Tag archieven: gezondheidszorg

Gezond en goedkoop

Gezond en goedkoop Opmerkelijk bericht op Noorderlicht: de gezondheidszorg in Cuba is ruim 4400 euro per persoon goedkoper dan hier.

Amerikaanse wetenschappers hebben het 50-jarig bestaan van Castro’s Cuba eens doorgelicht op haar gezondheid. Conclusie: Cuba heeft een goedkope en goede gezondheidszorg. Dat kan niet, zou je zeggen, want de gezondheidszorg is gratis voor de Cubanen.
Toch leidt de kwaliteit daar niet onder en mag Cuba zich tot de gezondste landen ter wereld rekenen, naast landen als Japan en Zweden. Omdat er al vanaf 2005 een dictatoriaal rookverbod op openbare plaatsen is?

De Amerikaanse onderzoekers zagen nog een reden voor die geweldige Cubaanse gezondheid: preventie. Goede voorlichting en eenmaal per jaar een medische controle.
Die kant gaan wij ook op. Er wordt meer belang gehecht aan preventie, om de kosten te drukken. Het verschil met Cuba is, dat de preventie hier aan het particulier initiatief en de marktwerking wordt overgelaten. Dus zijn er allerlei clubjes met preventie bezig en maken bedrijven reclame met allerlei preventie spul.

Nog voor dit kabinet dit jaar met een Preventienota zou komen, is het gevallen. Blijkbaar niet te voorkomen. Er zijn nu eenmaal kwaaltjes waar preventie niet bij helpt. Daardoor is het Pakketadvies 2010 (pdf), van het CVZ (College voor Zorgverzekeringen), in de conceptfase blijven hangen.
Het CVZ ziet wel wat in preventie als onderdeel van het basispakket. Zo stelde het college in 2009 voor een 'stoppen met roken'-programma in het basispakket op te nemen.

Veel concreter gaat het CVZ-advies dit jaar niet. “Patiënten/consumentenorganisaties en de gezondheidsfondsen moeten vooral doorgaan om mensen actief bewust te maken van hun gezondheid”, schrijft het CVZ. En “zorgverzekeraars ontplooien activiteiten om de geïndiceerde preventie te contracteren, (…) ook daarop zullen nog investeringen moeten plaatsvinden”.

Maar de gezondheidszorg wordt er niet goedkoper op, als allerlei preventieprogramma's van subsidie worden voorzien. Zouden Nederlanders massaal gezond gaan leven, als ze er een gratis gezondheidszorg voor krijgen?

Alweer een zorgalarm.

Alweer een zorgalarm Steeds minder zorginstellingen in Nederland hanteren de code van informatiebeveiliging. Een bericht dat klakkeloos is overgenomen door De Telegraaf en websites voor de beveiligingsbranche en de medische sector.

Het alarm is afgegeven door Niscayah, een bedrijf dat beveiligingsoplossingen verkoopt aan de zorgsector. Dit bedrijf onderzoekt elke twee jaar de beveiliging in de zorg en
constateert nu dat van de 88 respondenten “slechts 23% van de respondenten de code informatiebeveiliging hanteert, t.o.v. 57% in 2007”. De respondenten zijn werkzaam in ziekenhuizen en verpleeghuizen.

Volgens het bedrijf is niet alleen de ict-beveiliging onvoldoende (denk aan het EPD!), 20% van de brandmeldinstallaties zijn niet goedgekeurd, het aantal stroomstoringen neemt toe en de beveiliging tegen inbraak en agressieve indringers, is veelal verouderd.
Nu heeft Niscayah er natuurlijk een commercieel belang bij de zorgsector op de gaten en de lekken te wijzen. Het bedrijf biedt immers de oplossingen? Als je nagaat dat 88 respondenten op zo’n 1845 zorginstellingen wat weinig is, dan lijken de percentages wel mee te vallen. Ter verduidelijking: er zijn in Nederland zo’n 140 ziekenhuizen,ongeveer 342 verpleeghuizen en maar liefst 1363 verzorgingshuizen. De cijfers zijn uit 2004 en 2005 en dus misschien niet helemaal actueel, maar veel zal het niet schelen.

Maar het commerciële bedrijf is niet de enige die maar aan een paar zorginstellingen genoeg heeft om de alarmbel te luiden.
In 2008 meldde het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens) dat een onderzoek naar de informatiebeveiliging bij 20 ziekenhuizen, genoeg was voor de IGZ (Inspectie Gezondheidszorg), om alle ziekenhuizen de opdracht te geven een plan van aanpak op te stellen. In 2009 liet de IGZ weten dat bij van de twintig onderzochte ziekenhuizen de boel nog niet op orde hadden en dat van de 72 ziekenhuizen die niet waren onderzocht, er nog eentje was die helemaal geen plan had ingediend.

Nou is een plan van aanpak één ding, de werkelijke uitvoering is weer wat anders.
In 2006 deden 51 ziekenhuizen mee aan een enquête van RTL Nieuws en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Daaruit bleek dat de beveiliging tegen insluipers en diefstal nog beter kon, dan met de 50 miljoen euro aan beveiligingsmaatregelen al was bereikt. De voorzitter van de NVZ deed uiteraard een beroep op de overheid voor een bijdrage in de kosten ter verbetering.Het beveiligingsbedrijf Niscayah stelt dat 76% van haar 88 respondenten vond dat de overheid over de brug moet komen om de veiligheid te verbeteren.
Een zorgbestuurder
in Noord-Holland stelt dat de beveiliging bij de woonzorgcomplexen in zijn regio niet beter zal worden. Het geld ontbreekt.

Tja, dan moet de premie voor de zorgverzekering maar omhoog, zodat particuliere beveiliging in het basispakket kan. De patiënt mag zelf beslissen of hij/zij een eigen bewaker meeneemt naar ziekenhuis of verpleeghuis. Doet de patiënt dat niet, valt het natuurlijk onder eigen risico.
En de beveiliging van de ITC? Een illusie. Want als je de continue berichtgeving leest over lekkende systemen, virus- en phishing aanvallen, dan lijkt het wel of de virtuele criminaliteit vele malen groter is dan de hele beveiligingsindustrie aan kan.

Het moet niet gekker worden

Het moet niet gekker worden Er wordt wat afgerekend in Nederland. Zorgwekkend veel zelfs. Een op de acht Nederlanders is niet echt gezond. Dat zegt het NIPED, een club die het preventiekompas heeft ontwikkeld. Een jaarlijkse preventieve check van de gezondheid kan de zorgkosten drukken, meent het NIPED. Je ontdekt kwaaltjes in een vroeg stadium. Dan is er nog veel aan te doen, bijvoorbeeld adviezen om de leefstijl aan te passen, zodat misschien dure behandelingen of medicatie voorkomen kan worden.

Een op de vier Nederlanders krijgt een psychische stoornis. Dat wil de GGZ ons doen geloven met een voorlichtingscampagne. De campagne wordt grotendeels online gevoerd. Wie de website 1opde4 bezoekt moet we de hersens er goed bijhouden, want je raakt er snel in de war.
Ook de GGZ gelooft in preventie. Dat zou gemiddeld het 20- tot zelfs 30-voudige aan indirecte kosten kunnen besparen.

En dan horen vier van de vijf bezoekers van de eerst hulp daar helemaal niet thuis. Dat zegt zorgminister Ab Klink. Ze zouden bij de huisartsenpost moeten zijn. De maatregel die Klink in petto heeft (zonder verwijsbriefje van huisarts, krijg je de eerste hulp niet vergoed), is verschuiven van de kosten. Het wordt dan drukker bij de huisartsenposten en hoe wordt dat dan betaald?

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Het moet niet gekker worden. Wellicht is dat reden voor de RIVM om een landelijk onderzoek naar onze gezondheid en leefstijl te starten.
Reikhalzend kijken we uit naar de uitslagen van dat onderzoek. Want wat maakt zoveel Nederlanders ziek, zwak en gestoord?

Is dat het internet? Je hebt wat buikpijn, tikt de klacht in de zoekmachine en binnen drie minuten heb je een acute blinde darmontsteking te pakken. Uiteraard op je vrije zondagmiddag, dus dan ga je voor de zekerheid maar naar de eerste hulp van het ziekenhuis.
Of je laat google opzoeken waar de dagenlange vermoeidheid mee te maken heeft en ja hoor, ook jij hebt een burn-out of minstens een depressie. Dus maandag meteen een afspraak geregeld met de plaatselijke ggz-fabriek.

Is het die leefstijl? Je at al geen vet spul meer, je rookt absoluut niet en drinkt amper. Zaterdagochtend ga je in het bos hardlopen, maar glijdt uit over een hondendrol, je knie schiet alle kanten op en hangt er wat raar bij. Dan laat je dus naar het ziekenhuis brengen.
Of je bent regelmatig benauwd en kortademig. Op onverwachte momenten, dat wel, met hartkloppingen en zweten. Dat lijkt verdacht veel op een paniekaanval, want je hart kan het niet zijn, dankzij je gezonde leefstijl. Dus ook naar de psychiater.

Een op de acht, een op de vier, vier van de vijf. Zijn we echt in zulke grote getale ziek? Eist de hedendaagse leefstijl haar tol? Urenlang achter pc's, fijnstof in de steden, de jacht naar geluk, het feit dat de milieudoelen maar niet gehaald worden, onzekerheden wegens de crisis, partydrugs, overdreven sporten, ergernis en uitlaatgassen in de files. En zweven er misschien meer onbekende virussen in de lucht, behalve Mexicaanse rakkertjes?
Of is het gewoon de marktwerking? Elke medicus, elke psychiater doet zijn best de targets te halen en ontvangt ook de mensen met de minste klachten met open armen.

Waar worden wij zo ziek van? En nog belangrijker: hoe worden we weer gezond?
Ik zou zeggen dat als vet zo ongezond is, verbiedt dan alle productie en verkoop van vet spul. Dat kan natuurlijk niet. Je zult zien dat er dan altijd mensen zijn die het recht op vrijheid van vetconsumptie opeisen. En zolang die er zijn heeft, heeft iedereen in dit vrije ondernemersklimaat, natuurlijk het recht een vetfabriek te runnen. Toch?
Dat is je vrije keuze. Daar kan een overheid niets aan doen. Doen ze het wel dan heet de overheid een dictatuur te zijn. Dus de overheid doet niets. Of, ja toch, ze brengen je leefstijl in kaart en rekenen je daar op af. Aan je portemonnee kunnen ze alles doen, zonder voor potentaat te worden versleten.

Natuurlijk begint je gezondheid bij jezelf. Als fijnstof en uitlaatgassen het aantal longaandoeningen doet groeien, gaan we natuurlijk minder autorijden. Als de vette hap zo schadelijk is, raken we het spul nooit meer aan. Als werkstress en economische onzekerheid ons gek maakt, dan reorganiseren we de economie natuurlijk grondig. En we stemmen natuurlijk op politici die ons als overheid daar bij helpen en steunen.

AOW of Alzheimer aanpakken?

AOW of Alzheimer aanpakken?

We zullen ouder worden, langer leven, maar dan wel in pure armoede. Dat is in de kern het scenario van de vergrijzing. Tenzij er drastische maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld door de AOW flink op de schop te nemen.

Dat zou kunnen, maar dan ben je er nog lang niet. Dat stelt Eurocraat op GeenCommentaar. Een veel grotere financiële tijdbom tikt onder de kosten voor de gezondheidszorg. Ouderen doen een groter beroep op de zorg en dus zou je dat beter kunnen aanpakken.
Vergeet die AOW, zo stelt Eurocraat, maar focus eens op de vergrijzing zelf. Moeten we ons niet eens afvragen hoeveel we willen investeren in het verlengen van het leven van een 95-jarige, is de
prikkelende vraag van Eurocraat.

Geen bijzondere vraag. De RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg) adviseerde in 2006 al de QALY te hanteren. Een norm voor “kwaliteit gewogen per gewonnen levensjaar”. Als een kostbare behandeling weinig gezondheidswinst oplevert, zou zo'n behandeling niet langer uit de algemene middelen moeten worden vergoed.
Awel, bij iemand van 95 jaar of ouder zal weinig gezondheidswinst meer te halen zijn, dus zo raar is de vraag op GeenCommnentaar nu ook weer niet. Hoewel ik me afvraag waarom het weblog op de stoel van de RVZ wil zitten.

Want er zijn natuurlijk nog andere keuzes. Een van de dure ouderdomskwaaltjes is Alzheimer. De Europese Commissie had berekend dat in 2005 elke patiënt 21 duizend euro kost. In Nederland lijden ongeveer 200 duizend mensen aan die vreselijke aandoening Dan heb je het dus over 4,2 miljard per jaar.
De
Europese Commissie vindt het dan ook belangrijk om “op dit gebied te investeren en samen te werken, zowel om de maatschappelijke kosten van deze ziekten te drukken als om hoop, waardigheid en een gezonder leven te bieden voor de miljoenen mensen die aan deze aandoeningen lijden“.

De investeringen die tot nu toe zijn gedaan, leveren ook resultaat op. Wetenschappers hebben nieuwe genen ontdekt, die verantwoordelijk zijn voor Alzheimer. Die ontdekking moet het mogelijk maken medicijnen te ontwikkelen die de ziekte kunnen voorkomen, of zelfs genezen (meer te lezen in het NRC).
Nu die genen zijn gevonden, wordt het tijd het verdere onderzoek te intensiveren. Dat kost geld, zeker. Maar als, wat Alzheimer betreft, de gezondheidswinst dus 100% kan zijn, dan kunnen de prognoses over de kosten van de ouderenzorg drastisch worden herzien.

Zelfs ideeën als doorwerken na je 65e worden ineens een stuk realistischer. De investeringen in dit soort onderzoek en ontwikkeling zouden dus opgeschroefd kunnen worden. De vraag is dan waar dat geld vandaan moet komen.
Ik ben het eens met de strekking van het artikel op GeenCommentaar: zet de AOW-onderhandelingen maar even in de ijskast. Besteed de kosten daarvan nu eerst maar aan de bestrijding van Alzheimer.

Verder wordt het een lastige kwestie van prioriteiten herzien. Wat heeft bijvoorbeeld filebestrijding voor zin, als je niets aan Alzheimer doet? Als de vergrijzing echt toeslaat in de voorspelde demonische omvang, dan heb je geen files meer, omdat een groot deel van de bevolking opgesloten zit in volledig geautomatiseerde verpleegtehuizen. Dus hup, ijskast open en zet de filebestrijding naast de AOW.

Wat kan er nog meer de koeling in om de oplopende temperaturen van de vergrijzing te stoppen?

Meer naar zorg, minder naar hulp

Meer naar zorg, minder naar hulpDe koek mag wel wat anders worden verdeeld, vinden heel wat Nederlanders. Dat stelt het SCP in het Continu Onderzoek Burgerperspectieven. In diverse gespreksgroepen kreeg men de vraag voorgelegd aan welke beleidsterreinen meer of minder geld zou worden uitgegeven, als men het zelf voor het zeggen had (zie persbericht, pdf!).

Volgens het SCP vind 80 procent van de Nederlanders dat er bezuinigd dient te worden op ontwikkelingshulp, internationale samenwerking en vredesmissies. Ook defensie mag het met minder doen, naar de mening van 75 procent en 50 procent wil snoeien op kunst, cultuur en wetenschappen.
Meer geld mag naar de gezondheidszorg, zegt 82 procent en 59 procent wil meer uitgeven aan orde en veiligheid.

Je mag wel concluderen dat veel Nederlanders dus liever eerst wat geld willen spenderen aan de eigen zorgen en dat het economisch leed en de veiligheid in andere delen van de wereld maar op een andere manier moet worden opgelost.
Het stijgende vertrouwen in de economie, dat in hetzelfde rapport bij de Nederlanders is geconstateerd, maakt ons dus blijkbaar niet guller voor mensen die het toch heel wat slechter hebben.

Stel dat elke procentuele Nederlander goed is voor 1 euro, dan zou de rangorde in de rijksuitgaven voor 2009 er aardig anders uitzien, dan op de laatste Prinsjesdag bekend werd.

OCW (Onderwijs, cultuur en wetenschappen) zou niet langer op de 1e plaats staan, maar op de 4e en Volksgezondheid zou stijgen van de 4e naar de 1e plaats.
Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingshulp (7e plaats) en Defensie (9e) zakken naar de 15e en 16e plaats. Justitie (12e) en Binnenlandse Zaken (10e) stijgen naar de 8e en 7e plaats.

Ongeveer dan, want de totale uitgaven mochten niet worden gewijzigd en volgens deze methode zouden de totale uitgaven zo'n 13 miljard euro lager uitvallen (7 procent van het totaal). Maar het geeft bij benadering weer hoe de prioriteiten verschuiven.

Waar ligt dat aan? Weten de ministers van de gesnoeide departementen hun zaken niet zo goed te verkopen aan het publiek? En geldt dat ook voor bijvoorbeeld minister Klink, die er maar op hamert dat de zorgkosten omlaag moeten?
Krijgen Hirsch Ballin (Justitie) en Ter Horst (Binnenlandse Zaken en Veiligheid) een steuntje in de rug?

Of is voor de burger het hemd nader dan de rok? Eerst geld naar eigen zorg, dan pas naar hulp aan minderbedeelden elders in de wereld. Eerst orde en veiligheid in eigen huis, dan pas vrede stichten in externe brandhaarden.

Zou jij het geld ook verdelen volgens de opinie die het SCP weergeeft? Of tot een geheel andere prioriteitenstelling komen?

Laat zorg in nood vallen

Laat zorg in nood vallen De overheid moet geen cent meer geven aan zorginstellingen die in nood verkeren door de liberalisering en de economische crisis. Dat advies krijgt minister Klink van de Nza (Nederlandse Zorgautoriteit) en de RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg).

Kijk, ferme taal. Faalt het management van een ziekenhuis, dan laat je de tent gewoon vallen. Maakt de directie van een thuiszorgclub er een zootje van, om laten donderen. Da's tenslotte de bedoeling van marktwerking, zo stellen de Nza en de RVZ. Laat de boel dan maar overnemen door instellingen met een gezond management. In uiterste nood, als bijvoorbeeld publieke belangen of de continuïteit in gevaar komt, mag de overheid bijspringen. Het gaat immers om gigantische bedragen. In vier jaar tijd heeft de overheid bijna 100 miljoen euro steun geboden om er zeker van te zijn dat delen van het land een ziekenhuis in de buurt hielden.

Honderd miljoen! De altijd al geliberaliseerde financiële sector, dat ook ineens last kreeg van de crisis, kreeg recentelijk met 20 miljard euro steun. Tel je daar bij de 200 miljard bij die de overheid beschikbaar houdt als garantie voor kapitaalmarktleningen, de 200 miljoen voor de werktijdverkorting bij noodlijdende bedrijven en de 5 miljoen die is uitgetrokken om werkelozen via mobiliteitscentra aan het werk te krijgen, dan steunt de overheid de financiële sector en het bedrijfsleven dus al ruim 2000 keer meer, dan er tot nu toe aan zorgsteun is verleend. Dat is ook bijna 3 keer zoveel als er in 2008 aan de gezondheidszorg is uitgegeven.

Ik geloof niet dat hier nu uitgelegd moet worden dat minister Klink even ferm het advies in de prullenbak moet bonjouren. Al was het maar om te voorkomen dat er nog meer burgers hun heil zoeken bij partijen die minder gezond voor de samenleving zijn.
Want als Fortis was gevallen, dan had de Rabo-bank de zaak toch kunnen overnemen? En als de ING de hand ophoudt, laat je hun marktaandeel toch over aan concurrenten als Triodos en de SNS bank?
Laten Wouter is en Nout Weellink maar te rade gaan bij de RVZ en de Nza. Krijgen we een supergezonde economie.

Misschien vind je dit populistisch geraaskal. Geen nood. Ik hou me serieus aanbevolen voor genuanceerd commentaar, waarin wordt uitgelegd wat er zo goed is aan het advies van de RVZ en de NZa.

Beeldrecht betaalt zorg

Beeldrecht betaalt zorg

Als in een soapserie Katja Schuurman een beetje ziek ligt te doen in een nepziekenhuis, weten we wel dat ze niet echt lijdt en bovendien er goed voor wordt betaald. Als een close-up van de hartmonitor aangeeft dat het gedaan is met Katja, liggen we er niet wakker van, want de volgende dag mogen we haar in de volgende goed betaalde media-klus aanschouwen.

Bij reality-series ligt dat anders. Echte mensen, die met echte ziektes en verwondingen op de buis komen in series als Traumacentrum of Ingang Oost. Een stuk spannender, want levensecht. Daar zou je wel wakker van kunnen liggen, want had je buurman niet diezelfde kwaal of was je nichtje ook niet eens onder een auto gekomen?

De RVZ (Raad voor de Volksgezondheid) heeft de ministers Klink (zorg) en Plasterk (media) aangeschreven en er op gewezen dat soms een onaanvaardbare schending van de privacy van patiënten plaatsvindt. Er moet gewaakt worden voor beïnvloeding: “Als de camera al aanwezig is, zullen patiënten geneigd zijn ja te zeggen. De implicaties – zoals beelden die op internet een tweede leven krijgen – worden hen vaak pas later duidelijk“.
Niet alleen de televisiemakers hebben belang bij kijkcijfers trekkende beelden. De RVZ stelt dat ook andere partijen belangen hebben bij dit soort programma's: “Zorginstellingen concurreren via reality-shows. Patiëntenverenigingen dragen veelvuldig financieel bij aan programma’s, om ‘hun’ ziekte onder de aandacht te brengen. Professionals willen begrip voor hun positie. Wetenschappers willen onderzoeksresultaten onder de aandacht brengen“.

Dan wil de ethiek wel eens het kind van de rekening worden en daarom is het nu tijd voor reflectie en een inhaalslag. Daarbij stelt de RVZ zich onder andere een code voor, waarin zorginstellingen hun mediabeleid duidelijk maken. Onaanvaardbare situaties, als het filmen van een bewusteloze patiënt, zouden met zo'n code in de zorgpraktijk niet langer worden toegestaan.
Het CEG (Centrum voor Ethiek en Gezondheid) ziet wel dat “de aanwezigheid van media op zelfs de meest intieme momenten van ons dagelijks leven is steeds normaler geworden” en dat ook de
medialisering van de gezondheidszorg de privacy van patiënten blootlegt.

Het is natuurlijk een wonderlijk verschijnsel dat mensen hun ziel en zaligheid, hun lief en leed, openbaren voor elke willekeurige camera. Voor de meesten geldt echter dat ze er met hun volle, gezonde verstand bij zijn en kunnen beslissen of ze zich in een mediamiek moment willen scharen in de rijen der Beroemde Nederlanders. Iemand die net total-loss is gereden op een zebrapad of van de dokter hoort welke dodelijke ziekte is geconstateerd, mag minder toerekeningsvatbaar worden geacht. Daar hebben de RVZ en het CEG wel een punt.

Nu zou je met een gedragscode daar paal en perk aan kunnen stellen, maar laat in die code wel een mogelijkheid open ook een patiënt zijn lijden tot stardom te verheffen. Het is ethisch niet verantwoord, wat ik nu ga voorstellen, maar toch een poging gewaagd.
Is een patiënt volledig bij zinnen dan is toestemming op een normale manier te regelen. Bij andere patiënten vraagt men toestemming als de genezing is geslaagd. En voor de opnames en verspreiding van de beelden wordt betaald. Ik stel voor de Balkenende-norm te hanteren. De behandelingen kunnen zo dik worden bekostigd.

Beeldrecht draagt zo bij aan beperking van de zorgkosten. Van alle patiënten die niet genezen, wordt het beeldmateriaal vernietigd. Het kan zijn dat progammamakers helemaal geen zin hebben in zulke voorwaarden en stoppen met zorg-reality. Ook goed. Want ik geloof niet dat die programma's ook maar iets toevoegen aan opwaardering voor de zorg.

Gezondheid is meer dan zorg

Gezondheid is meer dan zorg Vorig jaar moest ik een aantal keren naar de dokter. Alle kwaaltjes werden met de juiste medicatie aangepakt. Maar nou maak ik me toch behoorlijk zorgen. Want met dat gedoe heb ik toch bijgedragen aan de immer stijgende zorgkosten. Maar liefst 79 miljard euro in 2008! Da's ruim 4700 euro per inwoner.
De regering waarschuwt er vaak genoeg voor: dames en heren, het wordt te duur. En maant mij gezond te leven. Ik doe op mijn manier mijn best, maar begin me, zeker met een chronische kwaal onder de leden, zo langzamerhand een landverrader te voelen.

Kan ik er wat aan doen? Jazeker. Heel wat, maar dat garandeert niet dat ik in een ziekenhuis terecht kom. Hetgeen in juni staat te gebeuren. Kunnen de stijgende zorgkosten nog op een andere manier worden bestreden?

Volgens hoogleraar Louise Gunning wel. In het Amsterdamse academisch-cultureel centrum, Spui25, verdedigt zij morgen de stelling: Volksgezondheid is meer dan gezondheidzorg.
De regering ziet dat ook wel en investeert in preventie. Wat vooral neerkomt op campagnes die mensen oproepen meer te bewegen, gezond te eten en te stoppen met roken. Bedrijven worden opgeroepen de gezondheid van hun medewerker te stimuleren. Kortom: de mensen in het land moeten het doen.

Steeds meer mensen reageren daar positief op. De fitnesscentra doen goede zaken en in de bedrijfskantines verdwijnt de vette hap. Wil je de kosten voor de gezondheidszorg aanpakken, zal er meer moeten gebeuren.

Mag ik weer eens een paar idiote suggesties doen? Geheel volgens het 'en-en' principe.
1. Wij eten geen vette hap meer – elke voedselfabrikant die nog een vette hap op de markt gooit, krijgt een fikse boete van de overheid.
2. Wij volgen braaf anti-stress kursussen – bedrijven die toch een hoog stress-gehalte houden, worden gedwongen de zorgpremie van hun werknemers volledig voor hun rekening te nemen.
3. Wij gaan allemaal sporten – de verzorging van sportblessures wordt gratis.
4. Iedereen kapt met roken – de regering maakt vaart met het terugdringen van fijnstof, door autoloze dagen in te voeren en elektrisch (goedkoper of gratis) openbaar vervoer uit te breiden.

Daar zijn wel wat krasse wetten voor nodig, hetgeen de regeringsbijdrage aan de volksgezondheid zal zijn.
Iemand nog wat suggesties?

Zorg voor allen, welzijn ieder voor zich

Zorg voor allen, welzijn ieder voor zich De RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg) heeft gisteren minister Klink geadviseerd hoe hij de uitgaven in de gezondheidszorg het beste kan beheersen. De zoveelste alarmklok die wordt geluid over de stijgende zorgkosten.
Als daar geen Deltaplan voor komt, zal het niet lang meer duren of we ” hebben geen geld meer voor andere belangrijke zaken zoals onderwijs, de fileproblematiek of het integratiebeleid. Ook burgers hebben dan geen ruimte voor extra koopkracht”.
Als we de kosten niet beter beheersen gaan over 10 tot 15 jaar alle extra inkomsten van de overheid naar de gezondheidszorg.

Tegelijkertijd meldde het CBS dat 1 op de 5 kinderen een chronische kwaal heeft en 1 op de 5 mensen fysiotherapie nodig heeft. De kinderen hebben vooral last van astma en bronchitis, maar migraine en vermoeidheid scoren ook steeds hoger. De fysiotherapie gaat vooral naar vrouwen van 65 jaar en ouder.
Om maar eens een paar kostenposten te noemen, waar we niet zomaar van af zullen komen.

Steeds maar meer aan de zorg uitgeven is geen optie, vindt de RVZ. Dat zou ten koste gaan van andere sectoren. De RVZ weet hoe het je betaalbare en kwalitatief goede zorg kan blijven leveren. Trefwoord: efficiëntie.

Zorgaanbieders en verzekeraars zijn nogal lui, omdat ze voor de stijgende kosten een beroep op de overheid kunnen doen. De RVZ ziet wel heil in meer concurrentie, waardoor aanbieders en verzekeraars gedwongen worden de beste kwaliteit voor de beste prijs te bieden.
De gevolgen van dat idee zijn nu al bekend. Kijk uw polis er maar eens op na en vergelijk die met polissen van concurrerende verzekeraars. Bent u een 65-jarige vrouw, let dan goed op de vergoedingen voor fysiotherapie. U zult aardig wat moeten bijverzekeren. Uw premie wordt wel wat hoger.

De RVZ stelt ook dat efficiënter gewerkt moet worden. De winst die dat oplevert moet niet naar hogere salarissen voor de artsen, maar in de kwaliteitsverbetering worden geïnvesteerd. Da's mooi, de vraag is wel: hoeveel efficiënter kan er worden gewerkt. Misschien is één machine waar 20 astmatische kinderen elke week hun pufje aftappen goedkoper dan elk kind zijn eigen inhaler?

Welke keuzes ook gemaakt zullen worden, de RVZ wil dat de politiek die keuzes vooraf maakt en niet achteraf gaat korten als bepaalde kosten tegen blijken te vallen. Maar kunnen beleidsmakers en politici voldoende overzien welke kosten over pakweg 10 jaar een aanslag op de begrotingen zullen doen? Tien jaar geleden was veel minder bekend over het groeiend aantal chronisch zieke kinderen en hoeveel fysiotherapie een vergrijsd volksdeel precies nodig heeft. Laat staan dat we nu kunnen weten welke nieuwe ziektes de kop op zullen steken.

Nou ja, stelt de RVZ, dan kan je altijd nog alleen de echte zorgkosten betalen. Een bed in een verpleegtehuis, de medicatie en een zalfje voor doorligwonden zijn echte zorg. Wie wat meer wil, moet er zelf voor betalen. Dus een wat luxer tehuis en wat welzijn, in de vorm van een beter bed en een verzorger die af en toe eens een wandelingetje met je gaat maken, komt voor eigen rekening. Mensen moeten dan wel de kans krijgen hiervoor te sparen of bij te verzekeren.

Met dat laatste advies dwingt de RVZ de overheid de koopkracht wel overeind te houden. En verzekeraars moeten natuurlijk geen last hebben van welke krisis dan ook, anders verdampt al dat spaargeld weer.

De RVZ heeft gelijk: we hebben hier een behoorlijk dure gezondheidszorg. De meest gebruikelijke beheersing van die kosten bestond tot nu toe uit bezuinigingen. Die hadden dan weer vervelende gevolgen. Minder personeel in de zorg, waardoor de werkdruk toenam, het vak minder aantrekkelijk werd, er nog minder personeel is en van armoe dan maar minder douchebeurten en wat meer vastbinden in verpleegtehuizen een gewoonte werd.

Ondertussen gingen de verzekeringspremies omhoog werd het eigen risico verplicht en worden allerlei regelingen voor de zoveelste keer overhoop gehaald (onder andere de AWBZ).
Het helpt niet, de kosten blijven stijgen. De krisis in de zorg is een feit?

Het gekke is, we zijn door de eeuwen heen gezonder gaan leven. Betere hygiëne, betere voeding, de artsenij werd ook steeds beter, met als gevolg dat we langer leven en niet aan het eerste de beste kwaaltje doodgaan. De kwaliteit is dus verbeterd, de gezondheid is beter beheersbaar geworden, alleen de kosten niet. Kinderen overlijden niet meer aan een heftige bronchitis en ouder worden we allemaal, wat meer werk voor de fysiotherapeut blijkt op te leveren.

Is het dan niet beter ook eens andere keuzes te bestuderen dan kostenbeheersing alleen? Efficiëntie en kostenbeheersing is altijd goed. Ook al zouden we hier alleen maar een paar keer per jaar niet meer dan een verkoudheidje onder de leden hebben. Helaas zijn we zo gezond nu ook weer niet en niemand kan voorspellen of we dat ooit zullen worden.

Welke keuzes dan? Minder hygiëne, slechter voedsel en niet meer investeren in betere artsen? Eén virusepidemietje zijn gang laten gaan? Dat helpt ook niet. Het resultaat zou zijn: minder mensen die elkaar kunnen helpen. Het eind van alle zorg.

Wat wel kan is een rigoreuzere aanpak. Een rookverbod in horeca en openbare ruimtes? Prima, maar halfslachtig. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. In dit geval overspannen kroegbazen, gestresste rokers en dus een groter beroep op de ziektewet. Weer stijgen de kosten.
Waarom de hele tabaksindustrie niet ontmanteld? De tabaksplantages worden akkers waar hoogwaardig voedsel kan worden verbouwd, de rest van de industrie zorgt voor de verwerking en distributie van dat voer.

Maar ja, da's geen vrijheid. Dan maar zo duur mogelijk gezond proberen te blijven. Toch?

Geen zorg voor welzijn

EenzaamheidVeertig jaar AWBZ blijkt ook veertig jaar schuiven met geldpotjes. De SER adviseert nu rustig door te gaan met dat geschuif. Haal kosten die met welzijn te maken hebben uit de AWBZ.
Een doortastend advies? Welnee, gewoon de zoveelste schuiver om de stijgende kosten van de AWBZ in te perken.
Veertig jaar AWBZ even
op een rijtje:

In 1968 wordt de AWBZ ingevoerd. Bedoeld om langdurige zorg en kosten die niet onder het ziekenfonds vallen te verzekeren.
In 1980 wordt het kruiswerk (o.a. verplegende verzorging aan huis, zuigelingenconsult) overgeheveld naar de AWBZ.
In 1989 worden ook de psychische zorg, hulpmiddelen, sociaalpedagogische zorg, gezinszorg en de regionale instellingen voor beschermd wonen bij de AWBZ onder gebracht.
In 1992 wordt farmaceutische hulp, audiologische hulp, erfelijkheidsonderzoek en revalidatiezorg aan de AWBZ toegevoegd.

Het wordt een beetje volle boel bij de AWBZ en de kosten zijn aardig opgelopen. Kabinet Kok II maakt daar een einde aan. In 1997 wordt alles, behalve de psychiatrische zorg, weer terug gekieperd naar de ziekenfondswet. Kort na die schoonmaakactie worden bejaardenzorg, gezinszorg en kruiswerk weer teruggetakeld naar de AWBZ. Nu onder de noemer thuiszorg.

Vanaf 1998 wordt toegewerkt naar de nieuwe AWBZ. Vanaf 2003 kan zorg ingekocht worden op onderdelen. Van verpleging tot activerende begeleiding. Van thuiszorg tot ondersteunende begeleiding. Het PGB (persoonsgebonden budget) wordt ingevoerd. Zorg op maat moet zowel de cliënt tevreden stellen, als de kosten overzichtelijker en beheersbaarder maken.

In 2007 is het mis. De AWBZ blijkt veel te duur. Er moet weer wat uit. Als eerste wordt de thuiszorg overgeheveld naar de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).
Nu, maart 2008, wil de SER dat bepaalde vormen van ondersteunende en activerende begeleiding ook naar de WMO te verhuizen. De AWBZ zou toch weer meer echte zorg moeten bekostigen: verpleeghulp, revalidatie, etc. Als mensen die zorg met meer welzijn opgetuigd wensen te zien, dan betalen ze dat zelf maar. Kunnen ze dat niet, dan mogen ze een beroep op de WMO doen.

Een voorbeeldje uit het NRC van dat dure welzijn: ondersteunende begeleiding van autistische kinderen bij paardrijles of huiswerbegeleiding. Da's helder. De hulp hebben ze wel nodig, maar is geen directe zorg. Bovendien hebben de ouders die paardrijles kunnen betalen, meestal een aardig inkomen, dus die begeleiding kunnen ze vast ook wel zelf betalen.
Ander voorbeeldje: mensen in bejaardentehuizen lopen er een stuk gezonder bij als ze ook wat persoonlijke aandacht krijgen en aan wat activtiteiten kunnen meedoen. Minder eenzaam, meer gelukkig, meer gezond.
Maar ja, activerende ondersteuning, hoort natuurlijk in het buurthuis en niet in de bejaardenzorg. Dus, goed gezien SER, laat de WMO dat maar bekostigen.

Dit advies zal bijdragen aan de stijgende zorgkosten. Zorgmanagers en personeel die ziek worden van de zoveelste verandering, die opnieuw tot reorganisaties in hun werk zal leiden en de nodige burocratische rompslomp met zich mee zal brengen.
Patiënten en cliënten die ziek worden van weer van het kastje naar de muur te worden gestuurd en opnieuw met hogere eigen bijdragen geconfronteerd worden.
En ook nu wordt niet erkend dat zorg en welzijn geld kost. Veel geld. Dus als straks de kosten voor de WMO de pan uit rijzen, moet er weer een dure adviesraad aan het werk worden gezet voor de volgende verschuiving.

De overheid maakt zich terecht zorgen om de peperdure kosten. Veertig jaar schuiven met subsidiepotjes heeft het niet goedkoper gemaakt. Dan zijn er twee opties:
1. De welzijnsstaat verklaart de gezondheidszorg failliet. Iedereen zoekt het verder zelf maar uit. Ziek zijn doe je zelf, dus je betaalt dat ook maar zelf. Een tendens die meer en meer de kop op steekt de laatste tijd.
2. De welzijnsstaat erkent dat zorg duur is en zoekt naar alternatieve oplossingen. Een wet die beperkingen stelt aan de prijzen van medicijnen en hulpmiddelen. Niet leuk voor bijvoorbeeld de farmaceutische industrie, maar die gaat niet dood van wat minder winst.
Veder gaat er nog zoveel geld om in de samenleving dat aan echte overbodige luxe wordt besteed, dat de overheid best een graai in die kas kan doen.

Dat laatste komt er natuurlijk niet van, want dat zou een aantasting van fundamentele vrijheden betekenen. Van dat idee wordt een select maar invloedrijk gezelschap zo ziek van dat de overheid bang is om tot meer effectievere maatregelen over te gaan.