‘Het was een korte ministerraad. Dat was ook zo gepland, omdat we vanmiddag bij elkaar komen (…) om met de ministers en de staatssecretarissen eens even stil te staan. (…). En ook even om in de relatieve rust van geen agenda even vooruit kijken naar het komende jaar. (…) We hebben beloofd om Nederland sterker uit de crisis te laten komen (…) in de kern samen te vatten als 'minder overheid, meer banen'.

Korte vergadering, even stilstaan, relatieve rust, zo omschreef MP Rutte de noeste arbeid van het kabinet, op 1 april de persconferentie na de ministerraad. De altijd goedlachse premier heeft 1 april natuurlijk aangegrepen, om ook eens een grap uit te halen. Dat wil zeggen: minder overheid, daar kun je wel op rekenen. Meer banen? Dat is dan de grap. Want meer banen, mag opgevat worden als meer werk, dus minder werkeloosheid. Dat zal niet hetzelfde blijken de komende jaren. Een greep uit het nieuws van de laatste tijd.

Het CBS zag de werkloosheid toenemen. In 2010 daalde die wel, maar was nog altijd hoger dan in 2009. Die daling zette in januari nog even door, maar in februari begon de werkloosheid weer te stijgen en zijn er 400.000 werklozen geturfd.
Ondertussen worden er nog steeds mensen ontslagen, omdat bedrijven nog steeds de gevolgen van de crisis ondervinden. Het gaat meestal om kleine aantallen. Een betonfabriek die 17 mensen ontslaat, een machinefabriek die er 11 loost of een bedrijf die medische apparatuur maakt, die er 14 aan de dijk zet.
En natuurlijk zijn er ook nog ziekenhuizen die in problemen zijn en hier en daar 100 banen geschrapt moeten worden.

Met dat begrip banen moeten we even oppassen. Meestal wordt bedoeld: full-time banen. Die worden niet altijd door evenveel mensen bezet. De Haagse bibliotheek sluit filialen en ontslaat 40 mensen, die 26 voltijdsbanen uitvoeren. Laten we er even vanuit gaan dat in de volgende voorbeelden een baan hetzelfde is al één werknemer. Dan krijgen we een beetje een beeld van de werkloosheid, die door de bezuinigingen veroorzaakt zal worden.

Bij de UWV moeten minstens 5000 banen weg. De gemeente Utrecht gaat 600 ambtenaren eruit gooien. De gemeente Den Haag gaat veel voortvarende te werk: 1000 banen minder in de ambtenarij. Den Bosch doet het kalm aan en schrapt 78 banen.
In het passend onderwijs verwacht men een verlies van 9000 banen. Een school in Den Haag moet nu al 80 leraren ontslaan. Bij de Rotterdamse Roteb vliegen er 200 gehandicapte medewerkers uit. Bij een Noord-Hollandse thuiszorgorganisatie is er een ontslagaanvrage voor 638 medewerkers in voorbereiding. In Den Helder komen 5 zwembadleraren op een droogje te staan.

Voeg al die mensen toe aan de werkloosheidscijfers van februari en we komen op 515.783 werklozen. In 2010 waren dat er nog 426.000 (in 2009: 377.000; in 2008: 300.000). En dan is dit gebaseerd op slechts een greep uit de aangekondigde bezuinigingsplannen van lokale overheden en organisaties.
Geen nood. Minister De Jager zei in februari dat het ontslag van al die ambtenaren een zege is voor de economie. Niet alleen een zuinige overheid draagt daar aan bij, maar wat dacht je van al die “goed opgeleide en waardevolle arbeidskrachten” die beschikbaar komen op de markt?
Dat is een al even leuke grap, als die van Rutte’s 1 aprilmop. Want dat werkt alleen als bedrijven en organisaties ophouden mensen te ontslaan.

Ik geloof niet dat Rutte weet wat werk is. Tenzij hij van bedrog werk maakt. Het kan nooit ‘meer banen’ zijn.