Tag archieven: gemeenten

VNG-akkoord akkoord?

akkoordOpzienbarend nieuws aan de vooravond van de tweede dag van het VNG-congres. De dag waarop de gemeenten gaan stemmen over hert Bestuursakkoord.
De Twentsche Courant Tubantia weet te melden dat Rijk en VNG het eens zijn geworden en de omstreden sociale paragraaf uit het akkoord zullen halen. Reden voor de gemeente Tubbergen nu wel voor het akkoord te stemmen.

Tot vandaag bleken veel gemeenten tegen het oorspronkelijke akkoord. In stemmenaantal uitgedrukt: 4929 stemmen tegen, 2436 ja,mits of nee,tenzij en 706 voor. De laatste update van de inventarisatie die we in samenwerking met Gemeente.nu maakten, vind je in dit exceldocument (ook in dit google.docs document).

Als het bericht waar blijkt, dan zal geen enkele gemeente er nog bezwaar tegen hebben. We wachten de stemming van morgen af en zullen later met een nabeschouwing komen. Want behalve de sociale paragraaf en bijbehorende bezuinigingen, zijn er nog wel wat bezwaren tegen het Bestuursakkoord. Sommige gemeenten zien in de afspraken over de uitvoering van de decentralisatie nog teveel rijksbemoeienis en willen daar van af.

Het verzamelen van de gemeentelijke standpunten was een hoop werk. De plotselinge draai die het VNG-bestuur maakte toen ze besloot het Bestuursakkoord zonder de sociale paragraaf aan de leden voor te leggen, maakte het niet makkelijker, want een aantal gemeenten besloot toen van standpunt te veranderen.

Wat het ook niet makkelijk maakte, was het speurwerk in de gemeentelijke websites. Wat zou het aardig zijn geweest om met de enkel term ‘bestuursakkoord’ onmiddellijk bij de relevante stukken te komen. Dat viel zwaar tegen. Hulde voor die gemeenten waar dat wel lukte.

Dank aan de lezers die de moeite namen om per mail tips door te geven en dank aan Gemeente.nu, die het overzicht overnam en ook van aanvullingen voorzag.
H
opelijk kunnen we na morgen snel met een heldere nabeschouwing komen.

Bestuursakkoord update

akkoordKort laatste nieuws rond het Bestuursakkoord (laatste updates onderaan dit artikel), waarover ik hier meer schreef. Nog zeven dagen en dan zullen de gemeenten zich op het VNG congres uitspreken over dit decentralisatie-akkoord. Tot nu toe heeft een derde van alle gemeenten al een standpunt ingenomen. Vanaf 11 mei zijn de ontwikkelingen hier bijgehouden.
Vanaf vandaag wordt het overzicht bijgehouden is samenwerking met GemeenteNu.nl, die er gisteren een artikel aan wijdde.

Deze week wordt er in veel gemeenten nog druk vergadert over het Bestuursakkoord. Gisteravond bleek dat Zoetermeer voor het akkoord zal stemmen. Deze gemeente mag 75 stemmen inbrengen op het VNG congres, maar het zal de voorstanders nog niet veel helpen.

Hier de laatste update (exceldocument), inclusief wat verbeteringen en toevoegingen. 103 gemeenten tegen, 26 voorwaardelijk voor en 10 voor (Zoetermeer erbij), De stemverhouding nu (volgens de geldende regels): 4113 stemmen tegen, 1170 voorwaardelijk voor en 542 voor.

De grote vraag is of het kabinet de gemeenten nog tegemoet zal komen, om het akkoord te redden. Of zal het Bestuursakkoord het volgende plan zijn dat het kabinet gaat uitstellen?
Later meer op dit blog. Volg ondertussen de updates die hier toegevoegd zullen worden en op GemeenteNu.nl zullen verschijnen.

Update 1 juni, 9: 23 uur: 103 gemeenten tegen, 29 voorwaardelijk voor en 8 voor. De gemeenten Rheden en Breda veranderden hun standpunt.
In aantal stemmen: tegen 4139 tegen, 1339 voorwaardelijk voor en 423 voor.
Zie ook het laatste overzicht (exceldocument).

Update 1 juni 22.15 uur: 106 gemeenten tegen. 34 voorwaardelijk voor en 8 voor. In aantal stemmen: 4266 (67,6%) tegen, 1681 (26,7%) voorwaardelijk voor en 359 (6%) voor. Hier weer het overzicht.
In middels is bekend dat het VNG de leden adviseert de sociale paragraaf van het Bestuursakkoord af te wijzen. Rutte reageert: het is alles of niets.

Update 2 juni 11.35 uur. Er komen nu ook reacties per mail binnen. Dank aan de inzenders!
Het valt op dat het aantal gemeenten dat onder voorwaarden in wil stemmen (ja, mits of nee tenzij) stijgt. Het blijft interessant de gemeenten te volgen, want zal ook iedereen met het laatste advies van het VNG instemmen? Dat luidt: instemmen met het akkoord, behalve met de sociale paragraaf. Als men daarmee instemt, lopen ze het risico helemaal geen geld voor de sociale werkvoorziening te krijgen, zo dreigt Rutte.
Stand: 107 gemeenten tegen. 41 voorwaardelijk voor en 9 voor. In aantal stemmen: 4314 (64%) tegen, 1998 (29,6%) voorwaardelijk voor en 433 (6%) voor. Hier weer het overzicht.

Update 3 juni 9.30 uur. Stand (zie overzicht): van ruim 40% van de gemeenten standpunt bekend.
26,3% tegen, 11,5% ja,mits of nee,tenzij en 2,9% voor.
In stemmen: tegen 4492 (63,4%), ja,mits 2074 (29,3%) en 524 (7%) voor.

Update 4 juni 17:00 uur (zie dit overzicht). Van 182 gemeenten (43,5%) stanpiunt bekend.
115 gemeenten tegen, 53 ja.mit of nee,tenzij en 14 gemeenten voor.
In stemmenaantal op VNG-congres: 4571 (62,7%) tegen, 2119 (29,1%) ja,mits of nee, tenzij en 599 (8%) voor.
Nog 236 gemeenten (goed voor 5687 stemmen) te gaan. Wie helpt ons aan aanvullende informatie? Staat jouw gemeente er nog niet bij, meld het in de reacties of mail naar postmaster@peterspagina.nl
Liefst met bronvermelding, bijvoorbeeld een link naar een krantenbericht of een document van de gemeentelijke website.

Update 5 juni 21:45 uur Hier weer het overzicht, nu ook als google.docs.
Van 193 gemeenten weten we nu hun standpunt: 117 voor, 61 ja,mits of nee,tenzij en 15 voor. In aantal stemmen op VNG-congres van aanstaande woensdag: 4613 tegen, 2283 ja,mits/nee,tenzij en 631 voor.
Zal dat drastisch veranderen nu minister Donner in Buitenhof opnieuw de tegenstemmers dreigde met inhouden van budgetten?
Wie heeft informatie over de resterende 225 gemeenten?

Update 7 juni, 8:50 uur. Het overzicht (excel).
121 gemeenten tegen, 63 ja,mits of nee,tenzij en 17 gemeenten voor.
In stemmen: 4836 voor, 2301 ja,mits/nee,tenzij en 23 voor.
Aan de vooravond van het VNGH-congres wil ik met een laatste update komen. Wie kan aanvullingen gevewn? In de reacties hier of mail postmaster@peterspagina.nl

Laatste update aan de vooravond van de stemming…. sorry, maar die staat in dit artikel. Met opzienbarend mededeling uit de Twentsche Courant. Waarheid of heeft de journalist het verkeerd begrepen?

Akkoord overboord?

AkkoordOp 11 mei ontwaarden we hier de eerste tegenstand tegen het bestuursakkoord tussen Rijk en lagere overheden. Met name de gemeenten zien ineens één taak teveel op zich afkomen nog meer bezuinigen.

Dat dringt tot steeds meer lokale bestuurders door, toen ze eens gingen narekenen welke financiële consequenties de decentralisatie van taken met zich mee gaat brengen. De gemeenten zijn niet tegen de decentralisatie van jeugdzorg, de extramurale begeleiding uit de AWBZ en de hervormingen van WWB/WIJ, WSW en Wajong. Graag zelfs, vinden de meesten. Maar ze zien ernstige problemen in de uitvoering ervan, omdat het kabinet 1,8 miljard euro minder in het vooruitzicht stelt.
Tevens vinden sommige gemeentebesturen dat het Rijk te weinig de controle loslaat. Dat kan de bedoeling van decentralisatie niet zijn, vinden zij. De gemeenten willen de spelregels niet opgelegd krijgen.

Op de landelijke ledenraad van het VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) gaan de lokale overheden stemmen. Ondertussen is duidelijk hoeveel weerzin er heerst tegen de bezuinigingen op sociale werkplaatsen en reïntegratie trajecten. Reden voor het VNG terug te komen op de afspraken die ze met het kabinet hebben gemaakt. De Tweede Kamer begint ook ongerust te worden en wil weten wat er nog kan worden gered. Deze week gaat de Kamer voor de tweede keer in debat met de minister.

Op 8 juni gaan de gemeenten op de landelijke bijeenkomst van het VNG hun stem uitbrengen en zoals het er nu naar uitziet zal het bestuursakkoord afgewezen worden.
Op 11 mei waren 18 gemeentes tegen, twee waren voor en één gemeente was voorwaardelijk voor. Nu zijn 92 gemeentes tegen, 24 voorwaardelijk voor en 9 helemaal voor. Dat voorwaardelijk voor houdt in dat die gemeenten de sociale paragraaf aangepast willen zien. De bezuinigingen op de sociale sector moeten van tafel of anders over een veel langere termijn worden gespreid.
De gemeenten die voor zijn vinden dat een tegenstem mogelijk tot gevolg heeft dat er helemaal geen decentralisatie zal plaatsvinden, omdat ze vrezen dat Rutte dan het hele plan laat varen.

Een overzicht met de meest recente update van de standpunten van gemeenten vind je in dit exceldocument.  Daar zie je ook wat de stemverhouding zal zijn op het VNG-congres. Gemeenten krijgen 1 stem per 1000 inwoners, met een maximum van 75. De grote steden zijn niet zo blij met die bepaling. Ze hebben veel meer inwoners en dat maximum legt de weinig gewicht in de schaal. In het overzicht is ook de stemverhouding weergegeven, als elke gemeente 1 stem per 1000 inwoners krijgt, zonder dat maximum.
De stemverhouding nu (volgens de geldende regels): 3921 stemmen tegen, 1101 voorwaardelijk voor en 467 voor. Maar van 281 gemeenten weten we nog niet hoe zij zullen stemmen. Een potentieel van 7.452 stemmen.

Wie denkt dat het vooral oppositiepartijen als PvdA, SP, GroenLinks en D66 zich manifesteren tegen het bestuursakkoord, vergist zich in de lokale zelfstandigheid van gemeenteraadsleden en burgemeester en wethouders.
Zo zijn VVD Twenterand en VVD Strijen ook tegen het bestuursakkoord zoals dat er nu ligt. In andere gemeenten wordt getwist over de formulering van de bezwaren tegen het akkoord.
Van de 24 gemeenten die voorwaardelijk voor het akkoord willen stemmen, zal een deel een ‘ja, mits’ laten horen, zoals Aalten reageert, en anderen een ‘nee, tenzij’, zoals in Doetinchem het geval is. Die verschillen berusten vaak wel op de landelijk bekende politieke onenigheid. 

Als we de huidige stand van zaken als uitgangspunt nemen, dan zal op 8 juni 72% van de gemeenten tegenstemmen, 20% voorwaardelijk voor stemmen en 8% voor.
Dat zal afhangen van de bereidheid van het kabinet de komende dagen water bij de wijn te doen.  Tot nu toe heeft het kabinet nog geen krimp gegeven. Stevent ze af op een bestuurlijke crisis?

De laatste updates kun je volgen via Bestuursakkoord update. Uw hulp kunnen we daar goed bij gebruiken. Staat uw gemeente nog niet in het overzicht, maar is het standpunt wel bekend? Meld het in de reacties of mail naar postmaster@peterspagina.nl
Het zou mooi zijn als u een link met bronvermelding kan bijvoegen (een links naar een krantenbericht of document van de gemeentelijke website).

Alle macht aan het volk?

RutteLenin Alle macht aan het volk. Dat zou de titel kunnen zijn van het bestuursakkoord tussen Rijk, gemeenten en provincies. Het gaat immers om decentralisatie? Het overhevelen van bevoegdheden naar de kleinere overheden, zodat besluitvorming over belangrijke zaken dichter bij de burgers komt te liggen. Gemeenten krijgen wat geld en ze mogen helemaal zelf beslissen wat ze ermee doen. Aangezien gemeenten toch veel dichter bij de burgers staan, dan het Rijk, is het bijna een communistische opvatting te noemen, om taken naar de lokale overheden over te hevelen.

Waarom groeit het protest tegen het bestuursakkoord dan? Op
21 april tekenden het kabinet en de koepels van gemeenten en provincies (VNG en IPO) het akkoord. Het akkoord is nog niet definitief, want de achterban mag zich er nog over uitspreken. En daar klinkt gemor. Het is ook nooit goed. Geeft de regering wat macht uit handen, gaan er ineens gemeenten en provincies klagen.
Sterker nog: al 19 gemeenten verklaarden zich tegen het akkoord, dat op 8 juni ter stemming zal komen op een bijeenkomst van het VNG. Drie provincies zijn ook tegen. Diverse maatschappelijke organisaties, waaronder het FNV en de GGZ Nederland, vinden ook dat het akkoord niet definitief getekend dient te worden.

Niet dat het veel zal uitmaken. Minister Donner vindt de handtekening van VNG en IPO meer dan genoeg. Hij onderhandelt niet met afzonderlijke overheden en maakt duidelijk dat het Rijk uiteindelijk beslist. Rutte vindt het een prachtig akkoord, dat voor verdere onderhandeling niet in aanmerking komt.
Tot zover de werkelijke opvattingen over decentralisatie van bestuur. Zie je wel, het zijn toch geen communisten, zal iedereen opgelucht denken.

Rutte meent dat
het bestuursakkoord de gemeenten zal helpen bij de kwaliteit van de uitvoering van de overgehevelde taken. Zoals de bezuinigingen op de bijstand en de sociale werkplaatsen.
En daar zit hem de meeste pijn. De meeste gemeenten zijn helemaal niet tegen de decentralisatie van de jeugdzorg, de extramurale begeleiding uit de AWBZ en de hervormingen van WWB/WIJ, WSW en Wajong, maar zijn het niet eens met de bezuinigingen die met de reorganisatie gepaard gaan.
Bovendien: gemeenten moeten afslanken. Het idee om met minder ambtenaren, meer taken uit te moeten voeren, vindt men ook niet zo aantrekkelijk.

De protesterende gemeenten zien de bui al hangen. Ze hebben al veel moeten bezuinigen. Op cultuur, welzijn,sport, recreatie en de eigen organisatie. Dat leverde al boze burgers op, die petities en demonstraties organiseerden in een poging bibliotheken, zwembaden, buurthuizen, muziekverenigingen en gemeentelijke voorzieningen te redden. Nog een bezuinigingsgolf er overheen, leidt misschien tot nog meer onrust.

Nog voor Rutte aan de macht kwam bezuinigden de kersverse gemeentebesturen, na de gemeenteraadsverkiezingen in 2010, er
al flink op los. In totaal zo’n 600 miljoen euro dit jaar en nadat Rutte zijn plannen bekend maakte, zitten de gemeenten nu al te piekeren over bezuinigingen voor de komende jaren. Als het bestuursakkoord naar de kleine lettertjes wordt uitgevoerd, moeten gemeenten aan de slag om ook het mes te zetten in jeugdzorg, AWBZ-zorg en arbeidsparticipatie voor gehandicapten.

Nog krap een maand en dan zullen we weten hoe alle gemeenten over dit fraaie bestuursakkoord denken. Ondertussen houden we de reacties bij
in dit overzicht (exceldocument).

De kaasschaaf- en kansenmonitor.

Monitor De crisis biedt kansen. In een artikel van afgelopen woensdag, werden er twee voorbeelden aangedragen. Hopelijk weet jij er meer en krijgen we die hier in de reacties gepresenteerd.Vandaag op GeenCommentaar mijn gastlog (onder het pseudoniem P.J. Cokema) over de kaasschaafeffecten.

De kaasschaaf is een razend populair bezuinigingsinstrument geworden. Rutte zei het al: iedereen zal er wel iets van merken. Niets en niemand wordt gespaard.
2011 zal niet alleen het jaar van de kansen zijn, maar ook het jaar van de kaasschaaf. Per 1 januari sloten bibliotheken hun deuren, haalden gemeenten hun serviceloketten weg en werd het museum voor schriftelijke communicatie gesloten. In het gastlog op GeenCommentaar een opsomming van zaken, waarvan zeker is dat burgers die zullen missen. In het artikel staat een eerste overzicht (exceldocument).

Hier deed ik een oproep aan de lezers kansen te melden. Op GeenCommentaar vraag ik je te melden welke zaken er in jouw omgeving definitief verdwijnen.
De kaasschaafeffecten en de crisiskansen worden verzameld in de kaasschaaf- en kansenmonitor (exceldocument). Elke maand wordt de monitor van een update voorzien.

Een eerste ronde door het nieuws, geeft een eerste balans tussen de kaasschaaf en de kansen. Voorlopig is het 16 – 2 , in het voordeel van de kaasschaaf. Maar daar kan natuurlijk verandering in komen. Want crisis en bezuinigingen zijn heel vervelend, zo lezen we in overheidsbegrotingen, maar in dezelfde pamfletten wordt eindeloos herhaald dat deze situatie ook kansen biedt.

Laten we hopen dat het echte kansen zullen worden. Met jouw hulp kunnen we er achter komen wat in 2011 sterker zal zijn: de kaasschaaf of de kansen.Gooi hier in de reacties de kansen die jij ziet. Het liefst kansen die ook waargemaakt worden.
In de reacties op het
GeenCommentaar-gastlog, kun je de zaken kwijt die slachtoffer zijn geworden van de kaasschaaf. Het gaat niet om reorganisaties of afslankingen, maar om zaken die echt verdwijnen.

Mede namens GeenCommentaar alvast bedankt voor je medewerking dit jaar.

Lokale integriteit.

Klokkenluider U dacht dat Wikileaks bewezen heeft, wat u altijd al dacht? Namelijk dat diplomaten en wereldleiders er zo hun eigen idee over integriteit op na houden? Op kleiner schaal is het mogelijk even erg. Dat denken de plaatselijke klokkenluiders in ieder geval wel. In elf gemeenten zijn lokale wikileaks geopend. De komende week zullen nog 39 gemeenten volgen.

Tja, een politieke carrière begint natuurlijk onderop. En als geslotenheid tot de gangbare ethiek van het bestuurlijke métier hoort, dan probeer je dat als lokaal bestuurder je meteen eigen te maken. Dat is niet altijd even gemakkelijk, want waart moet een wetouder of burgemeester open en eerlijk over zijn en waarover niet?
Met het opzetten van plaatselijke wikileaks wordt het nog vervelender voor de bestuurders. Zij hebben al te maken met klachtenloketten, gemeentelijke ombudsmannen, bezwaarprocedures of boze burgers die de ruiten inkinkelen, nu komen daar ook de klokkenluiders aan.

Waar hebben gemeentebesturen dat nou aan verdiend. Ze waren zelf al lekker bezig hun eigen integriteit te onderzoeken. Maar vier procent van de gemeenten heeft nog geen integriteitsbeleid. Vier procent! Dat zijn niet meer dan negen gemeenten. Waarom dan toch nog 50 lokale wikileaks opgericht?
Zijn de zelfregulerende gedragscodes voor de ambtenaren van Maarssen of B & W van Achtkarspelen niet genoeg? Bovendien hebben we nog BING, het Bureau Integriteit waarmee de Nederlandse gemeenten de hand in eigen boezem steken. Doet prima werk. De gemeente Alphen aan de Rijn schakelde het bureau in, toen boze burgers het bestuur ervan verdachten dat ambtenaren werden voorgetrokken bij het toewijzen van woningen.

BING onderzocht de kwestie en het
gemeentebestuur meldt nu trots dat “individuele bestuurders en het college van burgemeester en wethouders hebben niet in strijd gehandeld met de bestuurlijke gedragsregels van de gemeente”.
Keurig, zou je zeggen. In hetzelfde bericht, zegt de gemeente ook: “Betrokken ambtenaren hebben wel gedragsregels van de gemeente geschonden”. Pardon? Wel regels geschonden, maar niet in strijd daarmee gehandeld?
Maakt niet uit, want BING heeft ook geconcludeerd dat “er geen sprake is van strafrechtelijke overtredingen”.

Ja, op die manier lijkt Alphen aan de Rijn wel rijp voor de klokkenluiders van Ope(N)u. En
die krijgt de gemeente ook. Na 21 december luidt het niet BING maar BENG in Alphen.
Bing, beng, beieren. Ik ben benieuwd wat de Ope(N)u-klokkenluiders aan de integriteit van het lokale bestuur zullen toevoegen. Of denkt u dat ook deze belhamels boven water krijgen, wat u al lang wist?

Zwaar weer management

Zwaar weer Ambities, uitdagingen, creativiteit. Bezuinigingen zullen heel wat teweeg brengen, maar we moeten het vooral zien als een kans voor mooie veranderingen.

Alle gemeenten bezuinigen. Voor 2011 zijn in totaal een dikke 4 miljard maatregelen verzonnen Vooral cultuur, welzijn en sport zullen het met gemiddeld 7 procent minder moeten doen. Daarnaast wordt de ambtenarij uitgekleed. Dat is het begin, want de gemeenten vrezen ook het snoeimes van Rutte.
Organisatie- en adviesbureau Berenschot inventariseerde de gemeentelijke bezuinigingen en ontmoetten toch veel ambitieuze gemeentesecretarissen, die hier een prachtige kans op “meer creativiteit, innovatie en samenwerking”.
Dat zijn nog eens andere woorden dan ‘roeien met de riemen die je hebt’. Wie blijven binnen boord, wie valt uit de boot en wie gaan de boot missen? De stuurlui van al die organisaties die nu in zwaar weer terecht komen, moeten heftige keuzes maken.
Dat bestuurders en managers alles uit de kast halen om hun medewerkers op sleeptouw te nemen en gemotiveerd te houden, is begrijpelijk. Het zal zeker veel creativiteit vragen door deze woelige tijden te navigeren. Dat betekent niet dat er geen vragen gesteld mogen worden over de aard van die creativiteit.
Tot nu toe heb ik alleen maatregelen volgens de kaasschaafmethode langs zien komen. Zo zijn er gemeenten die op alle culturele voorzieningen en organisaties bezuinigen. Zo zijn er organisaties die op alle afdelingen snoeien.

Ik vind dat niet de creatiefste methode. Het is eerder gebrek aan een doortimmerde visie en lef, waarmee ook heftige, maar wellicht veel slimmere keuzes gemaakt kunnen worden. Het is nobel om te stellen dat alles en iedereen geraakt zal moeten worden. Of je dan ook de solidariteit overeind houdt, die nodig is om elkaar te steunen? Het zal zuur zijn in te moeten leveren, als je op een plek zit waar al jaren met weinig middelen wel goede prestaties worden geleverd. Voor mensen die in zo’n situatie zitten, zal het een hele uitdaging zijn de teleurstelling over de bezuinigingen niet te projecteren op minder goed presterende collega’s of slecht draaiende concurrenten.

Nieuwsgierig naar de resultaten van de gevraagde creativiteit, ben ik benieuwd of er ergens in het land briljante oplossingen worden gevonden. Heb jij zulke oplossingen gezien in je gemeente of in jouw organisatie? Meld ze hier in de reacties. Heb je ze niet gezien, maar zelf heb je wel een goed idee? Meld ze hier in de reacties. De komende tijd zal ik er dn zeker op terugkomen.

Meedenken over de zure appel

Meedenken In elke gemeente is het nu wel duidelijk dat de inwoners even door de zure appel heen moeten bijten. De boodschap wordt echter op verschillende manieren door de strot gedouwd. In veel gevallen nemen de burgemeesters en wethouder hun ‘moedige’ beslissingen en mag de gemeenteraad er nog even op schieten. De inwoners krijgen te horen dat er een groter beroep op hun inbreng zal worden gedaan. Als de bezuinigingen een feit zijn. Niet tijdens het opstellen van de plannen.

Het is de wettelijke weg naar de bezuinigingen. De gemeentebesturen zijn tenslotte de enig eindverantwoordelijken voor het beleid. De
gemeente Bernisse neemt dus haar eigen verantwoordelijkheid en “wil een groter beroep doen op de inwoners om hun directe leefomgeving aantrekkelijk te houden en te maken en zich daarnaast ook in te zetten voor het behoud van collectieve openbare voorzieningen”. De inwoners moeten voortaan hun eigen straatje schoonvegen?

Toch zijn er gemeenten waar de inwoners nog mogen meedenken over de zure appel, voordat de plannen hun definitieve beslag krijgen. Meestal via het gebruikelijke spreekrecht tijdens gemeenteraadsvergaderingen. Soms op speciale bijeenkomsten, zoals de ‘politieke markten’, die de gemeente Apeldoorn organiseert. Die gemeente biedt ook nog een
digitaal discussieforum, waar inwoners hun meningen over de gemeentelijke kerntaken kunnen ventileren.

Apeldoorn luistert dus nog wel naar de inwoners. Ook Brummen volgt een
soortelijke werkwijze. Daar is al een live-forum gehouden en wie alsnog meningen en ideeën wil leveren, kan tot 4 november naar de gemeentelijke griffier mailen. Zullen de meningen ook terug te vinden zijn in de uiteindelijke plannen?
De gemeente Eindhoven lijkt een stapje verder te gaan. Op een speciale website worden de inwoners naar hun ideetjes gevraagd en de wethouder van financiën, Staf Depla, belooft alle bruikbare ideeën mee te nemen in de voorstellen naar de raad.

De Eindhovenaren zijn er serieus mee aan de slag,
meldt de gemeente. “Gemiddeld blijven mensen 5 ½ minuut op de website. Dat is betekent dat een groot deel van de bezoekers daadwerkelijk geïnteresseerd is in de ideeën en zelf heeft meegedaan in de discussie”.
En er worden al uitstekende ideeën geleverd. Zo zeggen sommige inwoners wel een stukje groen van de gemeente te willen kopen. Dat betekent inkomsten voor de gemeente èn een besparing op de kosten voor het onderhoud.
Iets dergelijks had de gemeente Breda ook al bedacht. Voor zo’n kleine 40 duizend euro kan men sponsor worden van rotondes, parken of pleinen willen adopteren. De gemeente hoopt zo twee miljoen te bezuinigen op het onderhoud van de parken en pleinen.

Kijk, dat zijn nog eens baanbrekende ideeën. De vermarkting van de gemeenten. Burgers en bedrijven kopen gewoon wat gemeentelijk bezit op. Men wordt eigenaar van de eigen woonplaats. Hulde voor de gemeentebesturen van Eindhoven en Breda, die inzien dat die woonplaatsen van de mensen zelf zijn en niet van een college van burgemeester en wethouders.
Ik mag aannemen dat als de inwoners massaal geld bijeen leggen om de hele stad in bezit te krijgen, ze dan ook zelf mogen beslissen of er wordt bezuinigd en waar. Zelfbestuur kun je kopen. Zou de gemeentelijke marktwerking de lokale democratie op zijn kop zetten?

Er vallen spaanders

Er vallen spaanders Zie hier de logo’s van de recente gemeentelijke begrotingen. De een hanteert het snoeimes, een ander gaat er met de kaasschaaf overheen, maar in veel gevallen gaat er met de botte bijl gehakt worden. Als met de herfst de blaadjes gaan vallen, hoedt u dan ook voor de spaanders.

De een na de andere gemeente presenteert de begroting. Er zullen ambitieuze keuzes worden gemaakt (de kaasschaaf). Er worden met beleid keuzes gemaakt (het snoeimes). Er worden pijnlijke, maar onvermijdelijke keuzes gemaakt (de botte bijl).
Elke gemeente verwoordt het weer anders, maar bij elkaar worden door heel het land ettelijke miljoenen bezuinigd.

De
gemeente Zaanstad legt nog eens uit, waarom dat nodig is. Het Rijk heeft de algemene bijdrage uit het gemeentefonds bevroren. In de praktijk betekent het dat de gemeenten het in 2001 eigenlijk met minder moeten doen. Bovendien geeft het Rijk de gemeenten minder om bijstandsuitkeringen te betalen en heeft het Rijk het Wmo-budget gekort.
En dan moeten de 18 miljard bezuinigingen die Rutte aan het bekokstoven is, nog komen. Dat betekent grote onzekerheid voor de gemeenten, omdat nu nog niet duidelijk is waar de klappen precies zullen vallen.

Dus presenteert de gemeente Alkmaar een begroting met ambities en een duidelijke koers. Bezuinigen is meer een beroep doen op de individuele verantwoordelijkheid van de Alkmaarders. Purmerend zegt dat de enorme bezuinigingsopgave tot pijnlijke keuzes leidt. Zoals bij veel gemeenten wordt er gesnoeid in het eigen ambtenarenapparaat, gaat welzijn op de schop en worden een aantal gemeentelijke belastingen verhoogd.
Voorschoten durft te kiezen. De gemeente doet een beroep op de ondernemersgeest, subsidies worden met vijf procent gekort en gemeentelijke taken worden versoberd. Roosendaal heeft tien gouden regels opgesteld. Het zelforganiserend vermogen van de samenleving staat voorop. Amersfoort heeft door dat het niet alles goud is wat er blinkt en maakt pas op de plaats, vooral ten kosten van welzijnsvoorzieningen.

In Eindhoven komt het college er ineens achter dat er 15 miljoen extra gesnoeid moet worden. De bezuinigingen lopen daar op tot 55 miljoen euro.
De gemeente Hof van Twente heeft een aantal denkrichtingen besproken: korten op sport en welzijn. En zo gaat het maar door in Velsen (geen geld meer voor vervoer van schoolzwemmers en inkrimping aantal buurthuizen), in Hoorn worden ook de subsidies minimaal met vijf procent gekort, in Noordwijk moet nog in gesprek met verenigingen en instellingen, maar het mes gaat er zeker in.
Heiloo moet een
grotere tegenvaller dan verwacht wegwerken. Den Bosch doet vrolijk en zegt niet te bezuinigen. Nadere lezing leert dat ook deze gemeente volgend jaar 15 miljoen zal snijden. Ik ben benieuwd of er onder de lezers mensen zijn die in een gemeente wonen waar de komende jaren niet wordt bezuinigd. Laat het vooral weten!

In tegenstelling tot de bezuinigingen, heeft het verzet tegen de afbraak (nog) geen enorme omvang. In Den Haag gaan culturele instellingen in beroep. In Boekel maakt de politie bezwaar tegen het sluiten van het jongerenwerk. Wie volgt?

Het zelforganiserend vermogen van de samenleving, dat pareltje van individuele verantwoordelijkheid, betekent domweg de afbraak van culturele, sportieve en welzijnsvoorzieningen. De sportvereniging zal wellicht tournooitje minder organiseren. Het klaverjassen in De Buurtboom wordt afgelast, omdat de bejaarden de 15 euro entree niet elke week kunnen dokken. Wijkbibliotheken sluiten. De plaatselijke fanfare repeteert voortaan bij de leden thuis. Kinderboerderijen en speeltuinen gaan dicht.

Maar wat een verschil in presentatie van al die armoe. Gemeenten die het hier over ambities en uitdagingen hebben, draaien hun ingezetenen toch een rad voor ogen. Ambities moeten wat opleveren.
Sloopplannen zijn alleen een uitdaging als er wat te scoren valt. Niet als het enkel tot kaalslag leidt.

Zoals gezegd: de gemeenten vrezen de plannen van het nieuwe kabinet. Maar omdat de coalitiepartners zich in mysterieus stilzwijgen hullen, weten de gemeenten nog niet wat er nog meer bezuinigd moet worden. Beëdig in godsnaam op Prinsjesdag dat kabinet, dan moeten de heren wel hun mond open doen. En dan zul je zien dat we nog terug verlangen naar de jaren Balkenende. Heel listig van die Verhagen.

Gemeenten bezuinigen vooral op armoe

Gemeenten bezuinigen vooral op armoe Na de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart duurde het even voor elke gemeenten een nieuw bestuurd had, maar nu de meesten inmiddels aan het werk zijn, wordt duidelijk dat we een jaar van gemeentelijke armoe tegemoet gaan.

Begrotingen en meerjarenplannen zijn opgesteld. Hier en daar zelfs al goedgekeurd door gemeenteraden. Vooral welzijn en zorg worden gekort,
meldde gemeente.nu al in augustus. Met name de vier grote steden pakken de armoe voortvarend aan. Ook cultuur krijgt een douw. Bibliotheken worden gekort, muziekscholen moeten sluiten en jawel, gemeenten geven het goede voorbeeld door ook het mes in zichzelf te zetten.
Den Haag (college van PvdA, VVD, CDA en D66) wil dat alle culturele en welzijnsinstellingen volgend jaar elk 7,7 procent inleveren. Rotterdam gaat er zo’n 1000 ambtenaren uitgooien en bezuinigt 250 miljoen op zichzelf.

Het zijn nog maar een paar voorbeelden. De gemeenten moeten wel, zeggen de burgemeesters en wethouders. Kabinetsmaatregelen dwingen ons ertoe. Ze kunnen het ook niet helpen dat er
op de PGB’s (persoonsgebonden budgetten) moet worden gekort. Bijstanduitkeringen staan onder druk, dankzij de korting van Donner. En er hangt natuurlijk ook nog een fikse korting uit het gemeentefonds boven het hoofd.
De grote steden gaan er fiks tegenaan, elders in het land sputtert men nog wat tegen. Dat het gemeentefonds gehalveerd kan worden is onzin, menen de gezamenlijke gemeenten. Toch is de algemene consensus dat aan geen enkele bezuiniging valt te ontkomen.

Uiteraard worden plannen van een nieuwe kabinet gevreesd. De gemeenten hebben zo weinig vertrouwen in een minder pijnlijke uitkomst, dat nu dus al de botte bijl wordt gehanteerd. De burgers worden tevreden gehouden door minder lastenverzwaring in het vooruitzicht te stellen, hoewel gratis parkeren daar zeker niet onder zal vallen.
De gemeenten leggen de schuld ook bij het huidige kabinet, dat de schuld natuurlijk bij de kredietcrisis legt en het gemeentefonds kort houdt.

Het zwarte pieten zal de burger niet veel helpen. En alle participatieplannen ten spijt, de burger zal er ook nauwelijks invloed op hebben. Daar zijn de volgende verkiezingen voor.
Het woord is de komende tijd aan de gemeenteraden. Aangezien de colleges van B&W op een meerderheid kunnen rekenen, valt te verwachten dat een enkel detail wordt gewijzigd, maar de grote lijnen, en dus de grote bedragen niet.
De stem van de getroffen instellingen zullen wellicht gehoord worden, zonder dat men van plan is er echt naar te luisteren. Gemeentelijke colleges gaan natuurlijk niet eerst op een 100-dagen tour, met de kans het Balkenende-verwijt over zich heen te krijgen.

Bij veel culturele en welzijnsinstellingen zijn de werkgevers inmiddels begonnen hun personeel in te lichten over de bezuinigingen en vragen hun medewerkers plannen te maken hoe ze met minder geld toch nog veel overeind kunnen houden. Sommigen zijn al overgegaan tot vacaturestops en continueren de tijdelijke contracten niet langer.
Burgers zullen, na het snoeien in de lokale ambtenarij, merken dat de dienstverlening achteruit gaat. Want wat de gemeentebesturen daar ook voor mooie woorden over zeggen, haal je geld en mensen weg dan moet dat toch ergens te merken zijn.

De gemeenten gaan niet op de stoep van de regering staan, want er is (nog) geen regering. De burgers zijn erg afwachtend, want de stoepen van de gemeentehuizen blijven leeg. Ik ben benieuwd of dat het komend jaar zo al blijven.