waarom geld weghalen bij consumenten, omdat een paar banken zich verrekend hebben? Welk deel van de economie is eigenlijk het belangrijkst?

Het antwoord van Rutte I: de financiële economie. Rutte heeft ook een paar leuke bankstelletjes op het oog. Bankstelletjes die niet zo heel goed op ons geld hebben gepast. Dat geld, was op een paar bonussen en gouden handdrukken na, ineens verdwenen. Toen hebben Balkenende en Bos gauw wat geld gestort. Anders waren we die bankstelletjes kwijt. Rutte vaart diezelfde koers.
In dat gedeelte van de economie circuleert het geld dus prima. Voor een deel een fictieve economie. De economie van hard werken en het loon uitgeven aan brood en spelen, de echte economie dus, zal het met minder moeten doen.

Nogmaals: geld is een hulpmiddel. Het zou de dagelijkse orde makkelijker moeten maken. Zolang dat zo is, hebben mensen wel vertrouwen. Geld kan het probleem niet zijn, ook als er weinig van is.. Als Rutte zijn klassieken kent, zou hij beter moeten weten. Helaas mikt hij op het verkeerde circulatiecircuit.
Hoewel? Met die Grieken is het niet echt goed gekomen.

De tegenbegrotingen

BegrotingOp GroenLinks na, heeft de volledige oppositie een tegenbegroting on-line staan. De alternatieven zijn iets socialer en wat groener dan de Miljoenennota van Rutte I. Ter stimulering van de economie deelt de oppositie financiële prikkels uit op net iets andere terreinen dan het kabinet.  In plaats van uitbreiding van het wegennet, ziet de oppositie meer heil in versterking van onderwijs. Om het maar eens heel kort door de bocht samen te vatten.
De tegenbegrotingen van D66 (Worddocument), de PvdA, de SP en de CU (allen in pdf) hebben één ding gemeenschappelijk met het kabinet: de staatsschuld beperken. De SP komt op een wat hogere staatsschuld uit dan kabinet en de andere partijen.

Om de staatsschuld een beetje onder controle te houden, moet ook de oppositie dus net zozeer schuiven met postjes als het kabinet dat doet. Het mag er dan allemaal wat vriendelijker uitzien, ook in de tegenbegrotingen worden alle voordeeltjes gecompenseerd door nadeeltjes, waar niet iedereen even blij mee zal zijn.
Dat is ook niet te doen, als je er vanuit gaat dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor de staatsschuld. De staatsschuld staat zwaar onder druk door de crisis. Zowel in de plannen van het kabinet, als in de alternatieven wordt amper meer gerept over de oorzaak van de crisis en oplossingen vooreen volgend debacle. Het gaat alleen nog over een uitweg uit de schulden.

Voor D66 is het helder: “Zowel banken (te veel risico genomen), als overheden (te grote overheidsschulden), als individuele burgers en bedrijven (te veel schulden in hypotheken en leningen) hebben een aandeel in de oorzaken van deze crisis”. Met die stelling schurkt D66 dicht tegen de visie van het kabinet aan. Allemaal schuld, dus moeten we er allemaal wat van voelen, volgens Rutte I. En daar is het kabinet eigenlijk nog veel te laks mee, vindt Pechtold, die het crisisverhaal verder overslaat en de vergrijzing als belangrijkste risicofactor opvoert.

De PvdA is het volledig eens met Rutte I dat “de overheidsfinanciën houdbaar zijn en dat bestedingen van de overheid doelmatig en zuinig zijn” en is “voorstander van een begroting die de rijksfinanciën in evenwicht brengt”. Waarna de accentverschuivingen genoemd worden.
De ChristenUnie vindt dat we allemaal moeten leren van de crisis (Never waste a good crisis) omdat “we ons niet gedragen als een rentmeester van de schepping, maar als roofbouwer” en ziet in de crisis kansen om die mentaliteit nu eens voorgoed aan te pakken.
De SP stelt als enige dat “deze crisis niet kwam door een te grote publieke sector maar door een te grote financiële sector”. De SP wil daarom dat “de financiële sector een groot deel van de rekening betaalt in plaats van de publieke sector”.

Waarmee al duidelijk wordt waarom de oppositie niet met een krachtig, gemeenschappelijk alternatief komt. PvdA en D66 weten uit (regerings)ervaring dat een kloppende boekhouding op meer complimenten kan rekenen, dan uit het cashen van bevlogen idealen.
Natuurlijk is het onverstandig het huishoudboekje niet orde te hebben. Dat neemt niet weg, dat er ook een antwoord nodig is waarom dat huishoudboekje herhaaldelijk in de rode cijfers komt. Maar we zullen het niet snel eens zijn over een herziening van samenleving en economie. De tegenbegrotingen mogen dan ook worden gezien als goedbedoelde pogingen, de samenleving wat vrolijker door de modder te helpen.

De tegenbegrotingen gaan vooral over een andere manier van bezuinigen. Daar valt veel voor te zeggen, want de kaasschaafmethode is niet alleen onrechtvaardig, het is te betwijfelen of die methode ook effectief is. Meer snoeien dan investeren zou, volgens sommigen, de economie er ook niet op vooruit helpen.
In de tegenbegrotingen wordt te weinig of geen aandacht besteed aan de vraag hoe noodzakelijk de bezuinigingen zijn. Zijn er wel redenen voor de huidige bezuinigingen, vroeg ik mij in juni hier af. De staatssteun aan banken is voor een groot deel afgelost, er zijn ook meevallers en niet de publieke sector maar de kredietcrisis zette de Maastrichtnorm onder druk.

Dus ja SP, de banken betalen hun schulden, met dikke rente, al terug. En, PvdA en D66, waarom die Zalmdoctrine handhaven (meevallers niet meerekenen) en waarom geen, tijdelijke overschrijding van de Maastrichtnorm? Goed rentmeesterschap, beste CU, is iets dat in voor- en tegenspoed de aandacht verdient.
Eerst maar een duidelijk krijgen hoe hard die bezuinigingen nodig zijn, in plaats van ieders ideologische agenda afficheren als een kans om uit de crisis te komen.

Het kabinet lekt

LekEen dag eerder dan voorspeld, komt Frits Wester met de Prinsjesdagstukken. Althans, een deel ervan: de marco-economische verkenningen, de cijfers waarmee het kabinet haar beleid onderbouwt. De conclusie: het valt tegen met de economie. Dat komt goed uit, want zo blijven er redenen om te bezuinigen. Commentaar van Frits Wester: “Dit zal vragen om passende maatregelen en hard ingrijpen van het kabinet. Het totaalplaatje is niet goed”, aldus RTL Nieuws.

Die cijfers zijn ramingen, die per kwartaal worden bijgesteld. Het kabinet zet haar koers uitop basis van ramingen van het CPB (Centraal Plan Bureau). De Nederlandse Bank (DNB) en statistiekenboer CBS, doen ook periodiek een duit in het zakje. De cijfers van de drie orakels verschillen in tiendes van procenten.
Het slechte nieuws wijkt ook slechts tiendes van procenten af van een eerdere raming (juni). Het CPB dacht dat er een economische groei van 1,75% zou zijn. Nu denkt het kabinet dat er slechts 1% groei zal zijn. De DNB hield het in juni op 1,7% groei (pdf). Het CPB en de DNB voorspellen een dalende trend, hetgeen het CBS al bevestigde door te melden dat het tweede kwartaal van dit jaar tegenviel: slechts, 15% groei (1e kwartaal:2,8%).

Alle reden dus voor Frits Wester om een beleidsalarm af te geven. Het zal code rood worden voor het kabinet. De PVV reageert snel en ziet geen aanleiding tot extra bezuinigingen. De NOS die, net als vorig jaar, ook wat druppels uit het lek ving, levert zelf geen commentaar, maar peilt de politici.
Pechtold (D66) neemt de cijfers serieus en maant Rutte structurele hervormingen door te voeren. Cohen (PvdA) vindt het allemaal maar zorgelijk en pleit voor een eerlijke koopkrachtverdeling. Sap (GroenLinks) vreest wel extra bezuinigingen en denkt dat het kabinet daar geen ruimte meer voor heeft.
CDA en VVD willen pas reageren als het kabinet aanstaande vrijdag het complete Prinsjesdagoeuvre vrijgeeft. Ik waag ook deze keer een gokje: nog voor vrijdag zullen we ook van het CDA en de VVD reacties horen.

Nog een voorspelling: het slechte nieuws komt naar buiten om het kabinet op Prinsjesdag een mooi gezicht te geven. Iedereen denkt dat het kabinet er een verschrikkelijke schep bovenop gaat doen. Rutte heeft, zoals beloofd, uit laten rekenen wat de stapeleffecten zijn voor de minst draagkrachtigen en stelt vast dat deze groep genoeg bijdraagt. Deze keer komt hij met een wat reëler en nauwkeuriger voorbeeld van een bijstandmoeder. Het kabinet meldt heldfhaftig dat het bij de 18 miljard bezuinigingen zal blijven. Iedereen haalt opgelucht adem. Het kabinet mag de rit uitzitten.

Voor het folkloristisch plezier willen we natuurlijk weten wie er heeft gelekt. Vorig jaar was dat PvdA’er Paul Tang. Maar dat was onder de oude embargoregeling. Kamerleden kregen de stukken, maar mochten er nog niets over naar buiten brengen. Dit jaar zouden pers en politici de stukken pas aanstaande vrijdag krijgen. Het lijkt logisch dat het lek dan binnen het kabinet zit. Een lek van waarde. Want ja, de cijfers tellen teleur, maar zijn niet dramatisch veel slechter. Slecht genoeg om niet toe te geven aan de wens wat minder drastisch te bezuinigen. Mooi genoeg om de barmhartige uit te hangen en niet nog meer te bezuinigen.

Collaboratie of ontslag?

OntslagDe bezuinigingen zetten de arbeidsmarkt wel in beweging. Helaas niet op een manier, passend bij de ambitieuze doelstellingen van het kabinet: meer banen. Personeel van organisaties waar de bezuinigingen er flink in zullen hakken, kijkt uit naar ander werk en sommigen stappen op, zodra  ze die kans ook krijgen. Mensen nemen ontslag omdat ze de bui niet af willen wachten. Het valt ze niet kwalijk te nemen. Waarom wachten tot de organisatie je ontslaat, als je nu een andere baan kan krijgen? Misschien zijn er binnenkort cijfers bekend over het aantal mensen dat zelf ontslag neemt, omdat ze willen ontsnappen aan de gevolgen van de bezuinigingen.

Van een heel klein aantal mensen is bekend dat ze zijn opgestapt, omdat ze niet willen meewerken aan de bezuinigingen.
In mei vond de Rotterdamse wethouder Dominic Schrijer het wel genoeg en accepteerde geen extra bezuinigingen. Hij nam ontslag. In deze kwestie werd hij door zijn PvdA-collega’s tot die stap gedwongen, omdat zij vinden dat hij zijn mening niet zomaar publiek had moeten maken.
CDA-coryfee Hannie van Leeuwen stapte uit het CDA-bestuur omdat ze kwaad is over bezuinigingen in de zorg en de sociale paragraaf uit het Bestuursakkoord.
De voorzitter van de Raad voor Cultuur en de commissie Podiumkunsten van de Raad stapten in juli op, uit protest tegen de bezuinigingsplannen op de kunsten. In augustus diende de directeur van de sociale werkvoorziening in Ede zijn ontslag in, omdat hij niet wil meewerken aan de bezuinigingen in zijn sector.

Een paar mensen voor wie maat vol was en hun loyaliteit aan de politiek of aan hun functie opgaven. Roependen in de woestijn? Don Quichottes?
Jawel, want de commitment met de bezuinigingen bij hun collega’s is groot.  Er zijn wel andere opstappers, maar zij motiveren hun vertrek net even iets anders. Neem de Nijmeegse GroenLinks-wethouder, die zichzelf niet de geschikte persoon vindt om de bezuinigingen uit te voeren en uit loyaliteit met het bestuur zijn functie beschikbaar stelt aan iemand die dat wel meent aan te kunnen. Of een wethouder in Ede, die verklaart dat de bezuinigingen slechts zijdelings te maken hebben met het besluit op te stappen en het politiek krachtenveld te turbulent vindt.
Verder blijven de meesten zitten en ja, “niemand vindt het leuk om nu raadslid te zijn, maar we moeten wel”, verzucht een PvdA-raadslid in Almelo.

We moeten wel? De argumenten waarmee de bezuinigingen worden verdedigd, zijn twijfelachtig, schreef ik hier en het kabinet kan de geplande 18 miljard aan bezuinigingen ook op een ander manier binnenhalen. Een paar meevallers en terugvloeiende staatssteun leveren zelfs 1,4 miljard meer op, schreef ik elders.
Je kunt ook vraagtekens zetten bij de methode van bezuinigen. De kaasschaafmethode (iedereen moet er aan geloven) lijkt rechtvaardig, maar gaat voorbij aan het feit dat delen in de samenleving harder worden geraakt dan anderen. Als iedereen even hard geraakt zou worden, valt het idee van rechtvaardigheid nog vol  te houden. Nu is dat dus niet het geval.
En de vraag is of deze bezuinigingen effectief zijn. Het banenverlies in diverse sectoren en de koopkrachtdaling, zijn bepaald geen stimulerende impuls voor de economie. Bovendien blijkt dat geschuif met wetten, tot nu toe nooit heeft geholpen om de kosten te drukken. Zo is dat bij de AWBZ gegaan, zo is dat ook bij de bijstand gegaan.

Een paar mensen zijn opgestapt, omdat ze niet wensen te collaboreren aan een beleid dat qua motief, methode en effectiviteit, zeer bedenkelijke kanten heeft, Wie volgt?

Geld is het probleem

WC rolHet verhaal gaat dat er van die types zijn die hun kont afvegen met briefjes van honderd. Die types hebben een probleem: hun wc-papier is op. Dat is erg vervelend, maar gelukkig voor hen zijn er de redders in nood.
“De kosten van de crisis zijn door de overheid voorgeschoten en dat gaan we terugdraaien”, sprak Rutte, toen hij aankondigde een graai in onze koopkracht te zullen doen. De premier na hem mag dan kijken of hij ‘dit prachtige geld terug gaat geven aan de hardwerkende burgers’.

De overheid heeft aardig wat voorgeschoten en een groot deel is terugbetaald door ING, SNS Reaal en Aegon. Alleen de ABN Amro heeft een terugbetalingsachterstand. Natuurlijk vreest de bank de deurwaarder, dus treft Gerrit Zalm zijn maatregelen. Hij incasseert 864 miljoen winst over het eerste half jaar en gaat 1500 banen via gedwongen ontslag saneren. De komende jaren schrapt de bank 2350 arbeidsplaatsen.
Rutte legt alvast beslag op onze koopkracht om ook deze kosten van de crisis op te vangen. De daadkracht en samenwerking van overheid en bedrijfsleven loopt in ieder geval een stuk beter dan de economie.

Alle staatssteun ten spijt, lijkt een nieuwe crisis op komst. Het lijkt wel of Marx zijn posthume gelijk krijgt. Populair gezegd: het systeem deugt niet en heeft het verval ingebakken. Wat je ook doet om het te redden, uiteindelijk stort het toch in. Volgens critici zijn de maatregelen om ons uit de crisis te redden, niet meer dan een “verpleeghuisconstructie”. Een pilletje hier, een pleister daar, de patiënt overlijdt toch. Het economisch stelsel zou drastisch op de schop moeten.
Dat is voer voor deskundigen. Ik zeg wel eens: als geld het probleem is, schaf dan het geld af. Waarna de deskundigen de vloer aangeven met deze huis-tuin- en keukenwetenschap. Misschien hoeft het hele stelsel niet vervangen ter worden, maar zijn een paar kleine wijzigingen genoeg om de boel niet te laten ontsporen.

Ik doel dan niet op de reparaties die de overheid uitvoert. Met staatssteun, een gedragscode voor bonusvretende bankiers, de Balkenendenorm voor bobo’s in de non-profit sector, bezuinigingen verkopen als stimuleringsmaatregelen voor de economie, zijn de weeffouten in het systeem nog niet weggewerkt.
Eén van die weeffouten is het geld. Natuurlijk is geld zelf niet het probleem, maar wat mensen ermee doen. Zolang mensen geld verdienen en het weer uitgeven, is er niet zoveel aan de hand. Zodra geld wordt onttrokken aan die circulatie, gaat het mis. Er staat niet voor niets straf op diefstal.

Een kleinewijziging in het stelsel zou kunnen voorkomen dat geld wordt onttrokken aan de samenleving. Dat principe moet ook hard-core kapitalisten aanspreken. Zij klagen immers over het vele geld dat in zaken wordt gestoken waar de maatschappij niets voor terugkrijgt? Kunstsubsidies en uitkeringen zien ze als waardeloze geldsmijterij, in tegenstelling tot staatssteun voor het bedrijfsleven en WW om werktijdverkorting te financieren.

Ter redding van onze prachtige economie twee voorbeeldjes van geldontrekkerij, waar eens een eind aan kan worden gemaakt.
Voorbeeld 1: Geld uitgeven aan gokken. Anders gezegd: geld besteden in de hoop er meer geld voor terug te zien. Zolang het via de Staatsloterij gaat, wordt het geld tenminste nog besteed aan een goed doel. Maar de hele aandelenhandel is een raadsel. Zodra er iets negatiefs in het jaarverslag van een bedrijf staat of er roept iemand ‘crisis!’, ontstaat er paniek en is een aandeel veel minder waard. Iemand die er duizend euro voor heeft betaald, is het grootste deel kwijt. Weg geld.
In plaats van speculeren, zou men het geld ook kunnen besteden aan zaken die we hard nodig hebben. Speculatie zou gelijk gesteld moeten worden aan diefstal.

Tweede voorbeeld: Waarom zou iemand geld mogen besteden aan de aanleg van een zwembad, waar hij vervolgens nauwelijks gebruik van maakt, omdat hij zo hard moet werken? Geld besteden aan zaken, die leuk staan bij je huis, maar amper worden gebruikt, is geld weggooien als water.
Iedereen doet dat wel eens. Elk huis kent prullaria waar niet naar wordt omgekeken. Betaald met ‘doelloos geld’. Geld uitgeven aan luxe zaken waar geen gebruik van wordt gemaakt, zou eveneens tot diefstal van de samenleving gerekend moeten worden. Met dat geld had menig openbaar zwembad geopend kunnen blijven.

Werk of werkloosheid als ideaal?

WerkloosHet is nog steeds een beetje wennen dat de onderbuik meer regeert dan pragmatisch verstand. Het idee dat mensen in de bijstand niet willen werken, is een van de pijlers waarop het kabinet de reorganisatie van het sociale vangnet bouwt. “150.000 tot 200.000 van de ongeveer 355.000 mensen in de bijstand kunnen werken. Of dat nu geheel of gedeeltelijk is”, aldus staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken), in een interview met het ANP. “Ik vind dat iedereen die kan werken, dat ook moet doen”, oreert hij verder en “er staan nu al 135.000 vacatures open, terwijl er 1,2 miljoen mensen een uitkering hebben. Een deel kan echt niet werken, maar een kleine half miljoen mensen kan dat wel.”

Wie het aantal vacatures afzet tegen het aantal mensen dat een uitkering heeft, op de manier zoals De Krom dat doet, vraagt zich natuurlijk af hoe die paar vacatures onvervuld blijven. Zijn er echt geen 135 duizend mensen onder die 1,2 miljoen uitkeringstrekkers te vinden, die dat werk kunnen doen. Dat gelooft niemand toch? Zelfs als je het aantal vacatures afzet tegen het aantal mensen in de bijstand, denk je al gauw dat er onder de 355 duizend mensen vast wel 135 duizend werkgeschikten moeten zijn.
De Krom gelooft dat ook en werkt hard aan wetgeving die de werklozen stimuleert meer aan werk zoeken te denken, dan aan een verblijf achter de geraniums. Laten we er even vanuit gaan dat De Krom een idealist is, die het beste voorheeft met de werkloze sloebers. Idealisten moeten echter af en toe eens op de realiteit worden gewezen. Dromen zijn mooi, maar helaas te vaak bedrog.

Eerst maar eens de cijfers. Begin dit jaar waren er 418 duizend werklozen op een beroepsbevolking van 7,777 miljoen mensen. Anders gezegd: 3,8% van de beroepsbevolking was werkloos. Ondanks de crisis kunnen we toch niet van een gigantisch probleem spreken. Het kan dan ook niet de reden zijn dat het land hierdoor in ernstige financiële problemen raakt.
Hoewel het mooi is zoveel mogelijk mensen aan het werk te zien, is het de vraag of het lonend is, geld en moeite te steken in wetswijzigingen en maatregelen. Want het ‘probleem’ is hardnekkig. Van 2001 tot nu zaten gemiddeld 336.890 mensen in de bijstand. Er waren, ook gemiddeld, 160.509 vacatures. Kortom: gemiddeld 176.381 minder vacatures dan mensen in de bijstand. Werkloosheid

Bron: CBS.
In de vijf jaren voor 2011 waren er gemiddeld 457 duizend werklozen per jaar. Daarvan zaten er gemiddeld 382 duizend in de bijstand.  Gemiddeld stonden er 169 duizend vacatures per jaar open. Ofwel zo’n 113 duizend minder dan mensen in de bijstand.
Wat prachtig zou het zijn als De Krom de geschiedenis kan herschrijven, maar vooralsnog heeft hij de historische cijfers tegen zich. Er is geen werk voor iedereen.

Dat mensen niet willen werken klopt, maar niet volgens de filosofie van De Krom en consorten. Werkloosheid is geen doel van profiteurs en notoire luilakken, maar een ideaal van werkgevers en werknemers.
Werkgevers willen een bloeiend bedrijf met zoveel mogelijk winst. In de huidige economie kan dat alleen met zo min mogelijk mensen in dienst of tegen zo’n laag salaris dat zelfs De Krom er voor zou bedanken. Werknemers willen het liefst leuk werk, met fijne collega’s en een fraaie cao. Zulk werk is er helaas niet voor iedereen.
Bovendien wijst de geschiedenis uit dat mensen alles in het werk stellen om zo min mogelijk te werken. Dat wil zeggen: werken in een dienstverband. Het wiel en het vuur zijn niet uitgevonden voor de lol. maar om zo min mogelijk en zo licht mogelijk te kunnen werken. Lui zijn we echter niet. Ons land telt 5,5 miljoen vrijwilligers, meldt onze overheid. Zo’n 44% van alle volwassenen leveren kosteloos een bijdrage aan sport, cultuur, onderwijs, zorg en welzijn. Ruim 2,6 miljoen mensen leveren mantelzorg.

Daarnaast haasten velen zich na het werk naar sportschool, muziekvereniging, toneelclub, klaverjasvereniging of naar de hobbies thuis.
Hameren op de misvatting dat mensen niet willen werken en vervolgens de zweep erover met asociale maatregelen is dus de verkeerde invalshoek. Zeg dan gewoon eerlijk dat mensen kunnen barsten als ze geen werk kunnen krijgen of niet kunnen werken.

Ruttes Rust.

protestHet zomerreces staat voor de deur. Kabinet en parlement gaan met vakantie. Een groot deel van de burgers hopelijk ook. Rust kan tot bezinning leiden en dat is hard nodig ook, na alle onrust die de kabinetsplannen hebben veroorzaakt.
Tot nu toe lijkt Rutte er niet in te slagen als premier de beste crisismanager ooit te worden. Sinds oktober 2010, na de installatie van zijn kabinet, is de maatschappelijke onrust alleen maar toegenomen.

In de OnrustMonitor houden we alle maatschappelijke reuring bij. Verdeeld in drie categorieën: acties tegen de bezuinigingen, arbeidsonrust en overige acties. De actiebereidheid blijkt flink toegenomen. Van zeven acties in oktober, tot 49 in de afgelopen maand, waarmee juni de heetste maand mag heten. In totaal waren er dit jaar 134 acties tegen de bezuinigingen, 30 arbeidsconflicten en 24 overige acties. Sommigen lopen nog, met name de petities. Sommige acties kunnen op vervolg rekenen, zoals de acties in het openbaar vervoer.

De meest gebruikte actievorm is die van de petitie of handtekeningenactie. Opvallend is dat het aantal demonstraties is toegenomen. Niet alleen in aantal, ook in omvang.
Er zijn veel meer acties geweest dan in de OnrustMonitor zijn vermeld. Maar acties die door politieke partijen zijn geïnitieerd rekenen we niet mee. Alleen de acties die door burgers zelf of hun vertegenwoordigen organisaties zijn in de OnrustMonitor opgenomen.

Acties tegen bezuinigingen op lokale voorzieningen als bibliotheken, zwembaden, amateurkunsten en welzijnswerk kwamen veruit het meeste voor. In de categorie arbeidsonrust zijn het vooral de cao-onderhandelingen die tot oproer leiden.  En onder de overige acties zijn de acties tegen de privatisering van het openbaar vervoer en tegen de plannen voor een nieuwe kerncentrale de koplopers (samengevat in dit overzicht – exceldocument).

Na de grote onrust van afgelopen maand, kan iedereen zich nu eens in alle rust bezinnen. Burgers, organisaties en actievoerders zullen ongetwijfeld nadenken over hoe het nu verder moet. Het kabinet kan zich eens bezinnen of al die onrust niet eens tot wat wijzigingen in de plannen moet leiden. Want laten we niet vergeten dat de 18 miljard aan bezuinigingen wellicht helemaal niet nodig zijn. De economie trekt weer wat aan, de staatssteun is bijna helemaal terugbetaald en er zijn wat meevallers, waaronder de 1,6 miljard hogere gasopbrengsten. Lees een artikel hierover op GeenCommentaar. waarin wordt betoogd dat er helemaal geen redenen zijn voor de bezuinigingen.

Gezien de toenemende actiebereidheid lijken steeds meer burgers dat ook te beseffen. Afijn, hier de onrust waar de arme Rutte mee te maken heeft gehad. Klik op het plaatje voor de details.
onrustmonitor

Geen reden tot bezuinigen?

colijnrutteJoepie! We krijgen 218 miljoen euro terug van de Europese Unie. Rutte ziet ineens hoe hij van al die protesten tegen zijn beleid kan afkomen en vraagt een half uurtje zendtijd aan. Met die bekende joviale lach, spreekt hij het volk toe: “Ik verzoek de luisteraars dan ook om wanneer ze straks hun bedjes opzoeken, even rustig te gaan slapen als ze dat ook andere nachten doen. Er is voorshands nog geen enkele reden om werkelijk te bezuinigen”.
Het volk zegt alle geplande manifestaties en marsen af en gaat opgelucht op vakantie.

Tsja, een meevaller van 218 miljoen. Is daarmee de bezuiniging van 200 miljoen op de kunsten van de baan? Mwah, dat zou niet eerlijk zijn ten opzichte van de overige getroffen gebieden. Maar hoe zou Rutte dan de 18 miljard aan geplande bezuinigingen ongedaan kunnen maken?
Er zijn meer meevallers. Dit jaar betaalt Aegon de laatste aflossing terug van de genoten staatssteun. SNS Reaal en de ING denken volgend jaar de laatste steun terug te betalen. Dat gaat om ruim 7,6 miljard euro.

Het CPB stelde vorige week dat de Nederlandse economie dit jaar met 2% zal groeien en het EMU-tekort af zal nemen van 5,4% bbp in 2010 tot 2,2% bbp in 2012. Laten we eens heel voorzichtig aannemen dat er daardoor 1 miljard minder bezuinigd hoeft te worden.
Even rekenen: 218 miljoen terug van de EU, 7,665 miljard terug van de banken en de verzekeraar. Dan die 1 miljard bezuinigingen schrappen en hoppa, er moet nog maar 9,117 miljard gesnoeid te worden. Rutte zegt immers in totaal18 miljard te moeten snijden, vooraleer hij dit prachtige land aan de burgers kan teruggeven?

Ook al zijn veel mensen het niet eens met de manier waarop Rutte wil,bezuinigen, velen zijn het er wel over eens dat er toch iets bezuinigd moet worden. Welnu, dan maar eens een maf ideetje van stal gehaald. Bij wijze van 1 aprilgrap rekende ik hier voor dat een eenmalige “eigen bijdrage naar vermogen” ook 18 miljard euro kon opbrengen. Het idee was: mensen met een inkomen tot 16 duizend euro hoeven niets bij te dragen. Mensen die tussen de 16 en 18 duizend euro aan persoonlijk inkomen hebben, betalen een eigen bijdrage van 50 euro. Dan gaat het oplopen. De miljonairs betalen een eenmalige bijdrage van 25.700 euro.

Hoe groot zou ieders eenmalige “eigen bijdrage naar vermogen” zijn als er maar ruim 9 miljard moet worden ingezameld? Hier nog even de meevallers op een rij, plus de omvang van die eigen bijdrage (exceldocument).
Met een persoonlijk inkomen van 16 tot 18 duizend euro, is de bijdrage nog maar 15 euro. Ofwel bijna 30 cent per week. Zit je een stuk hoger, zeg tussen de 30 en 35 duizend euro, dan kan de bijdrage misschien wel 400 euro zijn. Zo’n 33 euro per maand of wekelijks ruim 7,6 euro. Miljonairs mogen 13.400 euro bijdragen.
Het is maar een voorbeeld, dus een andere verdeling is natuurlijk ook mogelijk. Mijn maf idee van de eigen bijdrage naar vermogen, kun je inzien in dit exceldocument. Ik neem aan dat degenen die er van overtuigd zijn dat er reden is om te bezuinigen, zich hier wel in kunnen vinden en graag hun bijdrage leveren.

Want echt nodig is het niet, als je het CPB mag geloven. Met de huidige economische groei zit Nederland in 20912 ruim onder de 3% die een land aan staatsschulden mag hebben.

De demotivering van een heel volk?

protestRutte I lijkt met de laatste golf afgekondigde bezuinigingsmaatregelen een heel volk te demotiveren. Afgelopen woensdag verzuchtte een columniste in De Pers: “Ik vind de sfeer vooral gelaten. Ook uit de kritieken en analyses komt een gevoel van moedeloosheid naar voren. We lijken de energie niet te hebben om de straat op te gaan”. Een dag later vroeg  EenVandaag “antwoord op de vraag: waar blijft het massaprotest”?

Ik vroeg me eerder ook al af waarom de protesten tegen de bezuinigingen zo wijd verspreid en meer lokaal werden geuit, in plaats van de handen ineen te slaan en net zo lang het Binnenhof te omsingelen, tot het kabinet de plannen drastisch herziet. Welnu, de invloed van dit weblog is in het buitenland groter, dan in dit land 😉 Zowel in Griekenland als in Spanje blokkeerden demonstranten het parlementsgebouw. Dat werd niet zo gewaardeerd door de overheid en in plaats van de dialoog aan te gaan, liet men de politie er op los timmeren.
Maar waarom zouden we tegen het beleid van Rutte I moeten zijn? Drie redenen: het is teveel in één keer, het is op de verkeerde groepen gericht en het is in deze omvang ook niet nodig.

In dagblad Trouw betogen de economen Harm Schelhaas (CDA) en Teunis Zuurmond (VVD) dat de regering een crisissfeer creëert, terwijl het nog steeds heel goed gaat in Nederland. Citaat uit Trouw: “In Nederland is geen sprake van een economische noodtoestand. Het is (na Luxemburg) het rijkste land van de Europese Unie (…) en vergeleken met vele andere landen is de overheidsschuld met circa 66 procent van het nationaal inkomen niet groot”.
De economen zijn het erover eens dat er bezuinigd kan worden, maar niet op de manier zoals Rutte het zich voorstelt. Ze opperen het idee om de Zalm-doctrine (meevallers niet gebruiken om bezuinigingen te verlichten) voor een periode van vier jaar bij enkele inkomstenposten niet toe te passen. Ze noemen als voorbeeld btw-meevallers, winsten op de hulp aan banken en hogere gasbaten, waardoor de staatsschuld zal dalen van 66 naar 64 procent. De meevallers kunnen ook worden gebruikt “om de bezuinigingsplannen voor de zwakste groepen bij te sturen en om te investeren in projecten die voor de toekomst waardevol zijn”, aldus deze CDA- en VVD-economen.

Het is goed dat eens te lezen van ‘regeringsgetrouwen’ in een christelijk dagblad, want de opinies in meer links-georiënteerde media worden soms iets te makkelijk weggewuifd. Niet omdat er onzin wordt verkondigd, maar omdat ‘links’ niet zo trendy is.
Op Joop.nl wijst ook historicus Maarten van Rossem op de te betwijfelen noodzaak van de bezuinigingen en het a-sociale karakter van de plannen. Hij wijst op een rapport van het Internationaal Monetair Fonds, waarin de omvang van de bezuinigingen schadelijk genoemd worden, voor het herstel van de economie. De aard van de bezuinigingen vindt Van Rossem niet verstandig: “De kosten van de kredietcrisis worden niet verhaald op de sterkste, maar op de allerzwakste schouders”.
In de Volkskrant stelt ook Marcel van Dam vragen bij de hele operatie. Hij wijst op een eigenaargige draai van Rutte, die tijdens de verkiezingscampagne riep hij dat we iedere dag 100 miljoen meer schuld kregen, maar nu roept  dat ‘de staatsschuld met 60 miljoen euro per dag toeneemt’. Van Dam rekent met behulp van cijfers van het CPB voor dat zonder bezuinigingen, “alleen als gevolg van herstel van de wereldeconomie, zal het begrotingstekort in 2015 zijn verdwenen. Ook als de groei terugvalt naar 1,75 procent”.

Het kan dus anders. Het moet ook anders vinden de vele burgers die al vanaf oktober vorig jaar te hoop lopen tegen de bezuinigingen. Zo gedemotiveerd is het volk nu ook weer niet, getuige de nu al 117 verschillende acties. En voor de rest van de komende maand staan er in ieder geval nog acht op stapel. Hieronder de Onrust Monitor, die in dit artikel nader wordt toegelicht. Met een klik op het plaatje kun je de details verder bekijken (exceldocument). OnrustMonitor

Echt altijd

HemaDe publieksprijs van de Blogparel 2010 bestaat uit het eenmaal per maand plaatsen van een blog, geschreven door de winnaar. In dit geval een winnares. Tot en met december plaatsen we hier elke maand een blogje dat eerder verscheen op Trudy Schrijft. Deze keer lijkt Trudy altijd prijs te hebben.

Echt altijd
Vast voordeel, bodemprijzen, laagste prijs garantie, en nergens goedkoper, zijn allemaal reclame slogans waar ik als vrouw niet gevoelig voor ben. Lees ik ergens zo’n  belofte terwijl ik op de wc aan het kranten ben, zal ik niet met mijn broek op mijn hielen op de fiets springen om niets van de korting te hoeven mislopen. Ik vind het allemaal relatief. Nee, doet u mij maar echte kortingen, want daar ben ik dan weer wel gevoelig voor.

Twee weken geleden kochten mijn man en ik bij woon – outlet in Alkmaar een prachtige zwart lederen bank. Van 1695 euro voor 495. Dan krijg ik pas een gevoel van winst, ook al is wel mijn bankrekening met 495 euro gedaald . Met een winst van 1200 euro vond ik het tevens een reden om nog even bij de afgeprijsde snuisterijen te kijken. Zag een leuke leren tas van 150 euro voor een luttele 40 euro. Ik kirde geluidjes alsof ik naar het vuurwerk aan het kijken was, “ohh,ahhh”. Manlief vroeg mij enkel hoeveel tassen er aan de gordijnrails in onze slaapkamer hingen. Ongeveer zoveel dat er een reële kans bestaat dat eerdaags de schroeven uit de pluggen van de muur zullen schieten. Pfff…niet dat ik die tas niet mag kopen van manlief, maar door die ene onnozele vraag van hem had ik al geen zin meer in die tas.
Weg vette winst  van 110 euro…

Maar ik ben dus een vrouw van fikse kortingen. Laagste prijsgaranties en bodemprijzen weten mij dus niet de kietelen. Er is echter een concern die mij met een bepaalde prijsgarantie wel weet te fascineren. En dat is de HEMA. Mijn favoriete winkel, met de altijd overheerlijke en verkrijgbare Hema worsten, niet op dieren geteste make-up, en Jip en Janneke snuisterijen.
Zij promoten hun winkel tegenwoordig met diverse producten met ‘Altijd’ prijzen. Als ik de inflatie bekijk en de fluctuerende grondprijzen, kan ik niets anders concluderen dat ik het een gewaagde pr- actie vind!

Wetende dat we in het jaar 1950 17 cent voor een brood moesten neerleggen, en nu het tienvoudige, ben ik blij dat bij de Hema voor altijd de vlaaien 5 euro zullen kosten. Dus ook als ik straks op negentigjarige leeftijd zin heb in een stukje HEMA vlaai. Mijn rollator kan ik op deze leeftijd van een nieuwe voor- en achterlicht fietsverlichting voorzien voor de ‘ALTIJD’ prijs van 2 euro. Ik kan voor altijd een bikini voor 8 euro kopen, en teenslippers voor 2 euro. En om onze financiële toekomst nog meer in zekerheid te stellen kunnen we voor ALTIJD bij de Hema een kip – of tonijnsalade voor 2.75 kopen, lasagne  bolognese  voor 1.50 euro, en onze billetjes opfrissen met een 3-pak baby doekjes voor een luttele 3 euro!

Ik heb nergens kleine sterretjes met voorwaarden gelezen. En voor de zekerheid heb ik de betekenis van het woord ‘altijd’ nog eens opgezocht: bijw steeds, voortdurend, elke keer. Dus prijzen die net zolang gehanteerd blijven dan de eeuwige roem van Jip en Janneke.
Topactie van de Hema dus! En laat ik het niet merken, dat de prijzen in de komende 100 jaar zullen stijgen. Want van beloftes verbreken, daar word ik ook heel erg gevoelig van…

Trudy Zeeman www.trudyschrijft.nl.