Machiavelli of Lenin, wie van die twee blijkt vandaag het meeste gelijk te krijgen?
Machiavelli zei ooit 'Wat alle wijze regeerders verplicht zijn te doen: niet louter en alleen rekening houden met wantoestanden die er op een bepaald moment zijn, maar ook die welke in de toekomst kunnen ontstaan en daar met alle mogelijke middelen tegenin gaan'. Ofwel: regeren is vooruitzien.
Lenin beweerde veel later: 'De eerste de beste kok kan een land regeren'.
Het lijkt er op dat Lenin gelijk krijgt. Wim Kok, oud-premier, zegt in een interview in de Volkskrant van gisteren dat mensen langer moeten werken om de kosten van de vergrijzing te betalen. Daarmee komt de visie die hij als FNV-vakbondsvoorzitter ooit had, te vervallen.
Voor hij premier werd maakte hij zich sterk voor een kortere werkweek en mogelijkheden om vervroegd uit te treden. Nu vraagt de toestand in de polder om andere maatregelen.
Wim Kok zet ook eens een boompje op over de vergrijzing. Zijn boompje zal ongetwijfeld langer overeind blijven dan de kastanje in de tuin van het Anne Frankhuis, alwaar hij voorzitter is van de raad van toezicht. Tegenstanders van het kappen van die boom, menen dat het Anne Frankhuis er een verborgen agenda op nahoudt. De boom moet wijken voor een terras om zo meer omzet te genereren.
Van vakbondsvoorzitter, via minister van financiën en premier, tot commissaris bij Shell, Stork, ING, TNT en KLM-Air France. Wim Kok is met zijn 69-jaar een waar rolmodel voor doorwerken tot je er dood bij neervalt.
Had Wim Kok 25 jaar geleden kunnen voorzien dat hij zijn visie op korter werken moet herzien, omdat de omstandigheden veranderen?
Wel, regeren is kennelijk net zo lastig als het weer voorspellen. Gesteund door allerlei onderzoeken kun je een beleid ontwikkelen die aardig in de richting zit, maar het effect van de bui die je dan ziet hangen weet je pas als de hemel op onze hoofden stort.
En dan ga je aan de slag als een chef-Kok die binnen een paar minuten een verteerbaar gerecht op tafel dient te hebben.
Machiavelli had ongelijk, Lenin des te meer. Regeren is een beetje van dit en een beetje van dat en morgen zien we wel weer verder.
De vraag is wel waarom er telkens voor traditionele korte termijn oplossingen wordt gekozen. Is dat omdat ook regeerders vaak niet verder kunnen kijken dan hun neus lang is? Een kwaal waar we allemaal wel eens last van hebben. Een fysieke tekortkoming waar Machiavelli geen rekening mee heeft gehouden.
Of komt het omdat een regeerder een kok is die vooral zijn best doet de belangen te dienen van zijn gasten die een copieus 5-sterren diner kunnen betalen?