Tag archieven: GGZ

Het moet niet gekker worden

Het moet niet gekker worden Er wordt wat afgerekend in Nederland. Zorgwekkend veel zelfs. Een op de acht Nederlanders is niet echt gezond. Dat zegt het NIPED, een club die het preventiekompas heeft ontwikkeld. Een jaarlijkse preventieve check van de gezondheid kan de zorgkosten drukken, meent het NIPED. Je ontdekt kwaaltjes in een vroeg stadium. Dan is er nog veel aan te doen, bijvoorbeeld adviezen om de leefstijl aan te passen, zodat misschien dure behandelingen of medicatie voorkomen kan worden.

Een op de vier Nederlanders krijgt een psychische stoornis. Dat wil de GGZ ons doen geloven met een voorlichtingscampagne. De campagne wordt grotendeels online gevoerd. Wie de website 1opde4 bezoekt moet we de hersens er goed bijhouden, want je raakt er snel in de war.
Ook de GGZ gelooft in preventie. Dat zou gemiddeld het 20- tot zelfs 30-voudige aan indirecte kosten kunnen besparen.

En dan horen vier van de vijf bezoekers van de eerst hulp daar helemaal niet thuis. Dat zegt zorgminister Ab Klink. Ze zouden bij de huisartsenpost moeten zijn. De maatregel die Klink in petto heeft (zonder verwijsbriefje van huisarts, krijg je de eerste hulp niet vergoed), is verschuiven van de kosten. Het wordt dan drukker bij de huisartsenposten en hoe wordt dat dan betaald?

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Het moet niet gekker worden. Wellicht is dat reden voor de RIVM om een landelijk onderzoek naar onze gezondheid en leefstijl te starten.
Reikhalzend kijken we uit naar de uitslagen van dat onderzoek. Want wat maakt zoveel Nederlanders ziek, zwak en gestoord?

Is dat het internet? Je hebt wat buikpijn, tikt de klacht in de zoekmachine en binnen drie minuten heb je een acute blinde darmontsteking te pakken. Uiteraard op je vrije zondagmiddag, dus dan ga je voor de zekerheid maar naar de eerste hulp van het ziekenhuis.
Of je laat google opzoeken waar de dagenlange vermoeidheid mee te maken heeft en ja hoor, ook jij hebt een burn-out of minstens een depressie. Dus maandag meteen een afspraak geregeld met de plaatselijke ggz-fabriek.

Is het die leefstijl? Je at al geen vet spul meer, je rookt absoluut niet en drinkt amper. Zaterdagochtend ga je in het bos hardlopen, maar glijdt uit over een hondendrol, je knie schiet alle kanten op en hangt er wat raar bij. Dan laat je dus naar het ziekenhuis brengen.
Of je bent regelmatig benauwd en kortademig. Op onverwachte momenten, dat wel, met hartkloppingen en zweten. Dat lijkt verdacht veel op een paniekaanval, want je hart kan het niet zijn, dankzij je gezonde leefstijl. Dus ook naar de psychiater.

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Zijn we echt in zulke grote getale ziek? Eist de hedendaagse leefstijl haar tol? Urenlang achter pc's, fijnstof in de steden, de jacht naar geluk, het feit dat de milieudoelen maar niet gehaald worden, onzekerheden wegens de crisis, partydrugs, overdreven sporten, ergernis en uitlaatgassen in de files. En zweven er misschien meer onbekende virussen in de lucht, behalve Mexicaanse rakkertjes?
Of is het gewoon de marktwerking? Elke medicus, elke psychiater doet zijn best de targets te halen en ontvangt ook de mensen met de minste klachten met open armen.

Waar worden wij zo ziek van? En nog belangrijker: hoe worden we weer gezond?
Ik zou zeggen dat als vet zo ongezond is, verbiedt dan alle productie en verkoop van vet spul. Dat kan natuurlijk niet. Je zult zien dat er dan altijd mensen zijn die het recht op vrijheid van vetconsumptie opeisen. En zolang die er zijn heeft, heeft iedereen in dit vrije ondernemersklimaat, natuurlijk het recht een vetfabriek te runnen. Toch?
Dat is je vrije keuze. Daar kan een overheid niets aan doen. Doen ze het wel dan heet de overheid een dictatuur te zijn. Dus de overheid doet niets. Of, ja toch, ze brengen je leefstijl in kaart en rekenen je daar op af. Aan je portemonnee kunnen ze alles doen, zonder voor potentaat te worden versleten.

Natuurlijk begint je gezondheid bij jezelf. Als fijnstof en uitlaatgassen het aantal longaandoeningen doet groeien, gaan we natuurlijk minder autorijden. Als de vette hap zo schadelijk is, raken we het spul nooit meer aan. Als werkstress en economische onzekerheid ons gek maakt, dan reorganiseren we de economie natuurlijk grondig. En we stemmen natuurlijk op politici die ons als overheid daar bij helpen en steunen.

Gestoorde detentie

Gestoorde detentie Ruim de helft van de gedetineerden hebben een psychische stoornis. Ja, zou mijn ome Jaap zeggen, anders zaten ze niet in de bajes.
De Pompestichting constateerde dat dik 56 procent een of andere psychische stoornis heeft en ruim 80 procent er ooit een heeft gehad. Velen worden niet behandeld of willen niet geholpen worden. Dat moet anders, vindt de Pompestichting (interview met Erik Bulten van de Pompestichting als podcast te downloaden bij het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde).

Ik sta niet te kijken van die cijfers. Op mijn werk (voor dak- en thuislozen) is inmiddels de helft van de bezoekers belast met een psychische stoornis. Een deel van ons “publiek” is regelmatig “op vakantie”, het eufemisme voor detentie. Het aantal groeit gestaag. Van de tien nieuwe aanmeldingen zijn zeker acht mensen potentiële ggz-klanten.
Zijn gedetineerden en dak- en thuislozen een select groepje op dit gebied? Geenszins.
In december 2007 was hier te lezen dat de Nederlandse state of mind er beroerd aan toe was: ruim 40 procent van alle 18 tot 65-jarigen had wel eens een psychiatrische aandoening gehad. Dat wees het
Nemesis-onderzoek uit. Nemesis is een monitor die het Trimbos-instituut gebruikt om onze geestelijke gesteldheid in de gaten te houden.

Begin dit jaar wist het CBS te melden dat de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) een bloeiende business is. Een gemiddelde volume toename van 14 procent per jaar en een kostenstijging van 162 naar 275 euro per hoofd van de bevolking, toont aan dat steeds meer mensen gebruik maken van de GGZ.
Steeds vaker worden details bekend. Bijvoorbeeld dat het er in de stad een stuk gekker aan toegaat dan op het platteland. Bij stedelingen komen
38 procent meer psychische problemen voor dan bij plattelanders.

Meer mensen zijn dus bekend met de GGZ. Toch zijn er onder de mensen die vrij rondlopen, nog veel die niet worden behandeld. Dat komt deels door de wachtlijsten die zijn ontstaan door de grote toeloop, anderzijds zij er ook nog velen die niet naar de psychiater willen. Het is binnen de gevangenis dus niet gek veel anders dan daar buiten.

De vraag is wel hoe die grote aantallen en groei ontstaan. Daar heeft nog niemand een adequaat antwoord op gevonden.
Er zijn mensen die menen dat de verbeterde pr van de ggz leidt tot een grotere klandizie. Ongetwijfeld waar. Van hoogtevrees tot een beetje down, je vind al gauw een ggz- of particulier kliniekje waar je er cognitief therapeutisch vanaf wordt geholpen.
De VPRO's zomergast van vanavond,
Trudy Dehue, meent zelfs een depresssie-epidemie waar te nemen, veroorzaakt door onze welvarende prestatie-maatschappij en een handje geholpen door de farmaceutische industrie, die antidepressiva aflevert waar je eerder slechter dan beter van wordt.

Er zullen wel meerdere oorzaken zijn. Wat ik echter zorgelijk vind, is dat steeds meer mensen met een ernstige stoornissen (zoals schizofrenie en borderline) in het dak- en thuislozencircuit terechtkomen en ook in de gevangenis. Voor alle duidelijkheid: ik zeg niet dat een psychiatrische patiënt die zich op het criminele pad begeeft maar vrij mag rondlopen. Wel zal eens beter gekeken moeten worden, hoe die groei te stoppen is.

Dat is lastiger dan je denkt. Ook al is het aantal gedwongen opnames, gelast door een rechter, de laatste jaren toegenomen, de wet kent restricties die het moeilijk maakt zomaar iemand op te pakken voor een ggz-behandeling. Da's prima. Er zijn tenslotte veel meer mensen, die wel een stoornis hebben, maar die niet tot acties overgaan, waarmee ze rijp zijn voor justitie.

Op mijn werk komt het helaas herhaaldelijk voor dat we iemand met een stevige stoornis achteruit zien gaan en er kan pas wat worden ondernomen als diegene in de fout gaat. Dat kan zijn dat er ineens stoelen door de lucht vliegen, maar ook dat er klappen vallen waar omstanders de dupe van zijn. Dan komt het crisisteam en de politie er aan te pas en is de ggz- en justitiële dossiervorming een feit. Dossiervorming is hier het eufemisme voor een glanzende ggz- en justitiële carrière.

Wil de groei van het aantal mensen met een stoornis gestopt worden, dan is er werk aan de winkel. Welk werk en hoe? Ik weet het niet, want beschik niet over de nodige kennis. Degenen die dat wel hebben, zouden wel wat meer steun van de overheid kunnen krijgen. De bekende riedel: meer geld, meer personeel, meer faciliteiten en meer innovatie (=betere behandelmethoden).

Is de GGZ gek geworden?

Is de GGZ gek geworden? Kan minister Klink niet rekenen of kan hij niet begroten? Dat vraagt GGZ Nederland zich af, nu de minister de tarieven in de ggz met 3,5 procent wil verlagen.
De geestelijke gezondheidszorg is volgens minister Klink in 2008 maar liefst 185 miljoen euro duurder uitgevallen. Dat moet dus worden terug verdiend met lagere tarieven. GGZ Nederland stelt dat harde cijfers ontbreken. En als zal blijken dat de berekening van de minister wel klopt, dan zal hij het wel verkeerd begroot hebben. omdat hij geen rekening heeft gehouden met de groei van de ggz.
GGZ Nederland daagt minister Klink nu
voor de rechter, om de tarievenverlaging ongedaan te krijgen.

Wie is er gek geworden? De GGZ of de minister? Geen van beide, dames en heren. Wijzelf zijn gek geworden.
Het CBS meldde een jaarlijkse groei van gemiddeld 14 procent. Tussen 2000 en 2007 waren de kosten gestegen van gestegen van 162 naar 275 euro, per hoofd van de bevolking. Daarmee nam de ggz in 2007 zo'n 11 procent van de totale kosten voor gezondheidszorg voor haar rekening.
In een eigen rapport (
Zorg op waarde geschat -pdf!) meldde GGZ Nederland dat in 2007 ruim 900 duizend behandelingen hadden plaats gevonden. Dat aantal zal, naar verwachting, in 2009 de miljoen overschrijden.

Logisch dat die handel duurder uitvalt. Dat valt nog wel mee, zegt GGZ Nederland zelf. Er is dan wel wat personeel bijgekomen, maar lang niet zoveel als nodig zou zijn. Ofwel: minder mensen doen meer werk. Bovendien: “zijn met verbeterde behandelingsmethoden en nieuwe medicatie zijn de kosten van het behandelen van psychische problemen afgenomen, terwijl de effectiviteit juist is toegenomen”.

Volgens GGZ Nederland zou minister Klink de groeiende vraag moeten aanpakken. Met meer preventie of door het verhogen van het eigen risico.
Nu lijkt GGZ Nederland wel gek geworden. Lang niet alle preventie werkt. Twee voorbeeldjes. Eén: Meer sporten leidt tot grotere gezondheid. Ondertussen is het aantal sportblessures toegenomen. Twee: om de verkeersveiligheid te bevorderen (= minder slachtoffers) werd de voorrangsregels voor langzaam verkeer verandert. Het leidde tot een stijging van 5 procent ongevallen tussen gemotoriseerd en langzaam verkeer.
Goed bedoelde maatregelen leiden niet altijd tot daling van de kosten.

En dan de suggestie het eigen risico te verhogen. Dat riekt naar ontmoedigingsbeleid. Het is ook een maatregel die binnen het huidige kabinetbeleid past: de verantwoordelijke betaalt. Jouw ziekte is jouw verantwoordelijkheid, dus krijg je de rekening gepresenteerd.

Ondertussen kan GGZ Nederland vast nadenken over de groeiende wachtlijsten en het bevriezen van de lonen. Er wordt in de ggz, naar mijn menig, redelijk verdiend. Dat moet echter wel zo blijven. Er moet ook voorkomen worden dat de salarissen te onaantrekkelijk worden, om in een tamelijke zware sector je brood te willen verdienen.

De MP als hoeder van onze geestelijke gezondheid

MP als hoeder onze geestelijke gezondheid Onze minister-president waakt over onze geestelijke gezondheid. Wij kunnen denken wat we willen maar “het is de taak van het kabinet om te voorkomen dat er een verkeerd beeld ontstaat. Dat zou een nadelig psychologisch effect hebben op burgers en bedrijven“.

Aldus de premier in de uitzending van Buitenhof, afgelopen zondag. Wie waanbeelden heeft over een instortende economie, wordt genezen door 's lands Meester Psycholoog.
De therapie? Horen, zien en zwijgen.

Horen. Na 100 dagen geluisterd te hebben naar het volk, volgde 583 dagen van oostindische doofheid, waarbij de 2e Kamer een aantal keren volledig werd genegeerd.

Zien. Dat beperkt zich tot de visie van het kabinet zelf. Die gaat de gesignaleerde problemen met vooral veel betutteling te lijf en is blind voor andere oplossingen.

Zwijgen. Het volk moet zwijgen. De MP gaf ons al eerder op onze donder, wegens een vermeend hoog klaaggehalte. Wie paniekaanvallen krijgt wegens de kredietcrisis, mag ophouden met jammeren, want de MP zegt dat het allemaal wel mee zal vallen. En wie wel eens wat meer wil weten over de steun aan de Irak-oorlog, krijgt van de MP te horen dat alles is al gezegd en meer gaat-ie niet vertellen ook.

Die aanpak helpt. De geestelijke gezondheidszorg is de laatste jaren sterk gegroeid, meldt het CBS. Drijven de geruststellende woorden van de MP het volk naar de rand van de waanzin? Mocht u daarover twijfelen (“is hij nou gek of ben ik het?”), dan kunt u er zeker van zijn: u bent het.

Vervoegt u zich bij uw lokale GGZ-instelling. Booming business is dat. Ik kan me voorstellen dat u het spoor bijster raakt als u eerst het zuur, dan het zoet en opnieuw het zuur als medicatie krijgt toegediend. Of dat u achter de geraniums lijdzaam moet afwachten wanneer het dan weer goed komt met de economie.

U maakt zich veel te druk. Dat leidt maar tot stress en gekke ideeën. Neem een voorbeeld aan uw MP. In alle rust leidt hij u door de woelige baren. Schipper naast God. Het gaat geestelijk een erg gezond jaar worden, want de MP gaat voorkomen dat we er verkeerde beelden op na houden.