Ruim anderhalf jaar houdt Balkenende IV het alweer vol. Nog twee weekjes en Beatrix mag voorlezen hoe het de regering is vergaan en wat er nog komen gaat. Kern van de te verwachten boodschap: het kabinet doet het goed, de burger moet het beter doen. Da's eigenlijk JP's mantra, die we al vanaf de regeringsverklaring in februari 2007 te horen krijgen.

Mag de burger daar nog wat op zeggen? Tuurlijk wel, we hebben toch vrijheid van meningsuiting? Maar doet die mening er wat toe?

Tja, als dat zo was dan had het kabinet haar biezen kunnen pakken. Althans, volgens de opiniepeilingen. Ontevredenheid over het kabinet uit zich in grote aantallen stemmen op nieuwe bewegingen en opinieleider Maurice de Hond wist voor het zomerreces te melden dat 60 procent van de Nederlanders het kabinet graag zagen vallen.

Nu is het maar goed dat het kabinet niet wakker ligt van de eerste de beste opiniepeiling, laat staan dat ze opstappen als de uitslag wat tegenvalt. Zou niet goed zijn voor de politieke stabiliteit. Maar moet een tussentijdse evaluatie alleen opgemaakt worden door het kabinet zelf en de diverse officiële adviesraden?

Waarom mogen de kiezers niet een rapportje opstellen? Rechtstreeks en niet via opiniepolls.

Ja, zullen sommigen zeggen, dat is het werk van onze volksvertegenwoordigers. Nou, dan evalueren we die toch ook? Wellicht raakt de burger (nog) meer betrokken bij het landsbestuur, als tussentijds gemeld mag worden wat men van de stand van zaken vindt.

Ik stel de Digi-TE voor. Een Tussentijdse Evaluatie met behulp van de Digid. Ik mag aannemen dat elke stemgerechtigde ondertussen een Digid heeft. Het ministerie van Algemene Zaken zou voor elk zomerreces een website kunnen openen, waarop kiezers met hun Digid kunnen inloggen, om vervolgens een algemeen oordeel over kabinet en parlement te vellen.

Men kan één van de volgende vier vakjes aanvinken: goed, voldoende, matig of slecht.
Goed betekent natuurlijk dat het kabinet op de ingeslagen weg mag doorgaan.
Voldoende betekent dat het goed bevonden wordt, maar het wel wat beter kan.
Matig wil zeggen dat het kabinet zich nog eens goed moet bezinnen op haar programma, want de kiezer zegt eigenlijk dat dit niet de bedoeling is.
Slecht wil zeggen: slecht. Hou er maar mee op, dit lijkt nergens naar.

Mocht de uitslag van deze Digi-TE vooral een voldoende of matig opleveren, dan is er nog één probleem. Wat moet er dan beter?
Moet het kabinet niet verder praten over kernenergie maar het onmiddellijk invoeren? Of het juist helemaal uit haar hoofd zetten? De troepen uit Afghanistan halen of juist meer er naar toe?

Wel, da's eenvoudig te achterhalen. Zet de beleidspunten van het kabinet ook op het schoolrapport met achter elk punt dan weer aan te vinken opties: ja, nee of misschien.
Met een ja geeft de kiezer het kabinet fiat het genoemde punt verder te ontwikkelen. Met een nee mag het plan de prullenbak in en met misschien vraagt de kiezer om nader onderzoek en meer informatie.

Eigenlijk is het genoeg om alleen het kabinetsbeleid te evalueren. Het parlement kan aan de uitslag zien of ze hun kiezers goed genoeg hebben vertegenwoordigd.

We gaan hier niet met een poll de proef op de som nemen. Hier zou iedereen, stemgerechtigd of niet, een optie kunnen aanvinken. Dat zou superdemocratisch zijn, maar zo werkt de huidige democratische realiteit niet.
Je mag natuurlijk wel zeggen of je wat ziet in zo'n democratisch schoolrapport.