In de verkiezingsdebatten verwijten de lijsttrekkers elkaar soms om het hardst dat hele delen van de bevolking er op achteruit zullen gaan, als hun opponent aan het roer komt. Dat is niet helemaal eerlijk, want bezuinigen willen ze allemaal. Ieder op verschillende terreinen, dat wel. Maar er zullen hoe dan ook mensen op achteruit gaan.

Nu lijken veel Nederlanders dat helemaal niet erg te vinden, gezien de massale steun aan de VVD en PvdA, de koplopers in de peilingen. Het heeft dus geen zin te debatteren over wie er een paar eurootjes op achteruit gaat. Waarom wordt de vraag niet gesteld welke partij de mensen het gelukkigst maakt?

Morgen, 8 juni, houdt de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) de eerste Geestesdag. De term doet vermoeden dat het hier gaat om een symposium over “wie ziet ze vliegen?” Een vraag die evengoed aan de lijsttrekkers gesteld zou kunnen worden.
Nee, het gaat over de kwaliteit van leven. De afdeling Geesteswetenschappen van het NWO ontwikkelt een onderzoeksprogramma over kwaliteit van Leven.

Onder kwaliteit van leven worden veel verschillende dingen verstaan, stelt de NWO. Op de website legt men uit: “Bij het bepalen van de effectiviteit van medische handelingen is de kwaliteit van de te verwachten levensjaren een belangrijke factor. In discussies over milieuvraagstukken gaat het over de kwaliteit van leven van toekomstige generaties. Daarnaast wordt steeds vaker gesproken over de mogelijkheid van een index Bruto Nationaal Geluk”.
De NWO wil “het begrip ‘kwaliteit van leven’ zodanig te ontwikkelen dat het toegepast kan worden in specifieke beleidscontexten alsmede bij de beoordeling van overheidsbeleid in het algemeen”.

Het begrotingstekort, de staatsschuld, de bezuinigingen, het komt allemaal aan de orde in de verkiezingsdebatten, maar het Bruto Nationaal Geluk heb ik nog niet langs horen komen. GroenLinks is de enige partij die er een paar woorden aan besteedt in het verkiezingsprogramma: “Het is tijd voor een andere kijk op welvaart. (…) een bredere definitie van welvaart, die welzijn, gezonde levensjaren en milieubehoud meeweegt: het Bruto Nationaal Geluk in plaats van het Bruto Nationaal Product. Geluk is een betere maatstaf voor geslaagde politiek”.
GroenLinks verbindt het vooral met “de klimaatcrisis en de dreigende schaarste aan voedsel, energie en grondstoffen”.

Maar het idee van het Bruto Nationaal Product nou toch juist uit een landje dat de nodige schaarste kent? Bhutan, een klein staatje hoog in de bergen. De president van Bhutan meent dat zijn land niet door de crisis wordt geplaagd, omdat zij zich niet bekommeren om aandelenkoersen en vallende banken. Nee, de welvaart van Bhutan wordt gemeten in het Bruto nationaal Geluk (lees meer in dit Volkskrantartikel).

Is de VVD nu ineens zo populair omdat kiezers denken er gelukkiger mee te worden? In een artikel in De Pers van juni vorig jaar, zegt professor Veenhoven (Erasmus Universiteit): “Geluk lijkt een links thema, maar je ziet dat rechtse standpunten vaak leiden tot het meeste geluk”.
Inkomensongelijkheid blijkt geen invloed op geluk te hebben. Meer sociale voorzieningen maakt ook niet altijd meer gelukkig. Rijkdom heeft wel invloed op geluk, maar dat geldt in de armere landen sterker dan in de rijkere landen. Economische vrijheid, bijvoorbeeld een eigen winkeltje beginnen, maakt wel gelukkiger.
Niet alle rechtse standpunten leiden volgens de professor tot geluk. Mensen in tolerante landen zijn gelukkiger. Dus tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen opblazen leidt niet to geluk.

Mogen we a.u.b. nog een slotdebat over geluk? Welke partij maakt ons het gelukkigst?