Onderhandelen is een kunst. Blijkbaar is dat in de zorg voor verbetering vatbaar, dus kunnen verzekeraars en instellingen morgen, dinsdag 29 juni, bij de Zorgmarkt Academy leren wat goede onderhandelingen zijn.

Er ontbreekt één partij: de zorgconsument. Die betaalt immers een zorgpremie en afhankelijk van zijn pakket, betaalt de zorgconsument ook voor diverse behandelingen.
De zorgconsument laat het blijkbaar in goed vertrouwen over aan de professionals. De verzekeraars, die de beste kwaliteit voor de laagste prijzen probeert af te dwingen. En de zorginstellingen die de beste kwaliteit voor de beste prijs willen leveren.

Dat is misschien maar goed ook. Het is lastig onderhandelen over de prijs van een operatie als je van de pijn vergaat wegens een acute blindedarmontsteking. Geen tijd voor handjeklap met de chirurg.
Toch adviseerde de RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg) in 2003 al dat de patiënt een betaalrelatie moet krijgen met de zorgaanbieder. “Alleen zo kan de patiënt in de gezondheidszorg de klant worden die koning is, zoals dat in andere sectoren vaak het geval is”, stelde de RVZ in haar persbericht destijds.

Meer dan een persoonsgebonden budget, te besteden naar eigen inzicht, zit er echter niet in. En daarmee heeft de patiënt nog geen invloed op de prijzen. Die worden bepaald in de onderhandelingen tussen verzekeraars en zorgaanbieders.
De klant wordt er niet wijzer van. Kennis over hoe de prijzen uiteindelijk zijn vastgesteld, wordt slecht gedeeld met de zorgconsument. Zo bekeken is in de zorg de klant nog lang geen koning. Zoals dat in andere sectoren vaak het geval is, zei de RVZ.

Is dat zo? Er zijn, voor zover ik weet, maar twee branches waar de klant onderhandelingsruimte heeft. De huizenmarkt en de autobranche. Bij het kopen van een huis kun je een zelf bedacht bod uitbrengen en bij de autohandelaar kun je onderhandelen over de toeters en bellen die je op de aan te schaffen auto wil. Maar verder?

Onderhandelt u bij de bakker over de prijs van het brood? Gaat u een handjeklap aan met uw energieleverancier? Doet u een tegenbod als u de rekening in een restaurant gepresenteerd krijgt?
De enige vrijheid op al die markten, bestaat er voor de consument uit, te kiezen waar de gewenste waar het goedkoopst wordt geleverd. Hoe de prijzen tot stand komen, behoort tot de vrijheid van de producenten en leveranciers. Van een vrije markt economie is dus absoluut geen sprake.

Het gekke is, dat sommige mensen het leuk vinden te onderhandelen, zodra ze op vakantie zijn in een land waar dat gewoonte is. En trots aan het thuisfront melden welke koopjes ze hebben gescoord. Waarom dat handjeklap niet hier geïntroduceerd?
Ik ken iemand die wel onderhandelt bij alle duurdere uitgaven en kleding. En het lukt vaak om iets van de prijs af te krijgen. Bij de bakker en groenteboer wordt echter geen handjeklap aangegaan.

Wat denkt u? Moet de consument meer onderhandelaar worden?