Tag archieven: robots

Schadevrije robots

Schadevrije robots Om de kosten van de gezondheidszorg wat in te dammen, zal steeds meer de hulp van robots worden ingeroepen.
Robots heb je in soorten en maten. Van handige hulpjes in huis, tot rondvliegend oorlogstuig. De laatste categorie wil nog wel eens tot onbedoelde slachtoffers leiden. Collateral damage genoemd. Dat kan ook bij robotica in huis, dus ook in de zorg.

BBC News meldt een Duits onderzoek, waarbij robots, uitgerust met een detectie systeem, werden getest. Het systeem is zo geprogrammeerd dat een robot die de groente moet snijden, precies de juiste snijbewegingen maakt. Stoot de robot op ander materiaal dan stopt hij met snijden.
Goed, je hebt er thuis eentje die kip kan fileren. De robot die de keukenvloer moest schoonmaken is echter defect, en de fileerrobot glijdt weg en zijn mes raakt je ter hoogte van je navel. De robot voelt ongeveer dezelfde substantie en hakt door.

Tenzij de robot dus is voorzien van een goed werkend ‘collision detect system’ (lees meer op BBC News).
Robotica moet natuurlijk extreem veilig zijn. Een robot die contact legt met de dokter èn klopt, veegt en zuigt, mag een handige hulp voor ouderen en gehandicapten zijn, maar moet niet de stofzuigerslang in de mond van de patiënt duwen, in de veronderstelling bezig te zijn met het toedienen van medicatie.
Robots die straks in ziekenhuizen patiënten in en uit bed tillen, moeten niet ineens denken dat ze balen meel staan uit te laden, die met een reuzenzwaai op de lopende band van een fabriek moeten worden gegooid.

Een demente oudere is over een aantal jaren wellicht omringd door een robot die het huishouden doet, eentje die de pillen verzorgt en een die voor het sociale vertier zorgt. Krijg je krantenberichten die melding doen van een bejaarde terecht is gekomen onder botsende robots.
Zijn foutloze robots maakbaar? Of zitten we straks met explosief stijgende zorgkosten wegens toename van ongelukken in en rond het (zorg)huis?

De meeste fouten zullen menselijk blijven. Een foutje in de software, een verkeerd afgestelde arm of slecht onderhoud en de robot functioneert niet naar behoren.
Misschien moeten robots door robots worden gemaakt?

Geef een reactie

Robots het hoogste ideaal?

Robots het hoogste ideaal? De automatisering schrijdt voort en de robots rukken op. In het crisisakkoord van kabinet Balkenende is ook opgenomen dat er geld naar innovatie moet. Vreemd dat er niet meteen een paar miljard wordt uitgetrokken, bovenop de bijna 400 miljoen die het ministerie van Economische Zaken al heeft ingezet. Vooral om ideeën te ontwikkelen en uit te zoeken hoe nieuwe technologie en robotica meer en beter kan worden toegepast.

In de nota Innovatieverkenningen (pdf!) van Economische Zaken wordt gesteld dat in de Nederlandse maakindustrie de toepassing van robotica op het Europees gemiddelde ligt. Een formulering die verhult dat we behoorlijk achter liggen op Japan, Korea en Duitsland. Gek genoeg lopen we weer wel voor op de V.S.
In Japan zijn op elke 10.000 werknemers 275 robots werkzaam. In de Benelux zijn er 50 robottoepassingen op elke 10.000 werknemers. Om wat meer vaart in de opmars der robots te krijgen besteedt Economische Zaken dus die 400 miljoen euro om de relevante kennisinstellingen meer te laten samenwerken en vooral het MKB (Midden- en Kleinbedrijf) warm te krijgen voor robots.
Dat is niet genoeg. Maar niet getreurd. De robots zijn niet tegen te houden. Er is eigenlijk geen gebied meer waar geen robots werkzaam zijn.

Vervelend werk.
Robotica is vooral bekend als verlosser van saai of vervelend werk. Eigenlijk is de hedendaagse wasmachine een robot. Maar de was ophangen moeten we nog zelf. Duurt gelukkig niet zo lang, in tegenstelling tot fabriekswerk dat volcontinu gedaan wordt. Erg vervelend, maar de ontwikkelingen staan niet stil. In Hoogezand Sappermeer komt een volcontinu bedrijf voor precisieonderdelen. Van de aanvoer van het ruwe materiaal uit het magazijn, tot de assemblage van het product, zelfs de kwaliteitscontrole en het inpakken wordt geheel door robots gedaan.

Lastig werk.
Sommige klussen zijn niet alleen langdurig, ze kunnen ook aardig complex zijn. De robot helpt ook hier. In Duitsland wordt onderzocht hoe robots kunnen samenwerken met bijen om over grote oppervlakten het milieu te controleren. Inmiddels kunnen robots ook wetenschappelijke experimenten uitvoeren. In Groot-Brittannië hebben ze er een die al op eigen houtje een gen ontdekte, dat verantwoordelijk is voor de groei van organismen.

Duur werk.
Natuurlijk worden robots ook ingezet om de kosten te drukken. Omdat de zorg peperduur wordt, ziet minister Klink wel wat in robotica. De mogelijkheden lijken welhaast oneindig. Van kijkoperaties die door robots worden gedaan, revalidatierobots die de fysiotherapeut overbodig maken, tot zorg die wordt verleend door bijvoorbeeld een robot-zeehondje. De volautomatische zeehond schijnt heel goed depressieve bejaarden op te kunnen beuren.
Er is sinds kort ook een speciale hoogleraar die tot taak heeft de automatisering van de zorg tot in details te onderzoeken. Nee, de professor is zelf geen robot, maar dat zal in de toekomst wellicht ook mogelijk worden gemaakt, als we vinden dat ook de wetenschap veel te duur is.

Gevaarlijk werk.
Een wat vreemde denkwijze is dat gevaarlijk werk niet wordt afgeschaft, maar door robots wordt overgenomen. Je zou denken dat het logischer is werk dat zoveel slachtoffers kost helemaal uit te bannen. Helaas, dankzij robots zullen we voorlopig nog wel menig oorlogje kunnen voeren. Alleen zal treuren om “onze jongens” die sneuvelen bij zo'n klus ooit tot het verleden behoren. Het Amerikaanse leger is al aardig op weg. In Afghanistan zetten ze BigDog in. Een robot die 150 kilo aan wapens kan vervoeren en zelf in de gaten heft wanneer hij dekking moet zoeken bij naderend gevaar.

Denkwerk.
In voornoemde voorbeelden zie je al robots die het nodige denkwerk overnemen van wetenschappers of soldaten. Maar hoe zit het met het verfijnde denkwerk? Daar waar emoties of moraliteit een rol spelen bij te maken keuzes?
Het is nog wat science fiction maar er zijn wetenschappers die menen dat ook robots dat denkwerk prima kunnen doen. Op de TU in Delft wordt al onderzocht of robots een moreel besef kan worden bijgebracht. Daarbij kun je denken aan robots die reddingswerk kunnen doen in moeilijk te betreden gebied. Ze kunnen dan wel in situaties terecht komen waar besloten moet worden welke slachtoffers water krijgen en welke niet.
Robots uitgerust met kunstmatige intelligentie zouden misschien zelfs een religieus geloof kunnen hebben, meent een hoogleraar Informatica van de Universiteit van Tilburg.

Het hoogste ideaal.
Sinds mensenheugenis zijn we bezig het leven zo makkelijk mogelijk te maken. We ontdoen ons steeds meer van alles wat we lastig of vervelend vinden. Zwaar tillen, vuil werk, zorg voor demente bejaarden, zelfs het nemen van lastige beslissingen kunnen we overlaten aan robots.
Waarom doen we dat of staan we dat toe? Omdat onze diepste wens is, terug te keren tot het paradijs, waar we ooit zo onbarmhartig uit zijn verdreven? Lui en ledig, van lasten verlost?
Als dat de essentie is van het menselijk bestaan, dan wordt het tijd dat politici en beleidsmakers de crisis de wereld uit helpen door alles in te zetten op robots.

De moraal.
De opmars der robots is niet te stuiten. Het wordt tijd de morele consequenties er van te overzien en maatregelen te treffen, om te voorkomen dat robots alles bepalen. In 2007 begon Zuid-Korea een Robot Ethics Charter op te stellen. Om de rechtspositie van robots te regelen. Maar ethische regels voor het gebruik van robotica moeten er ook komen, vind de Britse robotexpert Noel Sharkey. Hij ziet het al gebeuren dat in de toekomst kinderen en bejaarde dagenlang alleen een robot te zien krijgen. Wat dat voor psychologische impact zal hebben, weten we nu niet, maar er kunnen maar wel beter richtlijnen voor worden opgesteld.

Mij lijkt het ook zinnig nu duidelijk te krijgen in hoeverre robots ons denkwerk over moeten nemen. Of zou het juist goed zijn als een robot een filosofie bedenkt die de wereld eens flink op zijn kop zet en onze existentie een nieuwe impuls geeft?

Geef een reactie

Naar een toekomst zonder werk

Robot

Ik wou dat ik een vulkaan was. Lekker op mijn rug liggen roken en iedereen zegt: Kijk, hij werkt!

Maar ledigheid is des duivels oorkussen. Dat moeten we niet willen. De toekomst is geen luilekkerland, waar de gebraden kippetjes zo je mond invliegen. Nee, de commissie Bakker wil naar een toekomst die werkt. En in die toekomst is iedereen aan het werk. Geen werkloosheid meer en langer werken. Langer in jaren en langer per dag.

De politiek vroeg de commissie Bakker zich over het ontslagrecht te buigen en het resultaat is verbluffend: niks ontslagrecht. Er wordt niemand ontslagen want alle handen zijn nodig om onze welvaart op peil te houden. Dus werkgevers die iemand ontslaan draaien voor de kosten op om de ontslagene aan een andere baan te helpen. Werknemers die het als hoogste ideaal zien om in part time baantjes tot pakweg hun vijftigste te werken zullen raar opkijken, want zulk werk is er straks niet meer. Arbeid is werk, dus een arbeidersparadijs is een wereld waarin veel, lang en hard wordt gewerkt.

Het streven naar een lang en gelukkig leven, in zo groot mogelijke ledigheid, dreigt nu als een boemerang tegen ons te keren. We leven eindelijk wat langer, in een relatief grotere gezondheid, maar nu wordt het toch te grijs. De commissie Bakker komt daarom met een visionair, alles omvattend rapport met een veelzijdig aanbod aan oplossingen om een noodlottige toekomst het hoofd te bieden.

Een volledige werkgelegenheid is één van de speerpunten uit dat rapport. Los van de argumenten die hier en daar zijn aangevoerd om aan te tonen dat er geen werk voor iedereen is, kan ook op een andere manier naar de wil tot werk gekeken worden.

In de geschiedenis van de arbeid stond tot nu toe centraal dat meer werk, in de kortst mogelijke tijd door minder mensen gedaan zou moeten worden. Dankzij de lopende band en geautomatiseerde productieprocessen is dat aardig gelukt. Voordelen: de efficiëntie van het werk wordt vergroot en veel vervelend of smerig, ongezond werk is door machines overgenomen.

In alle plannetjes voor een volledige werkgelegenheid, valt weinig tot niets te lezen over de mogelijkheden die hedendaagse en toekomstige technologie kan bieden om de dreigende problemen op te lossen. Arbeid adelt is nog steeds de onderliggende filosofie. De commissie Bakker ziet ook slechts heil in werk door mensen. Nergens een visie over de mogelijkheden van technologie en automatisering. Wel plannen om de zorg betaalbaar te krijgen (later met pensioen, zelf meebetalen aan je eigen AOW) en meer mensen aan het werk in de zorg (langer werken, geen deeltijdbaantjes), maar geen enkel idee of dat werk ook op een andere manier kan worden gedaan.

In landen als Japan en Korea ziet men wel mogelijkheden in technologische hulp. In Zuid-Korea is vorig jaar een experiment gestart met huishoudrobots. Duizend huishoudens en veertig kinderopvangcentra kregen geautomatiseerde hulpjes in huis. En in Japan worden robots ingezet om de eenzaamheid onder ouderen te verlichten. Robots worden gezien als een substantiële bijdrage om problemen rond de vergrijzing aan te pakken.

Waarom ontbreekt die invalshoek in plannen van commissies als die van meneer Bakker of “sociale plannen” zoals mevrouw Hamer (PvdA) die lanceerde? Waarom staat het streven naar een werkloos luilekkerland niet centraal?

Het zal toch niet de calvinistische zienswijze zijn dat het paradijs niet op aarde te vinden is, maar na een arbeidzaam leven in de hemel op ons wacht?

(Het “ik wou dat ik een vulkaan was…” is gejat uit een voorstelling van het ooit roemruchte cabaretduo Neerlands Hoop).

Geef een reactie