Onze democratie berust op het principe dat je om de vier jaar je stem inlevert en hem daarna kwijt bent. Om je stem te lokken worden beloftes gedaan, maar die hoeven niet nagekomen te worden. De situatie voor de verkiezingen kan immers verschillen met die van daarna. Het zou erg onpraktisch zijn om dan bij elke wijziging weer verkiezingen uit te schrijven of referenda te houden.

Wie betaalt, bepaalt.
Het werkt eigenlijk net als bij de loodgieter. Je hebt een lekkage, laat de deskundige komen en die beweert het goed te kunnen repareren. De loodgieter noemt een bedrag en als je ermee akkoord gaat, wordt de klus geklaard.

Eenmaal aan het werk komt de loodgieter onverwachte problemen tegen. Dat kan twee oorzaken hebben.  Of hij stuit op iets dat hij echt niet heeft kunnen voorzien, of hij maakt een foutje en er ontstaat nieuwe schade. In het eerste geval wordt er met de opdrachtgever overlegd. In het tweede geval draait de  loodgieter zelf voor de kosten op.

Je gaat er over, of niet.
Je gaat er wel vanuit dat de loodgieter verstand van zaken heeft. Maar omdat jij er voor betaald, ben jij ook degene die de uiteindelijke keuzes maakt. Vooraf: offerte niet naar je zin? Je zoekt een ander. Tijdens de uitvoerende werkzaamheden ben jij ook nog steeds degene die moet beslissen of er wordt bijbetaald of niet.

Je kan de loodgieter niet helemaal vergelijken met een kabinet en parlement, maar de essentie mag duidelijk zijn. De opdrachtgever gaat er over, de opdrachtgever betaalt.
Het vergelijk gaat daarna meteen mank. De kiezer mag er in een ‘split second’ over gaan, daarna niet meer. De belastingbetaler betaalt, maar bepaalt niet.

Het is misschien een comfortabele regeling. Hier heeft u mijn stem, hier heeft u mijn geld, doet u maar wat u er mee wilt. Ongemakkelijke keuzes aan een ander overlaten. Maar ja, als iemand belooft dat goed voor je op te knappen, waarom zou je het dan zelf doen?

Gaat het onderweg mis, kun je altijd nog je beklag doen. Dat vinden sommige politici niet leuk en verwijten de klagers dat ze teveel zeuren. Als jouw loodgieter zo reageert en weigert de boel goed op te knappen, kun je altijd nog naar de rechter. Dat kan, in ons soort democratie, niet als politici weigeren te luisteren.

Zowel de opdrachtgever als de loodgieter zijn beiden kiezer en belastingbetaler. Zouden zij zelf niet wat meer te zeggen moeten hebben, per aangenomen klus?De overheid is de opdrachtgever niet en zich niet als een klant-onvriendelijke loodgieter moeten gedragen.