Tag archieven: studenten

Helpen bezuinigingen wel?

Helpen bezuinigingen wel? Nog even over die studenten. Wat willen ze met hun acties bereiken? Het onderwijs naar de prehistorie helpen? De bezuinigingen zullen toch wel hard nodig zijn?

Dat, dames en heren, valt nog te bezien. Het zal niet de eerste keer zijn dat ook het onderwijs er aan moet geloven. De vraag is of het ook echt zal helpen de stijgende kosten in te dammen. Toen het land na de Tweede Wereldoorlog weer moest worden opgebouwd, zijn de uitgaven aan onderwijs continu gestegen.
Logisch, want de bevolking groeide, het aantal onderwijssoorten werden uitgebreid, de leermiddelen werden duurder en de salarissen stegen. Als je echt wil bezuinigen zul je aan één van die vier factoren wat moeten doen, of aan een combinatie ervan.

Zo zou je minder mensen tot het onderwijs toelaten. Niet door geboortebeperking, maar door het financieel onaantrekkelijk te maken, zoals het onzalige plan de basisbeurs af te schaffen.
Je kunt ook minder onderwijs aanbieden. Schaf wat studies af, fuseer wat scholen. Maatregelen die we eerder hebben meegemaakt.
Je kan het met minder en goedkopere leermiddelen doen. Een deel van de onderwijskwaliteit wordt dan minder, maar zijn we zo aan kwaliteit gehecht?
En ja, de salarissen kunnen best nog wel omlaag. Eigenlijk zouden ze omhoog moeten, om eerdere bezuinigingen ongedaan te maken en weer meer personeel voor de klas te krijgen, maar dan wordt het onderwijs nog duurder.

Bezuinigen dus. Het onderwijs heeft er regelmatig mee te maken gehad. De vraag is dus waarom het dan toch alsmaar duurder blijft worden. Of anders gezegd: helpen de bezuinigingen wel?
De naoorlogse geschiedenis van onderwijsuitgaven maar eens op een rijtje gezet (in deze excelsheet met behulp van CBS en Wikipedia). Met de onderwijsministers en kabinetten erbij, voor wie behoefte voelt beschuldigende vingers naar linkse of rechtse kabinetten uit te steken.

In echte euro’s stijgen de kosten dus. Per hoofd van de bevolking liep het op van ruim 15 euro in 1946 tot bijna 2000 euro in 2008.
Naar percentage van het bbp (bruto binnenlands product) wisselde het, maar globaal is het gestegen. Het gemiddelde percentage over de jaren 1946- 2008 ligt op 5,8 procent. De naoorlogse jaren tot en met 1963 lagen daaronder (gemiddeld 3,2%). Van 1964 tot en met 1992 lag het erboven (7%). En toen was de lol er kennelijk vanaf, want vanaf 1993 ligt het percentage nog steeds onder dat gemiddelde van 5,8 procent en schommelt het rond de 5,2 procent.
Onder de kabinetten Balkenende ligt het bbp percentage voor onderwijs op een gemiddelde van 5,4.

Dieptepunt was de periode (1982 – 1997) waarin onderwijs ministers Deetman en Ritzen het tot 5x lukte de groei aan onderwijsuitgaven sterk terug te dringen en bewezen dat bezuinigingen wel degelijk helpen voor de cijfers op de rijksbegroting.
Sindsdien hebben de navolgende kabinetten de kosten dus redelijk in de hand weten te houden. En daarmee ook veel minder uitgeven aan onderwijs dan andere landen. België, Frankrijk, Zweden, Denemarken, Malta en Cyprus geven meer uit.

De vraag is wat ons onderwijs mag, of moet, kosten. En, als het economisch tij wat tegen zit, moet ook het onderwijs dan inleveren?
Mijn stelling: hou de uitgaven voor onderwijs de komende paar jaar op 7% van het bbp. Het is dan niet echt schreeuwend duur en je houdt genoeg over om te investeren in de toekomst.

Lees ook deze artikelen over een geschiedenis
van onrust en grote bezuinigingen in het onderwijs.

Elite in beweging

Elite in beweging Eenenveertig jaar en tien acties later, twee weken voor carnaval, is het voor de elfde keer weer studentenbal.

In vier steden hebben studenten diverse gebouwen bezet. En dan hoop je dat de elite in wording, voor wat meer dan alleen wat geld, de boel op slot gooien.
Maar de elite bestaat niet, sprak de minister van Orde en Veiligheid nog, aan het begin van het Academische Jaar. Mevrouw Ter Horst herinnerde nog wel aan de woelige tijden in het Amsterdamse studentenleven, maar wees de wetenschappers op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Vandaag de dag houdt dat in: het onrustige maatschappelijke debat van fatsoen voorzien, aldus Ter Horst.

De studenten hebben blijkbaar hun huiswerk gedaan en zich zeer fatsoenlijk gedragen. In een aantal universiteitssteden hebben ze wat folders uitgedeeld op straat. In vier steden ging men over tot bezettingen.
In Amsterdam besloten ze zelf om een uur of vijf weer keurig naar huis te gaan. In Nijmegen vonden ze het ook wel genoeg. Alleen in Rotterdam en Utrecht hebben ze de geschiedenis wat beter bestudeerd en zijn van plan er nog een nachtje over te slapen in de bezette gebieden.

De Amsterdammers hadden er een lustrum van kunnen maken. Na deelname aan negen bezettingen, waarvan de Maagdenhuisbezetting nog steeds als de meest indrukwekkend geldt, hadden ze nu toch wel een wat krachtiger 10e editie weg kunnen zetten.
De acties zijn een protest tegen de voorgenomen onderwijsbezuinigingen. In de acties van vandaag is de nadruk op de studiebeurs gelegd, maar dat zal vast niet de enige voorziening zijn waarop bezuinigd gaat worden. Een meer algemene actie, blijf met je handen van het onderwijs af, was meer op zijn plaats geweest.

De studiefinanciering wel vaker het thema van studentenacties geweest. Verder ging het ook vaak om het democratisch gehalte van de universiteiten, dat regelmatig beperkt dreigde te worden. En soms ging het over de kwaliteit van de studie. Een overzicht van universitaire bezettingen.

1969 – In Tilburg de eerst bezetting van een universiteit, rap gevolgd door de roemruchte Maagdenhuisbezetting, voor democratisering van het universitaire bestuur.
1978 – het Maagdenhuis is voor de 2e keer de locatie waar opnieuw voor een democratisch bestuur is opgekomen.
1986 – de studiefinancieringsplannen van CDA-minister Deetman werden op de korrel genomen.
1988 – protest tegen het niet benoemen van twee vrouwelijke hoogleraarskandidaten, terwijl de faculteitsraden hen wel hadden voorgedragen.
1990 – onderwijsminister Jo Ritzen organiseerde besloten conferenties, waarin gesproken zou worden over afschaffing van de universitaire democratie. Weer werd het Maagdenhuis bezet.

1993 – tegen de bezuinigingen op de studiefinanciering.
1996 – alweer was Ritzen het mikpunt, die minder invloed van wetenschappers en studenten op het universitaire bestuur wilde.
2003 – studenten uit diverse steden bezetten de Hoftoren in Den Haag, om meer aandacht van de politiek te eisen voor het hoger onderwijs.
2005 – terug naar het Maagdenhuis. Actie tegen de plannen van Mark Rutte (toen staatssecretaris), om het collegegeld te verhogen en, jawel daar is-tie-weer: inperking van de medezeggenschap.
2009 – Groningse studenten bezetten hun universiteit om het “bindend studieadvies” aan te vallen.
(Overige bronnen: de Wikipedia en De Volkskrant).

Het is 2010 en het gaat weer over de studiefinanciering. Een deel van de studiefinanciering is al een lening, alleen de basisbeurs (nog) niet. De studenten willen dat voorkomen. Of ze daar nou een punt hebben of niet, je zou ze alle steun geven. Alleen al omdat er eindelijk weer een groep in beweging komt, die niet alles slikt wat dit kabinet bekokstoofd. Laten de studenten dat thema meenemen en de bezettingen nog even volhouden.

Vrijheid van wetenschapsbeoefening

Vrijheid van wetenschapsbeoefening De KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) heeft een brief naar minister Plasterk gestuurd en hem er op gewezen dat de regering de vrijheid van wetenschapsbeoefening ernstig beknot. Da's niet goed voor de wetenschap en ook niet voor de reputatie van het Nederlandse wetensschappelijke onderzoek en daarmee, zo stelt de KNAW, Nederland zelf. Dit land behoort een gastvrij land te zijn voor wetenschap en wetenschappelijke onderzoekers (zie ook de brief zelf, pdf-document).

Het gaat hier om de uitvoering van VN-resolutie 1737, die alle mogelijke middelen beoogt om Iran te dwingen tot ontmanteling van alle nucleaire activiteiten.
Onderdeel daarvan is een boycot van Iraanse studenten en wetenschappers. Die komen er hier niet in. Dat wil zeggen: voor een heel lijstje opleidingen en onderzoeken geldt dat daar Iraniërs hun neus niet mogen insteken.

In juni vorig jaar werd de oorspronkelijke sanctieregeling gewijzigd en maakte de regering bekend welke opleidingen op slot gingen (zie de nieuwe regeling, ook een pdf-je, via ikregeer.nl).
Uit de brief van de KNAW valt op te maken dat de verenigde wetenschappers vinden dat de overheid in al haar waakzaamheid te ver doorschiet.

Netelige kwestie? In Iran is een mafkees aan de leiding die de rest van de wereld piepelt met nucleaire pesterijtjes. Al enige tijd speelt zich het inmiddels bekende toneel af. Het zogenaamde vrije westen wenst het alleenrecht te hebben op nucleaire middelen. Van kerncentrales tot kernwapens en wat er al zo meer aan radioactiviteit noodzakelijk wordt geacht.
Elk land dat niet binnen de opvattingen van dat vrije westen valt, wordt bij de fabricage van het eerste de beste röntgenapparaat al verdacht van productie van atoomwapens.

Nog los van het feit dat Nederland zich in deze kwestie net zo laat meeslepen als destijds bij Irak, is het niet zo'n beste zet studenten te weigeren. Behalve een mooi vak kunnen ze toch ook onze democratische principes leren kennen. En wat die nucleaire kennis betreft: Nederland kent toch alleen vreedzame toepassingen? Dan is het wel zo aardig en misschien zinvoller als Iraanse studenten onze democratische opvattingen en vreedzame nucleariteit meenemen naar huis.

Vergeef me die naïeve opstelling, maar wat mij betreft had de KNAW wel een wat pittiger toontje aan kunnen slaan in hun brief aan Plasterk.