Tag archieven: bezuinigingen

Zorgen om zorgmijders

DakloosMeer verslaafden, zwervers en psychotische personen op straat, voorspelt Hans Slijpen van de politie Utrecht, in De Volkskrant. Hij spreekt namens de landelijke ggz-expertgroep van de politie en uit zijn bezorgdheid over de gevolgen van de bezuinigingen op de GGZ.

In het artikel legt hij uit dat er de laatste jaren veel is geïnvesteerd in het begeleiden en opvangen van een uiterst lastige doelgroep. Als professional in de opvang voor dak- en thuislozen, kan ik dat bevestigen. We lijken wel een filiaal van de GGZ, verzuchten we wel eens. Tien jaar geleden was de typische dakloze een alcoholist of junk. Nu is de doorsnee dakloze een psychiatrische patiënt. Het werk is daardoor sterk veranderd. Een alcoholist of en junk, krijg je nog wel van de drank of drugs af. Een psychiatrisch patiënt krijg je niet van zijn ziekte af. De meeste mensen in deze ‘doelgroep’  zijn namelijk chronisch ziek. En niet zo’n klein beetje ook.

Kenmerkend voor veel van deze mensen is, dat ze zorgmijdend zijn. Dat wordt niet altijd goed begrepen door het publiek. Als je wat mankeert, dan laat je je toch helpen? Gelukkig doen veel mensen met een psychiatrische kwaal dat ook.  Dat hangt dan wel af van de mate waarin iemand ziek is en nog een beetje zicht heeft op zijn eigen situatie. U kunt het zich misschien niet voorstellen, maar iemand die continu in contact is met de beschaving op Mars, raakt in paniek als hij wordt opgesloten in een GGZ-instelling of in de daklozenopvang zijn zendapparatuur (opgevist uit de vuilnisbakken op straat) niet mee naar bed mag nemen.

Iemand die meent dat hij zelf de wereld heeft geschapen en nu druk bezig is de fouten in zijn creatie te herstellen, heeft al een drukke dagbesteding. Die zie je dus niet in de reïntegratie- en dagbestedingsprojecten. Dwing je hem daartoe, dan vlucht hij, in de heilige veronderstelling dat het anders nooit meer goed zal komen met de wereld.
Dat zijn dan nog mensen met een missie. Er lopen er heel wat meer rond, die in de hele schepping een complot zien, gericht tegen hun hoogst individuele vrijheid. Dus is de hulpverlening op hun geld uit, zijn de hulpverleners spionnen van de complotfabriek en zijn politieagenten de securitymedewerkers van het complex.

U ziet daar alledaagse herkenbaarheid in? Maar natuurlijk! Er zijn wel meer mensen die in buitenaards leven geloven (Mars of God) en iedereen heeft in een depressief momentje wel eens gedacht dat het niet toevallig is dat alles tegen zit. Toch zwerft niet iedereen knettergek op straat. Een idioot idee: was dat maar wel zo, dan werd het probleem niet gezien.

Er zijn 160.000 zwaar zieke psychiatrische mensen, wordt in het Volkskrantartikel gesteld. Dat is dus 0,96% van de totale bevolking. Volgens de GGZ-tabellen 2009 (pdf) heeft, op jaarbasis, 13.4% van de 18 jaar en oudere bevolking een psychiatrische stoornis. Dat is net iets meer dan in België (12,7%) en een stuk minder dan in Amerika (26,2%).
In de top10 van kostbaarste ziekten staan hart- en vaatziekten en spijsverteringskwalen op de eerste en tweede plaats. Psychiatrische aandoeningen staan op de achtste plaats,

In dat perspectief gezien, gaat het er dus om te voorkomen dat een uiterst klein deel van de psychiatrische patiënten op straat de expressie van hun kwaal in overlast voor de overige burgers omzetten. Mark Rutte herhaalt regelmatig dat mensen die hulp het hardst nodig hebben, gespaard zullen blijven. Hij mag de zorgen die politie en GGZ nu uiten, als een uitnodiging zien zijn beloftes eens in harde cijfers te presenteren.

Bezuinigen? Het mag wat kosten.

BijsluiterDetailhandel Nederland doet een beroep op het kabinet om uiterst terughoudend te zijn met lastenverzwaringen. Wat krijgen we nou? Het kabinet heeft toch lastenverlichtingen beloofd voor ondernemend Nederland? De winkeliers zien dat toch iets anders. Bovendien vrezen zij de gevolgen van bezuinigingsmaatregelen.

Detailhandel Nederland legt het uit. De plannen in de Miljoenennota en de vakbonden veroorzaken forse loonstijgingen. De regering kondigt toch lastenverzwaringen aan. Werkgeverspremies voor werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en kinderopvang worden hoger in 2012. De kleinebanenregeling, die voor de detailhandel een lastenverlichting betekende, loopt eind 2011 af.
De vakbonden reageren op de kabinetsplannen met looneisen die de afnemende koopkracht moeten compenseren. Die eisen alleen al betekenen een kostenstijging van 300 miljoen euro per jaar, volgens Detailhandel Nederland.

Dat is één sector die voorrekent welke negatieve effecten de bezuinigingen kunnen hebben. De huisartsen protesteren deze week tegen Rutte’s snoeimes. De voorzitter van de LHV (Landelijke Huisartsenvereniging), stelt dat de bezuinigingen tot een kostenexplosie zullen leiden. “Huisartsen zullen als gevolg hiervan meer ondersteunende taken zelf moeten gaan doen. Hierdoor kan de huisarts niet anders dan vaker doorverwijzen naar de specialist. Resultaat? Oplopende wachtlijsten bij ziekenhuizen, hogere zorgkosten in de tweede lijn en uiteindelijk een hogere zorgpremie in 2013”, voorspelt de LHV.

De NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) looft de plannen van het kabinet voor gezonde zorg dichtbij: preventieve zaken als meer groen en sportmogelijkheden in de wijken. De Federatie vraagt zich wel af waarom er dan ook op preventie wordt bezuinigd. Dat kan, op de lange termijn, alleen maar tot hogere zorgkosten leiden.

Vakbond FNV, ook deze week in actie, heeft laten uitzoeken wat het rendement is van de bezuinigingen op de Wajong, de uitkering voor jongeren met een handicap. Epsilon Research legde diverse studies naast elkaar (pdf) en concludeert dat de gewenste effecten (meer jongeren aan het werk) tegen zullen vallen en dat de hele operatie misschien wel 750 miljoen euro aan extra kosten met zich mee zal brengen.

Eerder liet Kunsten ’92 uitzoeken of de bezuiniging op cultuur ook de samenleving duur zal komen te staan. Het antwoord was natuurlijk: ja, tegenover een besparing van € 200 miljoen op de Rijksbegroting, kan op lange termijn een maatschappelijk verlies staan, oplopend tot € 15 miljard euro, aldus Atlas voor Gemeenten, die het onderzoek (pdf) verrichtte.

De schade voor de samenleving bedraagt bijna 16 miljard euro, als we alleen de bovengenoemde bedragen bij elkaar optellen. Weten de onderzoekers het beter dan het kabinet? Rutte en zijn ministers zijn toch niet achterlijk? Ze zullen heus wel hun rekenwerk hebben gedaan. Helaas blijken die berekeningen alleen het staatshuishoudboekje van vandaag te betreffen. Goed, met wat speculaties voor volgende week en het jaar daarop. Geen calculaties van de risico’s.

De belangenonderzoeken zijn voor een deel ook speculatief. Scenario’s schetsen, heet dat. Het is wel jammer dat de scenario’s amper worden ingezet in het debat tussen volksvertegenwoordiging en kabinet. De Tweede Kamer kan op zijn minst vragen of het kabinet niet alleen doemscenario’s voor Griekenland opstelt. Het kabinet heeft de bezuinigingen uitstekend berekent, maar de gevolgen niet. Daar mag, nee, moet het kabinet ook naar worden gevraagd. Als het kabinet al die onderzoeken kan weerleggen, heeft het een uitstekende kans de bezuinigingen extra te verdedigen.

Blijken de scenario’s waar, dan is het echter een extra reden niet te bezuinigen. De Miljoenennota liet ook zien dat het Rijk al dik 1 miljard heeft verdiend aan de staatsleningen aan banken als ING en Fortis. Dan mag er wel wat minder worden bezuinigd, Als de schadeposten kloppen, dan moet er ook anders en voorzichtiger worden bezuinigd.

Verdeel en heers

KantorenHet kabinet wil één miljoen vierkante meter kantoorruimte ontruimen. Niet meer nodig, omdat er minder ambtenaren zullen zijn. De kantoorruimte die behouden blijft, wordt geconcentreerd in twaalf plaatsen. Met de ouderwetse ‘spreiding van rijksdiensten’ nog een beetje in het hoofd,  worden de ambtenaren te werk gesteld in ‘concentratielocaties’ van noord tot zuid, van west tot oost. Alleen Drenthe. Flevoland en Zeeland zullen het zonder ambtenarenwerkgelegenheid moeten doen.

Volgens het persbericht uit de ministerraad heeft het Rijk 11% van alle kantoorruimte in gebruik. In het kader van het Uitvoeringsprogramma Compacte Rijksdienst moet er flink worden gesnoeid in de 1800 kantoorlocaties, die nu in 130 plaatsen te vinden zijn.
De Randstad houdt de meeste concentratiesteden: Amsterdam, Rotterdam Den Haag en Utrecht. In het noorden mogen Groningen, Leeuwarden en Zwolle meedoen. In het uiterste zuiden worden Maastricht en Heerlen als één concentratielocatie geteld. Brabant zal sterk vertegenwoordigd zijn met Den Bosch, Breda en Eindhoven. In het oosten denkt het kabinet aan Arnhem genoeg te hebben.
Niets dus in Assen, Lelystad. Middelburg of Nijmegen.

Ooit was de tewerkstelling van rijksambtenaren onderdeel van sociaal-economisch beleid. De gedachte was de dichtgroeiende Randstad te ontlasten en de gebieden elders in het land te steunen in hun economische ontwikkeling. Na adviezen uit 1961 van de Commissie Spreiding Rijksinstellingen, onder voorzitterschap van de oude Drees, werden een aantal rijksdiensten verplaatst naar Apeldoorn, Groningen, Zwolle, Enschede, Heerlen.
In 1972 verscheen de nota “De ontwikkeling van de Haagse agglomeratie en de afremming van de groei van de kantorensector” en moesten bepaalde Haagse diensten verhuizen naar het noorden en Zuid-Limburg. Het mocht wat kosten, want de winst zou in de economische bloei van de regio’s zitten.

In die tijd werd er nog rekening gehouden met groei van het ambtenarenapparaat en werd er ook besloten nieuwe diensten vooral buiten de Randstad te vestigen (een stukje geschiedenis in dit rapport uit 1980, pdf). Het was een soms zo pijnlijke geschiedenis dat de Rijks Psychologische Dienst onderzoek deed naar “de sociaal-psychologische gevolgen voor de meeverhuisde ambtenaar en zijn of haar gezin”. Emotionele taferelen speelden zich af rond de verhuizing van de PTT en diverse diensten van de ministeries van Landbouw en Onderwijs.
Onder de kabinetten Balkenende werd de groei van het ambtenarenapparaat taboe verklaard. Voor de vestiging van rijksdiensten ligt de primaire focus niet langer op ontlasting van de Randstad en ondersteuning van regionale economie. Kostenbesparing, afslanking en efficiency zijn de sleutelwoorden. Een moderniteit als “het nieuwe werken” wordt een van de middelen om gebouwen efficiënter te gebruiken.  Calculaties met reistijden en eventuele verhuiskosten zijn doorslaggevend in de bepaling van locaties.

Een mooi voorbeeld daarvan zien we in de brief aan de Tweede Kamer (pdf) van de vorige minister van Landbouw, Gerda Verburg (februari, 2009). Drie diensten, gehuisvest in 53 locaties,  worden samengevoegd tot één nieuwe VWA (Voedsel en Waren Autoriteit), die nog maar 20 locaties ter beschikking krijgt. Den Haag, Groningen, Weert en Zutphen verliezen locaties aan Utrecht, Zwolle, Eindhoven, Wageningen. De sociale consequenties voor de medewerkers worden berekend in het aantal verhuisbewegingen en als dat gunstig uitvalt voor werkgever (minder uit te betalen compensaties) is de keuze snel gemaakt. Voor medewerkers wiens verhuizing al te problematisch is, staat het “sociaal flankerend beleid van het Rijk” ter beschikking.

De nieuwe keuzes leiden alleen buiten de Randstad tot onrust. In het vorige kabinet vielen ministers nog over collega Ter Horst, toen ze aankondigde ministeriële gebouwen samen te voegen. Minister Eurlings (Verkeer en Waterstaat) was niet van plan te verkassen en noemde het plan  “haagse spelletjes”. Minister Van Middelkoop (Defensie) wilde zijn kantoor ook niet opgeven. “Defensie zit al eeuwen aan het Plein. Wij hebben daar wortel geschoten”. In mei werd de samenvoeging opnieuw gelanceerd door het kabinet Rutte, deze keer zonder interne onenigheid.
Elders in het land is men minder gerust. Gedeputeerde Staten van Groningen vindt dat Zwolle wordt voorgetrokken : “niks spreiding rijksdiensten maar hopeloze scheefgroei”. De VVD Friesland meende te weten dat er in Zwolle al voorbereidingen werden getroffen gebouwen op voorraad te gaan bouwen, hetgeen door minister Donner werd ontkend, in antwoord op Kamervragen van de PvdA (pdf).

Andere provincies en gemeenten zullen ongetwijfeld reageren als de plannen concreet worden uitgewerkt. Het kabinet wil er tien jaar de tijd voor nemen. Zo zal in ieder geval de onrust worden verspreid.
Een andere vraag is wat het kabinet denkt te doen aan de structurele leegstand van kantoren. Het EIB (Economisch Instituut voor de Bouw) leverde in januari een rapport af en constateerde dat 14% van de kantorenvoorraad leeg staat. Als er niets verandert, zal er structureel 4 miljoen vierkante meter onbenut blijven. De 1 miljoen vierkante meter die het kabinet er aan toe wil voegen, zullen geen stimulans zijn voor kantorenmarkt.

Tristan van der V.: case closed?

AlphenDe IZG (Inspectie voor de Gezondheidszorg) heeft de zaak Tristan van der V. onderzocht en concludeert dat veel voor verbetering vatbaar is, maar dat er zijn geen verwijtbare fouten zijn gemaakt. De inspectie stelt nergens in haar rapport expliciet dat het drama in Alphen voorkomen had kunnen worden. Ook bij de voorgestelde verbetermaatregelen wagen de onderzoekers zich niet aan de stelling dat de samenleving daardoor gevrijwaard zal zijn van zulke incidenten.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg concludeert: “De hulpverlening aan de dader van het schietincident in Alphen aan den Rijn is op hoofdlijnen adequaat en redelijk zorgvuldig geweest”, maar heeft wel wat. “kritische opmerkingen over de behandeling door ggz-instelling Rivierduinen”.
In het rapport (pdf) wijst de IGZ er op dat “op hoofdlijnen de behandeling voor zover mogelijk in deze casus adequaat en redelijk zorgvuldig is geweest”. Echter: “Een belangrijk aspect hierbij is dat de ambulante behandeling bij de GGZ op vrijwillige basis plaatsvond”. En, ook niet onbelangrijk, “de patiënt was matig gemotiveerd voor behandeling. Patiënt heeft diverse keren de behandeling gestopt en verscheen soms niet op gemaakte afspraken”.

Drie begrippen zijn van belang: ambulante behandeling, vrijwillige basis en matig gemotiveerd.  Wat dat laatste betreft riep de directeur van GGZ Rivierduinen al: ja, had ons maar ruimere bevoegdheden gegeven om zwaar schizofrene zorgmijders tot opname en behandeling te dwingen. In het geval van Tristan van der V. zou ook dat niet geholpen hebben want, zo schrijft de inspectie: “In de twee maanden voorafgaand aan het schietincident had V. geen behandelcontact met GGZ-hulpverleners. Op 18 oktober 2010 is V. uitgeschreven bij GGZ Rijnstreek en hierover is bericht aan de huisarts. De mogelijkheid bleef open dat V. en zijn ouders contact op konden nemen, hiervan heeft V. begin februari 2011 eenmalig gebruikgemaakt”.

Met andere woorden: blijkbaar gedroeg Tristan van der V. zich zodanig, dat er geen vuiltje aan de lucht leek. Nu kan dat een kenmerk zijn van patiënten die liever de zorg ontlopen. Op cruciale momenten weten zij zich uitstekend te gedragen en dan zijn er voor de ggz-hulpverleners geen wettelijke mogelijkheden om opname en behandeling af te dwingen.
Overigens worden de bestaande wettelijke mogelijkheden (de wet BOPZ – bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) aardig benut. In acht jaar tijd zijn er 42% meer gedwongen opnames toegepast. Die groei kwam mede tot stand door een verruiming van de wet in 2004 toen de voorwaardelijke machtiging werd toegevoegd aan mogelijkheden tot dwangbehandeling (meer hierover in een eerder artikel).

Tristan van der V. is in 2006 gedwongen opgenomen. Daarna is hij blijkbaar tot 2010 op vrijwillige  basis behandeld. Dat is niet gebeurd omdat de ggz dat zo lollig vindt. Gedwongen opnames dienen een keer beëindigd te worden. Als de ggz dat echter niet verstandig lijkt, dan moet bij de rechter een verlenging van de dwangopname worden gevraagd.
Vrijwilligheid is een groot goed in de psychiatrische hulpverlening. Elke dwang stuit op verzet en kan de behandeling bemoeilijken. Tristan van der V. is dus nog jaren na de dwangopname vrijwillig naar de ggz gegaan om ambulant behandeld te worden. Die vrijwilligheid had wel een eigenaardig karakter want de patiënt bleek “matig gemotiveerd” en kwam afspraken niet altijd na.

De ambulante hulpverlening is de laatste tien jaren met 149% gegroeid. Daar zijn twee redenen voor. Het wordt beter voor de patiënt geacht als hij of zij in de eigen omgeving kan blijven. En het is goedkoper dan een opname in een inrichting. Het is niet alleen om inhoudelijke en methodische redenen dat de ggz de laatste jaren sterk inzet op ambulante hulpverlening. De bezuinigingen vanaf 2008 dwingen ook tot goedkopere behandelmethodes.

De case Tristan van der V. mag nu misschien gesloten zijn, de kwestie is hopelijk wel aanleiding om de ontwikkelingen in en rond de ggz nader te onderzoeken. En dan niet alleen stilstaan bij de vraag of matig gemotiveerde patiënten op vrijwillige basis een ambulante behandeling moeten krijgen.
De inspectie stelt dat in dit geval “meer actieve bemoeizorg, huisbezoek en doorvragen op kritische factoren” nodig was en dat “het regelmatig en systematisch opstellen van behandelplannen met duidelijke behandel- en begeleidingsdoelen beter en meer systematisch had gemoeten”. Nader onderzoek is op zijn plaats om er achter te komen of deze tekortkomingen veroorzaakt zijn door incompetentie van de ggz-instelling of een gevolg zijn van slinkende financiële middelen.

Case closed? Alsjeblieft niet.

Lees ook dit artikel hierover dat ik onder het pseudoniem P.J. Cokema schreef voor Sargasso.

Het is het geld, sufferd!

AntisthenesBloggers tikken niet alleen, ze lezen ook wel eens wat. Zo verdiepte Stroomopwaarts zich in een stukje filosofiegeschiedenis en ontmoette de Griekse cynicus Antisthenes. Die heeft ooit iets gezegd, dat volgens Stroomopwaarts behoorlijk actueel is.

Ik neem het citaat ongevraagd over. Antisthenes legde uit waarom hij een voorstander van wettelijke ordening was: Op de eerste plaats ontstaat er uit wettelijke ordening vertrouwen dat voor de mensheid in haar totaliteit van groot nut is (…). Op grond daarvan is geld een geaccepteerd middel en daarvan is er, zelfs als er maar weinig is, dan voldoende, als het maar circuleert, terwijl geld zonder vertrouwen nooit toereikend is, zelfs niet als er veel van is.

Niet gek dat de collega-blogger er enige actualiteit in ziet. Wie even doordenkt, snapt waarom het consumentenvertrouwen wordt gemeten. Dat daalde deze week dramatisch. In het licht van Prinsjesdag, is dat niet verwonderlijk. Het kabinet is van plan heel wat geld uit circulatie te nemen, door het mensen af te nemen, die het geld graag hadden willen uitgeven aan tamelijk noodzakelijke dingen. Dat levert dan weer salarissen op voor degenen die de noodzakelijk dingen produceren. En zo hebben houden al die mensen ook geld over voor, pakweg, een leuk bankstelletje. Weet u hoeveel mensen leven van hert produceren, vervoeren, verkopen en opknappen van leuke bankstelletjes?

In die circulatie dreigt de klad te komen, kon iedereen met eigen ogen lezen in de uitgelekte Prinsjesdagstukken. En ja, toen stortte het consumentenvertrouwen in. Zeker toen de penningmeester van het kabinet zei dat het misschien nog veel erger gaat worden met de economie.

Geld is slechts een hulpmiddel. Er is genoeg van, zei Antisthenes, als het maar circuleert. Dus waarom zou er bezuinigd moeten worden, omdat een paar bange speculanten de beurzen laten kelderen? Waarom geld weghalen bij consumenten, omdat een paar banken zich verrekend hebben? Welk deel van de economie is eigenlijk het belangrijkst?

Het antwoord van Rutte I: de financiële economie. Rutte heeft ook een paar leuke bankstelletjes op het oog. Bankstelletjes die niet zo heel goed op ons geld hebben gepast. Dat geld, was op een paar bonussen en gouden handdrukken na, ineens verdwenen. Toen hebben Balkenende en Bos gauw wat geld gestort. Anders waren we die bankstelletjes kwijt. Rutte vaart diezelfde koers.
In dat gedeelte van de economie circuleert het geld dus prima. Voor een deel een fictieve economie. De economie van hard werken en het loon uitgeven aan brood en spelen, de echte economie dus, zal het met minder moeten doen.

Nogmaals: geld is een hulpmiddel. Het zou de dagelijkse orde makkelijker moeten maken. Zolang dat zo is, hebben mensen wel vertrouwen. Geld kan het probleem niet zijn, ook als er weinig van is.. Als Rutte zijn klassieken kent, zou hij beter moeten weten. Helaas mikt hij op het verkeerde circulatiecircuit.
Hoewel? Met die Grieken is het niet echt goed gekomen.

Hulpmiddelenreclame

BunuelVoor minstens 5000 dollar kun je reclameruimte huren op het kunstoog van de Canadees Robert Lee. De onfortuinlijke man raakte door kanker een oog kwijt. Nu mogen mensen bieden om reclame op zijn nieuwe kunstoog te laten monteren.

Het idee komt precies op tijd. Nederland is bijna net zo failliet als Griekenland. Niet door de crisis, maar door de zorg.  Er kan niet genoeg bezuinigd worden, om dit prachtige land weer gezond te krijgen. Bezuinigen betekent dat mensen zelf meer moeten betalen en dan zul je altijd zien dat er wordt gezeurd over de koopkracht.

Ons soort economie heet een economie van kansen te zijn. Als je maar ondernemerschap toont. Eigen verantwoordelijkheid en zo. De kunstsector zal zichzelf moeten zien te bedruipen. Dat kan, denken sommigen door beter reclame te maken, publiektrekkende projecten te verzinnen en sponsors aan te trekken.

Die gouden aanpak kan natuurlijk door elke burger toegepast worden. Wie een rollator nodig heeft, gaat op zoek naar bedrijven die hun reclamebordje aan het wagentje willen hangen. Krukken kunnen opgetuigd worden door reclameplaatjes en het gips om je gebroken been laat je niet meer door je vrienden vol kliederen, maar door een reclamebureau.
Het idee is wat lastiger toepasbaar op de niet zichtbare hulpmiddelen.  Mensen met een pacemaker kunnen wel een t-shirt dragen, waarop vermeld staat welk bedrijf het apparaat mede mogelijk heeft gemaakt. Beter is het om gewoon sandwichborden om te hangen. “Ik koos voor een kunstheup van ArtHipWalking, mede mogelijk gemaakt door Unileverancier”.

Het Rgb (reclamegebonden budget) heeft twee voordelen. Mensen maken hun eigen zorg betaalbaar. En iedereen kan zo zien welke burgers zo onverantwoordelijk met hun gezondheid om hebben gesprongen.

En in de bijlagen…

BijlageUw redacteur hing even ergens anders uit, Op Joop.nl verscheen een versie van “Collaboratie of ontslag?” De reacties daar buitelen vooral over het woordje ‘collaboreren’. Op GeenCommentaar een artikel over Twan Tak, die ontslag nam als raadsheer bij de Centrale Raad van Beroep, het hoogste rechtsorgaan waar een burger terecht kan, als hij zich door de overheid benadeeld acht. Ik geef het maar even door.

Over ontslag gesproken: de bezuinigingen zorgen nog steeds voor overlast op mijn werk (de dak-en thuislozenopvang). Dat wordt vanaf morgen weer een graadje erger en in januari volgt de volgende ronde. Ik treedt niet in details, maar het komt neer op meer werk met minder collega’s. Daar komt bij dat de plannen voor volgend jaar de zaak nog erger maken. Twee locaties van de opvang zijn door de gemeente genomineerd voor opheffing.
De interne discussies over hoe mijn organisatie hier mee om zou moeten gaan, leveren het ene na het nadere conflict op.

Ik lig er iets te vaak wakker van. Dat is niet gezond. In deze omstandigheden kies ik voor mijn gezondheid. Na 12 jaar met plezier er gewerkt te hebben, wil ik nu weg, En snel. Dus als u een baantje in de aanbieding heeft, hou ik me sterk aanbevolen. Het liefst eentje waarbij genoeg energie over blijft om te blijven bloggen.

Het kabinet lekt

LekEen dag eerder dan voorspeld, komt Frits Wester met de Prinsjesdagstukken. Althans, een deel ervan: de marco-economische verkenningen, de cijfers waarmee het kabinet haar beleid onderbouwt. De conclusie: het valt tegen met de economie. Dat komt goed uit, want zo blijven er redenen om te bezuinigen. Commentaar van Frits Wester: “Dit zal vragen om passende maatregelen en hard ingrijpen van het kabinet. Het totaalplaatje is niet goed”, aldus RTL Nieuws.

Die cijfers zijn ramingen, die per kwartaal worden bijgesteld. Het kabinet zet haar koers uitop basis van ramingen van het CPB (Centraal Plan Bureau). De Nederlandse Bank (DNB) en statistiekenboer CBS, doen ook periodiek een duit in het zakje. De cijfers van de drie orakels verschillen in tiendes van procenten.
Het slechte nieuws wijkt ook slechts tiendes van procenten af van een eerdere raming (juni). Het CPB dacht dat er een economische groei van 1,75% zou zijn. Nu denkt het kabinet dat er slechts 1% groei zal zijn. De DNB hield het in juni op 1,7% groei (pdf). Het CPB en de DNB voorspellen een dalende trend, hetgeen het CBS al bevestigde door te melden dat het tweede kwartaal van dit jaar tegenviel: slechts, 15% groei (1e kwartaal:2,8%).

Alle reden dus voor Frits Wester om een beleidsalarm af te geven. Het zal code rood worden voor het kabinet. De PVV reageert snel en ziet geen aanleiding tot extra bezuinigingen. De NOS die, net als vorig jaar, ook wat druppels uit het lek ving, levert zelf geen commentaar, maar peilt de politici.
Pechtold (D66) neemt de cijfers serieus en maant Rutte structurele hervormingen door te voeren. Cohen (PvdA) vindt het allemaal maar zorgelijk en pleit voor een eerlijke koopkrachtverdeling. Sap (GroenLinks) vreest wel extra bezuinigingen en denkt dat het kabinet daar geen ruimte meer voor heeft.
CDA en VVD willen pas reageren als het kabinet aanstaande vrijdag het complete Prinsjesdagoeuvre vrijgeeft. Ik waag ook deze keer een gokje: nog voor vrijdag zullen we ook van het CDA en de VVD reacties horen.

Nog een voorspelling: het slechte nieuws komt naar buiten om het kabinet op Prinsjesdag een mooi gezicht te geven. Iedereen denkt dat het kabinet er een verschrikkelijke schep bovenop gaat doen. Rutte heeft, zoals beloofd, uit laten rekenen wat de stapeleffecten zijn voor de minst draagkrachtigen en stelt vast dat deze groep genoeg bijdraagt. Deze keer komt hij met een wat reëler en nauwkeuriger voorbeeld van een bijstandmoeder. Het kabinet meldt heldfhaftig dat het bij de 18 miljard bezuinigingen zal blijven. Iedereen haalt opgelucht adem. Het kabinet mag de rit uitzitten.

Voor het folkloristisch plezier willen we natuurlijk weten wie er heeft gelekt. Vorig jaar was dat PvdA’er Paul Tang. Maar dat was onder de oude embargoregeling. Kamerleden kregen de stukken, maar mochten er nog niets over naar buiten brengen. Dit jaar zouden pers en politici de stukken pas aanstaande vrijdag krijgen. Het lijkt logisch dat het lek dan binnen het kabinet zit. Een lek van waarde. Want ja, de cijfers tellen teleur, maar zijn niet dramatisch veel slechter. Slecht genoeg om niet toe te geven aan de wens wat minder drastisch te bezuinigen. Mooi genoeg om de barmhartige uit te hangen en niet nog meer te bezuinigen.

Collaboratie of ontslag?

OntslagDe bezuinigingen zetten de arbeidsmarkt wel in beweging. Helaas niet op een manier, passend bij de ambitieuze doelstellingen van het kabinet: meer banen. Personeel van organisaties waar de bezuinigingen er flink in zullen hakken, kijkt uit naar ander werk en sommigen stappen op, zodra  ze die kans ook krijgen. Mensen nemen ontslag omdat ze de bui niet af willen wachten. Het valt ze niet kwalijk te nemen. Waarom wachten tot de organisatie je ontslaat, als je nu een andere baan kan krijgen? Misschien zijn er binnenkort cijfers bekend over het aantal mensen dat zelf ontslag neemt, omdat ze willen ontsnappen aan de gevolgen van de bezuinigingen.

Van een heel klein aantal mensen is bekend dat ze zijn opgestapt, omdat ze niet willen meewerken aan de bezuinigingen.
In mei vond de Rotterdamse wethouder Dominic Schrijer het wel genoeg en accepteerde geen extra bezuinigingen. Hij nam ontslag. In deze kwestie werd hij door zijn PvdA-collega’s tot die stap gedwongen, omdat zij vinden dat hij zijn mening niet zomaar publiek had moeten maken.
CDA-coryfee Hannie van Leeuwen stapte uit het CDA-bestuur omdat ze kwaad is over bezuinigingen in de zorg en de sociale paragraaf uit het Bestuursakkoord.
De voorzitter van de Raad voor Cultuur en de commissie Podiumkunsten van de Raad stapten in juli op, uit protest tegen de bezuinigingsplannen op de kunsten. In augustus diende de directeur van de sociale werkvoorziening in Ede zijn ontslag in, omdat hij niet wil meewerken aan de bezuinigingen in zijn sector.

Een paar mensen voor wie maat vol was en hun loyaliteit aan de politiek of aan hun functie opgaven. Roependen in de woestijn? Don Quichottes?
Jawel, want de commitment met de bezuinigingen bij hun collega’s is groot.  Er zijn wel andere opstappers, maar zij motiveren hun vertrek net even iets anders. Neem de Nijmeegse GroenLinks-wethouder, die zichzelf niet de geschikte persoon vindt om de bezuinigingen uit te voeren en uit loyaliteit met het bestuur zijn functie beschikbaar stelt aan iemand die dat wel meent aan te kunnen. Of een wethouder in Ede, die verklaart dat de bezuinigingen slechts zijdelings te maken hebben met het besluit op te stappen en het politiek krachtenveld te turbulent vindt.
Verder blijven de meesten zitten en ja, “niemand vindt het leuk om nu raadslid te zijn, maar we moeten wel”, verzucht een PvdA-raadslid in Almelo.

We moeten wel? De argumenten waarmee de bezuinigingen worden verdedigd, zijn twijfelachtig, schreef ik hier en het kabinet kan de geplande 18 miljard aan bezuinigingen ook op een ander manier binnenhalen. Een paar meevallers en terugvloeiende staatssteun leveren zelfs 1,4 miljard meer op, schreef ik elders.
Je kunt ook vraagtekens zetten bij de methode van bezuinigen. De kaasschaafmethode (iedereen moet er aan geloven) lijkt rechtvaardig, maar gaat voorbij aan het feit dat delen in de samenleving harder worden geraakt dan anderen. Als iedereen even hard geraakt zou worden, valt het idee van rechtvaardigheid nog vol  te houden. Nu is dat dus niet het geval.
En de vraag is of deze bezuinigingen effectief zijn. Het banenverlies in diverse sectoren en de koopkrachtdaling, zijn bepaald geen stimulerende impuls voor de economie. Bovendien blijkt dat geschuif met wetten, tot nu toe nooit heeft geholpen om de kosten te drukken. Zo is dat bij de AWBZ gegaan, zo is dat ook bij de bijstand gegaan.

Een paar mensen zijn opgestapt, omdat ze niet wensen te collaboreren aan een beleid dat qua motief, methode en effectiviteit, zeer bedenkelijke kanten heeft, Wie volgt?

Daar is-ie weer: De Verwarde Man

Dali“Gooiers, schreeuwers en predikers in het openbaar zijn dus een voorbode. Ze vertegenwoordigen een groeiende groep die zorg nodig heeft”, schrijft het NRC naar aanleiding van de opsluiting van de verwarde Concertgebouwspreker. Hoe verward de man was, kun je zien in het filmpje van Frank Buis (AT5) dat het NRC er bij levert.

De man is gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting en Verbal Jam stelt daar vraagtekens bij.  Onze Concertgebouwspreker bleef rustig en beleefd. Hij legitimeerde zich keurig en ging mee zonder verzet. Ik durf de stelling aan dat wanneer de koningin niet in de zaal had gezeten, deze man inmiddels alweer aan zijn lot was overgelaten. In alle vrijheid, zo schrijft Verbal Jam.

Verbal Jam wijst op de vele andere verwarde mannen, die niet zo snel opgesloten worden. Of na aanhouding weer sneller  op vrije voeten zijn, dan de spreker in het Concertgebouw of de man die een waxinelichtje gooide naar de Gouden Koets. Die zit nog steeds vast en is in afwachting van een uitspraak van de rechter, die op 20 september zal bepalen of hij voor tbs in aanmerking komt of niet.

De “waxinelichthoudergooier, de Damschreeuwer en de Concertgebouwprediker” zijn volgens het NRC voorbodes van de mentale staat van ons land, ja, zelfs van heel Europa. Vorig jaar werd ruim 43 procent meer aan verwarde mannen gedwongen opgenomen dan in 2007. De  Universiteit van Dresden stelt dat 38 procent van de Europese bevolking  ooit met depressie, angst, slapeloosheid of dementie te maken krijgt. De verwarde mannen die in de buurt van hare majesteit komen, zijn daar een exponent van?

In april zaten we nog bij te komen van de verwarde Alphenaar, die een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum. Uiteraard houdt iedereen zich dan bezig met de vraag hoe verwarde mannen zijn tegen te houden. Verwarde mannen zijn helemaal niet zo uitzonderlijk, schreef ik toen. Een onderzoekje naar persberichten van januari tot eind mei leverde een overzicht op van 66 verwarde mannen en 11 even verwarde vrouwen. Gemiddeld halen zij 15 keer per maand het nieuws met overlast, geweld, brandstichting, het gooien van huisraad, naaktloperij of pogingen tot zelfmoord. Dat zou neerkomen op 180 gevallen per jaar. Zie dit exceldocument voor het overzicht.

Er zou een meldpunt moeten komen, reageerde de PvdA, na het incident in Alphen aan de Rijn. Familie en bekenden weten zich geen raad als een verward familielid de straat op gaat. Ze weten vaak niet waar ze alarm kunnen slaan. Waarom 112 niet wordt gebeld, vroeg ik mij toen af. Dat lijkt mijn voldoende voor het toch beperkt aantal gevallen waar een dreiging van uitgaat.
Ongeveer 100.000 mensen zijn schizofreen, nog eens 100.000 mensen zijn borderliners en 500.000 mensen zouden een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben. Dat zijn cijfers uitsluitend gemeten over de bevolking tot 65 jaar en dat betekent dat zo’n 4 procent van de bevolking aan deze ziektes lijden. Slechts 180 verwarde mensen gaan echt door het lint.

Het zijn uiterst onaangename taferelen, die zich dan afspelen. Veel dramatischer dan de toespraak op het podium van het Concertgebouw. Het zou voor alle betrokkenen heel wat waard zijn als het te voorkomen is. Dat mag wel meer aandacht krijgen dan de gekkigheid die in aanwezigheid van hare majesteit wordt vertoond. Dat zou hooguit reden zijn het voorstel van de PVV om de majesteit alleen ceremoniële taken te geven, af te serveren als ‘knettergek’, want blijkbaar inspireert dat een paar verwarde mannen.

De zorg voor al die andere verwarde mensen mag niet worden verwaarloosd en is voor verbetering vatbaar. Als we niet gestoord willen worden door verwarde mannen, dan zijn de diverse bezuinigingen op de ggz wel het laatste dat we moeten accepteren.