Tag archieven: fictie

Mijn zoon kan niet tegen teleurstellingen.

Dreinen Het is lovenswaardig dat steeds meer organisaties en media hun archieven on-line zetten. Zo kom je nog eens wat tegen. Soms interessante, maar helaas vergeten zaken. Soms stukken, waarbij je de indruk krijgt dat sommige problemen al zo oud zijn als de weg naar Rome.
Neem bijvoorbeeld deze ingezonden brief, gericht aan een opvoedkundige, in de “Psyche & relatie”-bijlage van de Telegraaf, uit 1971.

“Geachte opvoedkundige.
Mijn zoon G., van acht jaar kan niet goed met teleurstellingen omgaan. Als iets stuk gaat of kwijtraakt is hij dagenlang van slag. Als je hem wijst op zijn fouten, dan is er helemaal geen land meer met hem te bezeilen. Hij gaat dan als een waanzinnige tekeer. Ik ben ten einde raad. Hoe moet ik hiermee omgaan?”
Mevr. W. te Venlo (zie hier het artikel).

De opvoedkundige antwoordde;
Beste mevrouw W.,
Vallen en opstaan; dat is onderdeel van het leven. We willen onze kinderen vaak beschermen voor dat eerste. Terwijl gevoelens van ongenoegen en frustratie bij het leven horen… Deze gevoelens mogen er zijn en we kunnen kinderen begeleiden in het gedrag wat daarvan het gevolg is.
Omgaan met frustraties moeten kinderen leren. Door je zoon de ruimte te geven en de emotie te benoemen erken je zijn emotie en leert hij dat hij er ook mag zijn met deze gevoelens. Daar heeft hij waarschijnlijk zijn leven lang profijt van”.

De initialen van het genoemde zoontje en de briefschrijfster, doen vermoeden dat het hier om de bekende politicus G.W. gaat. Een vermoeden dat wordt versterkt door de bijgeleverde foto van het 8-jarige huilebalkje.
Het mag zeer waarschijnlijk worden geacht dat de briefschrijfster het opvoedkundige advies in praktijk heeft gebracht en het menneke alle ruimte heeft gegeven voor elke frustratie die hij opboerde. Hij heeft geleerd dat hij er als gefrustreerd jongmens mag zijn. Sterker nog: hij leerde dat hij er een leven lang profijt mee zou hebben.

Waar een opvoedkundig advies van veertig jaar geleden toe kan leiden. Gelukkig zijn de opvoedkundig inzichten inmiddels drastisch veranderd. Zo vindt de politicus G.W. nu dat ouders van zich misdragende kinderen,
gestraft moeten worden.

De wereld op zijn kop

De wereld op zijn kop

De wereld is al lang niet meer wat hij eigenlijk is: een grote klomp aarde die ons draagt. Nee, wij zijn de aarde gaan dragen. Door van de wereld een verhaal te maken, hebben we de klomp op onze schouders genomen en draagt ieder zijn eigen werkelijkheid met zich mee.

Het is vandaag Wereld Verteldag. Alsof er al niet genoeg praatjes de wereld rond gaan. Eigenlijk is het elke dag wereld verteldag. Niet alleen houden mythen, sagen, borrelpraat, moppentapperij, bakerpraatjes en broodje-aap verhalen hardnekkig stand, nee, dagelijks voegen we ons geleuter daar aan toe. Ik doe op dit weblog ook niet anders.
Initiatieven als de Wereld Verteldag en de Stichting Vertelcultuur, die deze maand haar eenjarig bestaan viert, willen wel duidelijk maken dat er verschil is tussen geleuter en verhalen vertellen. Een goed verhaal schudt je niet uit je mouw, laat staan dat je die zo verteld dat iedereen ademloos aan je lippen hangt.

Neem bijvoorbeeld de oudste Nederlandse mop, die het Meertens Instituut speciaal voor de Wereld Verteldag heeft bekend gemaakt. Een flauw verhaaltje over een schele heilige, nauwelijks het lachen waard. Is het nu nodig om een databank van zulke volksverhalen, mythen en sagen in stand te houden?
Nee, want verhalen komen en gaan. Velen zijn vergeten of hebben geen betekenis meer als drager van actuele of morele boodschappen.
Ja, want van verhalen waar nog wel enige betekenis aan wordt gehecht, kan zo worden nagegaan waar het vandaan komt. En je zult zien dat alle verhalen ooit compleet uit de duim zijn gezogen of een verzonnen versiering van feitelijkheden zijn.

De meeste sterke verhalen overleven de geschiedenis niet. Wie ze nog wil achterhalen kan terecht bij het DOC Volksverhaal, het Documentatie- en OnderzoeksCentrum voor volksvertellingen.
Wie zich in het allersterkste verhaal ter wereld wil verdiepen moet langs bij de pastoor, dominee of imam. Nu zullen deze vertellers je niet uitleggen dat hun verhaal ooit begon met schitterende anekdotes over een scala aan goden en scheppingsverhalen. Ze zullen ook niet wijzen op de wonderlijke metamorfose die dat verhaal heeft ondergaan.

Een eigenschap van verhalen is dat ze in de loop der tijd veranderen. Een bekend proces. Je vertelt vandaag je verhaal, de luisteraar vertelt het vanavond in de kroeg en morgen al kan je verhaal onherkenbaar in het blaadje van je buurtvereniging staan.
Dat het verhaal over al die goden getransformeerd is naar dat ene verhaal over die ene god, is een heel sterk verhaal op zich. Vertellingen over
het schijnwerkelijke gehalte van die boodschap, hebben het moeten afleggen tegen dat verhaal.
Dat verhaal is voor miljoenen mensen werkelijkheid geworden. Het heeft geen enkele zin met argumenten het verhaal te weerleggen.

Wie het verhaal de wereld uit wil helpen, zal ook moeten vertellen. Neem het verhaal over en voeg er vertelsels aan toe: anekdotes, ombuigingen die te gek voor woorden zijn, overdrijvingen, metaforen, andere woorden en taalconstructies. Kortom, maak gebruik van alle elementen die van een verhaal een geschiedenis maken. Wie weet kan dat ene sterke verhaal dan ooit eens worden bijgezet in een archief onder het kopje: oudste mop ter wereld.

“In Beijing hielp Doc heel de aarde. De aarde was roest en leem en Puister zag overal gloed en het feest van Doc beefde over het water…..”