Op het moment van dit schrijven is het nog geen feit, maar zo serieus is het einde van de Balkenende-dynastie nog nooit geweest. Balkenende IV begon 22 februari 2007 en de kans is groot dat de zittingstermijn op 3-jarige leeftijd moet worden opgeheven.

Update: Net niet die verjaardag gehaald.
Dan nemen we afscheid van 2770 dagen Balkenende. Zeven jaar, 5 maanden en 71 dagen, als op 21 februari de koningin erbij moet worden gehaald. Het is dus 2768 dagen geworden. Eindigend met een coalitie, waarvan vanaf het begin al de vraag kon worden gesteld: als dat maar goed gaat.
Balkenende maakt nog wel kans, als de demissionaire toestand lang genoeg duurt, 1 plaats te stijgen op de ranglijst van langstzittende premiers. (Na Lubbers en Kok. Drees zakt dan naar de 4e plaats).

Een vraag die vooral de laatste jaren vaker werd gesteld. In 2008 telden we al 19 kleinere en wat steviger conflicten binnen het kabinet of tussen de coalitiepartijen (zie de artikeltjes op dit weblog over de Binnenbrandjes van het jaar 2008, met hier de poll-vraag en hier de uitslag).

Blijkbaar had het kabinet dat artikel ook gelezen en deed het wat rustiger aan in 2009. Slechts 7 innerlijke conflicten leiden tot binnenbrandjes, die telkens net op tijd geblust konden worden.
Dit jaar laaide het vuur weer op en steeds heftiger. Vijf binnenbrandjes, waarvan de Uruzganbrand meer als een uitslaande brand betiteld mag worden. Krijgt Balkenende spijt dat hij niet veel eerder tot ontBossing is overgegaan?

Want vooral vorig jaar leken Bos en Balkenende elkaar steeds vaker in de haren te vliegen. Dat begon al toen de kredietcrisis een voldongen feit was en er nagedacht moest worden over hoe het kwam en welke maatregelen het kabinet zou moeten nemen.
Toch wist men de onenigheid telkens te sussen. Bos krijgt nu van een aantal kanten het verwijt naar zijn hoofd geslingerd met een verkiezingscampagne bezig te zijn, maar dat verwijt mag Balkenende evenzeer treffen. Tot nu toe leek het spel verdacht veel op een afgesproken strategie. De zevende pijler onder dit kabinetsbeleid.

Die moest er wel voor dienen de rit volledig uit te zitten. Maar als je met vuur speelt neemt wel het risico dat een bewust gesticht kwajongensfikkie uit de hand loopt. En dat lijkt nu te gebeuren.
Het vuur is natuurlijk ook stevig aangewakkerd door de oppositiepartijen, die het verwijt van campagnevoeren ook wel in eigen zak kunnen steken.
Want er waren toch echt wel momenten dat men het vuur zo aan de schenen van het kabinet had kunnen leggen dat de hele boel finaal was afgebrand. Maar nee, ook de oppositie kwam niet verder dan slechts twee moties van wantrouwen en geen enkele motie tot aftreden.

Mijn menig is duidelijk: Balkenende had naar aanleiding van het rapport Davids al tot ontslag gedwongen moeten worden. Dat ging over een kwestie waarvan is gebleken dat er onnodig vele slachtoffers zijn gevallen. Dat is voor mijn een duidelijke grens.
Bij de Uruzganmissie mag misschien ook gelden dat er onnodige slachtoffers zijn gevallen, maar er speelt nog wel de zogenaamde wederopbouw. Hoe moeizaam dat ook misschien verloopt.

Bos had bij het debat over de Irak-kwestie natuurlijk ook even ferm kunnen zijn, als nu. Een ding moet je hem nageven: hij is een man van zijn woord. In december zei hij in een interview in Vrij Nederland dat hij een hardere koers zou varen en de tegenstellingen met de coalitiepartners zou opzoeken. Omdat hij in campagnetijd meer vrijheid heeft en niet noodzakelijk het kabinetsbeleid hoeft te verdedigen.

Dat het nu tot de val van ook zijn kabinet lijkt te leiden, daar heeft hij misschien niet helemaal op gerekend. En of hij er stemmenwinst voor zijn PvdA mee zal halen, is nog maar zeer de vraag.