Tag archieven: verkiezingen

Triumviraat nieuwe stijl

Triumviraat nieuwe stijl Om te regeren hoeft men niet een plaats aan de ovalen tafel van de ministerraad te hebben. We stevenen af op de uniek situatie dat er ook vanuit de 2e Kamer geregeerd gaat worden. Het lijkt er tenminste sterk op.

De heren hebben ineens wel vertrouwen in elkaar. Genoeg vertrouwen om te onderhandelen
over een minderheidskabinet met gedoogsteun. Komt er dan, naast een regeerakkoord, ook een gedoogakkoord?
Dat is wel het minste waar het publiek recht op heeft. Een regeerakkoord laat zien waar we de komende vier jaar aan toe zijn. Hopelijk staat er in de gedoogbijlage vermeld, waar de gedogende partij zich aan zal binden.

Rutte, Verhagen en Wilders zijn natuurlijk niet te vergelijken met Churchill, Roosevelt en Stalin, die het eens met elkaar wilden worden over de toekomst, nadat ze een wel grotere crisis dan de huidige hadden overwonnen.
Churchill en Roosevelt rekenden op Stalin’s betrouwbaarheid, waarvan ze diep in hun hart wel wisten, dat die betrouwbaarheid grillige trekjes vertoonde. Hetgeen Stalin ook bewees nadat het akkoord van Jalta was ondertekend. Ondanks de gemaakte afspraken ging Stalin door met zijn eigen agenda. Met een verdeeld Europa tot gevolg en een langslepende Koude Oorlog als toetje.

Ach, er zijn drie-partijen coalities geweest, waarin men ook twijfels had over elkanders betrouwbaarheid. Maar daar waar de twijfel vooraf het grootste was, sneuvelden die coalities dan ook jammerlijk. Niet allemaal in hetzelfde tempo, maar de grootste twijfelgevallen haalden nooit de eindstreep.
Ook nu zijn er twijfels. Maar nu gaat één partij met losse handen regeren. Vrij en ongebonden. En dat moet, volgens Verhagen, een stabiele politieke samenwerking opleveren. Gelooft u dat?

Hopelijk hebben de leden van CDA en VVD genoeg gezond verstand om hun leiders terug te fluiten.

Informatief Eindverslag

Informatief Eindverslag De informateur werkt aan zijn eindverslag.

Uwe Hoogheid,
Droef te moede deel ik U mede, dat niemand water bij de wijn bliefde. Als betrokken burger heeft U natuurlijk het nieuws op de voet gevolgd, dus laat ik niet in details treden.

Bij de eerste verkenning meende ik de zaak zo rond te hebben. Heer W. leverde alles in. Echt alles. Heer R. vroeg hem nog of hij ook zijn standpunten aangaande de islam los wilde laten. Heer W. antwoordde: Maar natuurlijk, Mark. We verzinnen wel iets anders om het volk vrees aan te jagen. Daar komen we samen wel uit.
Dat dacht heer R. ook. Helaas drong heer V. er op aan dat beide heren dat dan maar eerst moesten doen. Zouden ze er samen uit gekomen zijn, zou hij wel zien of hij ermee akkoord kon gaan.

Uit pure arremoe heb ik daarna de heren C. en P. en mevrouw H. geconsulteerd. Heer R. was daarbij aanwezig. Echter: verder dan wat amicale grappen wilde hij niet gaan. Ach, dat was uit pure zenuwen. Heer R. heeft wel een grote mond. maar een bang hartje. Dat valt hem niet kwalijk te nemen. Zijn partij heeft altijd de 2e viool gespeeld en nu moet hij ineens de kar trekken?
Het was een gezellige middag, maar het ging eigenlijk nergens over. En daar heb ik een voetbalwedstrijd voor moeten laten schieten!

Hoogheid, het is gebruikelijk dat ik U nu ook een advies mee geef. Maar Majesteit, ik zou het echt niet weten. Enerzijds bekruipt mij het gevoel door geen van de fractieleiders serieus genomen te zijn. Anderzijds begrijp ik ze wel. Natuurlijk zijn zij allen bereid te regeren. Even natuurlijk willen ze eerst van de ander horen, wat deze in te leveren heeft. Helaas was er maar één die de belangrijkste speerpunten van zijn programma onmiddellijk opofferde.

Majesteit, ik rond af met het gevraagde advies.
Het is nu 162 jaar geleden dat heer Thorbecke uw voorvader Willem II van dienst was. En zie, nu zitten we met de gebakken peren. Ik adviseer u de leiding ter hand te nemen en streng op te treden. Als oprechte liberaal doe ik hiermee de heer Thorbecke te kort, maar mijn partij heeft amper nog iets met de ware grondbeginselen van het liberalisme. Heer R. zal daarom gaarne met U meewerken.
Bovendien: U wordt door het volk op handen gedragen. Op wat verdwaalde republikeinen na, is het volk daar toch redelijk unaniem over.

Het volk heeft nagelaten zich in het stemhokje even zo unaniem te gedragen. Met de huidige impasse tot gevolg.
Majesteit, het is aan U. Ik dank U voor het in mij gestelde vertrouwen. Mijn nederige excuses dat ik dat zo vreselijk heb beschaamd.
Met Uw welnemen, ga ik nu van een prachtig vrij weekend genieten.

Uw informateur.

P.S. Past u op voor heer V. Het is pure valse bescheidenheid, dat hij zich op het zetelverlies van zijn partij beroept. Met de nadruk op vals. Driewerf bah!

Aan allen die zich in Nederland bevinden

Aan allen die zich in Nederland bevinden Niet iedereen heeft gestemd, maar voor allen die zich in Nederland bevinden gaat er wel wat veranderen.
Eerst wordt donderdag het zittende parlement ontbonden en vervangen door de nieuwe. Dat ritueel vindt natuurlijk altijd plaats na verkiezingen. Verplichte kost. Deze keer extra bijzonder, omdat de Tweede Kamer ook ontbonden moet worden in verband met een mogelijke wijziging van de Grondwet.

Die wijziging staat donderdag natuurlijk niet meteen op de agenda. Eerst mogen de Kamerleden hun eed afleggen. En dan is het afwachten hoe de agenda er uit zal zien. Zolang er geen nieuw kabinet is, zal de 2e Kamer alleen nog de laatste afhandelingen van het demissionaire kabinetje mogen controleren. Er
passeren nog wat wetswijzigingen en een enkel debatje over gedane zaken.

Het
wetsvoorstel van Femke Halsema, waarmee de rechter bevoegdheid krijgt wetten te toetsen aan de Grondwet, staat voorlopig nog niet op de agenda.
Kiezers hebben nauwelijks in de gaten gehad dat ze ook op een nieuw parlement stemden om die grondwetswijziging al dan niet mogelijk te maken. Het is ook geen thema geweest in de verkiezingsdebatten. Jammer, want met de recente stembusuitslag is aanname van dat wetsvoorstel ineens op losse schroeven komen te staan.

Eerder was een ruime Kamermeerderheid voor indiening van Halsema’s voorstel. Alleen in de 1e Kamer was flink tegenstand en haalde het voorstel slechts een meerderheid van één stem.
Als dit jaar het voorstel op de agenda komt, is het afwachten wat bijvoorbeeld de VVD, nu de grootste partij, zal doen.
De VVD heeft in het verkiezingsprogramma geen standpunt hierover opgenomen. Nu de partij meer macht heeft gekregen, is de vraag of zij die gedeeltelijk in handen van de rechterlijke macht zal willen leggen. Ook de PvdA, de tweede grootste partij, heeft zich in verkiezingstijd niet uitgelaten over de grondwetswijziging.
Het weblog Publiekrecht en politiek gaf Halsema’s initiatiewet op 18 mei nog 51 procent kans. Het weblog heeft trouwens een serie lezenswaardige artikelen over Halsema’s voorstel.

Mocht de grondwetswijziging binnenkort aangenomen worden, dan bestaat de kans dat een kabinet en het parlement gecorrigeerd kan worden door de rechter. Een rechter kan een nieuwe wet bijvoorbeeld toetsen aan artikel 1 van
de Grondwet (allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld, etcetera).

Allen die zich in Nederland bevinden. Dat zijn dus mensen met een Nederlands paspoort èn mensen zonder zo’n document, maar die hier zijn om enige jaren te werken of in afwachting zijn van een verblijfsvergunning of gezinshereniging.
Ik voorspel interessante discussies over de onpartijdigheid van de rechterlijke macht. Die zullen alleen uitblijven als VVD en PVV, eerst voorstander van de grondwetswijziging, daar nu ineens anders over denken en Halsema’s voorstel de prullenbak in wordt gestemd.

Wat was waar bij de TK-verkiezing?

Wat was waar bij de TK-verkiezing? Hebben we de meest bijzondere verkiezingsuitslag achter de rug? Of hebben mensen zich op laten stoken door de meest onbetrouwbare peilingen ooit?
Dat eerste lijkt mij zeker waar. Dat tweede klopt voor de helft. Onbetrouwbaar waren sommige peilingen, maar de kiezer heeft zich er niet al te druk over gemaakt.
Wat was nog meer waar of niet waar bij deze verkiezingen?

Niet waar.
Alle peilingen zaten er naast. De politieke barometer (Synovate) nog het minst, Peil.nl (Maurice de Hond) het meest. Sargasso’s metapeiling, een optelsom van alle peilingen, doet het ook aardig. Synovate peilde 5 van de 11 partijen exact goed. Sargasso had er 4 goed en Maurice de Hond maar drie.
Nu is een enkel zeteltje meer of minder ook redelijk goed gepeild. Tellen we die partijen erbij, dan heeft Synovate 7 partijen goed gepeild, Maurice de Hond 6 en Sargasso 5.
Het percentage goed gepeilde aantal zetels was bij Synovate 29%. Sargasso had 9% goed en De Hond slechts 8 procent. Alle drie zaten er flink naast met CDA en PVV.

Beetje waar.
Mijn voorspelling, een beetje natte vingerwerk op basis van de peilingen en een foutmarge van plus of min drie en wat onderbuikgevoel, deed het iets beter dan de peilingen.
Vier partijen goed geraden, vier goed geraden met 1 zetel afwijking, dus 8 in totaal aardig voorspeld. Daarmee 13% van de zetels goed geraden. Ook ik zat er bij CDA en PVV goed naast.
Maar toch. Zou je punten geven aan de goed gescoorde zaken, dan moet je bij de volgende verkiezingen toch meer letten op Synovate en mijn voorspelling.
Voorspelling peterspagina

In dit exceldocument alle gegevens op een rijtje (peilingen en voorspelling, vergeleken met de uitslag).

Niet waar.
Mijn voorspelling van de opkomstcijfers, bleken volledig uit de duim gezogen. In plaats van de ongeveer 80 procent kiezers, bleken er maar 74 procent mijn voorspelling ter wille te zijn. Wat een onbetrouwbaar volkje! En wel klagen over de betrouwbaarheid van de politici, hè?

Niet waar.
De VVD mag dan de grootste winnaar zijn met echte, keiharde zetels, verhoudingsgewijs is de VVD dat niet. De zetelwinst van D66 betekende een groei van dik 230 procent. De PVV was op die manier tweede, met een groei van 166 procent. Dan volgt GroenLinks (bijna 43%) en sluit de VVD met 41% de top vier.
Het CDA is de grootste verliezer, zowel absoluut als relatief. Dat dan weer wel. Waarbij nog opgemerkt dat de SP iets minder verloor dan de peilingen aangaven, de PvdA slecht drie zetels verloor en de PvdD stabiel bleef.

Wel waar.
Het was gisteren een bijzondere uitslagenavond. De PvdA en VVD zo lang gelijk. Pas diep in de nacht haalde de VVD die ene zetel voorsprong. Er is geen glasheldere coalitie uit de stembus gerold. Krijgen we ook de meest bijzondere coalitie van de laatste 65 jaar?
Zie hier (exceldocument) welke coalities we hadden. Invullen wat we nu gaan krijgen heeft geen enkele zin, maar een voorspelling mag je natuurlijk altijd in de reacties kwijt.

Wel waar.
Vier partijen wonnen zetels, twee bleven gelijk en drie verloren. Het electoraat heeft weer meer gestemd. Naar wat “rechts” heet te zijn heeft wel de meeste stemmen getrokken. Daar zullen we nog wat pret aan beleven.

Wij vertrouwen de stempotloden niet

Wij vertrouwen de stempotloden niet Tussen de vele reacties op weblogartikelen over de verkiezingen van vandaag, stond ineens een opmerkelijke waarneming:”Je moet dus echt je best doen om het piepkleine stemhokje duidelijk rood in te kleuren”.
De waarnemer suggereert dat de stem op slecht ingekleurde biljetten wel eens kan vervagen, als de stapels biljetten tijdens de telling heen en weer worden geschoven.

Deze ervaring komt van
Yevgeny Podorkin, reacteur op Sargasso en hier bekend als de 3e prijswinnaar van de Blogparel van het jaar 2009, in de categorie reacteurs.
Toen ik het las, dacht ik meteen: da’s waar! Ik moest ook erg mijn best doen een duidelijk rood vakje te maken.

Krijgen we nou? De actiegroep
Wij vertrouwen de stemcomputers niet boekte succes, want stemmen met de computer zit er de komende jaren niet meer in. We zitten vast aan het stempotlood. Maar is de combinatie van glad papier en de kwaliteit van het potlood wel zo geweldig? Geen fraude mogelijk, maar wel het gevaar van stemmenverlies?

Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen. De waarneming van Yevgeny Podorkin heb ik per e-mail naar de Kiesraad gestuurd met de vraag hier op te reageren.

Foute uitslagen

Foute uitslagen Vlak voor de gang naar de stembus, hier twee voorspellingen. De opkomstcijfers en de uitslag.
Dat is natuurlijk niet te doen. Alleen al omdat zelfs deskundige peilers er naast zitten. Dat is meteen wel de reden om de gok te wagen. Als deskundigen de plank mis kunnen slaan, dan kan een leek toch zeker er gewoon op los meppen?

Misschien worden peilingen ooit een stuk betrouwbaarder. Het CBS gaat samen met journalisten
een checklist opstellen, die tot kwaliteitspunten moet leiden om tot zo correct mogelijke peilingen te komen. Eerder waren statistici al tot de conclusie gekomen dat er met een foutmarge van 3 procent rekening moet worden gehouden. Zelfs dan zitten peilers er soms ver naast.
De Volkskrant herinnerde aan 2006: “TNS Nipo peilde de SP daags voor de verkiezingen in 2006 op 32 zetels, de partij haalde in het echt 25 Kamerzetels. Maurice de Hond schatte de SP in op 22, en zette de PvdA op 38, de sociaal-democraten behaalden er daadwerkelijk 33”.

Met dat in gedachte en de laatste
metapeiling van Sargasso erbij gehaald, voorspel ik hier de uitslag van morgen.CDA: 25; PvdA: 32; SP: 15; VVD: 32; PVV: 14; GL: 11; CU:6; D66: 11; PvdD: 2; SGP: 2 en TON: 0.
We zullen zien wat mijn foutmarge is geweest.

Nu de 2e voorspelling: de opkomst. Voor de gemeenteraadsverkiezingen had ik
al een gokje gewaagd, in relatie tot het consumentenvertrouwen. De stelling was: hoe lager het consumentenvertrouwen, hoe hoger de opkomst.
De val van het kabinet gooide roet in het eten en ik voorspelde een opkomst van 60 procent. Dat bleek dus niet waar. Het was rond de 53 procent.

Opnieuw een voorspelling, maar nu voor deze Tweede Kamerverkiezingen. Inmiddels is het consumentenvertrouwen weer iets gezakt en omdat de stelling bij 2e Kamerverkiezingen vaker waar bleek te zijn geweest, durf ik die voorspelling wel aan. Zie ook dit exceldocument voor de cijfermatige onderbouwing.
De opkomst zal morgen rond de 82 procent liggen.

Iemand nog andere voorspellingen?

Verkiezingen en geluk

Verkiezingen en geluk In de verkiezingsdebatten verwijten de lijsttrekkers elkaar soms om het hardst dat hele delen van de bevolking er op achteruit zullen gaan, als hun opponent aan het roer komt. Dat is niet helemaal eerlijk, want bezuinigen willen ze allemaal. Ieder op verschillende terreinen, dat wel. Maar er zullen hoe dan ook mensen op achteruit gaan.

Nu lijken veel Nederlanders dat helemaal niet erg te vinden, gezien de massale steun aan de VVD en PvdA, de koplopers in de peilingen. Het heeft dus geen zin te debatteren over wie er een paar eurootjes op achteruit gaat. Waarom wordt de vraag niet gesteld welke partij de mensen het gelukkigst maakt?

Morgen, 8 juni, houdt de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) de eerste Geestesdag. De term doet vermoeden dat het hier gaat om een symposium over “wie ziet ze vliegen?” Een vraag die evengoed aan de lijsttrekkers gesteld zou kunnen worden.
Nee, het gaat over de kwaliteit van leven. De afdeling Geesteswetenschappen van het NWO ontwikkelt een onderzoeksprogramma over kwaliteit van Leven.

Onder kwaliteit van leven worden veel verschillende dingen verstaan,
stelt de NWO. Op de website legt men uit: “Bij het bepalen van de effectiviteit van medische handelingen is de kwaliteit van de te verwachten levensjaren een belangrijke factor. In discussies over milieuvraagstukken gaat het over de kwaliteit van leven van toekomstige generaties. Daarnaast wordt steeds vaker gesproken over de mogelijkheid van een index Bruto Nationaal Geluk”.
De NWO wil “het begrip ‘kwaliteit van leven’ zodanig te ontwikkelen dat het toegepast kan worden in specifieke beleidscontexten alsmede bij de beoordeling van overheidsbeleid in het algemeen”.

Het begrotingstekort, de staatsschuld, de bezuinigingen, het komt allemaal aan de orde in de verkiezingsdebatten, maar het Bruto Nationaal Geluk heb ik nog niet langs horen komen. GroenLinks is de enige partij die er een paar woorden aan besteedt in
het verkiezingsprogramma: “Het is tijd voor een andere kijk op welvaart. (…) een bredere definitie van welvaart, die welzijn, gezonde levensjaren en milieubehoud meeweegt: het Bruto Nationaal Geluk in plaats van het Bruto Nationaal Product. Geluk is een betere maatstaf voor geslaagde politiek”.
GroenLinks verbindt het vooral met “de klimaatcrisis en de dreigende schaarste aan voedsel, energie en grondstoffen”.

Maar het idee van het Bruto Nationaal Product nou toch juist uit een landje dat de nodige schaarste kent? Bhutan, een klein staatje hoog in de bergen. De president van Bhutan meent dat zijn land niet door de crisis wordt geplaagd, omdat zij zich niet bekommeren om aandelenkoersen en vallende banken. Nee, de welvaart van Bhutan wordt gemeten in het Bruto nationaal Geluk (lees meer in
dit Volkskrantartikel).

Is de VVD nu ineens zo populair omdat kiezers denken er gelukkiger mee te worden? In een artikel
in De Pers van juni vorig jaar, zegt professor Veenhoven (Erasmus Universiteit): “Geluk lijkt een links thema, maar je ziet dat rechtse standpunten vaak leiden tot het meeste geluk”.
Inkomensongelijkheid blijkt geen invloed op geluk te hebben. Meer sociale voorzieningen maakt ook niet altijd meer gelukkig. Rijkdom heeft wel invloed op geluk, maar dat geldt in de armere landen sterker dan in de rijkere landen. Economische vrijheid, bijvoorbeeld een eigen winkeltje beginnen, maakt wel gelukkiger.
Niet alle rechtse standpunten leiden volgens de professor tot geluk. Mensen in tolerante landen zijn gelukkiger. Dus tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen opblazen leidt niet to geluk.

Mogen we a.u.b. nog een slotdebat over geluk? Welke partij maakt ons het gelukkigst?

De strategische stemmer

De strategische stemmer Moeten de politieke partijen de laatste campagnedagen de zwevende kiezer bewerken of de strategische kiezer?
De zwevende kiezer is een luis in de democratische pels. Burgers die elke verkiezing maar wat anders doen. Menig lijsttrekker zal er wakker van liggen, maar hoe die kiezer achter zich te krijgen, is moeilijk te beantwoorden. Gevoel, emoties en onzekerheid zijn te bespelen, de effecten nauwelijks te calculeren.

Een paar dagen geleden schreef ik over
De zwevende kiezer. De strategische kiezer is weer een ander verhaal. De term ‘strategische stem’ suggereert dat er kiezers zijn die zeer berekenden te werk gaan, om een bepaalde coalitie aan een meerderheid te helpen.
Zo denkt Job Cohen door de strateeg geholpen te kunnen worden, om een VVD-PVV coalitie te voorkoen. In een artikel in Trouw schreef Maas Goote (D66), dat strategisch stemmen noodzakelijk is in Nederland, omdat de grote partijen de burger niet van dienst zullen zijn.

Peter Kanne, onderzoeker bij TNS Nipo, schreef een analyse voor De Volkskrant, waarin het gewicht van de strategische stem helemaal niet zo groot blijkt. In het artikel somt hij 14 motieven op, op grond waarvan kiezers hun stem bepalen. De strategische stem komt pas op de 10e plaats.
(Lees meer op TNS Nipo).

De peilingen zijn nauwelijks van invloed, volgens het onderzoek van TNS Nipo. Helaas is niet vermeld of dat ook geldt voor de strategische stemmer. Op basis waarvan bepaalt de strateeg zijn stem? Dat kan bijna niet anders, dan op grond van de peilingen.
Maar een strategie is alleen van invloed als er veel strategische stemmers zijn. En dat is dus niet het geval. PvdA en D66 zullen er dus weinig mee winnen.

Deze informatie zal de overtuigde strateeg niet tot ander stemgedrag verleiden. Voor deze eigenwijzen dus nog even wat peilingeninformatie.
Houdt bij uw weldoordachte strategie rekening met de recente verschuiving naar links. Volgens het NRC en De Volkskrant tonen de peilingen een lichte opmars van de “linksche kerk”. Bij de laatste metapeiling van Sargasso (die alle peilingen combineert), kopte de redactie er ook zelfs winst voor de SP in.

Wie de peilingen als uitgangspunt neemt voor de Strategische Stem moet natuurlijk alleen naar de winst en verliescijfers kijken binnen de peilingen. Elke peiling berekent de winst en het verlies van zetels ten opzichte van het huidig aantal zetels in de 2e Kamer, behaald bij de verkiezingen in 2006. Maar vergelijk je de peilingen onderling, ontstaat een iets ander beeld (zie ook
dit exceldocument).

Zo zou je kunnen zeggen dat D66 relatief de grootste groei doormaakt, vergeleken met 2006. Vergelijk je echter de laatste peiling voor de val van het kabinet, met de laatste peiling, dan is natuurlijk de VVD de relatief grootste stijger.
Bij Synovate (Politieke Barometer) en Peil.nl (Maurice de Hond) zijn D66. PVV en VVD de top-drie grootste stijger ten opzichte van de verkiezingen in 2006. Maar vergelijk je de eerste peiling na de val van het kabinet met de laatste peiling, dan is de VVD de grootste stijger, gevolgd door D66. Op de derde plaats staat bij Synovate dan GroenLinks en bij Peil,nl de PVV.

Verder blijkt links (PvdA, SP, GL) dramatisch te verliezen. Rechts (CDA, VVD, CU, PVV, SGP) wint, maar niet zoveel als,links verliest. Het midden (D66) wint wel behoorlijk. Alles relatief. De echte keiharde zeteltjes tellen natuurlijk uiteindelijk.
Strategisch kunt u dus D66 versterken, of het verlies van links temperen, of denken: ach, een goeie strateeg zorgt dat-ie bij de winnaars zit. Tja, dan rest u weinig anders dan u aan te sluiten bij de VVD.

Demissionaire sinterklaas

Demissionaire sinterklaas De laatste handelingen van de ministerraad, voor de club de scepter moet afstaan. Het kabinet doet nog wat demissionaire uitgaven. Niet de afgesproken bedragen, maar extra geld. Balkenende speelt nog even Sinterklaas, voor hij vertrekt?

Mag dat wel? Extra uitgaven doen, terwijl er een begrotingstekort wordt doorgegeven aan een nieuw kabinet?
Vandaag deed het kabinet 230 miljoen euro kado. Eind mei gaf Balkenende V ook al 867 miljoen euro aan extraatjes weg. En doet daarmee een schepje bovenop het toch al groter uitgevallen begrotingstekort.
In mei werd 800 miljoen euro aan snelwegen toebedeeld en 67 miljoen euro aan de energieagenda. Vandaag ging extra geld naar knelpunten in de vaarwegen (100 miljoen), naar Limburg’s ontzet (ook 100 miljoen) en naar de prachtwijken (30 miljoen).

Het is ongetwijfeld allemaal goed besteed en hard nodig. Maar dit riekt naar partijpolitiek bedrijven ten koste van het landsbelang. Alsof Balkenende alweer wat zoet na het zuur uitdeelt. Om op de valreep nog wat kiezers terug te winnen?
Of om een nieuw kabinet. Zeer wel mogelijk zonder CDA, in zo’n lastig financieel parket te brengen, dat succes bij voorbaat is uitgesloten?

Dat er, ondanks crisis en begrotingstekort, toch ook wat uitgegeven zal moeten worden, daar zal iedereen het over eens zijn. Het grote discussiepunt in de verkiezingscampagne is echter hoe het geld verdeeld zal moeten worden. Dat het kabinet dan in demissionaire toestand nog ruim 1 miljard euro weggeeft, is bedenkelijk. Dat zou beter overgelaten kunnen worden aan het kabinet dat na 9 juni de schatkist mag beheren.

De fratsen van
de demissionaris zijn vanaf 19 maart hier gevolgd. Juist omdat Balkenende IV viel over een besluit dat ook in demissionaire toestand was genomen. Je weet maar nooit welk besluit later nog de val van een volgend kabinet kan betekenen.
Lees nog eens: Demissionaire steun en stabiliteit (19 maart), Ondergrondse demissionariteit (9 april), Oorlog aan de ledigheid (26 mei) en de gouden greep van Klink (28 mei).

De zwevende kiezer

De zwevende kiezer Ruim 16 miljoen inwoners en daarvan mag 74% op 9 juni bepalen onder welk bewind we de komende vier jaar ons huishoudbudget scherp in de gaten moeten houden. Dat zullen we ook pas na 9 juni weten, want nu valt er geen peil(ing) op te trekken.

Dat danken we aan de 30 tot 37% van het kiezersvolk dat maar een beetje “ins blaue hinein” zweeft. Een minderheid van 2,6 tot 4, 8 miljoen kiezers houden het land in onzekerheid. Want die groep gaat de doorslag geven, denken sommigen.

Balkenende denkt nog
genoeg zwevers binnen te halen, om met weinig gezichtsverlies uit de stembus te komen. Zou kunnen, want het CDA heeft in de geschiedenis wel vaker slechte peilingen meegemaakt en toch genoeg stemmen gehaald om vele malen een kabinet te mogen leiden.
Ondertussen wrijft Rutte zich in zijn handen om de CDA’ers die er genoeg van hebben. Een deel van de christelijke achterban gaat deze keer op de VVD stemmen. Dat eigen leden ook gaan zweven, zal Rutte nauwelijks zorgen baren. Die ene Voorhoeve die D66 gaat stemmen, zal niet tot een gigantisch verlies leiden.

Zweven is ook helemaal niet erg, zegt politicoloog
Philip van Praag in Nu.nl. Het is juist gezond voor de politiek. “Het gaat erom dat kiezers tijdens een verkiezing een oordeel vellen over hoe de partijen het gedaan hebben en hoeveel vertrouwen ze hebben in wat ze de komende periode gaan doen. Dan is het een gezonde ontwikkeling dat het niet vanzelfsprekend is dat ze een partij altijd trouw blijven”, stelt Van Praag.

Dat lijkt mij ook. De vaste lezers hier kunnen weten dat ik er geen probleem mee heb dat het CDA kans maakt deze keer niet in een kabinet deel te nemen. Maar de mogelijke coalities die de zwevende kiezer in de even zwevende peilingen veroorzaakt, zijn geen hoopvolle alternatieven.
Het zal de zwaartekracht van onzekerheid wel zijn, die zoveel zwevers naar rechts trekken. Nu, met de finale in zicht, zweven ze wel weer meer naar het midden. Van PVV naar VVD. Wat al behoudend was, heeft blijkbaar wel tabak van het CDA en trekt ook naar de VVD.

Ik heb echt geen idee hoe een groot deel van de zwevende kiezers over te halen is op 9 juni ineens een heel andere keuze te maken. Een keuze die in Nederland nog nooit is gemaakt: afscheid nemen van jaren dominantie van CDA en VVD. Jawel, de PvdA mocht ook wat jaartjes meedoen, maar de meeste tijd is voor een behoudend bewind gekozen.
De schaarse momenten dat de kiezers op avontuur gingen, maakten ze een ruk naar rechts (Fortuyn, Wilders). Daarmee wordt toch gezegd dat veel kiezers het CDA en de VVD niet behoudend genoeg vinden?
Maar die keuze is vreemd. Zogenaamd de ‘heersende elite’ een pak rammel geven en vervolgens kiezen voor dezelfde politiek, maar dan in het kwadraat.

Als mensen wat anders willen, is er maar één andere optie. Kiezen voor wat echt anders is en nog nooit in Nederland vertoond. In het huidige stelsel betekent dat kiezen voor GroenLinks, SP en, om tot een meerderheidskabinet te komen, ook kiezen voor PvdA en D66.
In de metapeiling van Sargasso lijkt die combinatie niet verder dan 52 zetels te komen. Nu relativeren zelfs opiniepeilers de waarde van peilingen, maar de meerderheid van de zwevende keizer zal veel te angstig zijn om die draai te maken. Dat is jammer, want alweer een gemiste kans op een politiek die echt voor iedereen is.