Tag archieven: regelgeving

Regels zijn er om afgeschaft te worden.

RegeldrukIedere burger wordt geacht de wet te kennen. Iedere burger weet dat het onmogelijk is alle wetten te kennen. Dat mag echter niet als smoes worden gebruikt om je niet aan de regels te houden. In Nederland is op die stelregel een consequente rechtsgelijkheid van toepassing. Van ministers en rechters, bijvoorbeeld, mag je verwachten dat ze veel meer van de wet weten, dan de gemiddelde burger. Als een minister of een rechter een foutje maakt, dan mag de burger zich beschermd weten en krijgt zo’n functionaris zijn of haar zin niet.

Nederland kent 1871 wetten, 2308 AMvB’s (Algemene maatregel van bestuur) en 5558 ministeriële regelingen. Elke regeling is samengesteld uit een aantal artikelen. De 142 artikelen van de Grondwet kent iedereen natuurlijk op zijn duimpje. Het Burgerlijk Wetboek telt 8 boeken, die samen zo’n 6961 artikelen bevatten. Het Wetboek van Strafrecht telt 479 artikelen. De Wegenverkeerswet heb je na 188 artikelen wel onder de knie. De Rijkswet op het Nederlanderschap zou je moeten kunnen dromen, want die beslaat slechts 27 artikelen.
Maar wel eens gehoord van de Hamsterwet? Gauw lezen, want die zou wel eens van pas kunnen komen in tijden van crisis.

Nu zou ik wel eens willen weten of er een burger is die alle wetten kent en of deze burger er misschien nog een of twee mist. Met zoveel wetten zal alles wel dichtgetimmerd zijn, maar je weet maar nooit. In dit tijdsgewricht is het overigens een onzinnige vraag, want ontregeling gaat het helemaal worden. Het kabinet Rutte I gaat werk maken van het vereenvoudigen en schrappen van wat wetten, Amvb’s en ministeriële regelingen.

Onder Balkenende werd de trend gezet: minder regels, meer eigen verantwoordelijkheid van de burgers. Dat laatste vertaalde zich in een populair geworden alternatief voor wetgeving: de gedragscode. Het grappige, of treurige zo je wilt, is dat er niet alleen gedragscodes voor nieuwe fenomenen worden ontwikkeld. Je kunt je nog iets voorstellen bij een gedragscode voor sociale media, omdat het om een kersvers verschijnsel in de samenleving gaat. Maar er worden ook gedragscodes opgesteld, ter aanvulling van de bestaande wetgeving.

In 2004 verscheen het rapport “Alle regels tellen”. In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum  (WODC) en de Directie Wetgeving van het ministerie van Justitie, turfde de vakgroep Bestuursrecht en Bestuurskunde van de  Rijksuniversiteit Groningen de regelgeving die tussen 1975 en 2003 was geproduceerd. Niet alleen nieuwe regelingen, maar ook wijzigingen op die regelingen.
De conclusie was dat er gemiddeld 86 nieuwe wetten en 128 AMvB’s per jaar van kracht werden. Gemiddeld, want er waren jaren van weinig productie en jaren waarin de overheid geen genoeg leek te krijgen van regulering. De onderzoekers merkten op dat de productie van wetten lijkt toe te nemen tijdens een kabinetsperiode. Vlak na het aantreden van een nieuw kabinet lijkt de productie  af te nemen.
Er waren natuurlijk uitzonderingen op die regel. De kabinetten Lubbers II, Kok II en Balkenende I waren mindere regelneven, dan alle andere kabinetten.

De grote vraag is of Rutte I Nederland voldoende zal ontregelen. Het kabinet wil in 2015 een kwart minder regels hebben en denkt volgend jaar de helft van die ontregeling al gerealiseerd te hebben. Die verlichting geldt vooral voor bedrijfsleven. Het CDA bepleit uitbreiding van de regeldrukvermindering voor de zorg, onderwijs en woningbouwcorporaties.
En de burger? Die krijgt er vooralsnog één wet bij, als het aan minister Donner ligt. Hij wil met een spoedwet de uitspraak van de Hoge Raad ongedaan maken, die bepaalde dat een ID-kaart gratis verstrekt moet worden.

Het lijkt er toch een beetje op dat de (gedeeltelijke) wetteloosheid die het kabinet nastreeft, selectief toegepast zal worden. Dat is jammer, want ik zou graag die brave burger willen zijn die geacht wordt de wet te kennen. Dan moeten er wel heel wat worden afgeschaft en uitgedund, anders slaag ik nooit voor een juridisch inburgeringsexamen.

Toezicht: ik stond erbij en ik keek ernaar.

ToezienDe afgelopen dagen leek het wel de week van het toezicht. Toezicht gaat het helemaal worden. Het tovermiddel om vallende banken te voorkomen. Maar er valt zoveel meer om op toe te zien. Een blik op het toezicht van de afgelopen week.

12 juli: De Inspectie voor de Gezondheidszorg verscherpt het toezicht op een thuiszorgorganisatie die te laks is met de medicatieveiligheid. De organisatie was al eerder op de vingers getikt, maar de inspectie constateert nog te weinig verbeteringen. Een voorbeeld van toezicht met maar half resultaat.

13 juli: In Druten krijgen twee vrijwilligers een bekeuringsbevoegdheid. Deze boa’s (bijzondere opsporingsambtenaren) gaan toezicht houden op de uiterwaarden om wildkamperen, illegaal vissen en het storten van afval op te sporen. Toezicht dat geen cent kost en toch geld (boetes) in het laatje brengt?

Diezelfde dag meldt de Arbeidsinspectie dat het toezicht op de examens van kraanmachinisten veel beter moet. De vakvereniging Het Zwarte Corps tilt er zwaar aan en is het met de Arbeidsinspectie eens. Niet dat de kraanmachinisten hun vak niet verstaan, zegt de vakvereniging, de examencommissie moet beter opletten. Ja, je moet het toezicht wel op de juiste plek houden.

14 juli: Naar aanleiding van de brand bij Chemie-Pack in Moerdijk is een onderzoek ingesteld naar de veiligheid bij andere bedrijven en twaalf vielen er door de mand. Uiteraard moeten er maatregelen volgen. Eén daarvan, jawel. is beter toezicht. Kwaliteitscriteria waaraan inspecteurs moeten voldoen worden in de wet vastgelegd en er moet elk jaar gerapporteerd worden over de naleving en handhaving bij alle grote risicovolle bedrijven. Het bericht vermeld niet wie daar dan weer toezicht op houdt.

De climax wordt bereikt op 16 juli, vandaag dus. Het toezicht op zwembaden blijkt hopeloos slecht. De toezichthouder van zendmasten vindt het werk bar ingewikkeld en staat er dan ook niet van te kijken dat onduidelijk is waarom de zendmast in Hoogersmilde is gesneuveld. En de toezichthouders bij woningcorporaties verdienen te veel. Daar zullen die twee vrijwillige toezichthouders  in de Drutense uiterwaarden wel jaloers op zijn.

Veel toezicht en veel niet in orde. Toezicht voorkomt dat niet. Is de vraag naar meer en strenger toezicht terecht? Meer toezicht betekent dat inspecteurs langere werkdagen gaan maken of dat er meer inspecteurs bijkomen.
Wat echt werkt is handhaving. Ook zo’n term die vaker opduikt. Toezicht zonder handhaving is hetzelfde als ‘ik stond erbij en ik keek ernaar’. Je ziet twee beren broodjes smeren en dan ben je dus al te laat. Hoe is het mogelijk dat die beesten met hun klauwen in de broodtrommel en koelkast konden komen? Is het toezicht op de Nederlandse dierentuinen echt zo beroerd?

Had men de orde in de dierentuinen strikt gehandhaafd, dan zouden die beren genoeg te eten hebben gehad. Bovendien zou de verlofregeling goed zijn nageleefd. Dan had je hooguit twee beren en een oppasser je broodjes zien smeren.
Als ik zo eens kijk naar de staat van Neerlands toezicht, schieten me zes kleine woordjes te binnen.